Ke Aloha Aina, Volume X, Number 14, 2 April 1904 — NA HANA A KA AOAO KUOKUA HOME RULA. [ARTICLE]

NA HANA A KA AOAO KUOKUA HOME RULA.

I HE MOOLELO. (Kaiaola e C. P. laake*,) M» ka mooielo o oa haoa kalai•lo« a k»la »o»o e boop«t» U i oei, *oie »o i miKoao e !awe mai j I n» me» • pili &oft oo ko*o kapae I i« «oa e kekahi poai' hapa ooko ) o k» Maoa Hooko oaai la Kobo ! Loo» Hoomalo. OUf oae oa j leboieba oa leta l boea mai bohJ oa oaakamaka Home Bula e oobo | •na m* kela a me keia pea o ka I | aio», i baobao • hoohooi oo keia - | mao baoa a i ooi mai e hooiaha {ia ako ka moolelo oleio o oa mea I i haoaia e ka Maoa Hooko oo j kekab! Looa Nni o ko jakoo ' ! aoao knlaiaioa, oa maoao ao o ka | wa naikai keia e holkeikela ai ba | baoa o keU aoo i k» Übo!eho t oo ka ®ea, ma kA umo n k» lehole* ho e fcāoa U o* 4 ' u*» haoa ktla!> aioa a pao. N'i'a :bo, oa kaawaU ao oo ka maoawa mai oa Ab» ! Koknknka o kaia «oio, » ma ! kekāhi aoo ke haooii oei oo ke 1 I ko kaawale aaa maf kekahi Poai | i hiki ole ke hoomaopopo i ka ] pooo kwolīke o ke. kaūttkft 4 a i j | ikt oie boj i ke aoo o keia oaea j "He.. Bq;U o ka H*paoa}" ma k& 1 j Ukoo goaq b«oa kalaiaioa, 1 i U ke kooon dqī naoa i boala ae i i oa maoHO koee maw«eoa o keia i poai a roe ka Looa Hoomalo boo ! j o kH Mhoh Qo«ko, oia oa mea e j pi!t »uh uo ka Hoohoi Mobo. ' Ua īke la e ua Alakai kahiko o ka aoao, it»a e hoiolea ao» keia | kowohHU* i mak&make qq! e ko Maoi a me kekabi Ala kai Home KoU o Oaho oei, e loli ana ke kolaoa o ka aoao, a me )a loli aoa, e loh pn at na Alakai a me na boboee hana ana a ka aoao Home Ra!a m* na ! haoa kalalaio'a o kei» mt>a ako. I Ua ik& fio hoi »a A!akai kabiko 1 1 ka 010 ikaik» o keia maoao Boobni Mobo mr M»o| a ooe Oaho oei; a oo ka bopobopo nui U e hooholo ans ka Aba Elele i | keU komohaoa ke ooho mii iloko o ka maoawa; i knahaaa ia (Marāki) oa hoopaoe& hou i» ka Aba Ēlele Noi a ka mahioa o lula». O ke kolo kela o ka hoo p«o«eU »o« o o* haua a ka Aha KUIe mamoli o kein komo bookab! oo? A oo ka ioa* ole oo bo: keknhi o ka waihona ma jta tima 6 ka Peres!den;i o ka aoao e uko ai ioa lilo o na Elele i mikemakeia e kei» p )hī e t»o!o mai i Hooolola oei. He ban% keia n* kpia poai, o na Ēlele e kakoo aoa i» K.«Uook«Uoi ma t ia U*ot» oo e hoopololei la ai oa lilo oka-«ookn; a o o* !sli!e j ik«ia e koe mni ana aobe opepo i» nto, Na iakoo qo o) uko I 10 lakuo «oaa Piio poooi » pts. [

