Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 15, 11 ʻApelila 1903 — NA HANA O KA AHAOLELO. [ARTICLE]

NA HANA O KA AHAOLELO.

TjA HA3SA 38 o na Sfn«te i Na KptL>.oM > IvaaJta i hoike leni, u» kaW .uino i »k u ke hi.aiiiM P' *le m»J«I i n keia mnu Jc«nn» ■ wiai: ■■ 3—Bi!a Helu 10 e piU «na i aa han» .npnki».' 2—Bita Helu ll e piii ana i n» Walwai i lawe ftiboe ia: 2—BUa Helu 12 e pili i ke kuni k»walnabipi; 4— BiU Helu 14 e hoopau &na i ke kanawai kōai/Opiumi; 5—BUa Helu l5 e pili ana i ka Mbnei Bila Helu 16 e pili ana i na Kahu a me na Lonahooponopono W*lwai. Olalo boobolo hui, e hoihoiia k«kabi man dala e waiho nei tnaloko 0 ke KapHala no ka mot Kalakaua 1 na Keikialii Kawaoanakoa a rae KaUawnaole, wailioia i ke komite —0 na lilo. ~— —' - Na McCandiess ka hoike a ke komiiē aiiia aupuni, Ka Aehi hoike a ke komite kaikawa maluoa o ka bi!a aie lahui, e boom»buahua aba i ka haawina hoonaauao mai ka $1?4:7<K) a i ka $155,000, waihoia ma ka papa a noonoo me ka b?la. Na bila i holo ma ka heluhelu «]ua; Oia ka bila e pili ana i ke pa'i buke ana i ka olelo hooholo a ka Abflhookolokolo Federala; hoololi i ke kanawai hoiahn aila'honuAl m® ka bila e pili ana i ka oihana kioai ahi o Hilo. Na bila i aponoia e ke komite hookolokolo. 1—O ka bila e pih ana i ka waiho la i ke komite Ola. 2—Ka biia e pili ana i na hoi Inieua, waihoia i ke komite loaa. 3—Ka bila pili i ke komo o na Waiwaio na aina e, 4—Ka bila e hoolako ana ia Wai luku me na pono kinaiahi, waihoia „i ke komiie aina aupuni. 5 —Ka bila pili I ka laikini o na kalaiwa kaa, waihoia i ke komite «la me loaa. 6——Ka biia e pili ana i ka malamaia o na manu, holo i ka heluhelu elua. ? 7—Ka bila Senato helu 65 pili ka palapala iniaua, waīhoia ka papa. , ♦ • O na'hila i holo ma ka heluhelu ekoluia o ia keift* 1—o ka biia e pili ana i na banako. 2—Ka bila e pili ana i na anini. 8—Ka bi!a e pakui akt» ana i ka "Wiliki Nui i īlamuku ahi ma keka r hi mau kanawai. 4—Ka bila e pakui aku aua i ka Papa Ola no ke Kuhma Kalaiaina ma kekahi mau kanawai: 5—Ka bil« i wahi hoahu no na dala o ke aupunt na bi!a pakui .....i , . r

f «lh rr»e Iuaa. Hwlo ko b ia yukui ma ka belu elua; | • Ka biJ» e pili a»a i hana ft m6 holo mahope o kck«hi tt?»d p#»kui i han^i^. N® Cr. bb<», bila e hookapuanii i.nft lmft} ka lo«* ftna o ni laikim kuiM v*oa& t Soopat)C6 ke SentiU ■■'■■■■ LA HANA 39. Halb o na Lunamakaaiuana Holo ka lbila Senats Mume'pala ms ka helokelu ekahi, a waihoia i i ke komite t>a*>, ! Na Lor,g, he bila e pili «na i ka lftwelaweia anao ka oih»na lapaan, knai ana o tia laaa me na t«aa fiiake, holo i ka heluhela ekahi. Na Knmaīae he man bila e p511 atift t ka maea o na maVal e komo iloko o na h»le piltwa!waj me ka paUpala hnt>ti ole; 15 hoololi ana ! ka Pauku 8 o ke o ke fluptir>i Knikawa; E hoomana ana ia Jas. H. Boyd a me