Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 10, 9 Malaki 1917 — Ke Kanawai Waiona [ARTICLE]
Ke Kanawai Waiona
• Ma ka hora ekahi nei o ka auwina la o ka PoakaH nei i heluhelu ekolu ia ai k& Bila kanawai helu 5 o ke Beuate be kanawai hoi i hookamo ia mai e sēnetoa worth © hookapu ana i ka hookomo ia ana mai o ka Waīona iloko o Hawaii, e hookapu «na i ka hana 'm ana ame ke kuai ij| ane )n« TTbw»)J nei. I ka manawa i hoonmka ia, ai ka noonoo ana i kfiia bila anoi nui, ua haaklo o Ohiīlingworth i kona noho pereeidena ana no ia aha a iho mai i ka papahe'e no ka hōoikaika ana e holo ua kanswai ala, a ua hoi aku k« hope peregidena R. H. Makekau ina ka noho no ka hooinalu ana mai i ka aha, Ua nui na paio hahanri ana maluna o keia bila o ka oi loa aku I ka manawa a E. W. Shingle i noi mai ai e hoopanee loa ia ka noonoo ana o ka bila, ua_ lilo ia i- nxea e hoopuiwa loa ka makuakane o ka bila. la mīnawa e nopnoo ia ana o ka bila ua hookonw mai o Paeheeo he pakui he mea pono e koho baloka ia e ka lehulehu ma kekaii manawa o ka malaraa o lulai, ska tia hoopau wale ia mamuli o ka moe ana o ka hila iluna o ke pakaukau, a hookomo hou ia mai he bila t> pakui ana i keia bila i ano Hke aku no mē ka pakui a Paeheeo. Ke olelo nui ia nei no ka lama kfl kumu make o-na kanaka Hawaii ā he mea pono e kapu ke koaio ana mai o ka lama iloko o Hawaii nei; he kiekie wale aku keia aloha ano e ana o na poe e manao e hookapu* i ke komo aaa mai o ki lama i Hawaii nei; i keia mau la ua piha a hix ke aloha no m. Hawaii aole he lumi kaawale i koe o na eke o na ' Ve o keia poe i piha me ke aloha,
ua piha ke eke o ka lolewawae, ka pai»ki ke kuka a komo loa iloko o ke eke o ka paleili, a pau ole ilaila, ua koino loa aku iloko o kfl papale. He ano kamehai no keia kanawai e kapu ke komo aua i ua poe; e a'e, a e mau no ke koino aiia maj i na hale kuai laau ame ua kauka ame "na kahunapule, i ka hapauui a'e e Vapu ai. Ke olelo nei kokahi poe he tāan ka lama, nolaila he mea' poao 6 komo mai ma o na hale! koai laau'anw ia mau ano like; o ka' eiakoli f »ift<>popo ai'inu .? mu aual * k«kahi i k& latnft h> mea maoe naēa me ka naua ofo a*e i kekah! ajau olelo ano'uhi-,
ulii e a'e, oia maoli ka mea maopopo] jo ka ona ke inu i la lama, aol»! i oia a'e pxi ia alnma kahimapule e | loaa ka lama ia Ukon. He poe ka- { hunapute hoi »-e ia aku la uo. ' ■. He hookahi mea maoj>opo loa ina no ka holo o kela ano kanawai, e koiuo /aa-Iu uwii «na ka lama iioko 0 uei e like uii'- kxi opiui.'ia e lilei'. me ia e ike ia nea i keia manawa, a e pomaikai ana kekahi poe kakaikahi no ka mea ua hana wale ia no Tsfi kanawai no na nalo liilii u iio na nalo nuiiui ua hiki loā Ia lak§u ke lele a hihia i ka pynawelewele a noke~ no i ke kūpaka a mokumoku