Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 36, 7 September 1912 — OWAI LA HOI NEI MEA KA KAU PIHA HUPO. O KA NUPEPA KUOKOA HOME RULA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

OWAI LA HOI NEI MEA KA KAU PIHA HUPO.

O KA NUPEPA KUOKOA HOME RULA.

Aia ma ka nupep-* Knokoa Home ! Rula o Aug29 aku nei, Apao 1, Ko" i lamu » i iice iho ai makon i ka unn- ! hina Hiwaii hetrit\hema a "Wakee i Koho Balota," no keia mau huaolelo: ("Link Mc Candlesi eall Kuhio's Land Law R a vision, Btuffj) i' I ike ia tna ke poo o ka manao hoa-' : kaka a L,L. Mc Dand!ess i puka ai! j ina ka nupepa P,(T. Atlverti?>r, Aug| •26 ka manao hoi e pili ana no lee-' t ie ihi māu kumuhana ko'iVo'i i law» 1 ! ia mai loko mni o ke. kaiiuahana (platforn) ī apono ia ai e ka Aha,* elp'.e Tcr'tor<« o ka Aoao Drimok»rata ma kona noho ana ma Honolulu nei ma ka la 15 o aku i «aahope aku la. i 0 kela hopunaolēlo aka mea ka-! ! kau o ka nupepa "Kuokoa Homn i I Rula" i apo ai a hoike mai imua ol ka lehulehu elike mo ia i hoike ia ae la, aole ia na Lin kona Eliwai, aka, ua ka luuahoopiuopono ia o ka nupepa P.C. Advertiser i hookomo ihoelike no me ka ms>a i maa i nalunahoopouopono nup?pa. A ua kukulu ia kela pao manao! maluua o.ka mahele 3 o ka manao ! hoakaka tnaoli a Liuflkona Eliwai ij puka ai roa ia helu o kh' Advertl>er a o kekahi awihele niān>)io nohoi ia i hoopuka ia nia KE ALOHA AINA 0 ka pule i hala, malalo o ka manao nlakai. "He Hana Pulapu ka kaj Elele" a. o ka ka nupepa: Adffip-fi 1-4 Ssjrniōi Tiiifīa waFi, oia keia: Delegate iā Bluffing. Aka, aole ia he mea ano nui Joa Eia ka niea ano nui (loa) ma keiaj kukulumauao; o ka unuhina olelo; Hawau a ka mea kakau o ke Kuokoa Home R«jla. A pehea l:v hoi ia uuuhina Ilawan? Penei, "Kapa •iku o L'na Makanale i ke Kanawi!! Aina a Kuhio ma, no ka hoopono-! pono hou ana, he Pali Kiekfe" He j woliweli ua hupo o t\ei unuhina Ha--1 waii! Klua mau hup<) moakaka loa ; maloko o keia unuhina, ka mua: loiaka unuhina, "Kuhio's Land Law,*'elike rt\e keia, "K$ Kana-j wai Aina a Kuhio ma." Aole loa' e loaa ma k«i olelo Bsritanis i unuhi ia mai ai kel.a mau mamala olelo ! Hawaii ke ku ana ō ka inoa "Kuj hio" ma ke kulana, e apo ana a paa ne helu lehuiehu me he mea la o Kuhio ame kōkahi poee ae, ka mea i manao ia ma *ia wahi. Ha ulu mai keia alakai hemahema aka mea kakau oke Kuokoa Home Rula no ka Inhilahi loa o kona wahi ike ole--10 Beritania mamuli o koua kuhihewa aka i ka huapalapala "S" koma luua īa he mea ia e hoike ana no "Kuhio," ma ka helukahi, a o "S" i koma luna ia, e apo ana ia ika niamalaolelo Hawaii, ma aiolei ka hua olelo hoike helun|ii paha, ia o "na" a pela aku. Malia he kapeke wale keia no ka uia'ka peui a ka mea kakau? Penei ka pololei: oka inoa Kuhio," he "haiiooa piJi M ia (Proper NnaiO m» ka aui— kumu (Nominative Case). oka hua palapala "S" i komaluna ia elike me keia " he hoailona ift no ku ana o ka inoa 'NKuhio" n»ft ka Aui-koh&i k{the]ukahi no n'ae (}>inj?ulnr numbt>r aole hoi n» *ka hehmui (Plural .numlwī) ai}t s no l m nra ka hehi elike la me "Kalani and eompw,'* a i ole, "KekaulUohi ma Kekauluohi aud others,'' s i ole, KekauluoUi a pela aku i,etc) Ka lua o na hemahema o ka m?a kakau; oka uuuhi aua ika huaolelo Be.riuni& "Bluff," a komo iloko oka olelo Hawaii, he "PjUi Kitkie." Aole nao pela ka i'o ma--011 o ia huaolek> ma ka hopunaolelo i lioike ia la Ho "Pulapu" ke ano eia huaolelo, Tna e olelo kakou o 'Pali Kkkie" ka manao o "Bluff" uia keia hoopili oklo ana, eliko ke alakai a kfv M«a Kakau o ke "Kuokoa Home Rū!a alaila, e mt«bi ana kakou i ka mamak olelo, u Dsls«tt> is BUiffh>g, n K ¥&\i Kkki* ana ka a i "He PaU lcft ka KW.\ n A-

