Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 15, 12 ʻApelila 1918 — Kapu ka Lama ma ka Poakolu nei, Oiai e mau ana ke Kaua. [ARTICLE]

Kapu ka Lama ma ka Poakolu nei, Oiai e mau ana ke Kaua.

I kuHke ai me Ve kauoha hookapu a klf peresidena Wilson o Amelika Huipuia, e bookapu ana i ka lama ma ka mokupuni o Oahu nei, a-e mana ana lie kanakolu la miihopc aku oka puka ana mai ok« kauoha, pela i biki mai ai ka hookoia ana oia. kauoha ma ka Poakolu nei, ka 1» urai o keia malaina, * kapu ana hoi no ka Hjanawa o keia kaua e nee nei ma Europa, he manawa aiaopopo ole hoi h wa 112 pau ai. Oiai e hookokoke ftiau aku aioa i \ ka wa kapu ai oka lama ma | Oaim nei, e-ike.ia ana na halekuai lasfa apau e hoao ana e kuai aku i ko lakou mau waiwaj me ka hiki-

wawe e hlki ana ia lakou mainua X> ia fioea ana mat oka lajt kapu ai no ka' hooko" ana aku i ke k audita a a he mea oiaio, ua pau no ka lama o kekahi mau hale ike kuai, a no ka mea ua mii mfloli ka poe i kuai aku i lama no lakou roamua oka manawa e kapu m, ma ia ano i pau ai ka lama 9 kekahi mau hale kuai lauia.

E like t me ka Ynakou mea oia ka hoouna ana aku o kekahi mau hale i hoike ana aku ma ko rxtakou mau helu 0 kela mau pule aku nei, i ka hoouna ana aku 0 kekahi mau hale kukaa i ko lakou mau waiwai no kekahi mau mokupuui okoa aku, ua hookoia aku no pela, no ka mea b ka mokupuni wale no o Oahu nci kei kapu ka lama, a koe no kekahi mau mokupuni mawaho aku 0 pahu nei, aka, e hiki mai ana no nae ka manawa © kapu ai 0 ka lama ma ia iflftu mokupuni, e like me Kauai ante Maui, no ka a-e ole an 0 ko laila mau komisina lama e hoopuka hou i «a leikini lama ma kc-ia mua aku, ma ia ano iho la, e kapii like ai ka lama ma keia mau mokupuni a koe aku ka mokupuni o Hawaii.

Ma na la i aneane ka aku ai e kapu ka lama, ua.mii maoli na poe i kii aku i mau palapala mai ka poe ia lakou na palapala i wahi e loaa ai oka km a ma n& lialekuai lama kukaa ame na hale knaf lama liilii, ua Klo maoli i hang nui na ka poe haawi palapala, a ua lawa ole J na poe e bana la manawa, ua

loaa hm aku kekahi poe 1 wahi e hooko ia ai ka makemake oka pse J mrkemake i mau lama no lakou ma* mua o ke kapu ana oka lama. 0 kn mana'wa e nemo hou ai oka la*na I ka lfhulfh'u o like me ko ka mannwn i hnla, aole i maopopo ia makou, oka manawa hea la ia e noa hou ai, he hookahi .mea i maopopo ia makou, oia no ka Tanakila ana oka' makemake oka poe e ake nui ana e kapu ka lama e like me kekahi mau mpkuajne ma ka aina makua, a wahi a* lakou, nja ir-mau. wahi i kapu ka lama, aole he ike nui ia-o na hana Vftlaima ame na hana ino like ole, ma ia ano ua' hooemiia mai na hoolilo o ke aiipuni i ka malarna ana T na poe

paahao ame ia mau njea ano like; .pa\t pu ka auwe ana 0 na wahine mai na haua ino a ka Ukou inau kane i kaa aku malalo o'ka maaa 0 ka waibna, aole oia wale no, aka, ua pau aku ka hapanui 0 ke ctalft 0 ka hooikaika ana no na la loihi \ ka luia i ka mea waiwai pk 112 oiai, no nae, e kali hoomanawaoui mai ana ka ohana 0 ka hale 0 ka ho! aku 0 ka makua oia ohana me ka mea e pono ai ka ohana, eia nae, na pau akii la ke dala i ka lama a he*hoka iho la ko ohana ma 1a wahi.

