Ke Aloha Aina, Volume XV, Number 37, 10 September 1910 — He Moolelo Hawaii Nani NO KEKALUKALUOKEWA. Ke Aikane PUNAHELE A KAUAKAHIALII. A O KA Mea Nana ka Ohe o Kanikawi A NONA HOI Ke Kaikuahine o Kahalelehua A O KEKALUKALUOKEWA Ka Mea Nona ke Kairaina Ilio o Kekalukaluka.o.Puna [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

He Moolelo Hawaii Nani NO KEKALUKALUOKEWA. Ke Aikane PUNAHELE A KAUAKAHIALII. A O KA Mea Nana ka Ohe o Kanikawi A NONA HOI Ke Kaikuahine o Kahalelehua A O KEKALUKALUOKEWA Ka Mea Nona ke Kairaina Ilio o Kekalukaluka.o.Puna

Oi i ua ohe noi o K:mikavr, o boi& m-ū ana e Knlilauoke , ktia.nw ka uka iu 31.10 ir ai ° , wao ala kupaoa o Pihanakuiani, ua holo ae la konn leo ilihia ma na pea - a'pau o Kaipuhaa a hoea i ka lanla o Kapaa, a ma ia wa no hoi i kupinai mai ai keia raau huaolelo maopopo mai ua kama'liiiwahine nei o kanalu kee o Makaiwa: B o—o - poi k « m ala n n 1! B o o—K Moikoha i kalnlu oPuna. K waleA ana i ka laula o Kapaa, Ike kahvtfi a ke kahikai», ICa aWii anapa a ka iau okp 'nikui. Kia an o Knililauokokoa Ka ili hoi o Luukia, kuu makuahine, Kuu makuahine i ka ihu o ka waa, -Makuahine ei'o i ke kee' naiu o Mnkaiwa. He ku ana na ka nahi o Kahiki, Owe ka nalu i ka niu moe o Kalapana, Haki kuapa ka nalu i Naueueu, nakeke ka paiw i Oahu Nui, He pae b.ba p«pa ia Kauai, Kuu ka lufe māka kal o Moikeha; Kau kehakeha, kau hiolani, Ka papa o £e alii iluna o Waialeale, aloha keia no olu« —e, ~No «lua e o'u man makna ho-i, O'u ms\M n'.akua iluna o Keoh-wa, Ua lewa ka moku, lewa ka'pill, Ka pili m, a ke keiki mek;i makua, Hoonoakua ke aloha i ka lohua, Hookanakfc"iho 1a i Pihanakalani, Ē o'tj mao makua ha"kn lani, 11« iho nei au i kn nani, Ia Ka-niau-pio-i-ka-wao, TJ* hone o Kanikawi, U» wawa o Kanikawa, | A ua ike au i ka hu'i o)ta wai maka ■ lehua, Hoolono mai ana o!us — O ka hone aku a Kanikawi, | A be oia—i —o! He oiaio—no o Aia a k& U o Kaloakukahl— Huhui aku oa waka i ka nahi kee o H<Jtaiwa, S kuu lani makuakar.e —r — E Moikeha i V;\ lulu o Kapaa, Mai pa» i ke rf>oha. A h<vvi «ku an, pa tnai no kahea a ke Kot4au-makani, , Kia au a hoea akn. I ka pau «na o ke kam an<i tnai o ks leo o ka ohe, jwu no lioi ka oiti nuopipo ;ina mai c> ki 5» v o nV, msol\ o Kaililauokekoa. a I-' ,; o ka hlkī i k»Ivl kanAk;\ k*\n i k«n»flJigo jqo Ve hi*j, kotno nu! ko *lii, wahine o oU), ois i ke kani a ka ohe mai iiika ru*i o Pihanak*i ppla pn hoi nrc r.s >msoWo a waloīua :i ksn* M *Ifha * k«u »u\i ai h.a k<- uv!e. Me ka uw * mo U4 kn am imua o ke kan<» ( * ho'M' no Vi ? ka ihn Kl- - «ko U oia '"«kAUui—«•' l'*iohr «o (un y«hr, i ,* kft o k* * ka waikai nui <ifa!f * »*■ lohe pn »ei no hoi oe i kn a ka 1< i « ks«* 1 kan a'olia e ho!ke ui*i *r*a 5 kona )a e ike aku ai i msu \rAKfi*" ;i«AĪ iP o : U vr^ ;

