Ke Aloha Aina, Volume XXI, Number 53, 13 ʻOkakopa 1916 — UMIKUMAMAHA MAKAHIKI AOLE HE LOAA ANA O KA MOKUAINA IA HAWAII NEI. [ARTICLE]

UMIKUMAMAHA MAKAHIKI AOLE HE LOAA ANA O KA MOKUAINA IA HAWAII NEI.

I olelo ae la makou i kela mau olelo e kau ae la maluna, oia no na TTi«Va}iiVi he umikumamaha o ka poka ana o ka elele a ka aoao puhalika J. K. Kalanianaole. aole - deq he loaa iki o ka molmaina ia Hawaii nai, oiai no_ nae <? paa mau ana he pauku ma ko Kahualiana o ka aoao Il<!pubalika mai kinohi mni a hoike ana, e hoopaa ana j ka elele laliui a ua aoao nei c. noi a i ole e houikaika e loaa kft mokuaina ia jtlawa.'i nei, a hiki mai no 5 ke!a la, aole he ikeia oia mea nani. Mfl ke kau ahaolelo lahui i\haia aku nei, ua hooholo mai ia ahaolelo e hookaawaie ana hookahi haneli me kanalima miliona dala ; $150,000,000 no ka hana ana i na alanui o iaokuaina like ole a pttni o Ame-' lika Huipuia, aole hookahi keneka oia elala i loaa ia Hawaii nei. -He ewalu mahina p ka noho 1 ana o ka ahaolelo lahui roa k*ia kau mai nei; he elua no mahina ka noho ana o ka elele lahui o Ha- j wail nei ma keia kau o ka noho ana mai nei oia ahaolelo. He mau makahiki i hala ae nei, ua haiolelo aē na Befubalika ame ka elele pu kekahi, J. K. Kalanianaole, aole he mea pono ka hoouna i elele Demo-

kalaka a no ka mna o ka ahaolelo lahui ia manawa h<s Hepnhaīika a pela me ka rrfann hfioko oia ka piv resi<|67iā; ki&'nn hoi a loli ae ka hooponopono aupuni ana ma ka aiua makua, oia hoi lilo i na'T)emokaluka ,alaila hoouna i elele T)emokalaka i ka ahaoklo lahui. Eia nae ka mea apiki: Ke holo nei o J. K. Kalaniahaole, ua poina paha,i kana mau mea o ka haiolelo ana ma ke akea a pela pu no hoi me na Kepuhalika apau e kalahea ana ia mau la. Ee kanalua ole nei makou ke olelo ae, ina he elele pemokalaka ke hoounaia i k& ahaolelo lahui i keia man makahiki i hala aku la, e loaa ana.ia Hawaii nei ka mokuaina, no ka mea, he laka ma kā aina makua, a pela me

ka mea e noho poo āna ma ka hoo'aupuni ana o Amelika s Huipuia, oia o Peresidena Woodrow Wilapu ; e loaa pu ana ia Hawaii kekahi o kela haneli kanalima milioua dala ,$150,000,000) no ka mea e noho paa. ka elele Demokalaka mfi ka ahaolelo ma Wakinekona, aole haalele wale i ka hana a ka leholehu p ka hoohanohauo ana «ku; oolaik e ua mana koho hapuni ke Teritori o Hawaii mi, e ooouoo oukou me ke akahele i keia mau mea apau i hoakakaia aku la, me ke kanalua ole makou e olelo nei i ke akea e ]ykahi ana ko oukou mau noonoo maikai me ko makou, oiai aole kela mau mea maluna ae he mea haku wale no, aka he oiaio maoli ē hiki ole ai i kekahi mea uhane ke alo ae, a no ka' mea aole ma ke kualra olelo ana a na Eepuhalika ame ka elele pu, aka, i mua ponoi no o na mana koho haloka, oi%i ko lakou mau pepeiao e hoolohe aku%ana ine ka hialai nui. Nolaila, ke noi haahiaa nei makou i na niana koho a puni ke Teritori o Hawaii nei, e . hoololi i ka oukou -koho ana nia keia kau koho e hiki mai ana, i iijpa& ai ia kakou kela mea nani lua we o ka mokuaina, a hiki ia kakou Mp Hawaii ke olelo ae ? na kakou e i ko kakou aupiuu ma keia inua aku, uo ka me» ua ik*» mai ka mana koho i ko kaiou kiaaiua ms ka poho o \o kakou Hma, na lunakanawai kaapuni a pau, {>ela pu mo na !unakana\rai Itj»ana o kela keia apana liko.

a uia ka olelo maopopo atia ap, he'l Home Rula maopopo maoli, a»le he wahi lilo'. Tka hooki ana, e koho ia Linekona Eliwai i elele laftui i ka ahaolelo lahui, oia wale no ka mea e loaa *"ai ka ninan mo-< kuaina ia Hawaii ma keia mua aku, a no ka mea e like me ka makou o ka olelo ana» ae nei, he umikumamaha makahiki o ke kolioia ana 0 ka elele Eepuhalika aole lie loaa iki ana mai o ka mokuaina oki ■ ! loa akn lioi ka loaa «ua mai o kekahi <> kr-la rnan hiinahwna <lala ia ' Iluwaii ii<*i,«o in# lio Demo-! kalaka i k(-!a aha<Wo «ku nni me' nei ua loaa iki mai ia Hawaii nei kokahi o kela maii dala ? pfiriei nia 1 kc luia nei ia mau (lala no ka hana' i na alanui holopuni ma na moku'i puni like olf o Hawaii nei, ma ia I ano e pomaikai nui ai,a n alima-i hana o ka aina pomaikai me ko la- 1 kou mau «hana ame ka aina pu. I E kolio i ka moho elele lahui a-i ka aoao Demokalaka Liileoln L. Me- \ Candlesa (Linokona Eliwai) ame na moh'o uo apau o ka aoao T)emo-' kalaka, i loaa ka pono ia kakou nā ] mana koho. no ka mea ua ikeia Va i pono ole o ke kohoia o na molii» o i ka aoao Kepubalika ma ua kau ii hala ae nei } a oia ka mea o ka'olelo ana o Kuhio aole he iwikuamoo oia mau moho o ke kolioia ana i ka ah'aolelo kuloko o kakou uei i hala aku la.