, "Walii iiou ana poe i ikemaka i ke ano o na' iribkuaina i kapu ka ,lauia, a mabope oka hak ana o kejkaLi manawa, ua hoohua mai jjta aina i na hua ohaha .e hauoli ai ka maka, oiai ua kaawale aku ka mea nana e hoo.walewale ia lakou, a o 'ka kopena.oia. ohaiia, ua hauoli la,kou mabope mai o kc kapu ana o

ka lama.. Ke ole makou e kobo hewa, no kg manawa kaua waje no keia kapu oka lama ma ka mokupuni o Oahu nei ma o ke kauoha la a ka don, a mabope aku no oka pau ana <> ko kaua, e hemo hou no ka .laaia e like me ka mau, no ka mea, aole i haua kanawai maoli ia, koe vale .no ka holo mai o kc kanawai.i hoo'komniu aku iloko o ka alia senaea, t- liookapu loa aua i ka lama i keia ( manawa o kc kaua, koe wale uo ma [kokabi a ke kauawai i hoakaka

maopopo ai, c 'koho haloktt ia keia ffmau mahope aku oka pau ana o ke katta, a ina e kaft ka liapanm ma ka aoao e hoohol<i ana e hoonoa hou ia ka lama,'alalia e noa noa* no e ftlce me ko ka manawa i hate/ fliaila hifel; aka hoi no ka hoohblo ia mai o ke kanawai e kapu loa e like me kekahi mau mokuaina, alaUfa, "Tnalaila ifio la no pau. ' "' I" .. -■ - : -l ' ' ?>--'*•"-'% " oka makou mea e makemake aku I « '*"-»' "4* *' ''"" I'l*^1' 1 *^ 'nei p ike, oia no ka hope'na ma kelaj '•mua akUj oia lioi mahope o ke,kaj>u 'ana oka lama; lieaW. ana la na hopena e loaa mai ana ina kanaka o keia teritori ? E hele loa aku ana' paha ike inoi oi aku mamua o keia roatoawa, a i ole, e hauoli ana' paha lakou ma keia mua aku e luki mai? Me ke kanalua ole inakou e hoike aku mi i ko poe heHiiielu, he hauoli a mea e loaa ana * na k&aak* ma keia mua aku, oia ke koe ana p kekfthi mau k«nikeni ikko o-ka pak«Ve o $ kaaaka i hooliio nui i kaua mau dala no ka lama i:ka. manawa memua, aku, aka, i ka i Jkapu ai o k|t lama, ua koe ihe la ia. man dala no ka iiku jana i kekahi j»au mea„okoa aku e pono like ai ka oka hale.,

O kekahi kumu nui paha oka hpokapu ana oka pjjreaidena i ka Uma ma Oahu nei, maiauli no ia o kq komo nui o na koa'o ka oiliana koa ma Hawaii, nei iloko p na hana kupono ole, a pela me ka bana nui ia o lea mea i lama, no ka mea mai na mea ai e hana ia ai, a.i wabi e koe ai «ia mau mea, he mea pono « hookapuia ka lama, oka oi loa aku i keia manawa o ke kaua, be manawa kupilikii boi, e biki ole

ai e uhauhaia na mea ai e pono ai ka lebulebu, a oka oi loa aku" oka oihana koa ma kela-aoto oka moana, a pela pu s hoi me ua boa bui j o ke aupuni Amelika. nia keia Jka,ua v j He pilikiii liiljj no ke kapu J aiia oka lassa, aka, be pilikia uui, ma Jkeia aku, ke lan&kik .ole kje aypuiii ma keia kaua, ma ia auo, ke njanao nei makou aole i hu hewa ka bookapu ana oka r, ka lama, aka e biki mai ana i ka^ Ila e hauoli ai ua ines ,ma keia nxua aku