iea poiolei? ĪA penei. ".E i'wlapiī iiiia ka Eit?h\" a i ole, <- Kn Palapu nei a'i ōle ia, *'He hana pulapu ka ka Elele? K.e iko ae Jcakou ina <elua o ka Meā Kakau o ke"Kubkoa Home Kala" A e hoomaopopo tnai ana no Li mau uiea elua, aole no i Mtaaka jaohona ia 11..0-—0 —0 ku hoakaka au% mea kakau la, e o!«Iq ana, he hana "hoo nalonaio, hookapeke iki* * keia māU olelo ma ka panina, ke hoopaa.ja§ a'u iho e koi aku i ka Ahaolelo $ai no ka hoololi ana i :ke Kaaawai Kumu, i hiki ai he ae ia ana e o\ ( oti ia kikah mau papa oih£r>a o ka lehulehu, elike me na po6 i hookohu ia. I ka lawe ana'i-keia snau olelo apau mai ka mua aka hopa a ka Mea Kakaa o ke Kuokoa Horae Rula elike me ia i hoike ia ae la, e loaa ana mai ia ihau manao hipuku a 4>hikau wale niai, a ua mea kakah nei i kukul«iaiftialuna o kona manao alakai-hewa i kumu hoi e hoiinoino ia ai ka Elele Lahui Linfe" kona Eiiwai, a, oia keia. 1 Ina olelo' o Linekona Eliwai-, ,e hoololi ia k4 Kiium.ū Kumu, i hiki ai he ae ia ina o kohi bal»ta ia kekahi mau papa oihana o ka .]§hulehu (puhlio bQards) ar,\ila he t>ana hoona}onalo, haohunahuna, a hookapeke iki wah> ,110 ia a linekona

Eliwai--2 Ina oielo o Linekona Eiiwai; e hoololi ia ke kanawai knm'n i mea e hoopiu ia ai ka .mana hookohu i loaa i ke Kiaaiila ma ka hookohu anainahoao ka papa oIA, oiai. oia kekahi papa oihana oka lehulehu alaila, hana hoohunahuna a hookapeke iki "Wale! no ia a Lineknna" Eliwai? - -itra"Trreni^ u hoololi iake Kanawai Kumu i hiki ai he ae ia ana e koho haiota ia na<j Komisma hoonaauno,' he hana hoo-1 nalonalo, hoohunahuna a hookape'ke I iki wsle no ia a Eliwai? i Oiai nae, o ka mea oiaio 'maoli, e: hoololi aoa i ke Kanawai Kumu i tf»ea e hiki ai ke kolio balota ia e ka lehulehu na hoa oloko o na pa- i pa Komiāina i haawiia ka mana' hookohu i ko Kiaaina ma ka Pau-! ku -80 o 'ke Kanawai Kumu, oia ka! mahele hope o ke kahua hana i I apono ia e ka Ahaelelē Demokarata' i noho ai ma Aperila 15. Na ke Komite hana kahaa hana oia AhaI elele i hookomo i keiam&hsīe malo|koo ua kahuahana ala. O na inoa lona lala o keia Kcmite, oia o Harry Irwin (Loio) o Hilo, Hawaii kekahi Elele Demokaratai holo aku I eei i ka Ahaelele Lahui ma Battij more a lilo ai no hoi 1 hoa tio ke j Komite hoonohonoho kahuahana | (platform) ma ia Abael6lev E.K. ! Devauchelle o Molokai, J. IHnihi o j Honolulu nei, E.H.P. Wolters o I Honolulu nei, Thomas.'N. Nakile,- ! hua o Hawaii, Chas Ka. o Kona | Kr>u, T,R Lyons o Maul. C.D Pihglo o Honolulu pei "Paeheeo o ! Honolulu nei, kekahi hoa Elele ! Domokarata \ h6lo -nbn n*>i i ba j Ahaelele ma BaHimfttft a'līlo ai "oia i hoa no ke Komite 6 ria Rula ame na Olelo Hooholo, a'me J.S. Ch'andler o Kauai. O kekihi hana: keia i 1 heakaka ia ma keia kahnahana i thoomakaukau ia kela Komite, no jka lawelawe ia ana aku e ka Rl«le ! J/ahui Linekona Eliwai ma ka Aha> Alelo. A o keia ka Linekona i hoopa» &i iaia iho e hooko aku, Aole i komo aku o Linekona Eliwai ma ka hana ana oia kahuahnna. I oka nii«iav> o ka mea kakan ō ke Kuokoa Home Rula o ka olelo ana. "E hoololi ike Kanawai K\i-

