Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 42, 20 October 1906 — He Palapala Hamama i na Poe Koho Balota o ke Teritori Nei [ARTICLE]

He Palapala Hamama i na Poe Koho Balota o ke Teritori Nei

IMUA O NA MAKAAĪNANA KOHO BALOTA O KE TERITORE: , ' ; He popilikia. ke pahola mai ana ia līawaii nei a i leela a me keia kanaka e nolio ana maanei 'mamuli o ko Kuba hocfhuiia mai, eia nae, na emi māi ka poinb e kau mai ana m'a ka' haanui wale ana aku no i ka hopena e hoea mai ana mamuli o ka hooliuiaina manilua -ae o ka poino e ulu mai ana mamuli 6 ka hoomaopopo ole ana no ia mea. E kala ae no kekahi poe i ko lal<ou noho hoopalaleha mia ke kumu aole e hiki Wa hoohuiaina ke paleia ae, oiai, ua olelo ae kekahi poe o ka anna lawelawe hana ole, na ia mea n'o e hana aku nona [iho ■a e liiki no hoi ia Hawaii nei ke hilinai aku 1 ka milamaia mai o kona mau pono e kona poe hoa'loha iloko 0 ka Ahaolelo Lahui. | I kanaka hoi e olelo ana ua hiki ole loa ka lioohuiaina ke paleia, ke pane aku nei au ua ku ole loa ko lākou kulana i ke aloha makee aina, a o ia kulan'a a lakou e lawe ai ua loaa ole kakooia e na kumu hooia maopopo lea a me na mea paha hoi e hoopuni ana. E olioli loa no na ailna e hana la no ka loaa o kekahi kalnia kalepa dute ole tio ko Kuha kopaa i ka l'ohe 1 ke olowalu leo nui ae o kekahi p'oe ua maopopo loa ko Kuba hoohuiia, no ka mea hoi, e lilo no ia iano t)leio ana i mea e hooponopono ae ai i ko kā lehulehu manao e kokua i ka hoohuiaina, a oi loa aku ke puka mai ia olelo ana mai na poe mat e oi loa aku ana lea hoopoinoia ma ka lawe ana ae i kahi ala e like ae la me ia. Aole loa he kuleana o kekahi kanaka maloko oke Teritore o Hawaii nei e pea ae i kona mau lima a huikala ae hoi iaia iho no kona wehe ole ana i kona leuka iho a hana aku hoi me ka ikaika a pau e hiki ana ; e pale aku i keia popilikia nui e kau mai nei maluna o ' ko 'kakou aina, ma ke kumu hoi e hoea mai ana no ia mea a ua liiki ole loa h.oi ia kakou ke alo ae. Aole he poe holie wale kekahi auna kanaka ae o kakou o nei i hoopalaleha nui i keia ninau owelawela ma--hanahaiia o ka hoohuiaina, aka nae, ua noonoo ole wale ■fioy oiai hoi, aole lakou i makemake i ka manao lele paiuku a hanai ai aku, a i ole ia, liuliu paha hoi e oiīou puupuu aku i kahi aiā a maopopo lea ia lakou o lakou ponoi no ke ku nui mai ana. L!a makemake lakou e liilinai ae i ka manao oluolu, manao maikai a me ka liana kaulike a kekahi aku mamua ae hoi o ke kapilipili ana aku iaia i kahi houpuupu manao ana e lilo ai i mea lioopopilikia a hooppino paha hoi i na pono kopaa o keia aina. Ua hou e aku no na poe ma ke kuā aku o ka hoohuiaina Kuha i ka lakou papa-kuhi-' kuhi hana me ka mākaukau a hikiwawe loa a ua hiki ole hoi i na poe maamaalea ole o keia Teritore ke hoolaiilea pu ae i rta f»ea e hanaia mai la ano a ua hanaia mamua aku nei ma Kuba me kau wahi hoolala akaheie iana e hookamoe aku ai a loar ka hoohuiaina. O ko nei poe i hiki ole ke hoopili ae i na mea e hanaia la ma Kuha me kekahi hoolala nna i noonoo e iā mamua no lea hoohui ara mai ia Mokupuni. ua pahupu ko lakou ike a ke hana nui »ei hoi i kekahi kuhihewa nui. He lehulehu o lakou ka i a lai malie iloko o kahi manao ana iho ua loaa maluhia a ua ulu mānao ole ae hoi mamnli o na liana noeau i lawelaweia mai e ka mea hoohuiaina Kuhā, aka, p ka hoopulama ka■mahao ia ana hoi o ko Kuha "hoeueu kipi" me ka ukali awiwi koke ia e ko Amerika komo akeakea ana āku, mlaiia hoi, e ka