Ke Aloha Aina, Volume XII, Number 6, 9 February 1907 — KA HALAWAI MAKAAINANA O KE KAHUA MA'I O KE KALANA O KALAWAO MOLOKAI. [ARTICLE]

KA HALAWAI MAKAAINANA

O KE KAHUA MA'I O KE KALANA O KALAWAO MOLOKAI.

B meeole a ka Lahui Ke AWA. .Weiioa oe:— Boloolu mai e ni keiki lima po afet o too papa- pa'i e owila aka i naama)» olelo e ae la a me na knmnhana malalo in eel, Se lioike akū n©s ks mea kak&n \ lliM I hooholoia ma ka halawai «o&Munana, i mea e ike mai ai na HiiaalPa a me na Lnnamakaainana an» mai Hawaii o Keawe a lm«! o Ma&okalanipo. hoike nei kn mea kakaa i na i Imeanhana a meu knmn o kela a >W»l»ia knmnhana i hooholoia. E «aSßnatoa a me na Lonaqaakaal* 'ppw» a me ka poe heluheio, o keia t kumahana na pili no ia i ko M|mki man pilikia e ōoho aka aei I *jw«£sa o kt ehaeha. *a ka la 29 o lanueH, A. D. 1907 ka hala<rai ma ka hal» inn-i! ; %MEseo. Kanikaih 1 noho Looahoo 3tosQ'!a e Jsū3€g Hgrv. el Egq., ame {kaoahihao ke Kakanuleio. Kwnūhana 1. E boom»buabna lioo «e i oa paona pa f iai mai 21 a p 9 ODB ; nn ke knmu penei; I lfca«aanawa i Halawa, Wailaa, Pele loaa i me kekahi man wahi eae ka »! «6!e i hina la a wali, oia kalo a «ae ka o ha no a loko o ke pa'iai, Imhi «aai ia to#kon hoomo'a hoo, a ira*l iho la |oaa hoa ae fa na paona. O keia ai a makou e ai aka ne! oa t« i k& wili a wali, loaa ooal ia *«Inpn ai hehee aole e loaa he man hou, o ka mea i loaa » kekahi 1«|» o na ma'i oa eaai Iho maUlo o Xtsftona io, no ke kamn oo ka wail ioklia niawoho o ka <ra-hi hot ako MHmi. ; O ka niBu ako ia oo ia o ko eoa Iwi' »i ana i fce?a ai i wili ia, oia! i#i liarf&!a ne! ka wili at ma fee ka 3»» caa'i ofei; ke hoike nei ka mea ka hanā ia ana i o k» hewa aole lawa \ ka 21 4P»QQ».ki 25^aona, Knmohaua 2 I haawina dsla «© n* poao kakan oia hol, pooleta« , W-3M, kalan», ipomika, Uiakakil», 3*aifc&J», ke kuom; O kekah! hipa o« ma'i e aoho nei qia ke'a kahu® fee neie a h# pohona ilijiupe, o %»Bi,ka j'a ua lawa i ka Papa Ola, «In bila alualu i kahi «aho eae na j piko iaie aole ao i Uwa, oo !a lawa* ke ooi oei makoa 1 keia kaeuui %»Hreia ae ia, &nt&nhana 8, I ekoln (S3,(KI)) ♦wiaim ehla m na alaoai o ke fca nei, ao ke knmo, o ke dtta i lK)Okaawaleia no ke kahna ma'i «ia no iioko oi® daia u* hoolilo ou mee apau e p<lt aea i oa piiikia « ke %abui »»*» uei, «ole i lawa i§ ■ dala, u| pau ke d%l» i hookaaw*|eia «; &a alannl o He kahua eua'i nei, leb waiho nei na »Unui me k@ i&o 4 , «elaiia, ke nvl nel eoakou i k«ta' tt«ina i hoiMa »e i». | S«(nuhaoa 4, I haawin» d*!a i lookoiokolo no ke kahoa wai, no ke kaieu, o ka h»fe j kolo « ko nei he haikl loa, ma keia j hmh fcookolōkoio eo hoi ke keeoa , %>a»<o kaPapaOlii, o ka ike «ka| «se* kakiO wa aeie te TerJtoii f ka | hookolokolo maioko uei o ke ] kaH»ī w«'i, " | K«BSohana 5 E hoopani* ka j liMiuai o Ka P»p« OU e ku ue» m» ' f |fet kahua »»*i |je\, »>) ke kamu aoie 1 ~fc»Wt m*kemake o na i l»wmiwai l i* w» • oW ai i n» biU «Iwlu, Su«3u % Ke kual b*^jn;-

