Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 19, 11 May 1917 — E HELE E KOHO I KOU BALOTA MA KA LA 19 E HIKI MAI ANA. MAI HOOHEMA MA HEMA WALE OE, HELE! HELE! HELE APAU E KOHO! Kahuahana o ka Aoao Kalaiaina Demokalaka [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

E HELE E KOHO I KOU BALOTA MA KA LA 19 E HIKI MAI ANA. MAI HOOHEMA MA HEMA WALE OE, HELE! HELE! HELE APAU E KOHO!

Kahuahana o ka Aoao Kalaiaina Demokalaka

Ke lawe mai nei ka aoao lealaiaina Uemokalaka o Hawaii noi, i keia v»a iwpoeo, i ka holopapa o ka apono ia ana tna ka aina inakuo a m« Europa o īia maiiao alakai ka aoao kalaiaina holookoa i pāio loihi ai iloko o keia lalmikai.ftka nui, Ee hoike aku nei makou me ka haaheo \ ka hookō pono ia ana o ua mati manao alakai lā e ko kakoti peresiāena ka'iīaiia a e ka aoao hoi e noho mana hp: iltito o*ka ahaolelo lahui iloko o kei« wa kupilikii, b w« « ka nhiaoa h;a ok iloko o ka moolelo o ko ae nr?. M<? ka hamama ko hoopan nei makou e kakoo 5 na DeTnoWaka ma Hawaii nei, m« kfi ano ho poe kupa Amerikft oiaio, e hooko ana i ko lakou kuleana hana, ma ka hoon*c mua ana i na kumuhana a Anift-| rika e nei, oia hoi: ke kak<so ana i ka hanoherio/kft pono,' ame na kumupaa o keia aina nui'a kuokoa hoi. HŪHEWA KA SOOPOKOI*O- - AUPTTNI REPUBALTKA. Ke- hoiko aku nei makou mo ka haaheo i ka hooponopono aupun! kalana hoemi lilo a naauao hoi a ka kalaiaina Demokalaka oiai e noho mana ana iā aoao, a ke hoike aku nei hoi oiai ke* imi mai nei no ka Meia RcpubalikjT'ame ka hapawui o na lunakiai e koho hou ia aku, eia nae aole i hoike mai ia aoao kalaiaina, ma ko lakou kahuahana, i kahi mtui mea ft maliali,» ia aku as iloko o ko lakou īawelawe oihuna ana, Ua ( koho ia lakou elua ame kft hapalua makahikī i hala ae nei ma ke mo he poe loea inu ka lawo lawe oihaua ana, a hoopaa W in lakou ilio o Kana ma ko kulann' o ka aaauao, ©ia nae o ka hawuwa a me ka naaupo maoli ka mea i ike ia. Ke manaoio nei makou, oiai he manawa keia o ka 'hoeuii lilo ma ke ano lahui a ma ke aeo i poe kanaka makauiau wale no ka poe ia lakou e haawiia aku ai ka hooponopono ana o ko kakou aupuni kalaea. Ke kono aku nei raakou i na mana koko e kakoo i na moho f ka poe i hiki ie hilinai ia mamuli o ka lakou mau olelo hoopaa, e lawelawe ana lakou i na ha-. o 'lĒulanakauhale me . kalana o Honolulu, iloko o ko lakou kau hooponopono aupuni, me ka naauao, ka ikaika ame ka hoomakaulii. * DALA O KE

> AUPUNI. Ke manaoio nei makou he mea pono no e hookakaawale ia na waiiioaa dala like, ole o ke aupuni, e like me ka ke kanawai i kauoha ai, i hiki ke hoohaliielike ia ka wai r . hona o ka wa ano me kō' i llila, i ka wa e makemake ia'i. Ke kue lo« nei makou i ka laweia ana o ke dala mai kekahi waihona ae a ioolilo ia aku no kekahi hana okoa aku ma waho ae o ka mea a ke kanawai i kauoha ai. » , Ke manaoio nei makou he inea! poao e lawelawe ia na hana o ke aupuni ma loko mai o na palena o! - kona mau loaa i kohoia, a ke ahewa i-ei makou me'ka ikaika i na hana' a ke e ku nei, ma ka hoolilol wale ana a oi aku mamua o na loaa. Ma ka pau ana o ka makalūki ua komo akau ke aupuni iloko o ka aie o $305,000.00, oiai nae iloko o n a makahiki e!ua i hala aku ua'loaa i ke aupuni he $180,000.00' "W'oi aku mamua trna loaa 0 to aupuni Demokalaka mamua aku, a ke kono ia aku nei na /nana kolio e iiilohi iho i keia īnea oiaio, oia hoi, i ka wa i haalele iho ai na luna aupuni Demokalaka i ke aupuni, ',vaiho iho lakou he puu da3a iloko o k»la at»e keia waihona o ke kalana. Ano ka« leo aku nei makou i ko makou mau hoa makaaiuaua e makaala j na pelo kalaiaina e pahoia mai ajīa 0 oukou ma waena o keiu manawa amo ka wa e pau ai o kei& poe luna aūpuni, ma ke ano e pahfle atia i ka mana koho i mea e

