Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 19, 11 May 1912 — NA KANAWAI AINA AUPUNI. [ARTICLE]

NA KANAWAI AINA AUPUNI.

E hnoa>ana.)ia 1 m.ihape koke ihs> o ke kau kohn ha', ta o i hoiko maopopoaku hi nn Dcn!.->!;a->hK:» i ki ht>«a o na K.. N I;a }#we!«vrt-i.ikc kiilp.o.n h- .»p„r. p * U>' \upv,v>\ n » k:i }>or.o Ws;o :h» o oa liai iml nu::n'. Ua kahoa o Firia be Ahāoh-k> || pp! ana i hll& • • . . .

I ;r ni ka hooliio ana i ua uia'a Ka,n .wai ia. • l'a hoomaViiukauia kela h"a K innw i, pola ka nana sku, e ke Kiaaiu.i, miheppe iho o kona kukaku'ia p« ana me ka Elele Lahui Kuliio aiīie kekahi'poe repubalika e ae, a iraihoia aka la i ka Ahaolelo no ke aponoia ana, a e huipu ana rae ia, he olelohoakaka i hoomakaa kauiae ke Kia.iina. Maknwai no ho ni ka Ahaolelo, e heleana no ilaila k i E'ieieLahui Kohio, ane-ane no !na l'a ap?»», nua apono : a hoi ua hi!:i Kanawai ia i hooipakaukauia ai e i:: ponoi iho an-e ke Kiaaina, e ka Alnoh-lo me kek.ihi hoeloli ole ia. M:! i;i ano, u i !ilo ua bl!a Kanatrai ia i apono'a ai i olelo hoike i kakau ia no na pono aina apau a ka Aoao Repuhalika ī makemake ai e haawi niai ai ina kanaka o Hawaii. Ua hisi ole i na hoa Demokalaka kakaik '.hi o ka Aliaolelo ke hooponopono i ua Kanawai la iloko oia naanawa o ka noho ana o ke Kaa Ku 1 ka*va, nolnila, ua noi akn la ke Ko■T;ite T> ntore Kuwaena o ka aoao Demokal:»ka ia Hon. L. L. McCan<3 lfess (Linekona Eliwai) e hele oia i Wakinekona, a, e hoao malaila e hoololi i ua hila Kanawai la iloko o ka Ahaolt?!o Lahui, noka pono o na poe !?nve home hookuonoono ame ka i.ihni. Aia nialoko o kana mau olelo hoakaka inaua o ke Komite no na Tfritore, ke Koi»ite iaia ka noonoo ana ; i ua hilaKanawai la, ua oleloae oi£, | Mr. Linekona Eliwai, per.ei: "Ua tflaopopo loa ia'u, ua aneane ■ hiki ole ke hoololi i na hoololi kana wai ī nianaoia, a, oi aku ka maikai o keia mau Kanawai mamaa ona kanawai aina o makoa e paa nei i keia wa. Ona hoololi i manaoia, aole loa ia i kikoo aku a loaa ke kumu i ulu mai ai na hoohalahala he nui, ma ka mea pili i na Kanawai aina, a i ole ia, ka hooko ana ike kanawai, a o ka anee ana iho e noo noo ia mau hoololi, he hana hoopau i manawa waiwai ole ia. Ina e boo"loliiaana keKanawai aina o Hawaii ! naa ka nālinali liilii ana", alaila, e aho no ka hoololi holookoa ia ana o na kanawai, kela ame keia pauku