! M» oii ho >ttuiopopo a Lno» ! HeobiUft o ka Mtu a Uooko a Bie j I lekabf nao alukni boo o k# aoi»o ' | ua ikei& ke koluo» ūawaliwali o I | n* Home Ro!a ma kela* mokapa-j ni ma ka hakoko ana me na Kepnba!lka. Pela lakoo i kakoo | | āi i Da moho Home Kula me oa Damoo*rāty ma kein Kaa kobo baloi4 ae, e lik* me ko M*ai hoohoi aoa i ke k&Q hoio batoU o ka K»lana. 0» Uio keia knkoo mdu a ka Laoa i mea koe qq| ia e k& Pere?h2ejaa j a oe keia po*f, a m»i ia maD»wa j m»i k* ob.Qma ia ana o ka Lana j Hoooala e hoopaa • kipaka, e |like me ko Kabapata oboma !a «oa no ke kobo ole ios Hoa Home Ka!a o k® Abio!e!o m» ka hapanai o na KomUe o ka Hale, ' dlāi ofa * noho ana be Laiia Hoo'l | malō fio ka Hale o oa Lonama- I kaalnana. O ke kamo oni j kae'l Ia ai o Kihapala. aole no ke kakoo wale aoa ia Nikalna I ke kaa holo bal6l» o ke Aapani Ka!ana e like me oa m#a e olelo maa !•> net. '' | Mawaena o na aoao kalaialna i nai 6 Aūaer!ka Halpaia» aa lohe j wale ia, ma ka aoao o na Kepo- j | ba!ika ke.ia poai e hiiioai oei. ! tJa hooia ia keia maa manao bili ■ ■ai o keia poai i oa Rapabalika ] j ma ka Kalanoaalam ma maa h&-; : ua iioko o ka Ahaoleio, e koho pn aua me na Repabalika ma kekahi mao oioaa ī kue ia e koj na ao&o kalaiaiaa ponol, loa o j k« kuiaua oiaio keia u kei> poai» j o ke kama paha ia i iokahi ole | ai ko makoa 000000 uaa oa hoo- | haoa aoā, ao ka toea, aia an «akaaoaoo oa D*£nccirata e hilioai nei malona no o kekahi mao knmo kopono i hoomaopo- | poia e a'a a me kakoa no paha a | P*n- • J j Peia ihola ke kaiana o na La | j ū* Nni o ka M*q« Uooko a hiki ] w&ie i k« wa i iawe eaai ai e dile»ea Kaaikaoia, malalo o na alakai ana a Oi)»rify Notiej, be oieio Hoohoio e kipaka i ka La na Hoomala a Lona Hoohana o ka Mana Hooko (O na kama hgo pli i hookahaa ia ?i ka oieio hoo hoio t aa hooUha ma» ia aku iloto o Si Ajupba Aixa). U% w&iho ka oleio ttoohoto i kekahi Ko mite, a ma ka hoike a ke Kouiitaaaaomai iakoa e hoopanee iot i ka oielo Huoholo qq na kuoia aapooo i hoikaki pitsa i> m» k» iakoa Heike. Ma ka haiawHi maa a ka Mana Hooka mi ū bo pe »bo, na heomoeia ka boīke a ke komite a me ka oielo Hoohoio ma k» papa. | Ua paa ma* oo oae ka maoao o keia po«j e hoopan i ka L'iea Hoomalo, a uo ka Uwa oh oaha 0 ka hapaoal ma ko lakou aoao 1 i|jik4 ole ai o» h*aa i m>»nf»oi»i f» hooko »« ia b*Uw»i, I k« Foh j

|ba maLope ti i uoha ibo ka I Mana Hooko a hoopaoee ka ha!& j wai no ka lawa ole v ke KorBmo. jMa ke noi nae a kekahi mao toa j 01 e īa Koramn ole o<> t aa boobo|lo ka nobo 1 Kamalae ka hope Lona Hoamala* e aoho ka ha!awai i ka bora 10 o ka Poaooo oia pole, he Ia mawaho ae o ka .t»s- - halawai mau, o ka Mana Hooko, M&laio o na rul#u fce halawai ka|ikftWd kuia» uo k> mea aole e biki 1 kekahi halawai i lawa ole ke koramu ke hoopahee , a kekahl Ia okoa. Hoopanee i& halawai maa, oia ka ra!a maa ma na aūalna naaaao a p&a. Mk na kanawai o ka aoao, aa bi ki no īka Lana Hoomala a o kona Hope paba (ina aole aole | oia ma ke kalaaakaahule) ma ke noi ana Hoa he lk, e kahea i Halawai Koikawa. I ke kahea !a ana nae o keia halhWai knikawa e olelo ia oei, t»obe i kakau'noa 18 ke kahe»; uo{e no ī hoike ia aka i ka Laua Hoomaia be haiawal kekahi e maiaina ia aua a aole no i hoike ia ks kamn ī kahea ia ai ka ba!awai Ua ha na ia mea a paa mai ka Laaa 3oomala. He eiaa(io la ke kowa mawaena o ka halawai Iman ! hoopaaee la ai no ka lawa ole o ke konma, a ka la i cobo ai ka hālawai kuikawaj M'a keia'halawai koik.ywa, qb akoakoa ae be 16 lala o ka maoa hooko n» bapai i» k» noonoo j aaa'ina hoike n ke Koafite|V ka j j>-<e ia. Mi ke kob<i aea mt la Oleio Hooholo e klp ka i ! Hoomala. he 12 ma ka ae, be 4 mu-*a hooie. U hapanai o keia mao hoa i hui «e, o iakon no ka poai i hoopaa moa i ko iakoa maaao e kne i <ts Luna Hoomniu o ka m »ni h >oko maialo oaa aUkai ana a Kaianoka laui, NotUj, Knpihea a me Kaaikaula. Peia ihola i hana ia ai e ktit poai kekahi Lioa Nai o ko iakoa aoao kalaiaina e hehikn ana i ka pono kauiike o ka hapaaui i hiki ole aka m» ia hnluwai, a t kue aua i na kauawai o ka aoao a iakoo j hoohiki ai e kakoo ma.nh aoo a paa. O ua Kauawai aia koa i koe ai e pih aoa no aa ho'opii Lana Nai o keia ano, penei no fa: Mtbe!e 18. m E ioaa uo ka mana i keia Fa pa Hooko e hookoiokplo a e boa hewa ke ka aa Uewa i keia a me keia Lana Nai o ka Hooko % : na Laoa Nai o ka aoae Knokoa Home Oaia ame na Ula o ka | Papa Hooko, a o ka Ahahai Ka- ' okoa Hoaoe Hmlh pyba f a o ka olelo byobo!o a ka Elaa b«p#koJa e houpahw ia «i e ka papa e mnoa oo a. l atakat la uae malu 0a OUa ruU ke a P-»prt Hopeo ) h*u* » 1 apnno a>, )kn sifce Ihm ; { ke Kac&okt,u*w*f o

