Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 43, 26 October 1917 — HE MEA PONO E HOOMAKAUKAU MAMUA O KA HIKI ANA MAI O NA HOA HANOHANO O KA AHAOLELO LAHUI [ARTICLE]

HE MEA PONO E HOOMAKAUKAU MAMUA O KA HIKI ANA MAI O NA HOA HANOHANO O KA AHAOLELO LAHUI

Mft ka k ekahi o keia mahiva a'e e h«ftlete aku ai na hoa haīiohano jo ka ahaolelo lairoi ia Kakponi mao ka mokuahi Matsonia a hoea taai iaaei ma la eiiiku. Oiai, 1 keia maiLla ke hoomakaukau mai 'mi na feomif« hookipa e hele aku i na hoa hanohano no ka houmakaikni tua na wahi like ole o Havaii nei, iiaila wale mai no paha auanei a pay ka manawa o ka toi aka la no ia; nolai'a, makon i manao ai he mea poao i ka [>o«i e iawe nei i aa aina aupuni ma ka ano honae hookuonoono no lnkou e hooroakaukau i kekahi mau palap&la nO ka waiho aea aku im.ua o nft Iho# e hiki mai ana e hoike aku i ko lakou kue i ke kaaliwai a ka elele o Ilawaii nei o kft. waiho ana aku miua o ka aha<4ek> lahui e noi ana e hoololi ia ke kanawai aina e ku nei i keia i oia keia {Tauku e olelu lana, uu hiki i na poe he iwakalua ii»4 jJJL i kiikau 1.1/1 k r |Jtahi palapala noi a waiho uku i ke a'e kekaiu -mau aina auphni iio ;ka hookuonoono ana.

O keia paakn o ke kanawai aina oia hoi ua hiki i na poe he iwakakumamalima i kakau i ko lakort inoj( ma kekahi palapnla noi no ka wehe ia ana o na aina aupimi, oia kekahi o na kanawai a Xinekona' īHiwai o (ka liooikaika aila' oiai oia ma Wakinekona maluna no o ka ninau aina, a ua holo ia kttīiawaj nianrlufi o k'a hooikaika 'ana o ha Domokalaka ; a hiki mai nao' i ieia maiiawa, kf> mākemake nei na Repubalika o Ilawaii n«i e hoololi i keia kanawai a hoihoi'ia aku 1 kekahi komialna na ke £iaaina e leoho mai ia lakou ka' hooponopo'no i na aiha aupuni apan, a o lakou mea e hana aī, oia iho la ke-mana. Ina pela iho la ke ano, alaila, he mea maopopo loa, "aole loa he'wahi e hiki ai i na poe e makemake anā e noi aku i na no ka hookuonoono 'ana', a no ka mea o na komiāina e

koho ia mai a)ia } aole ma ka aoao o ka ilihune, aka, ma ka »oao no ia o ka poe waiwai i v;, w-u apau, īna la a«o aole loa ha wal)i manaolua ma na ano apau. Ma kekahi manawa t hala a'e nei, ua hooīaha aku makou'i ka waiho ana aku 0 Kuhi» i ke kanawai ika ahaolelo hihui noi ana e hoololi ia ke kanawai e ku nei i keia inanawa, a wahi a ka elele o ka lioike ana a'e mahope o kona hoi ana mai no Hawaii nei, ua waiho aku oia i keia kanawai niamuli o ke noi ia ana aku e hookomo aku iloko o ka nhaolelo me, kona ike nō nae, he kanawai keia e kue ana i ka makempke o kona mau makaainana ilihune i ohi hapuku ia aku na mea apau mai lakou aku, me ia maii mea no ua hookomo" aku ]a oia i keia kanawai, a makou e manao nei ua hana aloha ole aku oia i kona niau makaainana maluna <> ka ninau aina aupuni ka" nianao lana wale no i. koe i keia manawa. He inea oiaio no pah&, eia no ke loaa ]jf'i i kekahi poe na 'aina aupuni i keia manawa mai ke a'ipuni mai, aka m manawa hookaia ke hoao

nei iiu ke kiaaina i na wa apau e iiaawi aku i na aina ino i ka poe makemake i mau ainā, a, ina Ke mau aina inaikai ke haawi ia aku, na ii(-Ie iho la i ka wai ka manao lana e hiki ai ke hooulu mai i na mea ulu, ma ia ano iho la, 'ua kupllikii maoli na poe lawe aina hooknonoono Ua loaa mai®ia makou ka loh': eia ke kiaaina ke'hoomakauka» nei no ka lawe ana aku i na Loa hanohano o'ka ahaoīelo lahui e hiki mai una i Hawaii nei ma ka inanawa i ]toike ia a'e la maluna, no kahi o na aina aupuni i la#e ia 1 mau home hookuonoono, oia hoi na aina e mahi ole nei e ka poe ia lakou"ia niau aina. mamuli mai o ka nele i ka wai no ka mea ua haawi ia aku ka wai i na mahiko. 0 ka manao uui o ka makeniake ana o ke kiaaina e lawe aku i keia |X)e n« keia wahi e manao iā nei, oia ka hooikeike ana aku i ha hoa

ianohano f ka waiwā'i ofe o ka haawi ia ana o ua aina i ka poe make. make aina hookuonoono, i wahi paha e holo ai kela bila a Kuhio o ka hookomo aua i ka ahaolelo lahui; nolaila makou i manao 'āi, a pela pu hoi me Linekona Miwai he mea pono i na makaainana e hoomakaukau ia lakou iho me kekahi mau ike no ka waiho ana aku imua o nā hoa hanohano, e hoomaamaa aku ana ia lakou i na pilikia apau e manao ia nei' no ka poe ilihnine aina. I ka manawa 'o ka waiho ia ana aku o keia bila kanawai imua o ka ahaolelo lahui e Kuhio, ua hoouna ia aku e ke kiaaina ke komieina o na aina aupuni i keia manawa oia o B. O. Rivenburgh, no ka hooika. ika ana i keia kanawai e holo, eia nae ma kana hooikaika ana imua 0 ke komite, ua hoike aku oia i.koua ano hoopunipuni maoīi i ke' anō kana mau olelo ana e hoinoino ana 1 na Hawaii e lawe nei i na aina aupuni i mau honie hookuonoono no lakou.

Eia iia poe lawe mea aina ke noho henea hei, i ha poe inahiko e hoouna ma-lu ana i ko lakou poe i Wakinekona no ka hooikaika ana i ko lakou ala makemake, a, ōiai ao!ft e hiki i ka poe ilihwie ke ho. ouna i kekahi rnea ma ko lakou aoao no ke kiāi ana i ko lakoū pono, ma ka ahaolelo lahui ma Wakinekona, o keia waleno ka mahawa maikai loa i na poe laW aiha aupuni e hoomakaukau ai ialakdu iho a hōike aku i na hoa hanohano e hiki mai ana i Hawaii, oiai, he ma* liawa pokole wale no ko lakou ma Hawaii nei a huli hoi afeu no i"kō lakou walii. Nolaila, i ola honua no hoomakaukaii mua, a ma keleahi olelo ana a*© a kahiko "I luna no ka ma, waele e ke pulu," 0 keia ka manawa, aole he manawa hou aku i koe. Kali aku auanei a hala ka ua, i ke kanu ana o,ka mea kanu, aole e ulu. Nolaila/ e eleu.