lmn«lcele ia'i keia pukeliu !ua ole iloko <j ka waihona o ka lehuletu. NA ALATĪT7I Ke kono aku nei makoū i ka lehnlehu e naaa ae i ke lalana kapulu a houhiiahiia o ko kakau mau alauui, maialo o, ka hooponopoiio aua & ka luuakiai o ka Papa iunakiai Regubaliia, On& alanui no lakou ka loa he maa naile lehulehu a i malama maikai īa mamua akji nei ua nahaha a aluaiua mamuli o ka loakwa kupouo ole Ta. Kelioopaa uei uiakou i ka makou mau moho e iioihoi 8« i tiB alanui a iloko o ko iakou kulaua maikai a o hoomamnae xuau lu>i. A uo keia inea k« maMāo io aei luakou he mea pono no e iioomaka koke uo ka malama ana i iia alanui i ka wu no e paa ai. Nolaila, ke kakoo loa nei makou i ka mahelehele ia aua o ka" hana o na |alanui p ke kuknakauhale nae kaj.kua ma ka asana. Ke hoopaa nei makou i ka makou mau moho e hooko aku i ka hana ana i ke iiui pali o Xuuanu e like me ka hiki: i ke kulana o ka waihona, ka hana hoi i hookumu mua ia'i e ka Papa Euiiakiai Demokalaka. Ke kakoo nei makou i ka manao o ka hana ana i al&nui maikai e holo ana apunī keia mokupuni, ame iokahi mau alanui maikai e ae. Ke hoopaa nei niakou i ko makou mau moho e noii aku iloko o na papā hana 6 ke aupuiii Fef]era3a ame ko Teritori, e pili āna i keia 'mea, a e £omo pū aku mo lakou a e kiakoo aku ma 'na ano apa'u ; no kā loaa ana o na afanui maikai mo kft hoemi lilo pu hoi.

EA ATTKAT7 ALA3ftTI. īlok* o na kahuilhana Teritori o nn nonn kalaiaiha T>mnokftlika amo Rr-pubalika o ke kad i ha!a, ua koiia ka aholelo o 1917, o Karia i kekekahi mau hoololi i ke Kanawai Auhau Alanui. Ke manao nei makou o na none ana o keiaf ano i'ke kanawai he hoailona ia o kona hoihōi ole ia ina kona anō"e ku nei i kftfa wa, iwaēna o na mihele liko ole o na makaainana, A oiai raakou e hooikaika ana e hāhai mamuli o ke Kahnahana Teritori o kft aoao Demokalaka ma kā mea pīli i keia kumuhana, *ke kono aku .h6v makou i na mana koho e nanā ae i ka mea oiaio, oia hof, ka hooholo ia ana ame ke kakoo ia ana o k'eia kanawai e ka ahaolelo Repubalika no ekolu kaii. N"o3aila ke hoopaa nei ka aoao kalaiaina Demokaiaka i kona mau moho, e hooko pololēi i ka

manao o kerkanawai, e hoohana aoa i ka i loaa i ka .papa' me ke akahele, a ma ke ano hoi e maalahi iki ae ai ke koikoi mai ka poe ona aina aku, i ka wa e hana ia ai na alanui malalo o keia kanawai. I WA HOOMAHA NO NA LIMAHANA. Ke ike nei makou me ka hoihoi ole i ke kulana haua kaulike ole o ka haawi ana i manawa hoomaha i kekahi poe kauwa kakaikahi wale no o ke kulanakauhale me Kalana. Oiai ke loaa nei i na limahaoa o ke teritori ayie na hale oihana he inanawa hoomah.a pokole iloko o ka makahiki me ka mau no "o ka uku ke manaoio nei ka aoao kalaiaina Demokalaka he mea pono e hoopololei ia keia Ipina i keia wa ma ka haawi i i na limaj hana apau, piai ka mea haahaa loa | a ka īaea kieke loa, ka poe" e paa- , haua luau ana no ke aupuui, i wahi i makana no ko lakou mākaala a hoomanawauui ma ka haua. ! UKU HANA AME NA LILO O KE OLA ANA. ka pono o na poe uku-auhau amo ua limaliana o ke aupuni nohoi, ke kakoo nei makou i ka lawe ia ana mai o kekahi papa hoouohonoho uku hana o na limahiuia j>asv. mau apau o ke upimi, ma na Uatia like ole. Mamuli o ko makou hoo- * īuaopopo uua i ka pii mai o na hoolilo no ke o!tt hoopaa nei makou i ko makoij. mau moho e pale aku i keia, kulft&i ka^-' maha ino ka uhaue o ke ka pono o na limahana ame £$ -•* y-' w "- r<rj

