Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 23, 9 Iune 1906 — LOKAHI NA HOME RULA I KE KUMUHANA HOOHUI MOHO ME KA NANA OLE I KA PAUKU 16. [ARTICLE]
LOKAHI NA HOME RULA
I KE KUMUHANA HOOHUI MOHO ME KA NANA OLE I KA PAUKU 16.
Mr, Lanahooponopono o Ke Alohal ■■■■■ Aiha, - Aloha oe:— E oluolu mai oe no makou kekahi mau kolamu o Ke { Aloha. Aina no kela kumuhnoa hoohui moho a n» nupepa e kaulai hele nei i ka loa e| me k» laula o Hawaii aioha, i oi loa ako hoi i kuahaaa a ke Ko-| miteo kaMana Hooko a me ka Pe res:d»Qa Noi o ka aoao Kuokoa Home RuU o makou, A i mea e ike!a ai ko makou manao ma keia kumohena, nolaila i noi ia akn. lai kou oluolu no oankou kekahi ma\i kolamu o Kē Aloha Aiha. A e hoo maka keia hoike manao, penel: ! E Mr Peiv s dena Nui a me ke K ,*r : te o ka Mana-'Hooko o ka aoao' k&laiaiua Kuekoa Home Rula, Aloha oukoo:— O ke ku!T)ubaoa hoohui moho a oukou e kue mai oei ia makou na Home Eula, aole no paha ia he kumuhana i laul&ha loa ma na Moku puni a pau o ke Teritori nei, aka, aia wale no ma ka Mokupum o Hawaii nei. U« kapa mai oukou ia makou he poe Home Kula oiaio ole, he poe ake ioaa mai ka poe waiwai mai. a pela ako, Auhea oukou, e lono mai hoi i ka makou mau hoakaka ana. I—l ke Kau koho o Novemab9, 1904 i hala, ua hōeo ia mai. tio kela kumohana eCP laukea iwaena o makou, &k&, aole nae makou i ae aku ift wa, ua hilin»i aku ]a no ma kou i ka oukou msu a'o ana mai, ua ku iho ia no kela a me keia aoao a hooikaika nona ibo, a i ka wa hope oia ku kaawale ana. Heaha ka mea i ikeit? 2C«hahal Hoiopapa ka nele o ua Home Bula nei mai Hawaii a Kauai a hookahi wale iho
no Kaniho-o ka-iani i ka Mokapani o Hawaii oei, a he hookahi no boi Peiaokalaia. A e lawe eaai boi kakou i ka ikaika hoonee baQa o na ooao kalaialtta o kakou iloko oia Kbo, a e ike no aoanei oakoa i kekahi hoike oiaio i u!o ai keia hoohui moh.o ma ka ho ike ano noi e pili aaa ma o ka haioa balota'la ona Moho Elele a ka i kou i j Elele Aoao Repcbalika 4,000 a oi. j Eiele Aoao Demokalaka 2,000 a oi- i Blel« Aoao Home Rula 1,000 a oi. \ He mai nui keia ī ikeia iwaena o I ko kakou mau aoao kalaiaina iloko j oia mau la, a mamuli oia kumu i hooniia ai ko makou manao e hoao ma ke knmuhana hoohui moho. Nolaila, i ke Kau knho o na Lun» Aupuni o ke Kalana ma lune 20» 1905; ua ike onkon, a o ka lehuiehū no a pnni ke Tertori nei ī ka ikaika ona aoao hoiia ma ka Mokupuni o Hawau nei, be poe Home Rula a me Demokalaka ka nai ma na keeoa othana ano nui oke Kalana e noho nei i kela wa. A in« n« ikeia k» lanakila ma ka baua hoohui moho, oia anel ka wa e hoohemahema aku ai i kaliaHa mai kai? Ke manao nei makou he kalaiaina hawiwa loa la, nolaila, eia no makou e huomau ana i ka "Hoobni Moho." Aole no hoi makou i manao o keia hoohui moho gna he mea ia e kue ] ana i ko kakon aoao kalaiaina, a ia i ookou paha na lnnanoi, ake, o ka | mea.nni wale no oia ko kakoa laoa kiia maluna o na Repubalika, ka aueo a kakon e kapa nei he enemi no kakou.