ne. *'A pehea kon manno?" i ninan hou akn al o Hooipoikamalanai ke kane. niai la* no o M'Ukeha: "Akahi uo n maha ka" ikiikio ko'u nonnoo, e ka'ualīiw&Wne. O ka na wahi koa ia o kaua i hoīke j mai noi ia'u no ko lakon noi hnipn | ana me kekahi maif kaikamahine o uka o Pihanakalani.' Hookahi he> kaiknahine no "Kauakahialii a hookahi he kaikuahihe no Kekalukaluo kewa. oko Kekalukaluokewa kaikoahine nae k» mea i hoike mai ia laua nei a nse ko laua raau kanaka, o k» la o Knloakukahi ka la e hoea fn«i ai tta loi hulu aloha nei a kaua j nua oko kaua nmu alo. A iko ke ilii kunalaa aua iho nei hoi i ka oiaio o ka hoike a na wahi kanaka nei n kaua, ninan hoomaauea walē aku noi no'au ia Liua, i ka mea e hoopauia ae ai ko'n iwhihlhi no ka j laua i lioike mai ai no ka la e iko j ihou akuai kaua i na maka o ka loi «loha a kaua. Mamua nae oko iaua nei pane ana m»i nei, lohe aku nei niakou i ke kani roai aka ohe, a lohe pu ia aku "nfti ke kaū &Tōha a" 1 ka lei a kaua. Oa mama iki ae la ko'u noonoo, Aka, a~ole nae i mna- ■ lili nini ia Kaaakflhiatii. He j mea no ka'u-e haaa aku ana malunaona." Ua hookuu aku 1a o Moikeha i na pukaua ana, & haawi akn la i ke ola ] no laua amena kanaka olauae lwi A m«Miei e raea heluhelu, e kaha maha iki kaua no ke kamailio ana no ke aloalii o Moikoha, oiai, he wa po'ipoM ohiki-maka-!oa ia no ka lulu o Puna, a e hnli ae kaua n nana aku ia Kannknhi:i!\i ika uka iu ano o Pihanakalani ma ka wa i pau ae ai ke pAe&ea ana mai a ka wahiue a Kaililauokekoa i kana melo i ua makua i (.uei) o Kapaa, e Hke meka kou mea kakau e ka makamaka heluhelu i hoike ae nei, la p&n ana ;»e o ke pae-aea ana a kuu no hoi ke kani oka ohe a laua me ke kane, ia wa 1 mai ai ke kane iai;v. '*E Kaili —e! 1 ' 0 aku la no hoio Kaililauokekoa. "H<s keu no hoi kou *loha ok i*'u, « ka wahme," wahi a._ Kauaikaiūmiii." w ■ i 1« kwHl&uo|Dekgsi, i iw«* ImlO» •! ik* k»ne, ike «ku ia iw ika ; i4»lo«loi mai ona waimaka ma n& ■ imaka o Kamkahiahi, « peiwa ae la | !«āa no ke ano nui o na oieio a ke . » panfl niai ai imua ona, no ! kona (ko «loha ole j [W». | I "Heal\a hoi Wo n aloha ole ia <v ; 1« ke kau l kou *lo »ho 1« »o ka • |iau, *o k» puk.i ho>mva mai wi no ■ ji* mai i« vh" mai, i kuu aloha ole | tt»S. He»h» )xoi kris"'' J j '' *v eka wainue. e kama- 1 ;liki sku rtU īa o<\ ,i e ' ; oe, Av>se a« v !u>o?e sku aua īa oe,, j« ka w*hi»r, aohe aloh* k v « | l i'* īke au i.4 loe.H M« ka'u h<x>tua ■ jo4HV> vuh\ I'v a!o ,x .9 kor. ? ko !;* 0 k.», J |olku' a a";?- -M k.: 1 ! !vSh*nv.Akv, a * ,r ow n-Mkl k- .1»