uky auliau uoboi. q I HAtfe OIHAN-A \TTPtTN T I Oiai ke pii hikiwawe nei ke tu-' inukuai o na aina iloko o ke kulanakauhalo, ke koi nei mako u ma ke aiio hana hoeaai he mea po-' no e loaa koke i wahi e ku ai o ka liale oihana aupum iloko o ke kiko-j waena o na halē oihana aupuni ; a' i ka wa e loaa ai o oke a maikai hoi ka wa no ka liana ana, o kukulu ia maluna iho olaila i hale i kupono ike kulana koikoi anie kaj hanoliano, o ke kulanakauhale, I NA OIHANA MAKAT KINAĪ I AHī AME KWUĪ TTWfLA ! Ke hoopaa nei'makou i ko ma-l kou mau mōho e hoomahualiua akul i ka makaukau o ka oihana makai kiuai ahi,.aDie kukui ma ka hoonui ana aku mai kalii wa a kahi wa, i ka heluna o na kanaka ame na Jako oihana i kulike me "&& helima kanaka o ke kulanakauhale e" pii mahuahua nei, Ke manaoio nei nohoi makou i ke kukuln koke ia o na wahi hoolulu ma na wah: ma waho e like me Kalihi, 'N'uuanu Maanoa ame Kaftīiukl. T tnea e hoomahualiua !a aku ai ka makaala o n"a'makai ftia ko lakon mau hui'nn, ke kakoo nei 'makou i ka hookomo koke ia o na kukui owaka no ka hoailona ana. OTJTANA L/tWE OPALA ME KA TTKU OLE. Ke kakoo nei makou i ka Tawe ia 0 na opala me ka uku ole ; ua oi aku ke koikoi o ia mamrta o ke alnlielrf no na malihins ; a lhalalo b ka wai maemae ame ka holoholo ana i na wai lepo («uā)j ka ninaii koikoi loa no ka ponō o ko kakou Xnlonakauhale. Ke manaoio nei makou ho mea pono e ohi mau ia na opala ma na wa paa mau, mai na apana hale noho mai o ke kulanakauhale o H<sīiolulu, me ka uku ole ma ka aoao o ka mea aina } a ke hoopaa nei makou f ka makou mau moho e kukulu ia oihana iloko o hookahi makaWki mahope iho o ko laku noho ana ma ka oihana. KOKUA T KA BANA PUHī OHE Ke hoopaa nei «akou i ko mak'ou mau moho i Ve kakoo ame ka hoomaU ana aku i. ka Bāna Puhi Ohe Hawaii, elike me kona ikaika ame ka makaukau e ku nei i keia la, aole walfl ma ke ano hsi mea hoohauoli 1 ko kakou m%u hoa aka i mea hoolaka mai i na mali-, higi kaahele nohoi, * |

KA PAKA, KA KAHUA PA ANI, AMF !s T A WAHI AtTATJ 0 ICA L-Emīi&m. O ko kahuahana o ]ja īmi. aua 4 loaa a hoomaemao aua i ua Palea, o ka lehulehu amo na tahua paani i ; hookumu mua ia'i e ka Paapa Xul nakiai lie mea jiono no i* e hooinau ia aku, i hiki ai hooilawa ia na wahi apau o ke kulanakanhalae me keia mau poiio ipio uui. He mea pono »ohoi e hoomau. la aku ka hoopiha ia ana o k& Paka 0 a o ka malama a ka apa aku i ka maikai o keis wahi o ka lehulehu e lilo a*i& ia i jxana iia ko mākou mau e ixo<?noo aka&le ai, oiai Uko% e uolio aua aia ka oiliaua., .K§, ka aoao e kakoo \ lyi lioomāemae hpu ana 1 kahi aua,y o " KAKOO I XA 0 K.E 0.X4 £AX£ KULA . Ke naua aku ū<?i uīakou me ka ,^. n $ meg i mauao ia no ka »ana pouo. ia ūm o o k° kula aupuyi, me ka k»aa ao.a he poniaikni i kpia .oihaM an.o nui" o ka a ua uoii makaukau. a lioi. Ko lioopaa noi makou i ko makou mau moho e panoo aku i'na kokua anio na Ihh'l- - ana iloko 0 lakou ;n;ina, no kom|htum f ma ka jne« ]>ilt i kf KiilanakauhaTo mo Kalana, 5fA LTLO OTOMOBItA 0 KA ' MISTA Ko liolho ;iku noij)iakou i ko uia-' kou apouo o!o maoli { k« liholHo w «' ( ' ia oko da3a oka lohulehu no

