Ke Aloha Aina, Volume XII, Number 41, 12 ʻOkakopa 1907 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA UI GENESETA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA UI GENESETA

MOKENA XXIII t - — Aole e hiki ia'u ke pane I kei» nioau e kou aloh», »k«, e oleio ae au i oa he wahine kekahi e ike ana e msirB hon ena kan» k»ne i k» wahine, a a& maopopo i»i» aole laua i hookaawaleia e k» kanawai a i ole e ka niBkft al«il», na ko oia i k» hewa karaima ma k» ae ana e hooko i» iku kela hoohoi m»re kae k»n»w»i. No ko'o maopopo ole ke kumu o ko'a niaau ia oe e k» l«d« msik»i, a na manao au he pono a h» pololei la i ka w«hine i m»r» ia e ae ako i leane kane e in»re hoo i k» wahine> Ae, ke ike nel »a i koa kohih»w», wahi a MrßTudo», e like no me k»'o i hai mu» »ku nei »ohe k'ole Ana ma ke kanaw»i o ka m»re »n» 0 kek&hi k»ne i k« wahine hoa ke ole oi» e k»»wale ma ke oki m«re sns, o ka oiaio maoii no I», * eola ila, \m e noho hamau «na ka wahi ne m»re maa me ke koe ole aku I kei» hoohai mare, al»iia,*e hiki mai »na no ka la e ku ai oia Imaa o ka lunakanawai kiekie loa m» ka lani, 1 pane nona iho, pehea la oia i ae «ko »1 ia hana hewa e lawelawei». Kuloa iho la o G»negsta me ka helelei ana iho o kona maa waima ka i pīha me ka eh*«fca i ka hooma »»o ana »e oa hoopāoipuni »kn ofa I ke »o holookoa ua m»ke oi», i w*hi e hiki ai ia Btkeke ke m»re me Pulom» Bale&a« k» houiliua o ka £aie Pohako Keokeo. Mai noonoo nui e kou kaikama hinei ko hai piliki», i hoomau mai ni o Mra Tudoa, »k», e nobo maka ala uou iho no &» ha»wi&a o keia ■&o, a mai »e »ku e kau mai malon» 00 iioko o kou mao 1» o ke ola ana l&i keia ili honn». He hoohui m«re uui ke haawi ia »n» ma ka H»le Poh&iu Keokeo i ka 1» epopō, a o &a pa» m*re e hipuuia ans a 1110 1 hookahi p»n» tna a ka puow»i oi» 0 Eikeke Lai»n», he kan*ka op!o WaiWai Sos, ame M s« Palama Hale St, k« hooilina o k» ona millona ©aa'la Haieoa, he w*h!neopionoh#a ei» a k» lehulehu I hi»»i nul »!. U» like keia mao haaolelo i kapoo «ku iloko o kona m»u pepelao me be kuikele ia i pahuia ako iloko o kona puuw«i ka p»kel» oi ako o k» w«i»ni». Hoao «e U ole « hoom» Ioelo« i kou« oiwi ktoo no k» hoik» «n» aku i kon» hoop»k«ie aol» oia } hoopioloke i» no k» nehoo »na hoike m»i 1», »k», u« hiki, O, e n» i»ni e aloh» ma! ia f o, \ poana ae ai o me k» leo k»nm»h». Ke ike ne! ao 1 ka hewa o k&'u m»o h»n» o k» aoho haoaia a&p, a ee »ku 1 k* ts«a * ? a i hoop»a ai ima» o koo U«hi» a n* ka mik» Wtle &Q • hoake»w*le !» <&»£*, •'

mtre hoa i ka w»hice iloko o kōn* kahih»Wā dql aa make au kan» wah! ne- U» hew* lob aa m» kel» hana, a he hookahi wale no aUhelē e Elkl ai bq k» haikal» »» oia oo ko'u hele

