Ke Aloha Aina, Volume XII, Number 47, 23 November 1907 — KE KEIKIALII J K KALANIANAOLE MA KA AINA O KA EHAEHA. [ARTICLE]

KE KEIKIALII J K KALANIANAOLE MA KA AINA O KA EHAEHA.

(Mni ka bo»o elima enei.)

I EA PAPA OLA HANOBANO. Ter<t >ri o Hawaii. Honoloio T. H. O makoo na pne noi he 527 e noho ana toa ke Kabaa Ma'i Lepera mtk ke m*keoiake eei e hoike «ko i koo Aba Heiuohano:. Ke m«ca?:r nei uiakou he eoea pooo e aa k.ttoawai o ke Ter>tore o E«w»H; aole hoi kekahi mea e hookou ia mai k& hoopaa i» ana e oaalama pe!s, a o ka mea e malama ole »na mamuli o kooa ma neo poeoi a fke maoli ana e lilo no oia i mea hoopihkia i,ka pomaikai pookela o ke TVrit rf, kooa mau ma kaaiu»D» a me na hol'hnolaulea a kalaiaioa epau Ke hoomaopopo nei makoa i keia koaiu aia ka P P pa Ola malalo o na hoopaa paakiki ioa ana ehookoaka i n* kanawai o ke T®r tore o Hawaiī, a mawaena oia mao kanawai na kanawai e pili aoa i ka lawel&we ana i kaeihaua lepaan a me pki; Aole 1 loaa i kirPapa Ola ka mana e kook«Awa<e a hoopakele peha m&i n« kanawai ojsi o ke Teritore o Ha waii, koe wale no elike me ia i ho akakaia m« Pauku 112? o na Kanawai i Eoopooopono Hoo ia o Hawaii e P'ii ana i ka iapaaa ana i ka ma'i leper"; O ka Papi Ola mamnli o kana m»n hana, he* mea pono e hana ma moli o ke kanawai a mamuli no hoi 0 ka ike o kona mau «geūa ponoi īho i oa kumu a me ka oielo ike, a na hio nohoi i hana na ka Papa 01» e imi a&u i olelo ite o fee ano e hiki ai ke hooiaio la mamua o ka hana ana i kekahi hana mamul» o kekahi koi a i ole hooholo ana pah» 1 kekhhi komahaop; #Ke mauaoio nel makoo aole i loaa ī ka Papa Ola kekahi ike o ke kahi mea i hoola ia no ka ma'i lepe n e i Lor Walak», a ina he olelo ike kekihi oi« aooe waiho nei ala ila aole i hoike ia mai i ka Papa Oia, nolaila aa hoaponoia ka Papa i ka hoopanee ana i ka haoa maluna 0 ka mekoa p&Upala noi o, ka la 9 o Okatoba, 190i;1 loaa ai h« manawa e ha!i aku *t & i luaa pu «I hoi he naanawa e lawe mai ai i ka oielo i^e; Ke nonoinei makou e hoike aku 1 komakou kulanaa me ko makou mapao ma keia halia. oia hoi keb; Ua hooia ia mai mako» e ko ma kou mau hoaloha na ike lakou ī ke kahi poe ua ela maoh mal ka ma'i lepera mai mamoli o ka lapaau i& ana e J L r WaUk*; We ka oaoa oie i ka manao o ke kahi poe e ae e pili «na 1 ka makau kaa a me k« anoo J Lor Walaka, aote hiki ia makoa ke hana hou aku aka • manaoio Wale aka ua hoike inai ko mikou mau hoaloha l ka oia io e pili ana ī keia poe i hoola ia # oiai he karuma nui ka hoopanipuni •na ia makoa. M lia paha 0 ka manaolana no ke uia manauli 0 k« lapaan ia ana e J Lor W*l*ka he mauaolaoa w«ie no ia* aka k« man«o nei makon aole he mea pooo e hoonele ia makou 1 kela manaoiana, a 0 ka ma*i 1 looh » ai makou e Mo no ia 1 mea e koi { aku ai i kou Aha Hsnohaco e hoo { paa i kela manaoiana a Jaiki i ka : miuawa e hooiaio la ai a i oie, ho { oia'a ole ia ai p&ba. Noiaila ke nonoi haahaa aku nei i 6i hoa o fca Papa Oia e kapae ae 1 ka lakou qo< kupono no j ka hoonaioao ia aku « m@ ka oielo : ikf; - I X kapae ae hoi 1 k» noonoo ««!• ] ka< ame ka ma&a maloko »> ka paie ! ob kupone oia ka makou aoi a e ae i boi ia iakoo Sso « aUkāi w«le ia au ! «amuli 0 ka noouoo ana i ko «a- [ keu mau co*uao ia« k« a haui- , ] E a« lakou ia J bor. Wauka e ! lapaau I ma'i ■ Jepfr* ®a ke Ssbua Ma'i ma Ealibi, Houoluiu, maUlo o $ta . ko«ou a no »« m»new» i hoike fa a ! % waiko p« ia ikn nti aa« k»ia i hiki 1 I* k» W io* paht be hiki

