Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 38, 23 Kepakemapa 1911 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KAMA. A.KA.MAHIAI. KA HI'APAI'OLE O KA IKAIKA O KE Kai Huki Hee Nehu o Ka hului. [ARTICLE]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KAMA. A.KA.MAHIAI.

KA HI'APAI'OLE O KA IKAIKA O KE Kai Huki Hee Nehu o Ka hului.

pale ma'i la lia kafiala 4 b\n ati i maiiamaka | inojfnVkeia fcinn, i noho oe & | e hele md ma kela ,~ualoaa'ko kamaaina,' ow.m. c kuleleiwi ka noho ana o ;t aku la o Kaaeamouoi: I . '-Heaha kou mea i hele ai e luku ~»«ah»kualpa o Niihau nei?" j ia no oa Niihau nek ! no an i ke kumu nui | 'o ko"*ti hele ana e lukit i na kanaka ] %Slfu»a?Tia o Niihau noi, ea, | "feS ¥o talrou aua ia'u a me kVu " ake mai nei ia oe, i nei' #~ i? . , _ 4 mea be "ama. i * k iSi»a}wi ana keia poe haku {i oa'kanaka e ae a pau 1 aina no la " koū, AU a me ko'u hoa i hāla aka ala hoi ole mai. | nofe aku no hoi mana i ke" , iTom ip&nh mauii, he oleke pi mai na poe haku o $glaila, komo ke kuhalaa me ko'u hoa no ua nel.9 makou, j>ela iho la_ } 4Jtk# p pep,ehi i na konolii i wahi s loaa ai.ona ;jai»&jQQ omua, a oiai no h ji, ua ike | ,iho ua pale i?a pono ma ko *«Oi, afe#, Tsffa kft ikaika wale no e taa* Kfcita*ma ia maua.. ' hoi na, ua hiki mai nona ka aina, a" nō ia Tmea; «.pc6io ōe e haawi mai ia'u, * tia , ti e trialffma ko aina, ke-holopo-Ino oaa keia maii olelo a ke kaii wa | imna ou eka haku, alaila, ua pt>Qo |ae lā ia; a'ina no hoi aole i& i pano" ! t kou manao, lieaha auanei hoi, Ke make, no hoi paha ko'u." Alaila, olelo aku la o Kaaeamoku i ua- wahi kanaka »ei:" "Kahaha! pehea hoi , s hoi au eaea? A make oe, oiai, be *mau olelo ku i j-ke aloha a: «ie ka laiaemae k»u i ho j ike mai aei Ile kuoiu ;kugtMQt>kau i ht>ike mai 150 kou a pepehi a«a. i konohiki aaa i* oe i ka & pela .hoi me, kwi hoa. , / "I iohe mua hoi aU. oia ke kumu 4,0 k»oinajpnai anAj ko Niiliau nei | pqe kanaka» ina no la hoi aole au e 1 holo mai ia nei, hoī e make k?la kanaka 0 olua. A iua no hoi i hoike mua joaai t oka ia'u i„keta mau olelo, e . plHkia ma'u \tole kelalianaliai a 0 kou ko koolua hoi. << •» »■» Aka» nuhea a? f %o?e oka mea'i ihaia' ua hala ia, a e nana aku .no I »»®. t>o m» mea hiki mai anai ka ialoanei. B noho oe i konohiki ! nui no Niihau oei «"ptini me" ka ho- | pohopo ole. ' ;;i * ' I "Nolaila, us6laj o£ .E li!o oe j ! kamaaina no'% fij» keia aina. I noho au 1 ku4 .iiha paia a!a i ka hala a kupu kuu " paakemake, e helo mai i Niihau *ieL,-<rnoho ae aua oe ;i tiw«ei.'' "Eia nae ka'u mea e kauoha aku ia oe e ke 9 nei, o kahi Oe a lioo : piauao ae la'u a m aie Kau>a-a-ka-|&tsUi&i ia uiea. Q iioi oe i kou bn,l«, "*A w tw« hoi »n» no kou nraln eke knmaaioA. $&£«!& liele aku oe a pwii 0 ī?t[hātE, ua īilo koia mo kvipun? ho!,v>k\w» ia oe mai ka.»«opun4 a HahouU, QK«a^ % j »dm ko'u iaoa, a he"kslks au D * ; Kmam-a-kaMahiai. "A eis nel kai>olva ia <x\ 0 hwwl *ku oel aHr» fvl>ai«r « kn"hoa i make. 0$ » tu»o Wali ' k<> Vu!|Lia, Hb* kou kuieaaip^o 1 «4 \ • '•