»0« »kūe k®'āk»A 1 k» m»re aoa o Eik»k» ma Paloma. Aoh« w» i ko» do k» hoo»p»»p» »o» iho, 1 haopo hou ae »i o Gene »«t», oi»i k» hoohuī tu»r» a& boo hoioi» oo ka po 1» apopo, nolaU», aohe oa»o hooh»k»lla hott aa» tfao, ak», o kon» ku koke ae » h«le »kn i oBik«k«l» » hoike aka i»i» tho, eianooia ke ol» nel. E aha ena oe e kuo aloha, w«hi » |friTudo» i nin»u mai aii ke »la ana aeiaia 1 ike m»i »1 ia Gen»stt i, a hik»ka be!e »ku 1* no w 4 ho o ka rjDf&i moe. £ bel« aoa au oo kahi mamao, i pane aku ai k» w*hine opio. Ua 11! mai m»lon» o'o na ah«wa koikoi i» ana no kekahi haoa h«w» ft'u i hooko »i, aoie e hiki ia'u ke hoike pan pono aku ia oe i ket& hewa nol a'a i h*na ai. E aioh» oaai ia'u a mai hoohiiahila mai boi nokimei ft&o dq> a'a e hai aka aoa ia oe. H« na waimaka o kt ehaeha e hoopolo »na i koīoa m*u papalina, kukull iho la pia imua o MrsTudo», a hoike akn la i ka moolelo o koae Uun» »Qa me Eikeke Laian». D» hoolohe mai ka haku wahine 0 ka home I k» mooleio a G»nee»ia i hoike »ku »i me ka hi»*inui, alail», h»k*pono mai ia oia maiuoa o ka wahine opio a ninau mal la. M» k»u maa olelo i hoopaka ma! nei e i »n» oe, e hoao aku an» oe e kue i k» hoohni m»re » maiam» ia ana ma ka home o B,«'U Haiene 1 ka la apopo, m» ke alahele oe ! m»&»o al e holopono ana kela m»u hoolaia ana ao, • heaha o k fc«ke l*i«na nou? j Kaiou iho la kona poo iI»lo a no ; kek»hi m»u mThate s me k» leo nnW» liwali ola w»ip»be pane »ku U o Geneset». M» ke aeo owan k» wahine m»re a Eikeke Leiena, ka w*hiae hoi i h«»i»i» i», a i piha kon» m»u la 0 k»i» oi» »na m» s» popilikl» he H»k»pooo m»i 1» na mak» o Mrs, T«doa m»ioo» o Jia w*hine opie, » • Jike me k» m*ku» »lob», k«lki oiaio he»wi ,«nai la oi» i kana m«u a'o aa», he mea pono aooa k» boi an» akn a owalo aka iaia e cu«lia mai i kan* l«o noi e k*p»e ia menao ia»in» o k» wa i ha!»/a e no ho aloh» hou laa». Aole e hiki I**o ke ee »ku i k»u m»u a'o m»ik»i 1 h»«wi m»l U' 1 panal aka ai o me k» Uo' k»9m»hai ®e n» w*lm*k» e hoopuio ia« ī koe» fl»»n l.hliihK oo ka mea, oa olelo mai oia i»*o, aa h»»b»« «ku »u i»i», * aol»i]» i4 ioAf' ola e hnlkala m»! an» t»*u. ; Aole »u 1 bw» »e ] kon» inoa, ao?e l»a ao ao § »» «d» e ibo m«ionao'a. U*k»»b«o do »q i 4m» Oeneeeo B»k»ia » hlfci l ka p»oaho ib» m»i oW* ol» ta* me lIM o kei* iiiiioa*».

0 keia ioo« t3enessta B»ka!a ua lohe mua no o UrflT*doB, »k<t, u» poioa q«# ofi I «na i kahi ana I lohe »l i kem iuoa. Ua ho»o iku o HrB Tt>aoae ka> ohi iho ia 0»ot9«t« oaal k.a haalele aor iha 1 ka home, & i ¥oda ike anā oa paa ka ka wahlne opio no ka hele ana aku I k»hi m»m»o, oa ae aku 1» oia me na w»itoaka aloha e hiolo ana ma kona ooao papalina, Na ka akua • haawi mal iea ko kua «pa ia oa 9 Qenesati. E wikī o hal* auan«i ka wa kopono.* M* keia maa haaoijklo hopa i poha mai ka lehelehe mai o Mia Todoa, poliki a« la ia a haawl aku la ke uiao kuwiii honi hope me ka l«d« opio ana i aloha a i mlnamini noi ai. E ka makamak», i keia wa a Geoeaat» i haalsle aku aii k« home o kona hoopakala, aia o MrTa doa eiioho ana ma kona keana oih» na Makaikiu. Aole wale oia hookahi