ī!'J Lor. W»!aks ke bool» »ole paha 1 ka me'i lepera » īna paim o na olelo e plli &na! koaa iōaakaok»o e htn» pela 01 hoike ia mai if> ooa» kou tne ka oiaio eole |$|a. A . Vj . Ke noi nei makon I ka Hano hano J K Kalamanaolee waibo akn ī keia Palapal* noiH ka Papa Ola. Ma o makon la Ice lioōWena ake nei makoa i ko makoa Kom!te o eiiiko iala e k»kaoinoft ' i keia palapala noi, . K«kaainoaia i keia H 11 o Nuvemabt. M. H. 1907. WM. KOTLEjy. A. J. KAUHAiaAO. 3. & WILtfINGTON. GUEO. KANIKAO. J f. 0»BA. J. K. KHLIIKULI 1 B. PALIKAPU. | O makou o na Komite o ehika : lnia, e holke ana no na poe not he ' 527 ma ke Kahu» Ma'i Lap:ra ma i Molokai, ke apono nei 1 ns kumn a m« a» aelik» melalo ibo a malalo hoi o ia m&u kueou a me na aelike e i lawelawe is ai ka hana aJ. LorWalaka no k& hoao ana e hoola i umikamamaiua poe i loohia me ka ma'i ma ke Kahua Ma'i mft Kalihi, HonolaJa.

Ekahi* B fa no kft ba&« boso i ka manawa e p&a pooo •i oa bs)e kupono ume Da Uko huna m« k« K&haa Ma*i ms Kalihi e iike me t» mea e hoolaha ia nei! kela manawa. Alva, E hookaawale lob ia keia mao bale mamuh o kekahi pa kcpooo e bafit ift ai me hookahi wale do wahi e komo ai. i hoop&a ia me kekah! puka pa he elaa pani, • o na ki"o kii pnka paowaholoae wwhoia do i* me kekahi ageoa o ka Papa Ot«, a o na kio ka yaka pa oleko e waiho ia »6 ia J. Lor W». laka. O na lawelawe hana ana "paa mi ka poka oaawaho e bana ia no !a oaa na hora a ka Papa Ol» e kohiknhi ai. Eeolo. M& ka puu pono ana o na hale i olelo ia e koho ke komite o ehikn Jala msiana ae me & Kaoks, a me oa Laoa Nui o ke ksbaa m&'i i DmikQmamalua poe e noho nei ma ke kahua lepera ma Moiokaī a i loohia, i ka oaa'i lepera 8 lawe ia aku ai mamoii o kn lakoa ae kaokoa i kakauia« ea u hale īa i oleioia ame ka pa e hoopuoi &na ma j £9 kahoa ma'i ma K&lihī. Hooolulu i no ka kpaaa ia aaa Walaka ioleloia. Eha. S kakanieoa pakahi keia poe ma ( i he umikumamaloa i keka-

