Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 48, 30 Nowemapa 1917 — KE KANAWAI E HOOKAPU LOA ANA I KA HANA IA ANA, KA MALAMA ANA I KE KIANAPAUDA AME NA MEA HOOPAHU APAU. [ARTICLE]
KE KANAWAI E HOOKAPU LOA ANA I KA HANA IA ANA, KA MALAMA ANA I KE KIANAPAUDA AME NA MEA HOOPAHU APAU.
i- 2s"o ku pomaikni o ko makou |>0t; iii-iulu'iu, kii liWahu iiku aei uiakou i ki-kulii kauaivai u ka Loultolo ia auii mai uei e k&haolelo lahui iii» k««i kuu nmi )iei o ka aiiaokJu kuikawa, <? like iut- ia mahope a'e nei:
Wakiuekona, Noveinaba, I}, J9IT >—O na kanaka apau maloko o ua* Mokuaina Huiiā, e loaa aku ana me na mea hoopahu ma koaa malu inaho[>c aku o ka la 15 o Hovemaba, "a I loaa ole koūa leikini i boopakaia aku <■' ko aupuui Ft*d«rala, e hoomaopopo aua' i ua kumu ana e hoohana aku ai, o hopu koko » no i« mea ma ke kanawai, a i, ku k#i b«wa tua ka hookolokylo t&: ana, e hoopai ia he $5,000, a i ole e ia uo hookahi makaiāki. - Ina o »a kumu ma ka palapala hopu e hoopai ia ia mea he $5,000 4 mawaho a'e e pakui ia iko ka hookahi makahiki houpaahao. O keia ka mauao nuj o ke kauawai e pili «n« i ke kaua i hooholo ia e ka ahaoielo lahui, a e uiAua oei i keia manawa uialalo o ka 33ureau o aa Haiua, Keeua o ke Kuhiiia Kalaaina, ke keeaa hoi iaia ,ia niaua ame ka liooko aua. ,
O Frftucis S, Peabody o Kikako, he a he kamaaaina ma na mea hoopahu ua na lua maiua eli )auahu, ua hookohu ia aku e ke KuUiua Kulaiaina Laue, ma ke auo he hope uo ke kuhikuhi ana i ka Bureau o ka Maina, Yua H. Hanning, uo ka hooko aua.aku i ke
Mid&lo o iee kanawei, ua hoannum* ia ka mea kuhikuhi o ka Burcau uo ka LūoLuuu aua aku. luna aupuni ame na makai o na mokuaina o na Mokuaina Huiia, i
hūi "j»u ia itui na inakāi o na ku- ( ianakauMLe, na makai nui, na iiope o keia ame keia kalana, ame na inakai upau malaiu o ka mana o ka oihana makai. Ua hoomaka a'e na makai o na ktilftoa kauhale like e hoohui ia lakkeia ma keia hana, i noho poo ia |e na poo o ka oihana makai iua>lokop na kulanakauhale like ole, :a i noho iumahoomalu ia e Mekia K. W. Pulinmn, ka lunahoohana nui o na makai o Wakinekooa, D. U ' ' '_ ' ' Aole na makai e nana wale ana no i ka hck>ko ia o' kie kanawai, aka» e noli pu aku ana lako'u i na mea hoopahu apau e hoopoino ana maloko o a& hale hana ame haie ukana, e hoike aku i ka lakou hoike i ke poo nui o ka Bureau -o na Maina. 0* ke k«iiakf e poholalo ana no ka manao ana e hoopaliu i na hale hana ame uwapo, e haawi ia aku ana lakou i na luna aupuni no ka hoopii ana aku ia l'akou.ma ke kanawai malalo o na kanawai o ke aupuni Federaia. Eia ka hapanui o na mokuaina ke hooko nei i ka manao o keia | kalaima. ' j Ma ka mokuaina o 2nu loka, lie iwakalua kumamalima inakahiki ka hoopai uo ka manao ana o ke, mea e hoopahu i na waiwai. O ka hoopai i lioakaka ia ma keia kauawai Federala e pill ana i ke kaua he mea wale ia no i uhi iho i ka mea *e makeimake aha e hoopahiu me na ! mea hoopiihu. Ma ka 'hoakaka a keia kanawai, • o na poe apau e makemake ana i kekahi mm hoopau, he mea pouo iaia e loaa o na laikini. 0 ka poe e hana ana, a i komo mai paha, a i o?£ hoouna akv paha i na mea hoopahu, h'e niea pono e loaa ka laikini mai ka Bureau o na M.aina iiia Wakinekona. O ka mea e kuai ana i ka mea hoopahu, a i o!e o ka mea kuai aku, he mea pono e lbaa ka laikiui, a e . hoopuka ia aku ka laikini e ke Kakauolelo o ke Kalana, a i ole o ria - luna aupuni kuloko i hoamana ia no ka hoohiki ana. He hookahi haawi laikini
uia kela uiim k«ia kalanu, n <■ lio«- , uui aku ua aknia iua u:i tiu: , ;loa kf kalana. laa he kanawai kekahi o ka utohnaina e iiooiuaopopo aua i auo 0 lu leikiui ia ana o ua pothiwiiu, kuat h i ol? houlmua i»tia | pa.ha i ua uiea hoopuhu, luuu ] iiupuui i»ia ka luH»pukn , i kfl iwikiui, t y liooiuaoj>o]>o tua kfc tU4t> akeua hoopuka U'ikiui i'ederala, i Uui pu ia uie* ka luua aupuui kalaua o ke kulauakauhale 1 hoamana 'ia uq ka* hoopuka aua i ka leikiui rederala. Ayle ka leikiui iTederala, lie uiea ia e hookuu ,aku ai i kekahi uien uiai ka loaa auu o lfcikiut i»ulalp o kc> kauawai iuokuaiuu tun«' kukahi kailoha kauawai kuloko. . .
