Ke Aloha Aina, Volume XII, Number 37, 14 September 1907 — HE MOOLELO WALOHIA NO KA UI GENESETA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KA UI GENESETA

Mh . . - . MOKUNA XXII. . r ' —- ■ Ua olelo m»i oe la'u e Palaooa, i hoomaa aka ai o Lt-Bta Bt»ciawika, na hoapau loa oe J koa noonoo aoa ia Rikeke i ipo aloha n#u. Mamuli o kou hoomaopopo aaa aa aloh» oia he wahine opio oko» aka--0 na hooiala i hanaia mawaena o kaaa i wahi e na ai kou Hli, maJudb o ka ui Geneeeta, aole n»'a i aihue iaia mai ka halekula mai, aka, nana i holo pololei mai 1 kau poli, a mai hookoia koo mau iini e hoopaa ia oia iloko o kekahi hale e'u 1 wae ai, iea aole oia i pake le mai a'u akn a lele iloko o ka loa wai. Me he mea ia eia kona ohane ke uhai loioa nei mahepe o ko'u me beu, no ka me», ina wa a pau a'a e hoom&nao ai nona me he mea la e ike aka ana no au i kona helehelena 1 ke ao a me ka po, ilpko o napuula kanak» a ma kahi mehameha e oili ae anao kona uhanepa kekahi, « ua ka a makau au i keia wa i k» uhane lapu o Qeatßeta e hoopahulo mao nei ia'u i na po a piu. Ua kuhihewa loa ia oe e Lest* Stanawi£u ; i pane aku ai o Puluma me ke pioioke, aole loa oe i haewi mai i man&wa no'a e kamaillo aka ai īa oe. E hai ma', heaha ka'n mea i hana ai < kaa m«i ai kou in»ina

maluaa o'u. Heaha ksu i hana al, i puha ako āi ks leo okalakalao kekaneka opio, Eia, ua haalele iho au ia oe e noho aoa ma koa home ma ka Hale Po hako Keokeo ka manao kulo ua laoakila kuu aloha oa, a ia'a i holi hol mai ai me ko'u maopo po mua oie ua loaa iho la ia'a na ike ana t aole oe maioko o koa home, aka ; ua hala mai oe no ka hOme o Kikeke ma Folpr da nel. E Puluma, oa ike anel oe 1 ka'o mea e hōna aku ai, ioa i loaa mai nei oe la'a ua mßre oe me Eikeke, a ua wahahee hoi oe iaiua o'u? Ua poioa oe e L«BU Stanawlka, wihi s Polama. aolehekane i aa e hooweliwill i kikahi wahlnePela io no, i pane aka al o L«aU StiCBwika, e hoomaaao!», makekahi manawa iloko o ka inaina oa hikl no ke kapaeia na rola keonimana, E Palaoop, i hoooaau aku ai ke kanaka opio cu« ka ioaina. * e hoolohe mai #no, aole loa he kaQaka e ae i kukana e kaw.ulio 1 kona aloha la Of, owau wale 00, Ua hoopuanuauu ia ko f alum» puuwii i ka ike ana mai ina kaako. ko o ka inainā e pahola afca maluua o ke kauaka aua ī hoowahawaha a',' »ka, aole nae oia 1 aa papako | I me Leati St#u»w:ka, Ina e hoao aoa oe e like me ka mtoa I loaa f» oe e lawe psk«b» ae

ia*u ma ke ano i wahine n-»u? E hoike aka no au imua ou me ka oiaio. E boao no au e hoowahawaha ia oe, O oe oo ka'u wahioe, wehi » L*»ta. loa he manaolan» kekahi iloko ou no ka lanakila maJuna o Kikeke Laiana, ke nonoi aku nei au e hoo pau oe. O ka'o hana hope loa, e hoakaka ako no au īa R;keke ī kao hana m»i!eao k« hookaawaie ana'ku t ka wahine ana i aloh» kulipolipo ai. Aole loa oe e hana pela e Ltsta St&naw3ka l o ili mai no aaanei na piHkia m»luna ibo 00, dīb?, aole o Eikeke e hilinai n» kekahi wahine oe i hookoaokono b laweUwe i keia hana karaima. E L€Bta Stan« wiko, aole oe ī haawi moi i manawa no'a e hoakaka aku ai i ke kuma o ko'u hiki ana ianei. U» lohe au i na mea a pau, i pane akn ai ke ksnaka opīo, aka, aole n<e e hiki ia'u ke hooeoaopopo i'ke kumu nui o ko Ukou hoouna ana aku la o» e hele mai. Na Mr» L&iana ka makemake in'u e hel« mai, » na Kikeke i hooko »ko i k»n» noi, wahi a Pulum». Maiia p»ha ua nan» aku oia ma [Ona od ma ke ano o oe kana hooo na o kela mua aku, I panai aku »i o Le»ta Stanaw>ka me ka leo okala kala- U» hookolo m&i au la oe ahiki i Foiorid» nei no ke kue ana »ku, a e hookolo aku no ao a poni ke ao nei no ke koe an» »ku. O ka hoo hiki i hanaia me a'a aole loa la he mea hiki ka oh«ki wale ia, Aole loa o Palama i hoike »kn i kona maa manao hopohopo no keia mau olelo hooweliweli a Lesfea Sta nawika, a oia ksna i pane aka ai. E k»li oe a hiki i ka loaa ana he kamu kupono e Les(9, alaila oehele hou mai, e hoi »ka ana ao no lokoo k» h»le i kei» wa »no oiai «ia I kekahi me» ke kali m»i la no*a. 1B I h'linai mai milona o'o, wahī a Pa I lnm» me ka puhki an» ae i kona I kolok», me he mea fa aa loaa oia i ke aoa. O k*»'n mau huaolelo e hoopuk* »ka ne; he oiaio loa, elike 058 koo »loh» ia'u pela no aa i» oe. 1 E noho ana au » hikl i ka mana kapono, wahi a ke ksnaka op?o. ' Ua hikī no ik'a ka ola m» kek»hi | aln» m»mao iloko o ka hauoli me I na loaa o na wafwai o ko'u makaa : kane, t?a hoopuka ia keia m»a elelo e Lfatn St«nawlka 5 wahi e punihei mai »i o Polam» he nui io ] kan» d»!a. Aka, o ks mea ol»Io! n»<s mamnll o kona ohauh» ua komo I knhohonU k» waiwai o kooa makua ] kan# fldko o ka a!e oui h<«w»hew, | § u» kokoke ota e islo i k»&»k» Ili hoo», a o ka ana me k«kahi hooiHn» nr«iw-il ht» hoopakele a&a ia i»I» m»i b«naka rapa »ku. B hilioai »na au ?a oe e Pulum*, ua ike no »o e malama »s» so ee t k»u hoohiki, Ikt »e la o Ījs&U St#tt»wik» oa ak» n«i o P«lotU8 e h*al#le ibo iai« nolail», me ks hc<;h*kaUa ok »ho haawt »ku i» i kana mau oUU k»ui»u hepe ai* W «u» aku j