n'a Hlo otoinbf!a o ka Meia Rcpiihalika, a noea ka limna, e like me kana Hoike i ka ahaolelo no na makaiūki elua e pau aaa i Bekemaba 81, 1916, o eoao tattaani ehiku lianen kanakolu dafe ame kanaha-ku-mamaiwa keneta, 'a ke hoopaa nei makou i ka makou moīio meia. ame m molio limakial/aole e hao wale i ka waihona'o ka lēhalehu. KA WAĪHŌKA A KA id?IA Ke hoike aku nei makou i ko makou kue loff i ka hooKlo wale ia o ke d&'a o ka lehulehu no ka hoolaulea aria i na m'aliWhi anio na lilo hoolaulea a ka Weia Ilepuhalika, a noua ka huina ēlike me kana: hoiko maluua ae, o $4-,166.96 fc a kej hoopaa nei makou i "la'makou moho Hei'a ame na inoho Lunākiai } i [ehulehu e like mo keia. I KA WAIU AHE KA MAKEKE Ko koi mai nei ke ola o ka lehufehu i ka nana a na'mea ai. Aole i lawa na kaaawai e ku nei e haawi aku i ka maua i na ua i ka waiu ame n'a inea ai. Ke kakoo uei makou i ke koho ia e ka M!eia o kekahi komialna naana waiu i hilinai ia, iaia ka maua hoomalu a maluna ona ke koikoi o ka a na luua nana waiu, ame ke kuai ana i ka waiu maemae i kupono no ke ola o ka mea kilai mai, a ke hoopaa iiei i ka inakou mau moho, oiai lakou e nohō ana ma la oihahna, e naim poao i keia kumphana koikoi, uia ke ano tie mea pili i ke ola o ka lehulehu, a aole he maunu kalaiaina. KA lIAUKAPILI NO NA ULIA Mo leekahi mau hoolilo liilii o hiki no ka haukapila o na uha e ku r»ei ke hana ia v lawa ai no na papa liko 010 o na ma'i ulia i hoonohotioho pouo ia, ma ke ano he wahi he olulu no n a makai ame na ma'i ulia. Ke Eoopaa nei makou i ko makou mau lunakiai, e hoomahuahua. aku, ma ke kanawai a ma kekahi ano e ae paha, i k,eia mahele" 0 ka oihana makai ame ke ola o 1 ka lehulehu. * 1 HAUKAPIIA NO KĒ KŪLANAKAUHAIĒ. ; L 0 ka ulu mahuahua ana ,q ka luna 3s»»aka*īCi io kakou hale ka niea, I koi maj |ie mea pono e loaa he haukipUa m& £©- kahi Jyipouo & i pono ia' hoi, % ma ke ano hoi e hook«aawaJe ai i

keia kumuliaiia. ame na mea e ao a ,pau e pili aua,i ke ola o ka leliulehu, mai ua iiooLiiiia ana a na liaua A no keia \yaiu ke ka&oo uei mkou i ke iukulu ia o keia Laukapila ma kekaii kikowaed|ke la .me ke kilii o ua alaoui Papy. ame Kula, a e kaa hoi ia malalo.o ka koomalu ana a kekahi Papā Haukapila, a ke Loopoaa iiei »jakpu i ko makou mau moko, oiai e uoho aiia. ma ka oikana, e h.ooh<?lojuua aku i keia kumuhana §uo uui, eliko mo ka Hiki ia lakou. ... ' KA PANINA. I ka ana ko lipopaa ka aoao kalaiaiua Demokalaka i kōua mau , moko ma eu. ke Komite .Teritori k ame ke Komile Kalaua la, oiai lakou e aolio aua »a_ka oiliaua, o kooko i ua i olelo ia ma keia kahualiaua juo ka hooikaika, ka uaauao ka ?uea e hpemiia mai a,i ua lilo kupouo ole o kq aupuni halo i lioomaapiaa ia Uiq Papa Luuakiai Kepuh&lika iuana uei, a \ mea hoi e„ «4 kela amo keia i|lala o ke hoihoi hou aku i k%iu©% auhau wa a uf haua ho|L.k u# ka pouo o ka lehujehu. _. A A oial o ka/ f lioocmi ka hoopouopouo aupuui v!h*n*,S\ makou pakkaua, ko uoī luakou i ua mqua koha ( uakauhale :uo kalaua e i - | makou Wau moho me ,k$ ltv2u* uia ko koho iwloia w»ī. jxvok<>* C i', ka .paa Ualota ■ hōlooko* lioi IM ' koho halota laula. .. .^J ! * , V ! ■