mu. (Orgsnio Act | pili laula k-a 5a mnsb, H? |>i!v j laulaio 110 sna nao aole ? hookak» j pouo ia na hana a i 010 ia na kumu ' manao (s?n'>i( ot o loko o !ke ? mak<>mako ia U hoololi, aka. inal hoomaopopo ia jno ia manao t alaila, © lftc> »n» 1* i I (qwalifying 9ts.tetn?nt) o!std he&ka!ka hooiuaopopo fto ka ol«bjSkTJa. , R hooioii ike Kanawal Kumw 0 'ua hoololi a!a t»a pili ia no ll§ koj i ana aku i fca AhaoMo T<ahui 4 holIhoi ia ka hc*onioho ana ina ) oihana oka l«>J»u!eh« \ hoOkoKn ia ' toa tu palapah knmiaina mii kp | Kiaaina wai, Mife me na hoalo ka 1 * papa ota, na kbmisht» oihana 'heo- | oaauao, ka papa Tj»n;i T**hao, papa ■ booj»aa ino» kl>ho haU>f v na'h* • Ikohō'WloU a J o k?kahi

i paha ano pili i ka lehulehu e hoonoi ho ia ana e ke kanawai' O keia*fea makemake o na Demokarata ia Linekoua Eliwai e heīe oia i ka Elele Lahui, q hoololi i ka "Pauku 80 o ke T£anawai ICumu e paa nei i keia wa e haawf ia na ka lahui koho'halola o Hawaii nei, e koho ma ka hal_ota. tT) ina hoa oka Papa Ola. Poīolei kela. " X%) Ina hoa oka Papa Hoonaauao. Maikai keia, (3) Ina hoa o ka Papa Nana Paahao.. Aole hewa o keia. . (1) I" ka pap,i hoopaaa inoa ko* ho balota. He nani kela. (5) Ika papa nsna koho balota He ui keia. - ' ' Oaa Demokarata oiaio &pau, mai Haw£ii a Kauai, makemake loalakou ekoho ia tna ka J>alota na lala apau o ka Papa Ola na hoa (apau o ka Papa Hoouaauao na hoa ka Papa Nana Paahao na hoa o ka Papa hoōpaā inoa kōho ba]ota na hoa o ka papa nana koho balota na komiaina a pela aku. elike nae ke ko,ho balota lā'ana o naiioa oka papa īuuakiai o kela aoie keia kalaaa ®a Hiwaii neh O kaolelo ana m?a kaksiu 0 ke Kuokoa.Home Rula he hana 1 hoonalonalo, hōohuuahuua, hookaipeke iki keia mau manao o LineI kona Ē]iwai i apono i e hiki ai iaia ke lilo i JĒle]e a hele oia i Wasiaekoaa no ka hoo-. peti*oa i ka olelo H«waii mai loko mai o ka Pāuku 60 p ke Kanawai Kuaiu Mahele ō pili i na Kumu hookupoao i ke kobo balota Lunamakaamana a Seaatoa oaa Hawaii ow, he manao lalau ]oa ia no ka i«*ft ona I&ftnokarata maloko. o ka l lS§9. v k$ poe i hoa--1 «w T «.rhVwvr>ahuahua loa ae ] ka loaa ana o ka psno aolio t>aTota ī laa kjapa Amerika o Hawaii nei, e 1 koho ina Seaatoa, mamuli o ka iioopau ana ī ke ana waiwai a loaa makahiki paha. O na Repubalika elike la me Knox i hoea niai nei ia nei a hala akuja i Nipona (lapana) ame kekahi poe Repubalika e ae, kai makemake e hoomau no i ka paa aua u ke ana waiwai a o kalo&a makahiki hoi maluna o ka mea holo t?eufttoa a koho aku hoi lua Senatoa la. E koho ia Linekona Eliwai a lauakila oia i Elele Lahui. Hoouna kakoa iaia i keia kau Ahaolelo Lahui ae, a i hana oia i ka hana I hoopau olelo Hawaii pili i ka poīio kbho balota o ka lehulehu Hawaii ike i ka ilelo, ka helnhelu ame keiēakau i ka olelo Hawaii, o na Demokafata Hawaii no ka poe e hoouna aku i na palapala hoopii i jka Ahaolelo Lahui e kueana i kela | hana i kauoha 01l ia ai o Linekona j Elwai, e ke kahv>ahana i lilo ai oia | i k&uwa hana na ko Hawaii nei j lehuiehu koho balota, 'Aoie loa e i lanakila kana hana oia ano, I E hoao kakou ia, Liuekona Eliwai j i Eiele Lahui no Hawaii nei i pau , | hoi ke kuhihewa.