Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 1, 4 Ianuali 1918 — HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KINO AME KONA MAU PAAHANA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KINO AME KONA MAU PAAHANA

Ua honi koke ma -i la ke poo oka hale i ke kanaka opio mamuli o ka nni o ka hauli i keia pane, lie oiaio keia olelo a ke kanaka opio,; no ka mea, ua naauao mia ka heln-; helu, kakn, kamailio, kipn, kaka pahi, mokomoko, pana pua, kukini, iiuts kekahi mau ikfe e a'e, i ao ia ai. i\'o ka mea o na ike kela o ka houua holookoa, aohe wahi kauhma i ko« aku. Hiki mai ka po, hlki k«! ao, aia hoi, ua hoomaka mai la nft'paahaiiii 0 ka mana o ksT" Arlt?la <JfirJfJupil] 5 e oni iloko o kelcanalra opio. kona wehewehe anaf $eMi: kuko Ina maka onaona, i ihu waīi^nli ia waho kanikani palena ple ia na iima aloha ole, ia wawae.llkwe kiani, ia puuwai wivyo ole, eia ke auo, u ka hoohui ana i keia mau mea apau he anela. O mea ~rp£Oli 'keia, wahi a ka Buke Hemolele, e lioomāhao 1 keia, kapuahi hoofiee hao,

0 keia mau J«r-e ike iar e na kane amena wahine. O llke auanei nie ka mea he ku i ka weliweīi, tce n&na aku. Aohe e mw i ka po a liikLi ke ao lami o kalii wai kope oīa j!h »i, a ka la, e hookahe ana f rt& wainaka, i 'ke ahealiīe lau pu iliiohio. L T u mai iho >[>io oua miliona nei, ©ia ke }aunu lia la, a po, a ao kahi la a'e, nonoi aku ia i ka makuahiue e inaiiia, e |heta au i Nu loka,' ft hoi mai, Pane >ka maknahine, aole; aole loa oc e hele, e kua hoao e hoohana i kou haauao, ī hoihoi liilii aku ai oe i ka hoolilo o kq ka" naka, nana i haawi mai i na ko-

kua ana ia kaua. Ia mauawa, ua pau ka hiki ana a'e ke onioni, Jka nui kino holookoa, no ka mea, ua maopopo ia oukou ke ano ma'i o ua Lole Kigula uei, e ka lehulehu, o ka poe i lawe i keia nupepa. O n« iiaia ame na wawae o ka uiakuahiue ku ana imua o ke poo.uui o ka hale buke. Heaha keia pilikia ou, e kuu haku wahiut? oke keiki ua nawaliwali ioa, E hoi a hoouua aku m i ke kauka. Ua hikl mai la ke kauka imua o ke poo nui o ka hale buke, E hele oe, e Mr. Kauka, i ke •Uuuui mea, i ka puka pa helu umi, e komo oe, e nana i ka nawaliwali o kekahi keiki opio. Mai hoike wale aku i ke kumu pilikia i kahi mea, hoi mai, hoike ia'u. T T a hooko ke kauka i keia kauoha. Ua loaa ka

piale aine ka mea nawaliwali. I ka |nāria anft o fce kauka*aohe he ma'i jmaoli ; he ma'i hihiu, e like uie na holoholonu ahiu o iia kualnwi. Ua maopopo ia kakou koia ano ina'i, he alohii wolu. Tliki mai In ke j>oo 'O ka liule buke, ninau 'mai la i ka i makunhiuo, ua uonoi mai no, paha ke keiki i kekahi moa? Ae, he makemake e hele ī Nn loka. Ina pela, na pono. T;a komo mai la ua wahi kanaka nei, aia hoi, e hiolani ana Xole Kigula tiei i ka hana a ke aloha wela. Auhea oe, e kuu hak#, ini' he*»nakemako kou e hele 1 ka hol&iiolo. t r a lapuu iho uei kiia mifemake aohe aV mai o mama. E īf#Bjnakaukau ia oe !hō, me ka bffcl%awe loa, e hoU* i kf luile hookaahi, i keia maniwa. "Eia kajii V>uke ua pau ka tnaiwai i ? o o loko miai kena buke, a ka paue, m hon mai ia luike. svnhea~aku poo uei, Ejkuu maikftt; f hookuu i W keiki i !oaa ai