r~ i >-•. Kookoa H QUit JUoU/'£Jm,U>]t 19 .0 ka beffji e io*a ai k* a&aa* Hooko <j iiookolokolo , w r ' r Js p,i b pae Cft_L|iU * paa ka 80fto Keoioa tLo,a»Q &ii* % me na Laoa Noi o ka, p d pa Uoako a me na Ula ui* ,p*pa, pett©| ao ia. 1. £ae i qu Eaia H uko. 2. Eupouu ui« ma ke aiakAĪ aua iaa haou e Uolowaa āi a % buupomuik-i »i i ka ahahui £aq. kou Eotaa iiuU a u k* atiatiui paha a puui ka paeafa«; 3. Lawe iaa daia kipe a «aa ~ ae paba. 4. Haqa i ua bdaa eie» aa oieio paiia i \ ku oie l ke aao keoaimaaa. Ma k.Ht\*oka 9 o!ke Kaaak%r. aawai o ka aoao Kaokoa .Huia» Uaia,. oa oieio ia. O ka ,Paj>a Hooko oia &q. LaU .. Kanaoaokao)aaiftUiAA m-\. ; Ji U aa Looa o qa p*p% ia« ui* ūo ka Lmw q ,»oao Knokpa iiome Ca i&wp uk iaia t>e amlkam%. <na|toaa {,16j, e maUma i k* bat%i w»4 * k%. mnuiiWn bai»wai, N» k» kufea i kp iakpn i « kttn* bew* aiai nlein, e kipaha iaoooia. iaa e hīki i kekabi mea i boa« x puoii oie ia fcoott r iooaikeh.aia e »• «Kioap piiiiimo, ke 01010 a« * <n»Aope p k« b«*iabf>la ponp i *«i« mao oke ULuiaaik*. aawai a«e ua kanawai o ao*Q ttowe iiala, ia k» ai4i& i maa boa be 12 i & ko%* koa ae ma tec»bi haiawai mao & kaikawa paha, e kipako i kekaUl Laoa Naoa o kp Maoa makeeoake ioa aa e UaUwai kiau me ia kaoaka; » oioao ako laia, i booboio ia ka Maheie 18 o kaaaWai epīii a&a i ka Hoopu Luoa Nni ( i mea ab to ? | b»opib» bufte ks&awai w&U i&a 00 nae paba t. loa aa hiki ia* L«ia be 12 ke kipaka, oa bikl i oa boa 6« oo ka o>e», ma ka r«tA aoa a kaia poai aa io»a ka mao* 1 ka hapaoai o ha oaUwai e haU4 tnrttaoaa poo. Ua iawa ke K r,fflo ioa boa 15 a o ka bapHaoi oia betooa be 8 ttaU* io o keia raia aoa oa loaa ka aia | oa i ka bapa aako » i i Laia a pa« o ka Maoa Hooko oi« |«H oi oie ako i k* «nakeaaka q jka haptooi a ka F»pa. Aiaita 4 Uot»ea k» poao k»«t(ke 1 ioaa i i ke kaoaka? Aobea ka m«ba o k* hnpaooi? ion oa k« ka bewa i kekahi | Lnaa N«t ® Lala paba. oa olejo ! *# K-oawai o« ka elaa jo ** INp* Kookos bf>oholo, ao]<i , ; ♦ o *»'<> la oa ka eiaa hipilola .*

! hapaooi pa"ba o na boa i akoakoa ae ma ilekahi balswai. Ua maopopo ke E&nawai. O ka mana i haawi ia ! ōā Hoa malalo mai o kei» he!ōna : ēlna-hapakolo, ma aa halawai maa a kn?kiwa paha oia ka hooholo ana ma na nioao e ae a pan, koe na oinan a me na komohana i hnomaopopo !ea ?a ma kekahi mahele e ae o na Ka nawai, e laa ka Hoopn' LoDa Noi i boom»opopoia ma na raahele 18 a me 19. Ua !ilo nae keia i mea ole i ka manao o ka poe mneao pilikino. Aole kpja o ke kolaua e hilinai ia ai na alakai e k» lahn leha fcobo ba!otw; aolp no e Uolo pono na baba a ka o o« ! alaka! keia. ' Na ka !ebts!ēljn e koho m<ii . mawaeoa o ke!fl poaf a me a*o. j > (Hoomauia) I