| i«'y T)e>, feti ītio ■ la"nrt J maīnia i nau, ;i i pane inai ai <j {\auakahi- | &m. ' ■ " 1 ] Ke kamaiiio tnjii la iw> o Kiuak*- ! Wali? i ha 'wahine, klilolo !a no na i waiiiiaka ma kona mati papalina; Alaiift, qionu aku Uj po o Ka\|i- f liwakekoa ike kat}«: t li'i'u alolia oT»> i:i <w e Tte a!ū? Kai no hoi owau ihn la no ia i*i kou alp, raai ka la mba ari e ko ' ftjiī iike j> | a Koea i %"a > v ai kāhelsT»e!« īana īna he o Pihanakslani. O keaha akn i "koe ale alolia e ai? _ O ■ fead itmu'hooufi{ttinia a, Mu l msk:e- ] make ai ia'u nei, ia KauOae&kekoa] o hana ukn, ua pau pouo ia niau | mea.i ka ba»aia e a'u «3jo ko.mai}tai i X 0% 5 u mea £lote aaj ike Itani' He leō no ka Alala, i ka 'piH. Pv»lii\ku. •;Kjwh A kc alu K i Wa % H&'^Wi£ ? irri<> fc»wgmh)T o liv aiīī k*i !nskt w ..UĪ» \ ka wai

k«-»q-|»9Q o. ka b<>ea no k«ue iWla. k|ihi 0 i psli o ko fto »u !ko mnkennake!. At)le a'u

5 phīe akn i.-i leo. Panē' niai koleo i ka jrai kaulana kaua b Namnlokanja, he u-u-ina ka kana mea ī' ike olaila'. Naii ke kauoha i M uin'iiiina kaua, aole o#su hooka-' hi w.ilo no kai hina ilail;t, o kauli pu ao. Ke ike la no oe 1 ka limu kaha kanaka oManunkepa, Nolūla, e ke alii, heaha hol ko'u aloha ole ia oe e ke kaue? 0 ua. uaokaekae ono e kaohi ai ka puu ke moni, oia ka'u i lawalu aku ai Jiau, i ohui 1 aku ai nau, i hoolua akq al nau, j wahi kumu aku ai nau, i liakui aku ai nau, i lomi aku ai no hoi nau, Ua kau aku au ia oe i ka ai lehua o kuu aina, a ua pu-a aku hoi au i.ka.ono kuhiuia i ke oho lipolipo e ka uuuiu kaulana q kuu.aioa he kalukalu. A eia ka, he aloha 010 au iu oe e ke alii?" t , " Auhea oe e ke tuoha, uo ia mau mea a pau au i helu mai la, aole au. e hoole uianawaino aku ana ia oe. Aka, iua iho 110 ko aloha ole ia'u» e ka wahine a hoike aku au la ike _no, oe v Oia keia, aia ma ko kanaeuae i kau aku nei ma ka oho a kaūa i ou mau makua tj i ike ai au i kou lokoino maoliia'u. He aloha ole io maou no kou ia'u, 1 hai aku au ia oe. "Ma ko me!e i hea aku uei i kaj | j o K»pa&, o oe wale uo i hoike j i aku uei.iuina ou uiakua, lua ke ano j I o oe wale no ke hoea aku ana imua o laua i ka la o Kaloakukahi. Aole i.hv>i o*? i niM aku nei i o!a uo'n, uo ] fca mea a laua i . mak&wel&wola īoa ] aī, No ko'u !(>he ole ana'ku nei ia »nca maloko o ke nielo au i hea aku j nei ia laua, ike iho la au ua kiola 1 haalele oe ia'u e make i ka iuaiua o | ko fm:vkuakane. A lieiaha la hoi; kana'? E a'oha ae ana au i kau aikane, ia Kekilukaluokewa, ka mea h.v)kahi naua i alo luvaiana\vaup\ ■ aku i na make a paxi a ko makua- > kane i hoouna mai ai iuka n«i o i Pihanakalani, A ua moe paha kona J kino hoomanawanni i ka inake a ke . anu o ka ukilaan. Aloha wale oia. ■ A he-aha la hoi, i hele o:j|l a mako, ] alaila, ua niake no oia e'u ! uoi kana aikani- aloha. ,pk a, halii' owau aku no hos k.nu i liko mo ka ivuw hool>lJkTp»«, N'i> > ū f rnoepuu; a nōJia'%> Itt> ukke, la, owau koua moepuu, Aia pah* ma ke!s au e ka wa-' hiue i ike ai au i kon lokoino a me J kou liai-na mao]xivx> ia'u. Aka, e' hixvnar.awAmn hou au in oe. Aia no hoi u;a keu hopo aku o hoike' tuai i ko'u kuhihew* * rae k«i ole» ] kou *U>h* ia f u a kou aloha ota | he«i s&>i. " ] la po a ao ,-m?, a o ke tike rwi i Ihm » ui*i a o, v> ka aihA, nut kā j uk* a ke kai. 0 Wīa i «UAWA*, mn ao U, o k* U is o l*v»akuk*M, \ nolaU*, ke-U \<* sku a ka \ h o Katoak"oka!vi h» i« n«tu U ' i W, »Ui'«. tk« i* kr ko ausi | o na oMo 5 Mk*U U ! uo kn hut« hoi mai o nul uk.\ o- rii)Aiuk.aUr?, ua'Kw.a j n*.- i* o ! A p*jj* |