kona mati hoa ' i hai no ka ohi a lawe ana i na opala o ke knlanakauhale o«i. ' — Na Pulaa mat! elelo hooholo, 1 $5,000 no ke kokua ana i na hana o Kalaupapa me Kalawao, waihoia i ! ke koOilie oihana 6oa. ' | No ke kukulu ana i mau hakupiIa uku olfi no keia niau epana penei: Kona Akau $10.000; Kona Hema $10.000; Kau $10,000, waihoia i ke kom'te Ola. Na Kealawaa he olelo hooholo i ha&wma o no ke kuai ana i iīina aupuni no ke kulanakauhale o Hilio, waiho.ia i ke kom'le. N« Kaili he olelo hoobolo, ī $1,000 no ka hōomaemee ana i ka hale hoo kolokolo a tne ka hale o ka Luna paahao ma Waimea, Kauai: Na Vida he olelo hooholo, i haawiinā o $20.000 tio ka Elele i Watinetona no na hana e hooholomua la ai ka oihana roabl kope, a i ole na oihana mahiai e ae, ka hooholomua hou ana i ke kulana luina hana o ke Teritori, me na hana eae ana i ike ai be ponoia no ke Te?itori. Na Kupibea he olelo hooholo, e hpomahuahqa ana i ka v»ku o na kelkio ka bana aupuni. Hapaia ka noonoo ana i ka bila Kalano, holo ka heiuhelu ekolu me kekahi ma\Tiiooponopono paa ka heluhelu ekolu. LA HANA 39. Hale Senatk. Heiuheluia ka oalapaia kue a na. īapana l ka laikini e manaoia nei no na kalaiwa kaa, waihoia i ke komiie ala me loaa Na ka Loio Kubioa he leta, e noi mai ana e hookaawaleia i $1,000 no ka uku o E. )P. Dole, no ka aaa i ka hihia o Osaki Maukiehi ma Wastuet:ma. Na bila i hoio noa ka heluhelu ekolu i hoea akn i ko Senate. I 1. &a bilai laikini waiona ! 2. Ka bila e hoopakele ana i ua Opio. I

3. K» b 1h pih i k«* uuhau o na w-. ' . j 4. Eh e i:8 «tta i ke kaai eiia j i b'K«i o Pnuo,j. , ' : | Ka Dic'-;t y k* koruite bulkftu» e ! sp.H-o t(ii>ī i ka hoakea an» »k» i ke I knrinwf,i Kukni kaa b»tikibuln, mawabo aku o HonoluUi. Na Wilikoki ke kcmite 0!a, e feuc aDa ī tea bila Sen?»te helu 146, ; pili i fee oki īa ana o k& uku o ka ' i?ereß:deDa o ka Papa Ola, tnr kekbbi mau hpololi i aisnaoia no ia papa; Na ia komite no, e koopan ana I ka bila belu 147, like no me ka bila liela 190. Na MeCandless,i b*awina o $15, 000 kukulu bou ana 1 ka balc Aoponi. | Na D ftkey, e hookomoia iloko o * ko bila haawioa i $600, 1 oaau obe : no ka bana o KalatJpfepa; waihoia 5 ke komito e holo ana i Molokai. HBp*i hooia ka noonoo ana i ka bila waiona, holo tna ka heluhelo ekolu aoa. Holo i ka heluhelu elua ka bila e pili ana f ka bona o naluna aupuni. Noonooia ka biia kaa uwila a Wineion hnopanee keSenate. LA HANA 40. 4 Hale o na Benate. ' He leta na Kakauolelo Kaaka . mfli, e huike mai ana i ke kakau jnoa ana o keia mau kanawai; Helu 17« e l>iii i ka hoeha; 18, pili i Zia oaakai Ahahookr)loko-o; helu 19 e pih aoa i ba paa ana i v>a aina; helu 20. pili i ka hana a kuai i na waiona aiamaLeta ouai fca hale mai e pili ana i M.