jhi »eiike i hooiaioia e kekahi No-.. I t-rl o k» Lehaiehu, e haewi »ca !• 13. Lor Walaka i oie!oia ik& n*oa | kaokoi, maloko oia oq»k hale aoae ika pa e hoepoui a&* e Upaau ia j iakoa, a e maUma, e hoopoaopeao • 1 ka lakoa ai a me aa Uko e ae» » I tn« kq lakoo man kokua, a *ole hol I e lawe ia aku oft hoohalahala i ka | Papa Ola a. I kekihi mea okoa aka J p»ha. koa wale do o 3 Lor Walaka, | E hookoola Jyi Papa OU oaai &ft < hoopaa a&a q kelt aoae kela aoe.e ] pili a&a i keia ame k«ia wea pakahi I oiai Ukoa e noh© aea eoaloko oia | m«o h«le ame ka pa e hoopuoi an*i Euma. £ae kela sme keia pa~ j kahi o iakou e ooho m«iaio oka I iapa&a aoa ame ka hoom«la aua a J Lor Waiaka i olelo iaao ka ma&a wa «ole e emi iho eual&io o uoai kamamaloa mahio* kee «rile oo ua i hoike aka u J L r Walaka i oieioia ika i>*pa Oia ua oU laia kekahi 1 qa«a i loaa i kft ma'i iep*r* t a uaa- ! i°os oia hoike e aaaa i* «i ua aiaa t | ata m« ke aoo oihaoa elik» me ift i, ho«kak«ia mabop<4 aks a mt o, i* Litu» «oa # hoUe *&a la Ike ola | ioa o<ft »a*i; alail», e hookuo U aku ( | o« tfi«aa!a. Xtta m* kekahi maaawa iioko o ( : uoiUuai#ai«]a« mahiu» iekah' mea j f a i ol«, mau heiuna o oft eaa'i i ] | oi«lo ia. i mak«attke ika Upfta« { , a eoalaena a&a a J W*i»s:a i, i i iiui uo U fcaeiUM*w*i« •&« aiai i ka iapaao a mat*t£L| I* *a«, • hoik« ako no iakoo i« aae* it»l\p* OUV«i4 U kftkat ftc&# ka p«iftpalft iuio« o la NoUri kopo»o o iMLliouiaho» i hook»#wait f

loaa ana na%i oia palap&la hoohiki ame ke ooi o ke kaoaka i iini ia mea, e hookno ia akn ne a e hoihoi ia no ke kehaa aaa'i o M 'lokai-

Ec,n<s. $ hookohu ia i P«p» Kana o eiima lala o ka oihana kaoka lepaaa, he poe kauka i laikim piha la a i loea i ke ano oka hoopouopono ana ina aniani hoonni ike, e .nena i kela ame keia ma'i pakahi mamoa o ko lakoo koipo ana aka iloko o na h&le a me ka pa Khoopuajia $ olelo ib, a e hoopaa i kaeaoolelo o ka lakou hana, a wii ho akn la mea me ka Papa Ola, a i mao kope oia mea me ke konaite o ehika ma ke k&huam& ; i me ke komiie o nmi laia ma Hoeolulo, apela pu ia • J r.:r" Waiaka. J£a ka hoike ko- | |fono a&a ako i ka Papa Nana o ka »Oihana L*paao, ua iini kekahi ma'i e haalele, a i ole ua'ole, e malama ia no ka nana aaa e i&kou a e hoopaaia ka lakoa hoike elike nie ttalana ae.

N® ka Faps Ohana K#nka Lap»ao i olelo ia m&luoa e hoooaao popo ! &• sqo a me ka maoawa o ka aani ana. E*bi e naoa ia ai, oia ao k« toeoa boohaibni laan ma ka P« Hoomalu ma'i i hoike ia ma ke kii ona hale i oleloia. Ouaki o ka poka pa owaho, oaahlo no ia o k» īnaio o ka Papa' 01 a, ao na pnka oioko, iioko o ka aiaiu oka lionaiionmala 0 "ka Papa Naoa Oihana Kauka Lapaea. Ehikw, £ Wae ka P&pa Ola i elua iala o ka Papa N&na O hana Kaoka Lapaan, be kc n ta o nmi lalai i elna, * na keia poe eha e i ka liaaa. Eyfiio. Aole ae ia kekahi mea e komo a e noho ilokoo keia pa i hoo poaiia, a i oie, lanna pn me kekahi m» f i koe w&le qq, malalo o ke kauoh» i kakauinoa ia e J Lot Walaka i oleloia a i k*kau kua ia hoi e ka Peres dena o ka Papa 01«. Eiwa. O na poe lawelawe, oia no o hookahi kake, aole e emi iho malaio o eina kiai, a i ole, mea aana aaa'i i wae ia hoi a I kaa malalo o ka J Lor Walaka malaiaa kap ko« aua a ma kana kaAolia wal« 00.