2—Ma keia kumiihaoa no hoi ou kou e kapa mai nei ia makou na Home Ru{a he poe malama ina haku elu#, s o sa olelo a ka hak? hea Ia ke hoolohe ia. K naūa mal koi oukou i keia boahalike ana. 0 ka hoohoiia ana o Mies L : ly Notlfy tne A Heeo ma ka bfrita mare a pili ako la kela nlelo a ka Haku e liloolua i kookahi. Eia ka ninau. Ma>eāha laua i lilo ai i hookah ? Eia no, ba lilo laua i hook»hi ma ka manao, ma ka banti ka olelo, ka makenoake a me ke aloha» a r oi loa eku hoi mai ka hua ma» o ko laua aaau puhaka ma>, oiai no hoi laua nei he mau me» kino. Pela no hoi paha oukou e hoomao popo iho »i ua lilo wale no o Home Kulaame Pemokalaka i hookahi tna na moho a laua ī tnho hui a!, aole ma na aoao kalaiaioa elua (oia hoi na haku elua a oukou ī kapa mai nei i ka malama ina haku elua). Nolaila, e», e akahele hoi p»ba ka olelo ana pela. B—o ke kumuhana hoohui moho, he. hana kue ia i ka Pauku 16 o ke kumukanawai o ka aoao kalaiainft Kuokoa Home Rul«?. Alia hoi la, aloheakue. lane 20, 1905, hoaoia ka hoohui moho, kohoia a pukana Luna Aupu ni KaUna ma ka Mokupuni o Hawaiinei. A i Sepatem»ba 1905, hanaia ke kumukanawai a me na rula o ka aoao Kuokoa Home Rula a koho ia ka Pereß.dena hou a Mana Hooko a piia aku; " ok«k hana hoohui moho i ka wa i hana a hooiaio ole ia ai o ka Paukn 18. He bana kue kumukanawai ftne i | a ? Ke manao oiaio nei no makou, aole ia he kue ane. Aka hoi, ina no paha e hoomau mai ana no ko oukou' kue ia makoo no keia, alaila, eia ibo £a rata alakai i keia wa. 1 ka wa a Neleaona i ike ai i k» e Uoakila ai oia maluna o na enemi o kona Aupuni ua pale ae la oia i k» oielo kauoha a kona Alihik»ua N*ai a hana aku la oia me kona ikaika a p»u no ka pono a me ka haiiohano o ke Aupuni o Pelekane 4 me kona Moiwahine i aloha nui ia, a m» ia hana ana i loaa ai ka lanakila n*» m«loDa o na enemi o kona Aupuni, a ma ia kaūa pa!e kauoha a Neleaona i loaa «i kela Moto ā Peiekane e paa nei a h!fei i kei» wa me ke kaena ao». **N» Pelekane e Buia na Ale o ka l£oana,* ® makou ho» e olelo ae ai. loa e holopono ka hoohui mōho a na Heme Rol* a me Demok»laka' aiaiia, na na meho i huiia e rula aku na hana poholalo a na Sepuba llke » kakoo e ike nei, Pehpa ko ōokoo manao no kei» pale kauoha a Ne'emn»; ua polno 1 »cei ke Auponj o Pelekane a ' kona Moiwahme, e ua lilo »nei k« | inoa makaainan» i wea ole? Aole loa. »ka, Kftooh» M i mea noo» © mahalo i» ] ai oia I A pehea lui onkou ia makou, ao'* j aoiīe hiki ia onk'ou kt tusnaō ifc>
aole oko makou koho ana ma fea | buohui ru<ibo h« hana kue ia i ka,j P-uku 16 o ke kumukanuwai, aka, i ke baaa Dsi oaakou i ka h»na e lana kila ei'kakou miiluoa o ko kakou ec?tni kaleiain». . Ina no piha pa >ke oukou a pap i k"o oukou lanakila m.aluaa o ko kakou eoemi kalaiaiaa ooe ka hoohui moho ole ma keia Kau ae 4 alaiU, e hana oukou do pukou thp v g e hookuu mai ia enak'iu e hapa i ka a makou i īke.ai he poqo, hookahi mea nui e eaua at o ko kakou laoa kila, a inai ma&ao oukou ua lau.ke® iho nei uiikou i hoohui* aia ka la 20 o īune maluna'e ke hoikenaai la i ka mea oiaio. 4—Da hoole io ihu aei o C P lau keaimua o m*kou, aole oia e holo l moho elele hoo ana, alaila, inapalia e holo 83-)hd elele hou ana oe, be tufea m&opopo ma keia hoohui moho aūa e koho like ena keia mau aoao huiia i» oe, a o ko lauakila hiwahiwa do ia e ka Elele Home Ruio/ A ma keia hoike mnuao ana i ke akea, ke hooki uei i ko makou kamailio ana me ka manao a ioe ke aloha uo a me ka paue hou ole aku, he oani ia ua lohe aku la oukou t ko makoo manao. Me ke aloha nui ina hmahana a pau o kou kino e kuu Aloh*. Aina. Kou oiaioi "S. t: puhonūa, Kakauoielo Home Rula> Ikea, J. W. HAUANIO, J?eres dena Home Rul». Ealapan», Apaoa o Pana, U4ei 31» 1906.