& hoihoi honia ana mai o ka bila a ie Senftte, e pili ana i na hana kara ima, oiai, he bila no o īa ano kai ielo ma ka hale olalo. Na ka Hale no, he bila e pili ana ika hoohoihui I kekahi oaau oihana» ī?a ka Hale no i kabila Kalana a ke Senate eee Eekaui man pakui mahope ō ka holo ana i ka helub9lu ekolu. * ' Heiuheluia mai ka pakui a ka Hale i hanaai, ma ke noi a J T. Ba launu, e waihoia ka helilhelu i keia mau pakui no ka mea, aole ae ko m'ite i keia na&u pakui, aponoia. Na Dickey ke komite o na olelo hooholo huikau,' he hoike no ka hooponopono bou ana i na rula lapaau. Na BHUuwma ke somite ala me loaa, e hoike ana i ka waihoia o ka bila belu 78 a ka hale, mamuli o ke! kulike loa me ka ke Senale. Na Pami ka boike koj»ite o na liio no na bila i uku oleia. e* ke Au puni. Na Bal«uwioa he bila e pili ana i ka oihana lapaau, holo ma ka helu ekahi, Na Aehi be blla o hooolh ana i ia pauku 45 o ke kanawai o ka : makahiki 1893 { pili i n» hui, holo ! ma be!ubelu ekahi. ) Hoopanee ka Senate. | LA HANA 40. | HaLE 0 NA LuNAMAKAAINANA. j Heluheiuia ka yaae a ke Ki«Hiua ' i ka olelo hoohoio & ka hale pih i : oa panhana e ukuia nēi e ke aupuui waihoia a aoonoo tac ka bila. I

N« bi!« Seīiate i holo ma ka helo I heln ekahi ia ana oia keia. 1. Ka hilae pili ana i ka hana a kuai gr.a i na waiona. 2- Ks bila e hoololi ana i na h i- ' na kolohe ■ J 3. Ka bila e hoololi ana i kekāhi aiau kanawai ni i ke kinja an% i fta hu iolelo jiaa|usu-Hhi, a i enegmiH liUl 11* iliulil. 4 Ka b 1« e hoolnli ana i kekahi ' naau k«naw«i iua ke kinla ana i ka [ hnaolelo Kuhina Kalaiaina. ! Aponoia ka huike a ke lromite < makai e pili ana i ka pii mahuahua o fee pubi opiuma iwaena o na Elawaii. ' Apono ke komite o na lilo i ka | haawi ana i $15,000 no ka Moiwa* hme Liliuokalani. Naiakomite no e apono ana i $20,060 no ka hoomaemae a uhi anu i ke alpnui mai ka awapo o Waiakea a ka nwapo Kinau. Na īa kom!te no, e apono ana i $46,000 no na alanoi a me aiahaka o Hil» Akau; Na na no apoeo ana | i $15,000 no ka malama ana i na aianui o Lahaina; Na ia komite no apono ana i $20,000 no na alanai, alahaka me na uwapo o Koolauloa. Hapaiia ka noonoo ana i ka bila mun?c'pala, i holo ma ka heluhelu ekolu. Hoopanee' ka Hale liA «ANA 41. HĀLE 0 HA SENATB. 1 Waiho mai o Cietceyebiku mau palapala noi, no ka hooholoia ana o ka bila waiona. ' | Na Cr«bbe i waiho mai he noi, e ! heihoi ia aka na da]a $5 000 a J A Cwrnmms ī uku aii kona uku hoo pai no ka hewa kipi l ka 1805, wa i ihoia i ke koi'nile ala me loaa. Na I(s i $400 no ka hoo maemae ana i ka hale hookolokolo ma Haoula, ivaihoia a noonoo me ka bila'haaw!nfl. Na Crabbe i $10.000 no ka hoo maemae ana y ke alanui Kioau Na I na no he bila e hoololi ana i ka pau ku 474 o ke kanawai kivila o ka 1859/ ; Hapiiia ka, noonoo ana i ka b.la kaa uwila a Wicstan ma ka heluhelu ekulu mahopeo na hooopaapaa ana ua make kanu iho la ua bila ala ma ka walhoia apa