He 97 ka nui o na p°.ukn o ua ka n-mai !a i keia wa, a tnaka Bi!a Ka nawai hoi e hooloii ana i kē Kanawai Kurau, na loaa he ttiau pauk n hon, me ka hoopau oleana i kekahi mau pauku o fee Kanawai aina e kn nei i keia wa, koe wale no ka hoo pauia ana o kekahi mau olelo ma ka manaopili like (imp!ication) a he hoomahuahua hou ana aku ia i ba nui o ka hauhili no ke Kanawai aina o makou nei i nui mua no ka hauhili. Oka mea k\ipono no, oia no ka loaa ana ia makou he Kana I wai paninki me ka moakaka pono, aole hoi e heoloihi hou wale aku ia mau kanawai, a hoonui hou akū i ka hihia ame ka hauhili. Oke Kanawai pokole moakaka iea o na olelo a kaulike hoi, he kanawai hoi e haawi ana i ka mea nr. ho home hookuonoono ina pono a pau i haawiia si i ka m.a lawe ho nie hookuon<x>no ma ka aina makua a ma ka Pae Aina Pikpine, me na

ana hoi maluna ona 3una Aopum nei, e lawelawe nei i hanii p'.li i ka lftkr»u oihana ine ha pa ?n.i hni i ka mana hoopii ■ hoohal-.hala i fee kanaka koi home hookuonoono, e waiho i kana koi imua oke Keena Aina o Amerika Huip'iis, oia ke ano Knnawai i ma j kemakeia no Hawaii nei. { O kekuhi mau hoololi maloko o jka bi!a Kanawai i manaoia, he mea | ia e mrk i iki ae ai ke Kanawai e iku ne * ' keia w i mi kekahi mau | inea, aka, aole loa e hooki ia na | koi ana a na kannka o Hawaii nei, I am waL' n > a ! >o!''li hv>hjokoa ia ua kana\rat ia ma; ka mua a ka !>ope; a e hoop,iuia hoi ka hapa nui oia ; mau kanawai me kekahi mau oaahe I ie pakui hou koi i uji kanawai !a, e ] like me nei,

Ke kuleana koi aku, aole e hoolU malima hr»u ia aku kekahi taau apal na aina nnnui, aka, e paa ia no, e ! anaia, a haawiia aku i man home '■ hookuoniwuo nie ka hoakaka pn ia I una hoi nia ke kanawai, ka haua e ; h'ki ai, ke hookoia ua koi Ja )loko t o na Aha īlookoloko'o, ke aia hiai ' he in.inao ei;» sno. | K ! :ko me keia ma ka waiho ana ' ku i ke :n»i i kakau e na, p«e kupa Auiu-ika, Ue 50 a he IQO paha o h.ko .i Kahi i waiho ai ks aina ail t k.iuoha aku ke Kiaalua ina ō fcu .'i'o kn'ahana, e v i .nuhiia iia • o hi''

! ae, a iloko o hookahi makahiki raa ! ia bope iho e anaia ai ue ;.inn 1« * haawiia f«|rw ka i& ana, a pela sku. A i ole ia r i pau ku elike ree ia i hi ki ai i na kup* Ameriki o Hawaii ke hoonee aku i na hana p : li īna aina aupnni a hoo holo mua aku no hoi." He me& ehiki o!e ai i kekahi kē kanalua iho, ua hookomoka Ahaolel* Lahui i ka hoololi iloko o ka bila k& nawai no ka hiki ana ia lffalcalrjakumamalima (25) poe noi, koi aku, e weheia kekahi apana aina aupuni ma muli o keia mati olēlo hoakaka ae la a Linekona EHwai nia Wakine kona, a ma ia anohookahi no i loaa ai na hoololi e ae, a i lilo ai i mea e ahona iki iai ua biJa kanawai la mamua o kona wa i hookomoia ai, aka 1 e pono no nae e hooponopono hon ia ke Kanawai Aina, hoopokole ia mai, a e hanaia me ka maopopo. Ua papahi o L. L, McCandress ka Moho Elele Lahui a ka Āo&o De naokalaka i ka hanohano o ka hooki kina ana i ka aoao Repobalika e weheia na Aina Aupuni i mau home hookuonoono. ] E Koho ia Linekoka EtnvAr. ' E pono o Linekona Eliwai e koho i ia i Ēlele, i hiki ai iaia ke hana aku i na Kanawai no na Aina Aupun' o Teritore, e loaa ai ka waiwai na makaainana.