ka ai 0 ka wa&ioe opio e like me na hana a k» ipo i ka ipo. E hoopoma e kau »loka i ka'a mau olelo inaina i hoopuka aku ai, piai, e like oae ka pui o ke aloha pela ka ol pakela aka o ka hIL Aole loa ao e hoole i hookahLo_ka\i noi. 0 koa oaakeaoake ke haoa ie aole o ko'a nei. E Puiuma e aloha mai i# f a, Komo ma! Ia iloko o Puluma na noonoo ana be Hana naaoao nana ka noho mamule ana me ka hoike ole i kona manno kae ia LeataSUna wika, aka, maloko nae o kooa pun wai he okoa ka iini a loko, a oia kana i puana ae ai me ka maiie. He hana pono na'n ka noho malie ana e like me ka manu nunu i wahi no Leßta StftnāWika e hooolohoa ole mai ai ia'a, a i kona wa e kaa wale aku ai mai ia'o aku, oia ko'u «a e mare ai me Rikeke, & $ ko La sta Stanawika huli hei bou ana mai e koi 1 ko'u palima, ua hiki ia'Q ke hoole aku i kana koi. no ka mea. he wahine au na ka mea a kona puuwai i moe make ai. 0 ke aloha no kou a nui e kou ipo, wahi a Lesta e ho ike mau aku ana au ia oe i ka'u wa hi e heie af, a i ka wa e hoiopouo ai na hoolala an» a pau e huli hau mai ai aa i» oe a lawe ae i kou pulima. Hala ae la he mau hora loihi aole | o Geneaeta i hoi hou aku i ka haie I ana e noho ana. Hal* ae, ia he Ia a hoea aka la i ka pole» a haia aku la nu* o J ka mahina aole he mea i lohe ia jo Geoeseta. 0 ka Gete paie ma Lona aoao, oa haaleie iho o Genea«t£. mamuli o kona make make ole e lawe aku i kana leia ia Kikeke. S* mau mahiua i kaahope ae« aia hoi e īkeia ana o Kikeke Laian% e ku ana ma ka laaai o ki H«le ?q haku Keokeo» me ka haliu iaa o koua mau maka ma ao kaalelewa q ka iiui e nee maiie ae aua ī ka lew*. kona mau helehaliaa aoie he m«u hauoli e ike Ja iku •na» • me he Ia i ka ike aku aia£e mea noi nana e hoiaoiao la i koaa, oooaoo, He oiiie, ma ia kakahiaka nul i ; hooko aku ai oia i ke kauoha hope a kona makaahlee ma ke nai ana . aku ia Puluma i wahiae me». Da kau iho he haaw« koikoi ma, iuna o Rijioke ao keia uo| «ua t 1 apono ol« aU tka, ua h ki ole uae laM|J(w alo »e ke kaooha a koaa makuahiue i hala aku i ka maka« o oiau ana ma koi* mau 4 papeiao, a me'he maa la e i akea eaai ana no, e kau keiki ao kaaha 1 hooko ole |i i ka'u k&aoha e t&tre o« me Puiuma. Kouio aku h o Etk«kf lioka o ka rumi hooklpa a loaa aku la iaia o. Puluoia e iukiuaue* *ua «eloke o ua rouii la, • ias» i ike m«t «i ia Ki k*k*, aa hoio koke oaai ia oia ka paili aaa i kaoa mea i aloha, «ak4 ««UnalA ai. ] > -i x I

Ua kauoliloa »q i koa hiki ana mal i keia kakaha&a oui e R wahi • Piiloaau, »o]e eu i halia DQtift • hoe» mai »na oe iaoei, I hiki mai U»d iaaua oo i k&ia oui e ooi &ku ia oe i hlae 'op np'o, a e k&na no au i q& faaos a p*n e !o®a ai ia oe ka hauoli aole ari e boo<a eku ana be kan» maikai ioa au, hoike &k» au e hoso ao ao e like me ka hik* »'o, He kupaoaha, ua nof mai nei oa ia'u i wahine oan, «k», aole nee oe he hookahi huaoleio o keaioha i oili mai kou eaau ieheiehe x»ai» i pane aku aī o Pu!uoa«. | Aole f pau.