| miloko oua k#oaft l t , a k», 0 Bftß'U Bft!en» kek»hl, ka ona eaihon» o na »lna m»hf pilopola mi &tUn»del*. He n»D»[na kAUmaha ke hekao «n» mtlana o a« ofit milipo» It. • mi j hope o kon* noho haman ana haki poiio «ka |« kon» man maka malan» 0 Tndo», alaila kamnUo aka la. B hoolllo aku no aa ia oe 1 k&n»ka walwai lna a hiki a&a ia oe ke hoo koio m» k» mehen o ka'u keikii nalowale, In±eia no oia ke ola wi a 1 oi© ua make paha, no ka mea, na hoopioioke la an I ka lohe ana mal ka'o kaawa wahine ldrs Kol'a', 8 •neane la e make ! ka moolalo e pili a&a I ka'n kalkamahine hope •'a i maoaoio ai «a make pa no oia me kona maknahine. Luliiuii ae la ke poo o Mr Tado»» me k» pane ana ako, «ole loa e hiki i«'Q ke boi»io ako ia oe e hooko la »n« koo makemake» no ka mea, he oa#o oa»kahiki loihi ioa keia o k* naiowaie ana o kan k»ikamah>ne. Ke paolele nei au maiona oo e T*dot, kekahi o na makaikin kaa iana no ka hookolo a&a ma ka me heo o Ba &&ea ho&n poh>hihi, a ina •ole • loaa ana ta oe ka« kaikamalrta«, alaila, o ka haulepa-ho «b* no ia o maMaolana, Ina ela ka'a kaikamahine hope ke «Ia nel, ataU« e okoaanaka māhelehele an» o waiwal, BTa ka po i oili mai at k»*a kaikamahine I na!ow*l(t i Wa ao maiamaia&a* n« iha U aa I ka'n palap»!» hooillua e ha* wl aiNi nona k» Hal» Poh«ka Keo keo, kon home aloha hol a ka aina m«ki pnHpule i ue\o ona

t* • * o k« io«a» tlo o ko 4 a a* booill *ka »a m«taa» o F»iaaiā *i'u k*Uim#biue hi«pe, - O v fc© 4 * «MlMkoio nc u* i&tkt c*)JMDB»hm« l* oiB kou» *%*k*,«i*B»« UwH kQp»u*fc» Mi» *» i liooloi! I q» p»l»p«U hoe 4Ui» 1* § kiki t kf)« 1* S 03»rt »o* o Pulom* fc«u k*lUm»bl&* i fc* |« »popo k *k* f *ol* a*« *u 1 b«IU *fcu 1*1« «U n k« a*i I koM b«olMi ** *. ji* «l*

a hiki i keia 1» ojj» w&le hoo līl&a o kun tuau waiwal »p«o. O ko*o maa hooil 111 a ase Dt paa !ele »n« apsu, »i» oaalon» o B»keke kūū hoHOa», b tcft ena wale ls no tfc k« ke'u m»u ke booao»u i» aka me ke XK>fao » t»oak«rop» ole. Ha m»\j hoolal<tna»£fto maolUke ot iū a Mī Skiii» i piee eka a» k» tD«kaikia. 1 Aoie io» oi» t *lodo i .ko'u wajw»i i hoomiū »ko *1 o Mr Bftgiia llale O», bo ka £ne», be kac#ka waiwai ūo o Rikeke Liiaoa, in» no ao aole • li»»wilai» i hooS"«li» d !a he man»oio ko'n to!e no bi» e hoopUikia mai »m ia«u. Kn ae h o 3fls*!a B«len» Uuna m# ka hoomaa aiSa maf i ke kam» HJp, mal hoob»ka!ia i ka huli ana I knD kaikamahiee. O, mai poina maoli »q i k« haww' ao» »ku ia oe i ke kii o k*,n w*hine. Mali» he w«hi i ieiaiahele e'Joai"ai a» kaikimahloe la. O t ke haliali» wale mai o#i do o loko o'u me he I& •ole i k*aw»re akn ka nanain» o ua kaik»ōoahine la maī ka fiē!ehelena nkts kona QQ»kathloe- (Aole i pau.)