hoike no ke Aupuni ma Was!netona ka manao e haawiia aku ona manawa hou no Kuha. e lilo ia i mea e hilinai ole ia ai ua nele ka ike ana iho o ke kanaka noonoo o keia Teritore, i komo kuleana maoli a komo ole paha hoi ma ka oihana mahiko, i na mea a pau e hanaia mai la malaila no ka hookikina ana i ko Kuba hoohuiia ma o kekahi hoolala ana i ho■okoia me ke akahele loa a me kā makaukau piha maālea nui hoi. O na lawelawe hookohanā o na pule leakaikahi i hala ae, ua hele ia a ua moakika lea loa ma ke ano o ia ke keehina muā ma ka papa-kuhikuhi hana, o ke kahuahana "no kahi wa hou aku" a ke Aupuni ua keehina hou aku, a o ia keehina hou aku hoi, o ia ka waihoia aku o ka ninau hool;uiaina no ke koho balota mai o ka lahuikanaka o Kuha (no ka meā hoi, e hookoia aku no ia hana, ina ia e hana io ia aku ana. me k£ kupono a ano niaemae hoi a me kahi hoomaikeike ana ae hoi i na mea hookupono a pau) , ā o ka waihoia aku hoi iloko o ka Lahui o ka u O\?h Hooliolo Ilui" ke keehina hope loa, t T a maopopo lea !oa noi|ioi i na poe ake hoohuiaina aia no iloko o Anīenka Huipuia kekahi mahele nui 1 manaoio o ka hoololi a Plaft, e hoomaopopo ana aole loa e uhakiia ka hoomauia aku 0 ka noho kuokoa ana o ka Kepuhahka o Kuha, a i ke kswa hoi e hoea io mai ana mamua ae o ke konio pono ana aku o ka ninau iloko o ka Ahaolelo e hoohana aku no oia i kona ike a pau me ka hoomaha ole iho no ka hoolala a hootit,aojK)j>o ana aku i kekahi hooulu ana iwaena o ka lehulehu ma ka aoao k6kua 1 ka hoohuiahm a lawelawe aku hoi i na hana ō Kiiha i hikī ai ke loaa'kekalu olelo ana. i auo kupono a maikai ma ka nanu ana aku, no ka alo ana āe i ka hooloh kauawai a Platt O keia hooikaika ana e lawelaiveia aku ana i niea e hoōkoia ai ka hoohnlihuli ana i ko ka lehulehu niauao, e hiki ana ia ke hoohalawaiiā a, hoauheeia hot ke lawelawe koke ia in hana i nei wa āno. līe īehulehu hoi tia mea e hiki ana ke hanaia a i' kupono hoi e hanaia i mea e houuku mai ai i loaa uha

0 ka popuikia e kau mai nei mnluna o na pomaikai Ikopaa o kēia aina/he lehulehu hoi o keia mau mea ua* uuku ka nanaina iloko o lakou Iho, aka hoi, ua nui j kōkua ana» e lilo nui aku ana i mau mea ole mjam'uli o j ka eueu ole ae a hoomaopopp nc>;'iioo <Je pāha hoi o I<d kakou -iahui iho. A i keia wa no, ua nui ka neemua ana-a na.puulu ake hoohuiaina ma k.i laknu papa-kuhi-kuhi hana, ia hoi na hoa'loha o ke kopaa' Amenka e_ paonioni aku ai, oiai hoi kakou ua hiamoe a ua moeuhaue hoi. E oolea a e hahana aku ana keia paonioni ana, a aole loa hoi e eo niai ana ka paio kiie hoohuiaina ma o kekahi kue apuapu wale a"-;u n'o a aole no hoi e .eo ana ma ke kioīa ara aku i ke kau wahi pono I iki hookahi e hiki ai ke hoohaiiaia aku e kue ana i ke kumuhana. 1 E.kuhi mai paha hoi auanei kekahi poe ia'u no ko'u lawelawe aku i <£ na hana' kalaiaina," eia nae, ua hiki no j ia'u ke auamo hoomanawanui ia kuhiia mai ina hoi ka lehulehu o keia Teritore e haawi ana i kahi noonoo leu- I ipouo a kaulike ana i ko'u kulana. Ua manaoio au e ' , hana aku ana keia Teritore i kona kuhihewa mua, a he ! kuhihewa nui maoli io aku ana nō, ma ka mea e pili , ana u keia ninau hoohuiaina, mā ke koho ana aku i Elele i ka Ahaolelo Lahui mai ka aoao Repubalika. !Aole no hoi paha ka Elele RepubaHka i ka Ahaolelo i Lahui e kokua aku ana i ka *hoohuiaina, no ka mea, aohe kanaka noonoo maikai maloko o keia Tcritore e hana aku ana pela, eia nae hoi, o kona launa a laulea , pu ma ka inoa wale 110, ala ia m'e ka Aoao La- ; hui o Amerika Huipuia a nia o kona mau hooikaika a j koho aua~ e hoea io mai ai ko Kuba h_oolraria aku, e" lilo 110 ia i m-ea hoonawaliwali i kā paio kue hoohuiaina, a lilo.no hoi i mea 110 ka Elele a hoohilahilaia ai, a me kakou pu no, imua o na maka, aole wale no 1 ko ka lahuikanaka o Amenka Huipuia, aka, i kela a me kei# lala o ka Ahaolelo, ina ia he kepuhahka a he Demokarata paha, e koho ana maluna o ia kumuhana. 