'a e makaa'a !o» oe no n» aaHaM a" l'ke aln. ' - — - | "I kon "kakala ,T "kna | noho »a no 3^?has isfi, "pTt :i - ii ka-nkai 1?0tf W ike ne li'' ■ '-! inn n N lihau'nei īa °e ktMQj m k A 'uu Kauai, ii !i »i 1 ■« ■iu «wi, wV lff>Aaa ko'n aiaa hanau. T |4ioh«J A)6 a k'i mnkemake .e )wi H*Wa?i, i «wah' afra oftoftna j v uanf> i f »na, ea, holo ae no oe, a e | tvau ke lcalnaa^a^. , ' ; A"o Ite kā k'ikoke mai no hoi o' } Kf.lea-īniii-malrft-nkaī, hall aku ia o | Eaaeimoku a ol<do aku t "ĪJ& lōhe oft i na pMo'a "paa' %'u !

hoifce akn nei i mna o kmi'k&naka neii ke konohiki nui o nei a'u i Kooaoho ihn laj. kuīa wa, noe lilo oe 1 hoike no ka oiaio o ka ia nei mau olelo ' nft wahi a pau o Niihay nei. lĒ'a a« ke hoi nei no Kouai.'^ ... Ia j»au $ria no o keja man ole!o a Kaaeamoku, me be mea l'.i i paia ae na maka oke kanaka i liln ae la i konohiki nui no Niihau, a pela hoi oae na naakao Kolea, aia hoi, ua nalowale iho la o Kaaearaoku me

ka hikiwawe loa." Hoi mai la no o Kaaeamoku ma luoā o kahi wna a laua o Kolea i u holo pu iUiH ai mai Kauai aku. Hi_ki.ke\a i Kaga&» e kaāo a,na hoi ko laila poe qo ke kiiia aoa mni o ka .aioapuaa kuakiilii a i)iannuU e holo i Kūhau no ke kaua. Oiai no n » i kanaka e kamailio ana,U I hoea an.a ,ua ,eueytne) i ua , k? uaaa aku . . ..i» "■ i Hoike ak,g o Kjāaearnohu j,kgjia i iuaui. i. ka ixioolelo_.q i kaoA huakai i holo Ai, i tpa , m«li o kti kii ana noai a kLekaUi ka u&ka, nona ka inoa o Kolea-nui-B£;ika-okai, no ka holo alia ilaila t e papehi ai i kekahi mau kan ika lianaino i n& konohiki a'im oia tno kupuni ! "O o§ nae eka makua Kol.ea ikii mai ai § >>io ,90 n*\ hnnn»". wahi ,a Kaaeawoku ,J kamailio §ku ai_,TTp«a o kona i j»e k& b<KHnau an& no hm kamailio ana, ' *<>ia nae, no ka~ pake l&pihaea 00 o'u oei, kau, .keiki, u& oklp *u ia Ksea, aole oia. poi?o e j kii t»ai ia oe, owau ka mea e A' do pa Hie ia i Niihau no k» >ao pao ana i ko lakou pilikia a nohona piiiaiku. Oka hopena .ka'u haakai, oia ko'a hoonobō ana aei i kekiihi 0 mnu kanaka i konohiki nui no Nhhau. . .0» miua TOina au i ka make «na o kona koko oina ia'«, oiai. aoie ma ko }aua aoao kn bevck.- k«ia hewa jfia3una 0 yaa konohikto,kft rggQtj.uli 0 ko lakou\h«awl dlejtfiia t atn« "e Q,ohō a e mahi ai keia tūau kauaka a iae ko i«ua ōhafta. ,> v > Ika pau ana ona olelo a ' Kaaea moku, pane inai la o Kama-a fcaMahiai; y ' aVola kenahe mea e, o "Ya 110 nā waM lanaka 1 kiiia al au i Oahu, <} IfōuTīībea ana niai i Kailua, e kuu iwiki, j "A ua peno akw la 110 kau han» aaa." v Ua noho 1110 la o -Kaaemoku me ko liupunakane a me k;i luāui tuakua%ān« ma no kekahl \a, a iiuihope hoi mai la oia" jl i Oahu, a rual Oahu aku nel a hoi loaoiano Han aii. \ n>a kela no Hawuii, l&wo jju ttku iye ia ika iaau waikiua kaulaua*i koija lupui cttj*Vuakam\ oia o kai.iau hoi uvua k& o|eloi na Wi'auia loao ana 0 Ohiia-io-Q,-"ka-lafū-o-H,aie^kaU», A «iaauei« k* tti4kamaka heluhe k, * Uk> ao* Nua kaiuailio ana a0 KalwlpkuUni« rae kaaa kaa«, oiai k* aiu* mai i kauUna ai k<v pu> a"kekahi o ke au Karis līanoe nee nei»oia boi, v - aloU* WKaiuu 0 wafeou ivts Miloiii, ke !*>Ui waie }a 9 aku i n* IVIA KaUlau, k*' bf iu> paha Ukon," ap*4a w&it* * A,«i« i p&\?.