Ke Au Hou, Volume II, Number 3, 18 Ianuali 1911 — E AHA ANA O LOHIAU-IPO? [ARTICLE]

E AHA ANA O LOHIAU-IPO?

Ua lilo i mea hoopilikia i na hana alanui a me kekahi mau hana e ae o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu nei iloko o keia mau la, ke kue o ka Papa Lunakiai hou i ka hookohu luna alanui a ka Meia i ka inoa o John Wilson no Honolulu nei, John Defries no Ewa, ame kekahi mau inoa hou aku i komo pu a>e na luna alanui Repubalika o na Koolau i ikeia ko lakou kupono. He mea oiaio, ua hana ka Meia elike me ke kauoha ake Kanawai no ka hookohu ana i na poe ana i manao ai no na oihana me ka manao kaulike, mai na Demokarata a na Repubalika, aole hoi he Demokarata wale no; aka o ka mea apiki nae, nia kahi o ke hue ame ke apono aku oka Papa Lunakiai ia mau hookohu oihana a ka Meia elike me ke a'o a ke kanawai, ua kue aku lā ia Papa a lawe pu ae la i ka mana hookohu oihsna ame ka hoo. pau ana i kokahi luno oihana a k« Kanawai 1

kauoha maopopo ai a hoihoi aku la ia hana i kekahi oihana kukaawale okoa aku ma ke ano huikau, elike me na mea i ikeia no John Defries ame John Wilson ame kahi poe e ae. Ma keia kulana alakai hana a na Luoakiai e ikeia aku nei, ua hiki ke manaoia, ua lilo aku iloko ō ka poholima o na Lunakiai ka mana hookohu oihana, a he mea ole ka mana hookohu o ka Meia ma ke Kanawai. Ua hiki pu nohoi ia laKou ke hoopau aku i na luna alanui apau a puni ke Kalana o Oahu nei a haawi aku ia kulana hana iloko o ka lima o ka Eneginia Gia elike me Wilson e hoeepa wale ia kakou e ikemaka nei. Ke ole makou e kuhihewa, o ke kanawai a ka Ahaolelo i hooholo ai no ke kukulu ana i ke Aupuni Kulanakauhale, oia ka mea nana i hoomana i kela ame keia oihana o ia aupuni. Ua hiki i.ka Papa Lunakiai ke hana i mau kanawai no lakou ponoi iho e kue ole ana i na kanawai i hannia e ka Ahaolelo, aka, o ko lakou hoopau ana i na oihana i hoomanaia e ke Kanawai Kulanakauhale, aohe o lakou mana ma ia mea, o ka Ahaolelo ke kuleana e hoopau a e hoololi i kekahi oia mau oihana, elike me ka mea i hanaia ma ka hoopau ana i ke koho balota ana i na Hope Makai o na Kalana, e hoihoi ana na ka Makai Nui e koho i kona mau hope apau. A ina oia iho la ka iini nui, alaila, he mea pono ke kali aku a lioea mai ia hopena i ke au Milenio. Ma ko makou ano he wahaolelo no ka lehulehu, ua minamina makou i ka ike ana aku i na poe a ka lehulehu i koho ai e hoopau manawa wale ana ma na liana kue pili kalaiaina me ka hana ole ia o ka pono o ka lahui, a e ulu mai ai na liana lioopii kanawai. Ke hoike mai nei ia mau hana i na a'o hawawa anie ke kupono ole e lawelawe i na oihana aupuni, a ua like hoi mo ka wolu illaula e kaupalo raai ana imua o na waka o ka poe koho ba)oU e kuo aku ia

lakou i keia kau koho &o. A o kekahi uie» maopopo loa, oia ka olelo hooholo a ka Aha Kiekie e kakoo ana i ka Meia oia ka mana ma na hookohu oihana no ke Aupuni Kulanakauhale, a i ka wa a ka Papa Lunakiai e kue ai i kekahi hookohu, ua hiki no i ka Meia ke hookohu mai i inoa hou, a pela no ina he haneri manawa ē kue ia ai kana mau hookohu, aia no iaia ia mana, aole hiki ke laweia ae. I O ka mea pilikia keia mau hana kuee, ua poino na alanui o ka lehulehu aohe hanaia no ke kali ana i ka hopena o nei inau paio iloko o kekahi manawa loihi, a o na uku hana o kekahi poe limahana ua hoopaneenee wale ia ka manawa e uku ai. Pehea no la hoi e ulu mau mai nei na hana kuee, aole i ualowale aku na hoomanao ana no ka nele oia hoopii kanawai, eia no keia ke ulu ae nei. Hookahi mea maopopo, ua oi aku ka nana ia o ka pono oka aoao mamua o ka pono o ka lehulehu, oiai no nae ke Kalana o Hawaii, Maui ame Kauai e noho malie atia, a ia Lohiau wale no ka apa. ' ' — >»> . ■■ 0 ka Home oia ka pakaua onipaa, a oka punana o ka maluhia, ka paku o ka ino, a o ke awa lulu lai malie e hekau aku ai na nanaina o ka hala ae o na haawe ikiiki o ko ka ino mau kuakoko. Aole he wahi kupono eaea ka manao e hooluolu ia mai'ai, o ka lele wale mai no o na hailiana no ka Home, iaia e hele ai ma na kukulu laula o ka honua, aia pu imua o kau hoomanao ana kahi i kau mau aku ai o Home ka Paredaiso o ka honua, ke awa oka palekana, a o ka heleuma o ka hoopakele.—Sweet Home. 1 keia puka ana a Ke Au Hou e loaa ai penei. Ko Kakaako ame ko na wahi e pili koke ana i ka Honolulu Iron Work, ma ka lima o Morino Hulu ma ka hale hana hao, ame ia e kuka ai, a iaia e loaa mai ai na Buke, o ko kahi o 11. Haekliekl ma ka lima o Solomona Nakanelua, o ko ka pa lio.o ke aupuni ma Kakaako, ma ka lima o J. Paunini ma ka hale lio, o ko Pearl City ma ka lima o Kilia Namakaeha, oko Waialua ma ka lima o Joseph O. Kuui.