f £kn mi ka ll^mnana. j i , E ka maka- ] i *nflka aua no ] 1 Kaaaka b^^ kpa. . n Tioi jna t a e iaii | ;iku kiuiii a k®a J> KAalukalu-o-Pima s heio la )$$ UAM T a K j i Ita nahe>, m$ a-&la.

ht< A 19, eia f alnlaau kani!

ole-haia a ka manu o ba w^olaau—mai a' Qa ] irSjete'3 o m kaha ] wai Ke Honi hi j|yi ke ahi ,kupaoa j o na launahele Oia .alo aei i ka, ] la no a ka polikua hookupaianaha.«!vaae. Oia kō iaC h a k*ijpano aua i( L uajia .% W* 1 ī ke kai. iiaiv ike «i-Uke-

meleH Al*>ha, u, Ke kuiia, iP&Wp Kefe|3|ulca 1 n,oke wa, E uo īa kini, Kini aī^^^^EeiJa j 'he kaikunane, ' OwatT nei 'O , I ? :, BI t39ai kaua. ..,-.!«. g[fekaluka'iuok'>wa i punia ano e ao k k<y* nAōo a uan. a o 'ike no ■ uife i loaa i na ka, ■ ka i Uk§u nuiu noonoo [ e na kona, ua aaniuna- . mu aa I keia pupukanioe e ! j.taei? h a ° °* Kekalukalu-o. | Puaa aiio eepa a ke l iUuiia, kanaenae bou i ka uwahi, Aohe karaka e iko r.u'u.!, | !"PaleiĒa 11» hi'u nei 1 ko kualiine, | Ko Mokuaeae, ' —e! Hoi mai 1 Jj9heT%MpTeepa nei i keīa leo, | maaMio*^ē^[^S|;.he leo no ka hioihi | ni kaīif iiolaila, iralaau j ae ift ' lei akolea m a : Mi lioi ni ua a he ! hinihM hoi koia.! Hanafettll leo 'o ka uhini. '■ | uoau oklo a ! KekaiiokWnokwa a lohe ke kaikua- 1 hine, j !teiau, ua \vwwai j kuu hoi mekalua Ei» e ke kai kwMM' nrhi ma! U :a oe- ; Hele no-he® 1 kauna o kuu | pule ia "p&uiuAe, oU no j hoi oe lt|§k\hi wale no a\i' i»e» e h ko lele naau- ' iw aku i k* pahi aua j nei kou losa 1 Pau koia maUfklo ,& Kekalnkalu ' •o-Puna, Uuli k na&a ma 1 kahi ana i ifei e < kni M nna, aia hoi,' ike ami Ui« U,i $|t> M kAĪkunaM i* MlMlil k? poo, a e «hamm& itf fc«Mk l * ,m Z • - i *" ** | Palai kahnh i kf Hihiāiiinu, * «• nn o Xama 1 £ i K k»o» iho i ap«a, • Pa* ko )lol» ia).ct Maikai ka o j ks v.ka, titL >■ , * Ow* u» iuvi o W kpAiiw— 0 Kek, O n* SMW lema; , fcMjsiww. j Mis ': v '