I waliwaH i naliu īa aj e ka iuftiilea, [i iohe a% i keia īuau olelo, ua ]>:in |ka uia'i. Ke aahu nei i kona paa--1 lnle. rtn> ]iu mii f iiaawi l;e uloiui iiulu aku l;i. A»u i ksi luili' kiiaahi kahi nana ai, ina ht> kaahi ko ia manawa. Ha k* nana ana i ka papa kuhikuhi, manawa ku mai, īne ka nianawa holo, ua pau loa i ka holo, aohe kaahi oia manawa. "N'innn i ke poo nui. heaha ka ukn, u hookalii ohua mai uei aku a hiki i 'Nu īokn. TT<- ekolu hancri l'a pouo. K wiki, eleu, nit> ka hikiwawe loa, mai kali hou aku .lio manawa. O kona kaa i makeinake- ui f kan, lie kaa uani loa, lu» ('lua in

imiM*ri, ua like me elima hant*ri <inla. Aia ua Loli> Kigula nei kihele ala xne ka puahi nui i ka wa pono,- ua hiki aku la i Nu loka. JTo na ea oluolu maikai i ka mea nawaliwali o kau mau mea i makemake ai, ua pouo no ia, wahi" a ka wahine. I keia iuanawa ana e holo

nei, ua niaopopo. ia* ia nei, ka maaa',va holp o ka moku. Hiki uku \n keia i ka uapp, niaau aku la keia i na kupakako i ka papft iuoa o na oiiua. Uu iiuli keia i ka inoa o kana poe i makemake ai, ua uele, Loi aku la keia tna ka lela o ka uapo, noho nana iluna o ka (uoku. Apau uo oeoe i ke kani, hookuu ke alaoui pn, hf»ma na kaula, oni aku la ka moku. Aia lioi, ua ike aku la keia i ua j Anola nei ike ku mai, nana mai la| iaia nei, me s ka hoopili i kona liina akau i kona lehelehe poaoi. Aly ila, wehe mai la i ka lima imua pt>noi o kr> iauei mau inaka me ka wiliwili niai, i ka haina ka. Eia ke kumu i lo&a ole P- ka iuoa o keia poe, he inoa Palani. I Hoomaka mai la ua Anela nei e

hana i na- mea hoopoina noonoo, 'malnna o ka hainaka ua pau poo a pau hiir ke kanaka, ītohe lihi launa kanaka i koe, U au? aku. Huli hoi mai ta ir ona 'miliona ne', me na wawae knpolo ona, a hiki 1 kahi o ke kaahi. Tfau, huli ke kaahi, hana i kana hana, hiki mai U i ka hale hoohilu. Hui me ka haku ? ui u hi i ka Buke Dala, pau i ka uku huli hoi loa ika home. Aia ho ke hoi'o loa ala na kulana 0 ka anela, ame kona mau paahana apau, Kau oha mai la ke. poo nui 0 ka hale Buke o na ilihune, apopo e hele mai ai oe, no ka mea, e kuhikuhi aku wau ia oe, i na laiw?!awe aua oloko nei oka hale huke. Ua hooko no ke kanaka opio i keia leo kau-' oha eia ka mea apa, aole hookahi mau inea 1 kuhikuhi ia ai 1 niaopopo, no ke kumu, ua noho mana mai la 0 ka po-ulakinau, maluna o ke kanaka opio. Xke mai Ia ke poo nui o ka hale buke i keia haawi kupaianaha,' maluna o ka opio. Ua makemake au ia oe e hpike.mai ia'u

i na mea oiaio apau, walii a ke poo nui, 110 ka mea, he kumu ko na meā apau, e hiki mai ana maluna o ke kanaka. Ua'hoakaka ke, kanab opio, mai ka mua a hiki i ka hope, me ke koe ole aku o kekahi mau mea. Niuau hou ke poo nui, ua

hoomaopopo io oe, me kou manao io, o keia anela au i aloha ai, he kaikamahine oia na ke elii. Pela kuu manaoio. Pehea, ua manao 110 oe he mea hiki ka anela kē huli ia e ke kanaka ola e like me oe. Ae, he hiki no, aia na'e, a maopopo kona haka e noho ai, me kona mau mōhai. Tna ua maopopo ia oe ka haka noho-nei i keia manawa, a me na mohai, alaila, ua pono ? walū a ka pane ake poo īnū. E wehe oe v kon palule, ame kou paleili. Ua hemo a'e la. Ke ike nei oe i keia hoku ame na mika hke ole. Ae. Ke hookuu nei au īa oe e liele iloko o keia honna. me kou mana kuokoa ponoi. Tna e halawai oe me ka pilikia dala, alaila, e hoike aku i keia hokn i na haku hanako o na aupnni hu e helo no\. E malaina pono ia oe, e akalv>le no hoi. wa* hi bnke uuku, a'u e haawi*uei ia |oe, na lawa k,ona ikaika. o lawo ia oe apnni ke ao nei. E hoi Oe i ka home 5 keia aia ahiahi, hiki sku wau. Ta ahiaiū ana iho, liiki mai la ua poo uui ne>. Paina like iho la lakou apa«. Tī<xm:t>w>a «*ale iho la he n\au niinulo. (Aole i |»au.)