kapoka n«i keia haiekuai i d» wai wai oiai ua hookaawaie ka ahan'elo t hiawioa no keia Lalekaai, a e ko»i mti i n« mai l n» wiiwai ma ke knmnlilo, ma ka holkeia ana mai 1 ka inea kakan ke kuai ia nel eiima keriet« pnka no ke data hookahi. Kumuhana 6 E hoopau loa ia ka nwi waiu, no ke komu, ke Hio n«i i ka inoaa m« na keiVi hma he han#ri dala a oi aku * emi J keia a me keia mahina, o ka waia he pono 00 ka poe kakaikahi, oiai o ke d«la 1 no ke kahua ma'i nei no na ma r i ia apau. Komuhaoa 7. Bloaai\haKaa pom (man Komite) no nahihiahoo haialiala mawaho ae o ka Aha Apa na o ke kahaa ma'i nei t no ke kamn ita« hookoiokoloia kekahi a make make a hoohalahala aoie he loaa i n« ma'i be aha hou e biki ai ke hoopii, oa lumilomi waleia iho uo iloko nei o ka hauie oo ia o ka ma naolana, aka, ua hoakaka mat ka Luna Nai o ke kahoa m*M nei, o oa : luna aupuni F*d*rala ka mea oanaehookohu i mau lana no ka Aha Kaapuni. Kamohana 8. K ae ia o Kauka Waiaka e kl>mo mai iloko nei o ke kahua ma'i e hoao e haoa 1 mau ma'i lepera, no na komu, oa hoakaka mai ka mea nana i lawe mai !e kumuhana, ua makemake loa o Ka oka Waiaka e loaa i alenai nona e komo at e hana i kaua laaa lUkini i na ma'i o ioko nei. Ua ho»kaka poia ma ka pepa hooloha a ks}a | kaoka. « hoao aka i, kana laau no eha a eono mahina, Da hooia ia mai ka maikai o kA l*au. a Kaoka! Walaka e kekahi oaa'i i lAwelaweia | , m»i nei, ua aa ke ktuka e han» no |«ha mahtna i keia kapaka» no elua 1 mahina i ai ai i &a laau ike keia kauaka oa loli ka ma'i heie oia e hololioio, hopoia keaianui • laweia no Pqubale a hele loa uiai ia iauei, ke hoike 'nei keia kaoaka, ua hemo aku k» h»pafiui o ka ma'i mai iaia aku, Komohana 9. £ hookaawaiela i puu dala ao Kau&a Walaka no kona hoi mai iioko nei e hana ai i kaoa iaau i a* aaa'i o loko nei. i haie oihana nona a hale aohonoea. Homahana 10 E hoopauia ka okioki ana i ie* poe i hoohuoi waie i« oo aole ke ahna q ka £na*i maluoa 0 iakoo, no ke komu, ua nul ka poe 1 okioki ia aole i loihi mahope iho o ka oki īa ana, oa puka mai ia he I pohaka be maneo ano e ke kipo. | O ka mea kakau kekahi i okiia ) oi*i o ko'u eha ma ka wawae ua | loaa la'u keia haawina ms ka okupe ! ana a haki ka maQam»nsno( t iloko j 0 ka la 22 o lune, 1866, a hopuia tlitt )a au 1 luia* 8, 1905, aa llke ne 80 makahlki a 01, a i kuu oki ia ana i ka la 8 o lalai, aole 1 haia «loa pule ua ioaa la'o be haewina, a 1 keia la a'u e kakau eei ua noi 16» mai kela haawina. HoUila, he kaiiaioe ole ko T u mai kēl* oki an» 1 • loaa «i B*o he ma'i noUila, ! he poeo « ho<>pto kela oki. t Knmob»o» 11, ē hoop»a loa i : k« kaiiwal Eua'ī hoohui ~ ma keia j komohaoa ua kaualua ka mea kakau | no ke knmo, He ksnaw»j • ku nei| ata ma ka mokona 62 o kē kanawal'| o U H f897 \ hoooonopouoia e S 3 i ōey Mf!l*rß«Uou | fc.kaohi »(i k» Uha aoa o k* tua*i i j ua k&uohai» ka i"Pepa 01* e b!oo«taopopo uo ke ku | Kolo »»* i+l* m» 4 ! ma !«}« a ui tf | keia kaiai * lay«au>» »i! « e hoo\» ( »a Ifj>«ra akahi %i p°|* n.le.iuapa oo ko kal I JPaj>s a luoa paha e . | hookuu aku x u» w» f t 1 oiimoH ua! ā I h<K>Qßā alu jjsa kahi'

kaawale loa i hoBakbbafa m»'0» | p&oka 987 ama »d» lepera * p&a i mtatoia he ua»'i aai aoie do * olft soa, a »e na ma'i !epera & pau i maūaoi» ua hiki ia !akou ke boo!a ha ftku ia ma'i. M* keia kaD»w»i ina aole hoop«u ia e pōno i na Seaatoa ame oft Lao» m»kftaittana e han» msf i keia keoa na haukipila mt kela ame keia mokopoiii, oka manao o ka ssm kakau e ka uo keiā kaDsw«t hoohui pela, do ke komu, Hepu a no ke pohaki, haueue, kaoe a pela aku, ke kaooha nei ke kanawai e hoi i kahaukipila e lapaauia ai» ioft oia hookuuia, a ioa be alahele eo ki ma'i leper» aole ola kel® maol pohaka, ua pii loa ae ia e hoike m&i »Da he ma'i lepera io no, ua kauoha ke kanawai e hoi no Molokai nei, i n» hoi e hoopaoia keia kenawai hoo hooī, aole he «lahele e hoopauia ai kela pohakn a man »no e ae pahs, otal o kekohi h»pa o ks lahoi aole he m»lam» i ke ola kieo. Komuhan» 13." E hookeawaleia i pōu da!a no na keiki makua ole t k* poema'i, M no ke kumu, lilo mai ka maku»k»oe i Molokai nei n&wai 6 huii kfi oi» oQa keiki» in» o ba makuahioe ke i»we ia mai owai ka om nana e hooponopōnō » e mala ma 1 n» keiki ttilil ma k» home, oiai k» m»kQftk«ne e hol! an» i ola no a» keiki a>»kisa o n» moko » m« oa h»a» e ae, » he m»u kuoiu e'»e no . kekahi e kakoo ana i keia m»a kumohao». - Me k» āoahalo, S K M AIALOH A. Kalawao. Molokai, Feb 1, 1907,