Ke Aloha Aina, Volume XVIII, Number 42, 18 ʻOkakopa 1913 — HE MALAMALA NANI AME KONA WEHIWLHI ANA [ARTICLE]

HE MALAMALA NANI AME KONA WEHIWLHI ANA

Mauiua t> ki »ijko .īm.i <> k «i.iihiu., 5 ,ka miikuaknne i> likaa-i-nln —kiioko- j Imiiwi -lii' 1;1 r> K;''t.ilan JK«a'kīipu ak;ir, npnu i !;p keiki if.. 0 |Ppsa-i-ti]ii i:uiikt h-iik;i]a.ni e mal'iina J ke nkua, a we k;m:! n-nu iiuiiohn |l-:. apan, ac «n nkw I kau hhna-unn ma mnu inon Po!iu-;i-knne, kul;ni'Ha uio k:ui;il«.n. A k:t'i ,ik-i i k;i liopo.» I o!e o kipn- ?ir-wn i -hai ijmka hulo, a hnomana •■•<?'« a i .moa a ]<!)■ īiann iho o ko.'kr<nakn i haua ai akii. E hoiiniau.i i koia mau akua. i m.iu ka Inn n lau «na hnnnaku mahopo o k:iu c ko koiki. n.ake iholn o knhnlnu. J ka linnoi-i ! o kona mau makaliii».!. hlouo. K haun.'i koiki n knlialu nie Wnnu W. A ■'•mako ihn la o!;». a un lnk<m «nni nn y hmiainia ho iiiiiulelm. A ina paha Ēvsk«ia ho hoiki' kuauhnn. inn la hni ua ?V'hoik« »a aka ka inoa o va Uau.mna: »ole, ho hooakaka \wile no k.'ia, a '' Hialia, ho ;iv. ho kn manawn oili io ' afeu. * Mako akiili o knhal.ni. waiho ilio ? ]» i-ka pouo ann i hnli nona a me br ; kana hananna. 110 niea oiaio, i ka 'lilo'/ina onn 'iooponopono i ko keiiki kua-nn n kahi'lau. un kan uma vo ko kanawai m nleo-wa mo iliaioUnlo ko K. kninuin o P.':|m ma laua <> W:il >-a, 0 na inoa,kT<ia ! 1 ono ia ai F h"; haih'. :.« ai i ka ulu ipaki kopau, «oio »i;u< o Akowa iho; O lliaieleolo ilio kai hoao |Pria e Knnhailo īnnmua, ho knlohu walo K:'uo ka Ako-wa ikn nhi a iHmoloe-10. K Nolaila, in laua noi knn ko kauawai o ftaaikapn. i kuioln. hia |jolo kann- ■ wai ikau i ko kanaka, aoho kanaka maiuna o koia Poepoe uonna a lnki. keia la. Na ko kauawni i ho" i.-nmlili "■ ka in.iina o ko rtkua mao ka aiehai * •:'' ; aaa-i kal» moa e lnnn nn)l i kn;i linw ./ :» mohai nku inia. mo kalii kai olona, ki aela ka !ima o un nleua u( i nn o hoo wnhawaha noi fto!o o lawe i kon Ola, ina o maliu ann 00. i kein. ko kaa ana <> ka itul?unn n ke akaū i ke koiki, O'o leo kana wai n " Ka&ikapu, Oiai. r,in ko kanln ia <tn, a „ Uele au i kana mau hainnmm hi ka- . naha, Oia h'oi ho iimi kaau hm ka hehi kumu. A pela i kau aku ai ko kanawai i kann linnamia, ona howa apau i hannia o ia hamnnia ia au, ho aiako wnlo no, m« o ko kanoh;V r. ko ukun i ko kanln. o ke kanla i ko ,<!ii; i kn ]olo,yts«u ; kaiua i ka imu. J(Bfct* r ! : !n ka me.n i kauawai | ; v 010 ai; inn hm hn nohe kanawai, po-! f "hea oo I lona ni o na lalnu? "j Ina pahn i hnoknhi nu nlu o kulehu \ ai.i ka wa hookahi, o nho la hoi ia, ; i aofe( o ka pulehu no kau i eha nhi l i"ka wa hooknlii, nawni o 010 kt\ pio 0 kapuahi, ho anunn, I hawawn wale ai 110, o ka pono a ka haolo, oin kau « imanao ai ofa kou ola, lnlnn? Ka wa«ao "nnn' aku, na hai e ao mai ' koo ola» Oia kn hewn o ke keiki liooi ke ao a ke pupuna. 