liilii ka •p'unāwelewele lēle loa 300 ma-o, a no ka nalo Hilii hoi i ka hihia ana no X. pvnaweleweie inaiaila iho la no pau ka >■ Aole o. . manao io <j hooloa i lar(ia, aka.he manao io ko makou e hana ia i kanawai e hoopau loa ana i ke-kuai ia ana o ka Uma iloko o ua hale lama, a i ka hale kukaa ,«ale no e loaa ai, a e kaupalena ia ka mea e loaa aku 1 kekhi mea e makemake ana i lanaa nwia me ka hana ia pu ia ana o kekahi kanawai ikaika loa e hoopai ajia i ka mea e loaa aku ana ua ona i ke alanui, i hookahi makahiki i ka maaawa mua, a pela e pii aku ai; ma ia ano ke manao nei makou e akahele aaa ka inu ana a na kanaka Hawaii' a kohukohu hoi Ipaha ke aloha ana? i Aole o keia wale a'e la no na kumu hoikeike ma ko makou aoao, aka ina no ka hoio o keia kanawaī hookapu waiona, e hiki mai ana ka la e nui āi na poe hana ma-Iu i ka lama, a e liui ana ka poe hopuhopu ia e hiki ole ai % lawa na lumi o ka hale paahao no ka hookipa ana Inā poe haklhaki kanawai, a ma o
lea aku oia he hoonui h'lo i ka uku ana i na hoolilo no ka malama ana ia poe kahikahi kanawai, I keia manawa aia he kauaka i hoolimaliAa ia ke noho mai la i WakinekoAa no ka hooikaika aua e holo ke kana ' hookapu waiona i ; uku ia e kekaui poe kakaikahi o ] Hawaii nei uie ke <la!a no ka hooika- ] ika ona i ko lakou pono ka pōo i hu a'e ke aloha 110 na kauaka Hawaii a makou o ka olelo aua a'e i la nihnin, a nift o loa aku o keia 1 : mau mea apau aole keīa he kana- i wai maikai a mft kek'ahi olelo ana ) s*f he kanawai e hooJ>ilikia ana ma- i hope aku. '
' Tī Loouianao, >'i keia k»nuwai, h<t maopopo I toa Kdrrb~ mil aiilf J S hooiiiaimahua a'e i ka auhan «ia!lw»a o rntftt me» i w*iri ! hoi hon mau ai niau dala | ko o Jra waihona r> ka tetmlf>hy no j artti i ka waihona i h«o; iohakaia mamuli o keia ka»ftwaij uwai ke poino iialaila, o oielo. mai kekahi poe, J ku yo<- wfuwai no ke nkn ana i ke lauhau, oka o lakoi) uiau waiwai, 'e Inl ika poq vrabrai e ukuT"sfi iuliau, i ]k/i l'iopo loa nau e *he' ] e uk» ia mau mōa si !, , j_ ii : a a> *> aV i) jf"f *kf i fw. V;!ifil 0 mc 1a !TCf ī } kc nei 1 1a; !»fi i« auo *fii& liMMuiinn.; Maii e uku ī ka TJo!s!la māVf>u 5 lAanlo 'hoio i Impono kpia *k'ari»*f<?'si ■■'"■* 7r»n no 1:8 holo o Trera hikl «ai ann'leH la e Waha ser ihai , 'f l'nna wal r> hookspt! 'ank i Ir*f'ptilifpaka ana rso ka mea hfc hoopiHlī!»' mai i lē a niahōpe loaitl?tf <; hoopau ana i koo ai a.na i no ka MH wa!fi a'e H'o HS' haoa ia i kanawai & h Ool^^i^a 1 iakou mea o ka makemake ana* 'P jsati_o loa &ka ; heāha ja hana mai ana? Nau ia 'e Ika'meai e heluhelu ana e noonoo iho nōu. 1 I ka hooki ana i kēift man ffiana3' fe<7akat:a, kfti«tna nēi ko makou mtfnao, fī hooni>»p ia ftku keia kanawil"? iloko i<; opaia no ka wa maul ; ]oa. . , ...