Ke Aloha Aina, Volume XIII, Number 14, 3 April 1909 — KA MAKAAINANA AMERIKA. C F Dole, Mea Haku- J M Poepoe, Mea Unuhi [ARTICLE]

KA MAKAAINANA AMERIKA.

C F Dole, Mea Haku- J M Poepoe, Mea Unuhi

MOKUNA Vl.* NA LOINA ALAKAI E APO LIKE ANA I NA KANAKA. Ano, ua hoonoho ae nei makou i kekahi mau loiīīa alakaī kakalkahl i lilo i niau kahua e ku ai ka nohoiia lahui. Aohe kupono o kahi mea, e i ka ikaika o ka ulu ana ae o na hanauna makaainana hou. ; noho pu me kekahi poe okoa aku, ke ole e maopōpo mua iaia keia 'mau loina alakai, a hoomaopopo nohol i ke kumu moakaka i ku ai ia mau loina. Ke maliu hikiwawe nei ko kakou mau lunaniahao ia mau loina, a ke hoike ae i nel hoi ia kakou, he pololei io maoli ua mau loina la; a no -ia mea, e pono kakou e hoolohe aku ia mau loina. " ;V i KE OLA MAEMAE ANA.—fie lehulehu wale na ham maa ano : o ka olelo ana i kawowo loa mawaena o na kanaka; a he mau mak hpi la, a he mau oloio hoi i lioea mai o lilo loa mai," oia hoi na 1a nohona'hulkau. '■a, ano hihiu o na kanaka. Mamuli auanei o la mau maa ame ia mau ano olelo, e hiki koke ai ia kakou ke ike i ke kulana haahaa, a koakafmaoli. Aia no he poe kanaka opio mamull pali'a'o mau kulaua naw4.liwall , i loaa i ko lakou mau kupuna, i maa ai lakou I na hana haahaa a koaka me na oWo fealakala ana. O kekahi poe,hoi, ua hoea mai lakou mailnko : o na home naaupo mal, a .« ole, mamull o ka huipu ana me na hoa jaoonoo ole. a o ka heluhelu ana paha I na buke maikai ole, ua hina iho I?k lakou iloko paha o na hana e poino maoli ai lakou, poino hoi ko ola kino. O ka mea niaopopo nae, e kuluma a e maa ana lakou I na p'Aonoo ku i ka lapuwale, a pela hoi ma ke kamailio ana; a po.īno iho Ia ke 'ola ohaha , maikai ana o ka noonoo; oiai, aia no he mau mea e paumaele £ e al i ka noonoo, elike no me ka paumaele ana o iia Ilma I ka I ole, o I ka ai ana p ka pppo i.ke kumulaau, O ka mea auanei e makee noEau ana ta ! inea he hauoli, e pale aiia oia : i na mea e lioololi a: i ke kulana klnaka maoli i kulaua holōholoua. O ka poe i nele'i ka hookanaka ana ia fakou iho «. nele pu hoi i ka makee pono e ai lakou maluna'p kā noonoo holoholona, e lilo ana lakou i poe waiawi ole loa a ku hoi i hoopllikia mawapna o ka nohora lahui o na kanaka, a o!a na poe fia e hoopiha 1 na halepaahao anie na halepupule maloko o na aupuni apāu, | i MOKUNA VI. i i NA LPINA ALAKAi E APO ANA I NA KANAKA. . ' Ua hoonoho ae i" iiia'-ou i kekahi mauJoina alakai i lilo i rriain4tahtia ! kumu ō ka nohu ana pm'a lahui. Aole mea hookahi i kupono ejpio pu nie kekahi poe e ae, ke o e e hiki koke iaia ke hoomaopopo i Kia mau loina. E ike koke aua ko i mau lunamanao i ua .mau kuna nei, a e | hoike ae |ana hoi ia mau lunamanao la Kakou, ua pololei la mau loma; a j elike me ka hiki hololoa ia kakou ke hana, he pono ia kakou ke hoolohe . i ua mau loina la. A ina e uhaki kakou ia mau loina, mamuli no ia o ko kakou hewa ame ko kakou iiaaupo. e loaa na la kakou iho ka poi'no, me he mea la ua hehi kakou i ua kui liao ooi. E hoonohonoho pokole kakou i keia mau loina. na mea īioi a kela ame keia kanaka e pono ai ke malama, ina makēīnake oia e noho me ka oluolu me kekahi »oe e ae KA MAKEE ANA IKO HAI MAU PONO.—E hana aku'kakou ia hai, elike me ko kakou makemake ana e haua mai q hai ia kakou. Aole pono kakou e lioelia aku. a i ole, e apuka aku, a i ole ia, e hoonaukiuki aku paha ia hai. Aole pono ia kakou ke hoopilikia a hoopoino aku i kona waiwai? . Noleeaha? Nokamea, he hoahanau oia no kakou, a nolaila, ua loaa laia ke kuleana no ko kakou makee ana aku i koaa mau pōno, elike hoi me ka kakou i makemake ai e loaa mai na makee ana ola ano liookahi mai iaia mai; a o kekahi kumu nohoi, e loaa an a ka noho oluolu oi ae, ka walwai ame ka launa aloha.ol aku, ma ka wa e makee ai kela ame keia i na pono o kahi ame kahi. E ikea ana no hoi ka oiaio o keia ma ke ano o ka kakou hana e hana aku, ai I ka ipoe i ikeaia, he pono ole maoli. E hana'aku kakou ia lakou me he mau hoaloha la, aole hoi he poe enemi, mamuli o ko kakou paulele ana, aole i komo poho holookoa ko lakou mau aoao apau iloko o ka lāpuwale. aka. lie aoao maikai no kekahi o lak.ou elike me ko kakou iho; a ma kekalu olelo ana, e hana aku kakou ia hai, elike me ko makeuiake, e haua mai.o haj ia kakou, ina paha o kakou kai ba;ia newa. : :■ * . KO HAPANUI MAU PONO. —Ua ike ae jiei nohoi kakou, oke alahele kaulike wale no ma ka hooholo pinepine aia i kekahi ninau a kumunana hoi, oia ka hoomaopopp ana i ka niakemake a manao paha. O ka pono keia no lakou ame kakou pu nohol i oi aku memua o ko kakou hakaka |ma; oia hoi, he pono laula keia no na mea apau, ke ole aae e hookikina ka liapaimi e hana kalou i kekahi hewa.