Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 44, 1 Nowemapa 1918 — E Koho i na Moho o ka Aoao demokalaka [ARTICLE]
E Koho i na Moho o ka Aoao demokalaka
■Malia palia o* ala mai ka Iwoiiuoi i na kuutu o ko makou koi ana uku "E huho i ua moho q aoao t>omukalaka" xa» keia kpu koho t»a--lot& c hiki iaai asa ma ka la eliina' 0 keia mahiaa iho ; heahai la na kumu iupōoo e koho abx ai i 1 na moiu> o k& aoao Demokalakafi £ia uo ka H&ina ma ko makou aoao, ua hiki uuu i ka manawa a: m ka mea, ua lawa ka aoao Eepubiika ao ua makahiki he umibimamaha o ka noho mana ana ma na hana o ko kakou ahaolelo, a pela pu me ka elele iahui mai Hawaii nei aku, oia o Kohio, no ka mea, ua elelo mai na e loaa ana ka mana koho o na wahiwe a hiki mai nae i kei ala, aole i hoea mai ia jjiea } oiai, mamua aku nei, e noho mana ia ana ka hooponopono aupuni ma ka ama makua e ka aoao Beptibalika mai a a ka ahaolelo lahui, eia nae, "aole la." Aolri*oia wale no ; aka, aole he loaa iki mai ō ke leanawai e like me to ka aina makua e haawi ana i kona mau makaainana, ma kela ame keia wahi o ka aina, i mau hanako hoaie dala aku i na poe'lawe aupuni no ka hookuonoono ana ? ōkiloa aku e loaa i ko kakou ahaolelo kuloko ma Hawaii nei, oiai e tioh« mana ia aea e na Repufei!ik&, a «o ka mea, o ka pola kaumaka U o na Hepuhalika kii maka nunui, o na aina aupuni, i matmi ka hoo- * pomaikai ia lakou iho, a hoilihune i na makaainana o ka aina nm ia ' a«0; e mau ai ka pilipe ana o ka hapanui o na kanaka malaN» o krkahi poe kakaikahi. ! Okilc« aku hoi ka loaa ann o na | banako hoaie dala. no na poē lawe aina aupuni ma Hawaii, no ka mea. he mau ona hanako keka-i 1 hi o ko kakou ahaolelo he poe paa muhele 110 ia mau hanako, nolaila, o na kanawai apau e hapai !a mai ana no ka pono o na mea lsw nina aupuui īna Hawaii nei. o lakou k*i hiki mua o kue ana, no ka nies, i:e mea iioopilikia aku i ka lakou oihaua ko lakou mau pakoke, !un pu iae ka piliwale aku o rn Hawaii aole loa he manawa • ka iaoOif]o o l3fawaii nei o ho1<) ai ; •, i"-- - : >j .
_na_kanawai malkai no,ka poe j]j?iuntf o H.iwnii nw, e like mo ko ka rfffia'm«W. malalo o ka hoopouo?-! pono anpuui uonau ana a ke perOsi- ! tlwug, Pewoialaka auae koaa ahaolelo.. £ia nae, i keia mau la, aole hej mea e ae e loheia aku ai i-ka wah*a| o na moho Repubalika, mai ka elele a ka moho hope "loa ma ko lakou paa baloka, o ka ninau aina aupimi wale no ame ka hanako hoaie' dalaj no ke aha mai kela mau olelo ] e paa naau nei i ka waha o na Repuhalika i keia mau la?. No ka makemake i kou halota, a, i ka pū- 1 ka ana, poina ia no elua makhih'. No keaha ke kumu o ka loaa ole ana mai, oiai lakou e noho mana ana ma ka aina makua ame Hawaii neif Aole anei no ko lakou maa i ka hoopunipuni, aine ko lakou malama ole i ka lakou hoohiki o ka hele ana imua o ka lehulehii e noaoi ai i na balota, ua hiki loa lakou ke hoohalike ia me na Kelemania ka hiki ole ia lakou ke malaina i ka iakou aelike me na aupuni mawaho aku o £elemania, oiai he kuīkahi paaailike ka lakou, eia nae, me ia mau mea no, ua uhaki iho o Kelemaaia ia kuikahi, a komo aku la iloko o ke aupuni o Belegiuma, a lilo kela lahui kanaka i mea ole i keia la, pau ko lakou kulanakauhale i ka ulupa ia, lima nul ia aku na na wahine ame na keiki, a he nui wale aku o na kulanakauhale a na Kelpmania i hoopoino aku ai pela no na Eepuhalika i hooko oloi ai, i ka lakou mau olelo h© maunu kii haloka wale no Ta e like me ka olelo ana o na Keleuiauia i ke kuikahi, "He pu-a pepa wale hu," pela no na Repubalika. E ua makaaiuana. ina ua pela na Eepuhalika, ko koi aku nei makou, ua liiki mai i kn inanawa, a oukou p na mana kolio, e haawi inai ai i kn ouki.>u niau kiikoo ana uo na raoho a ka aoao DonK>kalaka, mai ka elele linekona Eliwai, netoa o HaHnii hikinu ame komobana, ko Maui .senetoa anio. nft lunamakaainana, ko Oa!īu neī mAn senfoa ekohi, John TT. "Wilson, Jaek sfi!ton flrap W. W. JCJiayetj na lui * . -****
namakaainaaa o ka apana eita ame fclimaj a Lala aku i Kuai o Mauooa }>i!ldlo lo& akū i ka moku kaili la o Leiiu« i oki iei e ke kaī Y»ort»iWftle ilra o Wīlīiau aTtii mfli ījfhu& ako, « ma!\jn& m o ha mpfl ua ITuh!o : n 0 6m<» ka Hepuhalika īio i OWO mai, e lioomau uo hoi i ka ps. oiai e uolio iuana ara ua ma ka aūia makua, aia 110 hoi a nolio mai k& aoao D«mokalaka, ala : ila hoi paha hoouiia ojiko» ia I, t,j AfcOandless (Linekona Eliwai), nolaila, i keia manawa ke koj ako' rM makon i ko makmi kuleana i na' mana koīio, o kolio iml l na nioho o k« u'/au Di. , inokalukfl, uitti uana 1 Lii a no ka uiva, aolo be Laliua iiy oukt>u o lioopaakiki aku o ka iiooko walo mai uo i ka oukou i kalahea ai imua o ka lehulehu, ua hiki mai ka manawa, he noi kumu, aole hiki i na Kepuhalika ke alo ae inai ka oiaio o keia koi, E e Hawaii Koku o Keawe, Maui 0 Eama, Oahu o Kakiihihewa, ame ka moena pawehe o Kiihau, e he!e 1 ka pahu balota, e koho ī na mohcT a ka aoao Demokalaita, no ka mea, ai& ke olino mai la ka malama 1 Wakinekona, no ka inea, lie dena Uemokalaka, ahaolelo lahui I>emokalaka, he hooponopoao aupn»ii Demokaiaka ma Hawaii n?i, mai ke Kiaaina a hala aku ila?o, a koe hoi ka ahaolelo kuloko, i mea e like ai ka hoonee hana ana me ke' kiaaina he mea pono i ahaolelo kuloko Deniokalaka, i ole_ ai e paewa ka piliua a ka uihoniho, e kyho i ka pua Wota Dcmokalaka ma ka la : aluMm o i7ovfcitiaba e hik? ipnii ana^ i kahe mai ai na pom&ikai ho nui | ia Hawaii uei xaa Kanaana Wa- ' kinukona mai.