i il* kela aiue keia mokuuina, <• hookphu itt aku aua ho mea liuua |i oa n»ea hoopahu. hu iueu hoi tua ku aoao o ka Burcau o ua Mainu ūo ka hooku aua aku i ka mauao o bp Uan*wai maloko o ia niokuaiim.
O na kupa Amelika o ka Mokuaiea a i ole o ua air»a iie aiau hoaloha no ua Mokuuiua iluiia, o lakou wale uo ke loaa ka ieikini, *
O poe lawe na poe maina, wawahi ame kekahi poe okoa e hoohana uui nei i ua |mea hoopahu, e hana ia ana e ko |lakou poe hana, o lakou wale no ka ipoe a-e ia e haawi i na mea hoopahu i ko lakou poe hana, o ka poe haim wale uo nae i loaa ka loikini, » kapaia lie luiiahoohaua. O ka mea e kurfi ana i ka mea hoopahu, a i loaa ka, leikiui, he mea pono iaia e hoike maopopo heaha la ka mea e hoohana-Ml ak\j ai kn hoopahu a e iji aku m&luna iāa Jtnea ke koikoi no ka hoohana ia ana o. na mea hoopahu a e hoiiioi mai i ke koena iua he koeua kekahi. . Xmj ka hooko ana i ka maoao o keia kanawai, ke manao nei na iuna aupuni federala, he mea keia e hoopakele a'e ai ? mai ke komo ana' o na mea hoopahu ilpko o ka* liina o ka poe e makemake ana 'e' hoopoino i kekahi poe } a & hoopau i ka hoohana hou ia ana o na mea
hoopahu. , ĪSioiaiia, e ko makou poe heluhelu, ma keia ko ike maoj>opo iUo la oukou i ka hookapu loa ana o na mea hoopahu mai ke kuai wale ia a«a e kekahi kanaka a mau kanaka paha, oiai i kei manawa o ke kaua; a o ke kanaka a mau kauaka e !oaa akn ana i na luna aupuni federalu i a kalana paha, e hoopii ia lakou, ma ke kanawai no ke kue i "keia kanawai, a i ku ka hewa ma k"a ao-' aoao o ka mea i hoopii ia, ua hoomaopopo ka manao o ke kanawai, e hoopa'i ia mai no he_ $5,000 ame hookahi makahiki hoopaahao, he mau dala e loaa ole hoi i na Hawaii, o ka hopena aku no oia ka noho ana o ka halepaahao no ka hanii ana i keia hoopa'i dala. E na Hawaii e heluhelu ana i keia mau manao, he mea pono e hoike aku i ka lohe i kou hoa Hawaii i maopopo ole i keia kanawai, o ka oi aku uae o ka poe maa i fca hoopahō i'a me ke kianapauda, e pono e hoopau loa ia mau hana, o lalau mni uuanei na lima wikani o ke kanawai, o ka oi loa aku, he kanawai no ke aupuni federala.
Ma ka luakiiu 6 Kawaialiao ke aaainu lioalohaloh? o ka malama ia ana ma ka. la inelūiiei. Ua hoohiwahiwa ia .0 oioko 0 ka luakini me ua hua ai e'like... me ka mauao ka la, a i m'alama ia hoi i na iiia,kahiki i kaahope a'e nei. Mahope iho 0 ka pau ana o ke aaaiua haipule, ua lawe ia aku ua hua ai iia ua keiki makua oie ma Kalihi ame kekahi wahi okoa aku. M.a ka iiupepu uaiuu uiakou i ike iho ai, e hoi aua 0 Johu C. I*ane i Kauai ,i ka mahiai ma ua aiua hotne hookuonoouo. O Joha C. Lane oia ka Meia o ka aoao Re-, pubalika he «lua makahiki me ka hapa i haia a'e 11 ei, a i haule ma kela koho aua aku uei. Ua lilo a'e kona pa hale e ku uei lua ke alanui
jiua i k.o kuai i» īa Kauka Holid>, « o boi mai atia keeua kauka o keia Uaole ma ia w«M. * * ♦ * Mai poina i ktt alawa a'e i kekahi o ko makou mauao popu o ikeia puLe <• pili ana i ke kauawai 'i hooliolo ia mai nei e ka ahaolelo halun o hookapu ana i ua mea h<K>piihu. oia lioi ke kiana [>auJa ame ui muu inc(i auo like, O ka lohe ko ola, a o ke kuli ka make, nolaila, e hooloho i ok av e lala>i maī ua lima wika\u o ke kanawai i ka