0 ka > lealea ka hapnnni. A nele i ka mnkaiikau nou e pono ni, I loaa ihn la ia * ' } kn mnka'o ka pnhi i knhi oi: ua oki Pjs(. o o'.elo ana he ; !u»ia hooho 1 ka hoi hoju'. !Cai no o kou ikt- i kou I mau n<tao apnu oin. ka waiwa» o kn Ēuanelio, nolo i mua wnle no un mn-J lta 6 holo ai a loaa ka pali; i hr:; ihol la'op n hole «11 0 lote ao nao pnha i luna oa? "Naaunn no no o hnole. mai nu\jou o kuu io. ix\i, n % kokn hnokahi. o ao knnnkn k»>kf>Tlr-; v °Jt Waii oifiio ; mni knkon, nnlo o ka li!n * loa i n hoolo akua, n kapno loi ao iua 610 e ia aohe 110 he o ko na no, ak». e ihn nr nae ~ i ke <vho o : ka nloio o loko n ki p'ii'.hi • ua Hko lon mo ka nahi n l.n m<>ana ke ammnwn i' nn oo o hu'i pono mai kiiiohi n hoikoaun ina h« knnaka iinli pnko 00. Vn kiki i ka hul:< haolo ko mai. ho hooknhi vnlo J āo nkua i k>ko ona ini v n nknn oknhs. M« koia oh-io ia o ike m Uu *«.<!(:(<» J Jiuh .» lK'-"'ntu<i»- l iH» ihn. t' l<o aao <i sa olo!<> ho hooknhi iw nk.u*. i v ki-oiei ia ina apnnn ok<>lu. KMni\ku;<. * ].okeiki, knuhano homololo. ' Ma keia wahi o iko iho ai o<\ h<>o- ' ! ahi no akua; Eia nae oko<u ano. 1 .1 olelo ihn !a ka pnlaj>a!« un nooha- 5 . Iw-iki a ke akua iloko o lo ?.Ai«aka t> ka tmvm o Kn nhmio. n h'o « i ka#,*fcn. . S"a hnnhnlikoi» ko auo o . aknn o oukou nio kuahailo, t;o a)si < * ka Pouii. Ai 010 t«o .ka«w»h«>aH! k« i } »a o kokni i «mo i ko kino ola o kela i t a hftjvai ho koiki kupna, \a ,ka- I v £l3tto&lii ko koiki bo waha l«a kokna. I

1 - i na ka moo ke keiki i hanau mai .he I kino alaalu. he n-a ko ka opn, apela i sku. No ke alia kn pakui ana I ka- : nani oia poe me kon e ke kino pnlnlo 11) ka hoiiua? Ke nlelo nei 00, aohe kuunhau o ke akua oii e ke k;.naka, a 110 ouknu, lie knauhau. He niea oiain no kola. nou no ka moa i ao ele ia aolio kuanhnu. aoho akua. A nou uoi, 'io l.a mra i ao kumuia ■onn ku- : Tpur a, TīFluūTuTTn u", nlānōPk'iim'i o kā" loa;i o ke ola ika po|)ilikia, N'o kealni ? l'aa ka nianaoio in maii ; o ann ana. knpuna. A loaa no hoi ka mnkaukaa i ka papnlaau; aoho nemnlioma ana unu, a me ka olionn o ka honio na lako i ka ike. , {No na ms.a akua eleolu ) ' -Ke honnknha iki ia nei ke.in knola nui imna n ka lohulohu. i aka. i;a ni ia kakon apan, o ke nkua. aoh.' kino ■ Pnkui, aolie inoa Pakni Penol: . {Hoo.pokokna-. O knno, n kn a me kuualoa, he mau mea kino kn lioakoa lakou eko!n i loko ona pnpa okoln. ! līko!u Pajta ahua. Ekoln Prui;i niieia aii iakou na heio ponei. 1. P;,pa ane- | la nnn kano. 2. Papa anola nua (w.). "I'apa anoln onn koiki. Papa li !;or.a (k-)- Paj>n '2 konn (w.) Pajia ' i, honn koiki. Hnko o koia inn'i ' apuii. luai u,'i akua poo a nn l'apa. auol». na lioluin lakon ma !ta moolelo i knnuhnu nkna ponoi (Laukanln). ī;ehuiehn koua ana. A ina e hui .-.'i nnO-j !a me na aknn poo i ka nhn j kaheaia, nlaila. loan kola olelo (eumu, I Pukuijnij>a akna. Oia iioi. pnkuij akua, o loheia noi ikalii poo o kahen j aua i kaj>n!c. j Eia nn hoonkaka nna ona aknn| .pon. 0 knno, nonn na kino iau-apuai k.l- i hnnun. i k:\jmi i mn. kona iilnn. hno'-i kalii', a Uoln ī iona moa aj>au o ka I lown. i O kn. nin ko akua a kane i krittoha ai ma <i ko kap» akun, E lioi nia me i I ko kanaka mnn . ke kauawai « Jtai oih.ina kalmnn kniunliko i /ilii ai i'.akii i no ka Lnukauln. o kn papakoihouua. j A liiki ,i-k«n. la. Aohe knnla", a ka- ! hnna j>akui mf.i keuoln mni a hiki 1] kein la. ko o'e o malama inn kmi.iwni, I a ī »e ka hnnj>oi opono ana o'kn ke'hoami, aolo o lona ko ola, a nōhe iio hoi o hn.akila ka mihi l-o ole o hoi n i lnko dtia !awo ann a un kuhikūhi ō Es Papa- r koihonua, nole Inn a hiki i' kfia v la. Aole i ka bt>o!.iu a. pilia °}»ikr. i ka wai. anie i ko 1 oko o kekalq nwa iike mnka ole ia e ne, aka/i Joj|?