Ke Aloha Aina, Volume XXI, Number 55, 27 October 1916 — UMIKUMAMAHA MAKAHIKI AOLE HE LOAA ANA O KA MOKUAINA IA HAWAII NEI. [ARTICLE]
UMIKUMAMAHA MAKAHIKI AOLE HE LOAA ANA O KA MOKUAINA IA HAWAII NEI.
I olelo ae la makou i kela mau olelo e kau ae la maluua, oia no na makahiki he umikumamaha o ka puka ana o ka elele a ka aoao Hepuhalika J. K. Kalanīanaole, aole nae he loaa īki o ka mokuaina ia Hawaii a«i, oiai no nae e paa mau ans he paukn ma ke Kahuahana o kfs &oūo Ki'puhalika mai kinohi mai a hoikr- nhu, e hoopaa ana i ka elele laīiui auu aoao nei e tioi a i ole t,< hoiukaika ft loaa ka īnokuaina ia Hawaii nei, a Wki mai no i keia īa, aole ha ikeia oia mea aani. Ma j ke kau ahaolelo lahui i hala aku nei, uu hcxAioh mui ia ahaolelo ehookaawale ana hookahi haneli me kanalima miiiona dala, $150,000,000 no ka hana ana i na alanui o wokuaina like ole a puni o Amelika.Huipuia, &ole hookahi keneka oia haawina dala i loae ia Hawaii nei. He ewalu mahina o ka noho ana o ka ahaolelo lahui roa kf»fa kau mai nei; he elua no mahina o ka noho ana o ka elele lahui o Hawaii nei ma keia kan o ka neho ana mai nei oia ahaolelo. He mau makahiki i hala ae nei, ua haiolelo na Repuh&Hka ame ka elele pu k<> kahl, J. K. KalanianaoJe, aole he mea pono ka hoouna i elele Demokalaka ft no ka mea o ka ahaolelo lahui ia manawa he Repuhalika n peU me ia mana hooko oia ka pereaidena; aia nn hoi a !oK ae ka hooponopono atipnni ana m« ka aina tnakus, oh hoi lilo i na TVmokalaka _,alaila hoouna i elele Demokalaka i ka ahaolelo !a!mi. Eia nae ka' mea apiki: K£ holo ne! o ī. K. Kalanianaole, ua poina paha i kana mau mea o ka haiolelo ana ma ke akea a pela pu no hoi me na Eepuhalika'apau e kalahea ana ia mau la. Ke kanalua ole nei makou ke oīelo ae, ina he elele Deaiokalaka ke hoounaia i ka ahaolelo lahui i keia mau makahiki i hala aku la, e loaa ana ta Hawaii nei ka mokuaina, no ka mea, lie hooponopono DemokaUka tna ka aina makua, a peia me ka mea e noho poo ana ina ka hooponopoeo aupuni ana o Amelika Huipuia, oia o Peresidena Woodrow Wil»on; e loaa pn ana ia Hawaii kekahi o kela hum;]» kanHlimn iniliona dala 150,000,000j u<> ipea o noho paa ka elele T)nmok«)aka iiim ka ahaolelo /na Wakinokona, aole haalele wale i ka hana a ka lehulehu o ka hoohanohano ana aku; nolaila e na mana koho haloka a puni ke Teritori o Hawaii nei, e noonoo oukou'me ke akahele i keia mau mea apau i hoakakaia aku la, me ke kanalua e olelo aku neī i ke aleea e lokaW ana ko oukou mau noonoo maīkai me ko makou, oiai aole kela mau mea maluna ae he mea haku wale *no, aka he oiaio maoli e hiki ole ai ? kekahi mea uhane ke alo ae, a no ka mea aole ma ke kua ka olelo ana a na Rep t ibalika ame ka elele pu, aka, i rn.ua ponoi no o na mana koho haloka, oiai ko lakou mau pepeiao e hoolohe aku ana me ka hialai nui. Kolaila, ke noi haahaa aku nei makou i na mana koho a puni ke /Teritori o Hawaii e hoololi i ka oukou koho ana ma keia kau koho e hiki mai ana, i ioaa ai ia kakou kela mea nani lua ole o ka mokuaina, a hiki ia kakou na Hawaii ke olelo ae, na kakou e hooponopono i ko kakou aupuni ma keia mua aka, a no ka mea ua ka* mar ka mana koho i ko kakou kiaiaina ma "ka poho o ko Vakou liiim, lunakanawai kaapuni a
pau, |>«3« pu mē m lunakanawai apana o kela ame ieia apana like, a ma ka olelo maopopo aria ae, he Home Rula maopopo maoK, aule he wahi Ulo. Ika e koho ia Linekona Eliwai i elele lahui i ka ahaolelo lahui, oia wale no ka mea e loaa ai ka ninau mokuaina ia-Hawaii ma keia mua akti," & no ka mea e like me ka makou « ka olelo ana ae nei, he umikuniamaha makahiki o ke kohoia ana o
ka elele Eepuhalika aole lie loaa iki ana mai o ka mokuaina oki loa aku hoi ka loaa ana mai o kekahi o kela mau hurtfcbuna dala ia Hawaii nei, a ina he elele Bemokal&ka i kela ahaolelo aku uei me n«i u* loaa iki mai ia Hawaii nei kekahi o kela mau dala, penei eia k» hii* nel ia mau elaU no k.a hana i a* alanui holopuni ma m mokupu«i like ole o Hawaii noi, m a ia «So * pomaikai nui ans n alimab»n& o ka ima j>omftikai me ko lakon ohana ame ka ama pn,