0 ka hoouna ana i Elele Repubalika i ka Ahaolelo Lahui i ka maiiawa ua ku ae ka paio ana no ka hoohuiaina Kuba, he mea maopopo e houuku mai ana ia i ka ikaika hoohulihuli manao o ko kakou wahaolelo, no ka mea, ua moakaka loa ke kulike ole o ka kakou mea 1 hana ai. Ua niaopopo loa i ke ao holookoa nei ka Hawaii wahi e ku nei 110 ke kumuhana o ko Kuba hoohuiia aku, aoia hoi ka ninau ano nui loa imua o ka lahui o keia Teritore, e lilo 110 ko kakou kulana i mea ku i ke paheneheneia ke hoouna maopopo aku kakou i kekahi kanaka i akaUa kona ku 110 ko kakou poe kue mai. Ile mea pono o ko Hawaii wahaolelo iloko o ka Ahaolelo Lahui mahina o keia ninau i kanaka oia e ku ana ma ka aoao 1 hiki ke nana aku maluna o ka hoohuiaina Kuba e like la me ka kakou nana ana. E hoouna aku kakou i kanaka i liiki ke laulea a hana pu me na hoa'loha e kokua ana i ke kopaa Amcrika, i hiki hoi oia ke pulama kaokoa ia mai iloko o ka lakou mau kukakuka ana a hiki hoi ke hilinaiia } aku me ka ike o kela a me keia hoonee hana ana i manaoia e kue aku i kekahi enemi pili like' ia kakou a pau. He mea e nele ai ka loaa mai o ka ike a mahaloia e na hoa'loha kokua i ka aoao kopaa ka hoouna ana aku hoi i Elele Repubalika i ka Ahaolelo Lahui ma ka manawa a mamua koke ae hoi o ke ku ana mai o ia hakoko ana a loaa mai no hoi ke paheneliene ana a kona poe kue mai. Ua kokua aoao kalaiaina ole loa ko'u mau manao iho maluna o keia kumuhana, a aohe kanaka i komohia iloko o kona puuwai ka manao no kona pomaikai iho a me ka oluolu o ka noho ana a me ko kela poe hoi e hilinai ana maluna ona; aohe kanaka e imi ana i ka hoomauia o ka hoiomua pomaikai o kieia aina e pono e ae aku i ke komo akeakea mai o na lawelawe hana kalaiaina a kona aoao kalaiaina, a i ole ia, houmamalu mai paha hoi i kona noonoo ma ka hoohoīo ana iho mahuia o keia ninau no ke kanaka kupono e ku ai ma ko Hawaii nei aoao iloko o ka Ahaoleīo Lahui maflma 0 ka ninau pili ia Kuba. Oka mea pono, oka mea koa no Hawaii nei e hana ai, 6 ia no kona hoololi maopopo loā ana ae i kona kulana iho a i keia wa koke no ano maluna o ka ninau o kona laulea aku me ka aoao Repuhalika e Hke hoi me ia i hoikeia mia kona wae ana i na Elele i ka Ahaolelo Lahui i na kau i hala ae, a ma ia hoi e hoike aku ai i ko kakou poe kue mai i kahi a lakou e manao mai ai e loaa. o ke okooko hakoko hahana 6 ke kahua mokomoko, a he fioike aku hoi i ko kakon poe hoa'loha o ka poai Demokarata ua makaukau o Hawaii, mahma o keia ninau. e lawe akn 1 kahi keehina hana hooko koke. l T a īiiki oīe ia Wakou. ke ike iho pehea ana īa ka īaula o kikoo ana a me ka pomaikai e hoea mai ana ma ka lawe ana 1 kahi keehina e like me ia ae īa, a ua hiki oīe loa hoi ke panei» mai ka pOlolei o na manao i hoouluia ma nei kukaīa akea ana. E. 11. MeOLANAHAN ("NTakalanahana\ Moho Elele Demokarata no ka Ahaoleīo j Lahui. Hanaia, OkatoKa g tqc6, | k* h#u>Ktv> »n* B īifc« Po* ik» do Po»hk ooe no« it 0 j» k» I o>keto » u *> ** j «ka 00 kefc*hī pp? e *»o*o kal«l»iu» oi* Wae* 0«!!