Ke Aloha Aina, Volume XIII, Number 14, 3 April 1909 — Aohe A'o Pono o Na Kumukula. [ARTICLE]

Aohe A'o Pono o Na Kumukula.

Ua haiolelo ikaika ae ka Mea Honohano Nawahine o Maui, nialu na o ka ninau pili i ke oki aoa i ka haawina o na Luna Nana Kula mai ka ekolu aka hookāhi Luna Nana, nana e kaapuni i na halekula ma ra mokupuni o Hawaii, Maui, Molo kai, Oahu a hiki aku i Kauai. Ma ka haiolelo a ka Mea Hanohano ma 1 Maui mai, ua hoike ae oia i ka makaaīa ole o ka luna- nana kula o Maui i ke ano o ke ao ia ana o na haumana o ke kula o Waihee. Ma kekahi, la wahi aaa, ua ike aku oia he kaikamahine e hoopapau *ana i ka heluhelu, a ua nninao oia he makaukau maoli keia kaikamahine i ka Lieluhelu maka olelo Enehini. Ua lalau aku la ia ika buke me ke noi ana aku i ke kaikamahine e heluhelu, a eia kana heluhelu ana ina olelo o kahuke, "ke ike nei au he kanaka," a oka pololei o na olelo i pai ia ma ka huke, "ke ike nei au he ilio." Ua kuhikuhi aku oia ma kekahi wahi o ka huke oia e heluhelu ai, a ua hiki ole loa i ke kaikamahine ke heluhelu. He kaikamahine ohana na ua Hoa Hanohano la, he elua makahiki oka hele ana i ke kula, aole e hiki iai:\ ke pela pololei ikona inoa, \a'i; a ina oia e pela ana i kona inoa, fia kana, Li e. O keia ike ole o na haumana, wahi ana, mamu li no ia o ke ao {K>no ole o na kmmi. O kekahi ona keikikane i hiki na makahiki i ka 10 a i oie 17 ri)akahiki, ua makau na ptx~> kmnu wa hine i keia ma« keiki ā hoop?u ia \ikcn mai ka hēlehouan»* i ke knln lioiīiila, ua kujwno oh» māoli no na kumu kuk. Ina pela ih<* ia ke kulma oke kahi mau kumukula, aole he ao jv>tio I na haumana, he mea makelie wu loi\ ka hoomau ana aku i keia mau kunuikulii tna n:\ kuuina s* lakou c ivw r,ei, he hoopau me kA 'ioaA oW he walū jxn»aikai i na keiki e hoomanaw amū i ka iwiauAo,