> 'Wo' 0 na kuhikuhi a me na la'welawe ana a ka j>i)j>aknihonnn o loaā niiea larlakila, e loaa ni ke ola o' keia hihui i kinohi a hiki i ka poe n keia !a e realnma fina ia man kapn a meia mau | tl'o.. .. ■ ■ .. .:-■' j O kaualon, 1.0 akua ia e kipi ann i i kvla -kanaka koia ! a keiki, oia l-:a niamnla n ke'kf<nakn o ! mnlama ann in:i kannwafo ftsrit> īna I nnlo ao o mahima ana i«a kniiawai ! aoh' e kipa iiou koia nkua me ->e. nia i w.-iio no a holo ko kanaka i ka puka jo ka miln,ulait!! lauiui oia me ot>. j»oln i aku ana ua kanaka a ua kajjai,i keia j aku e kauaka ho alolo, ho uhne hoii- : koia 01010 ana o koia au. l Nolaila or.a anela apau malalu akn i o keia poe auola aola, aoie. lakon i i komo Hoko o ka papa nnela i hoiko ia ; aela, aiai, o ka hapamii ona iiiiela e I nmlamaia noi, ho mau mea īuaoli no j ia i hoomnaia o k« naauao _o l»a poo |t> ka pouli. Ati\e mao na mea iniioli i I kauoha maoli ia e ke akua. Aolo 110 VK*. kukaiiimoku kauoha maoli e Uana | 1 kit Lepo p<Uo!o 110 kano i kanolia ia kukailimoku, e kanoha iho ia Okau-i-uUikaukeUūk&Uluu'* o hami i kii lepo Paloln. Ma kona nma, » nioa linonianao u ke akna ia mo kauaka. ia liaiiiuina aku,.ia hanoima aku. 0 knkailimoku. Ai makeuiako ke kaula e ninau i ke akua, nolio lno mai o kukailiumku n kula. nio ko kaula i l()ko o ko knj>u ho aln a he nlo. Anhe many !o!o, aolie akn mnalo. aoho ipuka kiaiia, n ko kaula o Oka>-i-aliikankolaik;:ia;iu walo no ko iko i ko akua. Aole o Kamohamehn ke alii a tjio koua kaiilii, akn, m£ koia akua o KnnK'hiunoha i mii ai u na i«<»k« a loaa ka lanakiii ia hamehanK'ha ia au. Aia ka loa o ka olelo mai ko akim īuai io.a knhuna « Kanielunwha i ka lioiko a ka paj»nkoi!ionu;v Uaiht o hiaa ai ka ikt>, « o na i ho alii {n-,\ k',\WA luuakiia. Nolalln. ina ua holo lna nu mawahn ona an o ka mhlamalama o ao ia noi o kala mai. A ina anlo, alaila o io ko nu»ni o ka o ka iwi ko konla n lana. - * Anlo n oukou wa!o no kf• fes>v>m?(ha. «oi 5 koua akua ; 0 kakoa no ajKin. A nmi noi. un Wohoia e au ka !>«?« J <> wnhn o ka unt i paa ai » tuo kv>na' iwi, n loa# ka in kn woa hik\ iau ko| iko iho ho moa hiki ia ko ai hv Ann. knmoa, ua mih» kn'nmka a »ie knna holeiiolena ka moa hki lau k® hoo- - - - vateO 3

akwT A i k<i« wpha ;ius ku<ju In ho e n!a ai, O'pnno ai »<>n, nnlaila h*l<> no au i ka pa nna hip \ o luKknmnaaai in Nolaila,, o kaii t«uie kt>ia o ka j\juto o ka nupojM ahijlw aiua o,ka . la 13 o So{w( f 15>K|, Ai«tv oilii hov\ mai aua, a!aiU\, makāukau ka uoko' hao a ko Wikl p ka Papnhon o lv\h»h«na -o hook&ui i ko knmu popoiao, u ke !m--awi nol au'T k«u algt»a iH>hui ok i k|i }niiAfeo-opnnopono o \a I*apa pa;, a me ks>na mau SoLi, 13 k«U ana i k;? P«ne. v " " 1 souoii!i>Kf m^LOA.' Kalihi, Houolulu. !