} Umi. Na J Lcr « haawi i k&ooha papalua m& ke kakaa &na | I no na meaai a me a« i&ko apau I; i kapono a k nan& e .tt.an& & hoopo&o , ] pooo no ka ai ame ke oia kiao o ■ | Bt oia'ii ellka me koaa hooh&na ; kaokpa «ca i ka ieweiawe lapaau ] an» i a» ma'i. Oia maa kauioha a j i paa e kakau kua ia no ia % ka Fere , s r dea» o ka oU- j CJMwuMiMiK4Hr Na J Lor Wh j iafc» i e wae na poe koai hoo j iako m«aai, nsai ia hkoo mn m hoolako e kuai ia a», • na ia poe e lawe pololei i na lako apan i heop»a i» iloko oi» wahi * « iaīa, a ia J WaHka i oieioik, a i aie, i kekahi maa laweiawe e iike eoe kaaa kuhi kohī, ame n& hora e hooponopoeo ia »lc« sf. " j T7MiKCKALUi. il* ka w»iho iai aeaaku o na b;i* kop&ao e ukaii j ako bo o J Lcr Waiaka i oleloia no na iiio o Q« iaau, a 1 ole, o n» lako e i ae! hoohana ia no ka iawekwe »oa ] ! na ma*l I oleloia. j oMmi7«uK ee. Aoie kek&hi me» ( ros oa aeo apaa i pili me ka P&pa j Oia • ae fa laaloko o na paleaa o ka ' pa i hooponiia, « i ole ia ( eaa k» Loi. iaona po ani a m* kekahi aeo e ae j me na poe lawelawe, s i oie, me na ( poe ma'j maloko. , ,1 Vutsm*s*: Ua m«kemake la o t [ Walaka I olelo'.a e hoekomo ae i j | kela atae keia U uis ke kakaiiaaa i, i hoike i ka Papa qo kak«hi haoa } t * i #)« hoopii i io»a iaia, a e hoopaa 1 kela »ma keia enea io oailaiU ' no ka mea • i»HI aua \ ki , j CaiikuoaiHoi4. £ haawlia ke koiioi apau a me ka malama a&a o | oa poe apsa nme ua hioa aiaioko ! o ka wi! boopuai ?• i c!*;o U 4 \ f 1 Mr Wilaka i oīelo ta. , j Umikuoiaouo. o *\ ke)a au'; h«> s omm ano nuS, i»s ka hoao aa* ime k» h*ob*«ta ana «•« aao nai am»! k* poliiel k« «Miaae ia oei o Wal«k* |

poe iaa'i a e eeho boi o nft p&lea> o K& p? i hoc putJia m» rumi i hookn we le ia, 7 i hooma kaok»u ia oena ame uft poe l&we l»we. -- Umikumahiku. Ekßk»ui&kei» m*u katcn maluna o ke poo ko pcDO a e aponoia s kakauinoaia maialo o ka hoohiki ame ke Sila a ka Ni. t>ri, e Mr Walaka i oleloia* * oafi ka F«kp» Oia ma o kona Peresidsna la. Umikuaa&māwala. E malemaia i hpike pakahi me n* biU papalna np p» hoolilo o kei» hoao ana, i waiho ia eko i ka Ahaoielo, o ke Kaa o 1909 Kakaoiooaia ma Kalaupap* Moiukai, i keia la 11 o NoT«mab«, A. 0.1907-