Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 12, 22 March 1918 — Heaha Kau e Hana ai Ma Kou Aoao e Lanakila ai ke Aupuni Ma Keia Kaua? [ARTICLE]
Heaha Kau e Hana ai Ma Kou Aoao e Lanakila ai ke Aupuni Ma Keia Kaua?
ī ninaii ae 1» 'wakou i kela nihau # kau $*> ta no ka» ww <■ J*tri»i P«ha, e MVe' rn<? 'w# rt!fln«o Ilttnu o ke aupuni o K'iliīHiauia, v maWm&k»* anu «; kuu uku kn nila «n« oiia fl*ipunj m«lB.1o o kona tnana, mamuli o nianao ana o ke aupuni o Keīetnania f ua rnltaukau oia kona oihana koa, oiai oia e hoomakaUkau ana no na makaliiki loihi he kanaha a oi aku, mahope koke iho o keia kaua a laūa me ke aupuni o Far«ni i ka A. D. 1871. Jīe mau makahiki loihi maoli kela a ke aupuni o Jfelemartia o ka hoomakaukau me la manao, i ka" manawa e makaukau ai na mea « pati, oia koke «o ka manawa o iele kaua aku ai ia Farani, a mahope o ka opa pu ana i ke aupuni o Fa"rani ; alaila, e 1<?le kaua aku ia TtaWa. pau ia, ia Enelani a mahope o ka pa« ana o keia mau aupuni i ka ulupaia, alaila, e hooinaka ana ka nee ana a kona mau pualikoa ma keia'aoao o ka moana Akaluifiku ma Amelika Hema, a mai laila aku no Amelika Akau, oial, aia ma Amelika he heluna nui o na Kelemania i ho-AmeKka ia lākou iho me ka hakilo ana i na mea a pau. o ke aupuni o AmeKka; a i ka pau ana o keia mau manao, alaila, lie hana maalahi wale no ka lele kaua ana «ku i na aupuni liilii mawaho ae o keia mau aupuni mana nui; ma ia ano, o ke kaa ana no ia o ka rula ana o ke ao holookoa nei malalo o Kelemania, e like rae na upu ana a ka*"Emepela ame kona mau kupela wāle aku. I wahi e hooko 010 ia ai o keia mau manao o ke aupuni o Keleinapuni huiia; a he aneane hookahi makahiki i lala ae nei i komo aku «i ke aupuni o Amelika ma keia kaua, e piha ana ka makahiki ma ka la eotflf o keia malama e hiki mai ana; noiailn makou o ka hoomaoea ana ae la maluua ma ke poo uiartao, "Heaha kau e hana ai uia kou *o«o e lanakila ai ke aupuni ma keia kaua ?" I haina no kela ninau e like me ia ōialuna ae, ke manao nei makou o ka hana kn{>ono loa ma ka aoao o
na Hawaii, oia no ke kuai ana i na Poo Kaua e kuai ia nel ma na halektffii «me na hale leka no ke kumukUai haahaa loa e hīki ai i na Hawsij a. tmu:ke kuai, a naa kekahi, #iwi <*"<> 4 kau mau da!a mawaho «e o na 3ftla 0 hiki «i k« hoolakp i kou ohapa m<» na inea e pono ai keia'noho honna. O na f!alfl e hoolilo ia ana no keia mau Poo Kaua a mako» o ka olelo ana ae la 'maluna, tia like me na ..... . . • . • ■ ■ ;. -w: ■ Hala a nookomoia ana maloleo o na hanako e ohi msu 'ana i ka ukupanee i kela ame keia makahiki e hiki mai ana, a hala kekahi mau makahiki. e hoihoi mai ana no ke aupuni I kau dala e like me ia au o ke kuai ana i ua Poo Kaua, oiai no nae ; ua ohi aku la oe i na pakeueka ukupanee.; ke pomaikai noi ikela'no ka mea e kuai,ana i n'a Poo Kaua' Aole o keia wale ae la no kuu hana e hiki ai ke haawi ak6 1 na kokua ana i ke aupuni i keia iiiaiij».wa o ke kaua, aka # e hiki ho,u mai ana* ka Bona Aie Aupuni no ke kolu o ka manawa, ma kekahi manawa o keia malama ae e hiki'mai aua, e like me na muawa elua i kaa hope aku nei • oia hoi lie dala ($30.00) o ka boua hookahl, ua hiki loa ke u&u liilii kela huina dala a hiki i ke kaa ank; e olii ana ka mea i kuai i ka Bona Aie nana, h'* elua dala o kela ame keia iuakahiki, a i ka hiki a'na i ka makahiki 1925 o uku pau mai ana ke aupuni i kau mau dala a pau o dala o like me kau o ke kuai ana; oiai nae, ua ohi aku la ka mea i kuai i lona nana 5 ka ukupanee e like me ia i hoike ia ae !a maluna, a ma ka olelo pokole ana ae, o oe t e ka mea kuai bona, kai pomaikai, ma kekahi ano ua like loa ia iiau dala au me ke data i. waiho ia maioko o na hanako. Ma na manao lie elua mamua aku nei o ke kuai ia ana o ka bona aupuni* ma Hawaii uei, ua hiki aku ko Jlawaii nei heluna dala ma kahi o na miliona; ma ia ano, ua hoike aku o Ilawaii uuku, aia iloko o na makaainana kela manao e ake aua e ike akn e lanakila ke aupuni maluna o kona enemi ma keia kaua, uo ke kuokoa o na mea a pau, aole e lioopea wale, ia e ka maiiao aluuu o kekahi mana aupuui a. inau aupunī paha.
