Ke Aloha Aina, Volume XXI, Number 56, 3 November 1916 — E Pono E Hele E Koho I Kou Baloka Ma Ka La Ehiku o Novemaba E Hiki Mai Ana [ARTICLE]
E Pono E Hele E Koho I Kou Baloka Ma Ka La Ehiku o Novemaba E Hiki Mai Ana
He elia wale no la i koe mal keia la a makou e puka aku nei, a hiki aku kakou i ka 1& a ke kanawai i kauoha ai ia kakoa e b<ie i ka pa* hu e koho k';la matm 8. Br*STrKwi : J i ;ū i la amii keia in'-n i \>>an ia miiiiu, 0 kelu mo& he maua kolio b&loka, aole ia he mea liilii, aka, he mea nui ia ī oi aku kona waiwai io inamua o kekahi mau mea e ae ma kela noho honua ana, a kekahi poe e hoōhemahema nei ia mana nui, j Ua ikeia ka hoohemahema ana o kekahi mahele nui i keia pomaikai nui ma ka la wae moho aku nei, oia hoi ka ia ehiku o Okakoha ma o ka noho ana i kauhale aole i hele mai e koho i ko lakou' ma^haloka; aole wale ma ka mokupuni o Oahu nei na poe i i keia waiwai nui aka, ma kekahi mau mokupuni aku 'lo kekahi mawaho o Oahu nei; no ka iuca, nia ka mokupuni o Oahu nei ua hiki aku ka huiua nui o n£ mana koho haloka o keia mokupuni i ka umi kaukani a oi, o ka mea apiki nae i ikeia, he elinaa wale no a oi kaukani i hele ae © keho i ko lakou mau haloka ma j ka la wae moho i hala aku la ; ma | ia ano ua hoike mai na poe i loaa ia mana i ko lakou hoohemahema maoli a makou e kaumaha loa nei no ia mau mea, a nolaila mai keia poo a makou e £oopuka aku riei ma ko makou helu o feia la, a makou e manao nei e lilo ana keia mau manao i mea hoeueu aku i na poe apau i loaa ka mana koho baloka aole he mea pono ia lakou e noho aku i kauhale aka, e hele aku e hookō i ka waiwai oia mea mana koho baloka ma keia Poalua ae e hiki mai ana hoi a ke kanawai i kauoha ai. O keia mea he ma:ia koho baloka, he mea waiwai nul ia i na hoa haole o kakou, aole lakou e hoohemahema ana i keia pono nui ke hiki inai ka manawa*>ia hana; i hoike no |pa oiaio o manao a makou, o ka la koho wae moho aku nei i hala, oia ka hoike oiaio i ka hele imi o na hoa haole o kakon e koho i ko lakou nmu baloka h m» ia hana ana, ua loaa noj ka wae ia ana 6 ka lakon mau mo-
ho ma ka Apana Ehk, a o na hoa Hawaii o kakou, raa ka aoao Hepuhalika ma ia Apana, ua pau ak?i •iakou i ka helelei iloko o k.e la, o keia iho la ka hoike oiaip ma ko niiikou aoao e hiki ole ai ke alo ,«to hiio ka oiaio o keia mau mea. ! Jfe mau makahiki i hala ae nol i ka manawa na ka Ahaelele e wae na moho o ke*a ame §LOāo kalaiaioa, ia e loaa. aoa i na hoa Hawaii o ka apana ma ka &o&o Jtepijhalika )ca_ wae ia ana, aka i ka manaWa i kaa mai, nei malalo o ke kanawai koho hikimua, mai ia manawa mai ka heleīei mau o na hoa Hawaii o ka Apana Eha ma ka aoao Eepuhalika a hiki iho la no | i leeU makahiki.
| I kela makahiki aku nei no ua i pau no na hoa Hawaii i haule ma !ka wae moho ia ana ; a o ka lua iho [U keia; no ke aha mai ke kumu o i keia? No ke kaa ana no ia malalo | o ke kanawai wae loaa ai i | na hoa haole o kakou ma ka apana eha he eoanawa maikai no e wae ai i ka lakou poe moho wale no i makemake ai ma o ko 'lakou hele ana i ka pahu haloka a wae ia iakou iho, oiai e lftikau &na ka kakou koho ana i o ianei, loaa aku ia lakou la ka wae ia ana no ka mea aole e ikeia aku a ma. kekahi olelo ana ae, ke hapai mai nei na haole i ka ninau i!i a ua maopopo loa iā mea e like me ka maopopo 'ana e puka mau mai ana ka la 1 na kakāhiaka apau, pela ka maopopo ana oia mau mea.
I keia manawa ua ili aku ke koikoi o keia koho ana e hiM mai ana ma keia Poalua ae e hiki mai ana i na poe e noho ana ma ka apana eha a o ka oi aku i na moho lunamakaaina!fta o ka apana i olelo ia ae la, ihe mea pono ina Hawaii a pau o ka apana eha e hele koho i ko lakou mau haloka ma ka Poalua e hiki mai ajia i wahi e hoike aku ai i ua poe hana kolohe o ka apana i olelo ia ae la.
ka hooki ana i keia raau manao hoakaka, ke lana nei ko makou manao e hele nui ae ana na Hawaii e koho i ko lakou mau haloka ma ka Poalua e hiki mai ana ka la koho haloka nui; a ina ia hana ana aole no auanei e nele ka loaa o ka pomaikai ma ia hope aku. E koho nae i ka paa haloka Demokalaka, oia wale no ka paa haloka e loaa ai k<j maha īna keia mua aku, aole hoū aku.