mft ka papa. Heluheluia kn bila b inako a K5 kila Baraunii a holo. Noonooia ka bila a Wood e pili ana i ke pa'ipa'i ia o na mēa ai a laau. holo mj| ka heluhelu ekolu, Na bila i bolo ma ka heluhela a waihoia i na kooaite oia keia; Ka biia e pili ana i ka hoopono poeo sn3 ma kekahi inau hihia, ua ī waihoia i ke koeaiie hookolokpio. j Ka bila pili i ka oihana kaua« waihola i ke bo!iiit-? noi hnikau. I Na ia komi'te no i ka bila ' e hoo I pau ana i ke kanawaf P. G, pili i ; na mea hoopalui; Pili i ke kukulu ' ame ki h jomie aaa i na alahao, waihoia i ke |komite o ua j Na bila i hblo ī ka heluhelu ekolu; 1: Pila e pili an.i i na hoahyi; *>: Pila hoolaha i ti!i o'elo hooholo a ka j Lunakīinawai Fetoe; o; Pil>i no ke ' koho ain i ke koniisina huli i ua \ kupa B<?rituiUH me na lnhui i ! hoopahao walein ī ka 1393 me | 4: Pi!a hoomalu i na huloho lona; 5: Pilni aihi nialiu; 0; Pila oihana kinaiahi o Honolulu; 7: PiU oih}>nft Kinaiiihi o Hilo. ] K? pila a ka hale olalo ku>»' f '

pono w*i o Pauoa, hul,i i k* hel-ihe j ' lu ekftbi, j N:i AIcC-ipd;tSf? he olelo L,ooh >Iu rhui, e.k».opalen* f»uft i ka hoopuka j :a o ka b in* i $1,000,000, waiho'a wakap <*;>«; - Honpanee ka Seaste i j LA HANA 41. | Hac.e o na Lunamakamnaīu. hoike a Knak.'i no ke kiikauinA» o Kiaaina D >Ie i na knnawm helu 17,18, 19, 20 me 21. j Na Kiaaina Pule he olelo j i weihoia aku iaia e ke Kanikela ' ĪRpan'ft Miki Satto, e kue »na i ka laikini kalaiwa kaa, waihoia n»ft kft papa Ka Ham'e ha noi na na ahahni kokua aloha, waihaia i ke komiie waiwai. Na Loi he noi m»l Hamakoa maī, e.haawiia i haawina dala no ka ma lama ana 1 ka bana oHilo, waihoia 1 k® kom?te oihana koa. Nana no he nol na ko Hiio poe j ka Ahaolelo nt»i, e ae mai i k* mala maia o ke kahua ma'i o Molokai ma ka hma o ka Papa OU o ke Teritori ka hoolilo a&a i »» aina nupuni a o na pa maikai no ke Ter tori, waiho ia i ke komiie Ola. 1 Nana no he noi mai na mikanlka mai o īLilo, e laikini ia na poe ku kalu hale me mikanika, ao na hana aupum e haawiia t na kupa wale no waihoia i ke komiie waiwai. Na Pulaa he ooi na ko Honolulu nei po6,e hoomahuahuaia ka uku 0 na poe hana alaoui mai ka $2 a k«i $3okala; $ana no mai Kau mai 1 elua kauka anpuai, waihoia i ke j kOiCite Ola. Ka Ku&iho oaai Maui mni | i $44.000 uo ka hana ana i na ala ; nui a pela aiu, waihoia i ke komite j ama aupnui. j Waihoia a noono me ka pila ka I hoike a ke komite mahiai. 