Ma ko makou ano he »o ka lehulehu, ke kono aku uei makou i ko makou poe heluhelu a me k« lehubhu -»o * pau, a o ka oi I nt m«t li pau ke kaai, a pel* no hoi me k« j«x; e hiki ana ke kuai i na .Bona Aie o ke aupuni, e kuai no hoi hkou ia w>ftp .mw, he okiloa lioi ke <kia. lu vvaie iiio i ka mea waiwai o]e, aole oe e ohi ana i ua poipaikai uiahope aku, aka hoi, ma keia e ohi ana ka mea i kuai i Poo Kaua ti&na } a. i «le i Bona Aie nana, ika peuwaikai ma o ka ukupanee la, i kela nme keia ipakahiki, a hiki i ka uumawa e hookaa pau mai ai ke, aupuni i kau mau dala <? ke kokua a'ua i ke aupuni, ia manawa hookahi ua hoike aku ia kanaka a wahine palia, aia iloko o»a ka iini e pau koie keia kaua weliweli i ike,ole ka lua ma ka inoolelo 0 ke ao nei, a makou e manao nei, e-ka hope loa paha keia 0 na kaua weliweli no kekahi mau kenekulia ma keia hope #ku, a i ole, 0 ka pau loa ana no keiu, 110 ka mea # ua opa pu ia aku la ke aupujui iiana e hoonioni ame kona mau'hoa hui. O ka uinau dala, oia wale ka mea o hiki ai na uaea a pau ke holomua; iua 0 ke dala la, e loaa i na mea (k pau t makeiuake no ka hooaua i na koa ma kela aoao 0 ka iuoaua haka mai la' 110 ko kakou pono; me ke dala e hiki ai e uku ia aku na lima e hoomakaukau aua i. ua mea kaua 0 kela amt keia ano, a ma ka.alelo pokole ana ae, o k« dala. ka mea hiki ai ua mea apau, a i ole pela, aole | uieA e hiki ke haua ia. j M& ka aoao 0 na ua ha-, awi aku lakou i kp lakou niau ko-, kua &na i ke aupuni, ma ke dala maoii kekahi, a ma k* haawi aua, i kona manawa, e hana Aky uo iekahi Uiea e pono ai ua ,koa e hakaka mai la, oia hoi ko lakou haua ana i kekahi uioa e pumehana ai ua koa iloko 0 Faraui, oiai ke auu e pahola maluua oka aina; ke haua uei ua wa-. hiuii tua Houolulu uei i ua paleili hoopuiuehaua ame ua mea ano like -oia ayo.; u& like uo ia me ka olelo aua ona wahiiie kekahi i komo aku i keia kaua, no ka mea, ua hoike uiai .kkou ma o ko lakou hana aua i kekahi nuiu mea e pono ai ke «upuui, oīai f iua aole keia mau
waHne i Kaawi wate aku i ko Ukou taaaawa, Lie mea maopopo loa,, e'nni ana ka īilo o ke aupuni i k» kuai ana'i na »tea e j>ouo al na koa i k*<ia mauawa o k(.' anu. O ka KooniHkaulii, oia kStabi hanu j>oiio iou mu ku aouo u n$ UU: k&aiuaaia u liauā lua ko lakou aoao «o k« kokun ana i ke aupuni; he iiie* |»yHo iio i' }jiK>jtiakaulii ke atio! o ka uoīio nnu, attlc hoi o ku lu aiio] uK- >iau ii»o iiu i kau ioaa unkii», flk«, e alaheU- i ka lioolilo ana no rm iuc:\ kii[>c>iio e j>ouo ai oe auie kou uliaua ■ ma ia hn.na ua lioike aku oe, iiiu. iloko ou ua nianao iiiakee e ike aku e lauakila ky UĪ maluim o konu i-nemi, a f> uoho *lu ku maluua o ka Upuua hnloukuM. mui'uu o un Wkui kauaka !«kc huokaiii Aii» jS'm £»'aua, k#kvu tviii>ofiiu]ii mai, Oia tu> kl» Muna lou Nauu i liana na inea # Aoh hou uku, aole hoi o ua keiki h kannka mc, ko lakou manao «tanu o ke aiio pakaha wale i ko h*i f>or»o.