1 Kue ke komite o na hoolllo i ka | $56,900 no na alanui o Kula a me MakawiiO no ka nui hewahewa o ke npi; Na ia komite no, apono i $82,950 no na alanui o Wailuku. $400 no ka halepaahao ma pahoa, Pun&; $20 000 no na alauui o Ha makua,; $10,000 no ke alanui Ka ])»"cipe, mai ka mlle 21 a ka holele Kalaaopele; $7,000 hoomaemae i ke alanui o Iwilei, Oaha; $21,000 no na alanui o Kan; $00.000 no ke alanui mai-Mahukona a Pololu, ua manao ke komite :ia nui loa keia haawina, Nakaleka he ole!o hooholo, $100, COO no ke kukulu ana i mau hauki no a me Kalawao, afpoiioia. y Uolo ma ka heluhelu e&ahi ka pila kaa»hi, e hoaeo&na ana la Von Holt me kona mau hoahui no ke kukulu a hoomoe ana i na ma Kau(*i. Klino Lai, e kuknlma'i Paka ma Hilo; nana no, e hookaawāleia ka aina aupuui o Ponahawai, Hilo, i wahi hoolulu ka lehnlehu. Pulaa, he pila kanawai e pili ana i ke o&i a hookaawale raare. I NakauaeU oh»I° liooho!o, i $", . 000 uo kekahi kewe nia Wai&o!o, | Molokai. ■ Kaniho, i"fxH) no ke kukulu «na i pahuhae t«a ka hale hookolokolo | o Kapaau, Ko.h«l«; nana no h<? pila e hoopau anM i k» nohon» tuure o kekahi mau uiea i hoofc,*iu\\><Ma. *ku ! ai kahi o iaua ī kaffla*i nuMolokaiJ TTr ; ght be olelo boolinlo 4 e waiho'

| ds TTt>nft tTow i ka nnj o,na lrro*b»na i hoohfln*la ma na Bl;«iiui Ptir.w»ftwpft-mePuirHn.«huluj Ok* B.la fT P In 155,153, 130, 65, 1 . 117, 9 e me 31 holo ma ka heluhelu • elnn'. Eiie n« pi!» i holo ma kah'eluhelu 1 |efcoUi: B;'- t ĪMn ?3 hnorpana «na , i»WD « o-d ī ki hoohana ena i ka niUi e>;; B ,l he!u 83 a me 137; .r. HoopaOee k'< «-{mlh; . L\ HANA 42. Bale na Brnatb. Kh pifa a Lon{r ho'o ma ka helu helu pkahi; Heluheluia ka palapala a na ahahui Hmnhpna, e kakoo »na ® 1 laikiniia na kalaiwaa kaa: Leta a Kakanolelo Kaaka, e hai mai aoa ua kakauinoa kelHaama i ka pila oki mßre: Apooo kē kom'te hoonaauao ia $18,000 i halekuia kiekie ma HiJo, na fa komiie no e apono ana ī ka hana hou o ka halekula ma Kula Maui: Wilikoki, «pono ana i ka hoomo» ia na p&ipu lawe eoea ino tca ka apana o Eohola: Holo ma ka heluhelu ekolu ka pila kukui a Dimfin(3: Holo ma ka heluhelu ekolu ka ... • "l'" ' pila pnipn; O fea pila e pili ana i ka hona o-' t na luna aupuni, holo me ka lolahi; Ka pila Seofit' j helu 156h010 uaa ka heluhelu eknlu. Ekolu mau pilH o ka hale olalo \ liolo ī ka heluhelu ekolo, oia ka pila j helu 6 e bn«wi ana i ka hooponopo 1 no ina kino make; Pila helii 26 e t pili ana ika knkui kaa bdkikal& ' me ka pila tr,ana hookolokolo: Hoopanee ke Senate, LA HANA 42. HaLE 0 NA, lUNiMAKAAINANA, Hoikena Kaknuolelo Kaaka i ke kakauinoaia o ke kanawai oki mare hou, na ke Sem-fe he leta, e hoike ana aole lakou i hanaia e ka hale na pakui ma ka pila Kalana, Nakaleka olelo Uooholo. i $5,000 palekai no Kalaup .ea, aponoia, j Yida he noi i haawina $12,000 j uku no na aina lawe ia e ke aupuur, | hana ana i na alanmi o Puuohia I waihoia i ke komite na hoolile, Kimo Lui, $3.000 uku Lunakana wai Aha Kaapuni Ekahi; E $2,400 uku kakauolelo o ia aha, .. Wa.hoia i ke komite kuikawa ka pila a Kumalee, no hoihoihou ana ia $5,000 ia Keoni Kamaki i uku ai i ke atpuni i ka 1895, i wahi nona e oakele ai mai .ka hoopaahaoia. Holo i ka elua ka pila hoonaauao i na opio ma aa aina e; KUinawoki ka hoike komile ola, apōno i ke kukuluia ona halekula a*o mahiai, nana no kue i k& hoo 4 kaou oka Papa Oola i na wawai " piha ma'i, waihoia* a noonoo me ka pila,; Koheia ke komiiekuka no k& ooonoo i ka pila, f Ka pila kukui uwila Hawaii Eleo trio tta hOōholoia ma ka helu hela elua; Ma keia pila ua nui ka uluaoa o na hon oīoko o ka haie mamuli o na olelo a ka hope Luna hoomalu; Hoōpanee ka bal«:

LA HANA £3, Hale na 'Benate kopittiJ o na noi huikaaV auono i ka heoioli i ke kanawai pilL n» me« ; A hoopaO taa i ke kauawaī hoopae mai i na lako k»uH. B-*laow i»h kn kom)teftl6 melo&A) kue f k« hoOKuuiH q ke kanawal auhau aiab «<>; 1« k(ioait« no apono i ka hookuu in o b« a«bsq at&bso ka« uwil» Pakipika no •lima maka 1 .. &r'cO»Qdieab ke kom te o na boo* liio, apon > ana i gekahi mau olelo hoobolo a me noi dala. waihoia ft nuouoo me ka pila haawma, Baraunu ka hoike i ke komila hookolokolo, apono ana i na pila piliwaiwai a elua, a me ka pila SeUhte helu 92 me 125. Nak'apaHiLu, i hauwina o $27,400 no Kanai me M hau. ' Aehi he ole!o hooholo, e ma i ka pīh. nif lahui noonooī kapo Balnuwir>a m>hopeo ka hoioana 0 ka pjla aponoia ka iioojloli fc Elua mau Biia i vito ta e ke Kiaama Ooie, «> ih ka pua laikini b<a a ene k« |>!la <» ie «ua i ka ott>]o Hawaii a o>e'End]aai cu»io T io ona Aha oieio a ma na Ah* Hookolokolo. He mau kuk»i n» ka Hale hoika. ' ua rua ka papa Va hd" ike a..kt kooiite ktika i ka pila haamna o na pilikiā ke noi a Aehi oa hoihoi h vuia ka fTila i ka komile kuiia no ku ui ana »ku ī kft Hale, no keah ; la ī kue ia ai. H« ooants ka Sen^ts. LA HANA. 43. HALE OXA LuKAMAKAĀINAKA. . ' Rul» mai fe« Lunahoomaln Be" kele īka hale i wahi' e loaa 'ai ka, aiaii.hia, oiti n» kup.ikipiklo ka lā i liaJa aku . Peiuheluia ka leta kukai a ke nnte, e kohoi« i kon>ite,ky ka.no ka noonoo hope loa i ka piU Kalana, Kumulan oielo houhoio, e kauoha ana i komite hOf>k;>iokolo i kā mana e na'haoa a ku Lu«a na Hana Hou Kupa, uia kana iutiu hana e lawe iawe ana i ka aole i apone ka »ha Senate e h<okßawale aku ia Kiaio Upe mai k( n H keeua aku. Kupthea oielo hooholo, e hoihoi ia mai na poe Inhilahi o ka ma'i leperft ma ke l<»hua o Kalihi, ea&la iia « uana ia ai ho ko lakou hoōkuu loa ia a me ktK ot,e, kue ka luuahoo no ka iobe oie ia o ka hoike a ke komite, Hapaiia ka oil» kukui uwila Ha waii E?cctr e, i ke komite pa'i. I J£iima p;la Senate i heloheluia mai a aponoie, Es<qlu o ka hale o ! lalo i holo ekolu» a | he' hookahi i ujog oia ka papa. Hooholoia kn pilaehoohapu ana [ i ka īole n»ongortBe. | Holo ku pila e pili ana ika wahi I ne mare. j e pili ana i ka* hoopouo j~popolrke kuai Omuno»» houhoioia» Ka pila e piii ana { na kjar£ t hoo holoia. Kumah.e he nfn»u i ke komit« I kohoia no ka eoii i ka Pap* na KUin«woki i hoike moi, a h»na:a aku &na ia hana i ka wa e loaa al he wa kop>»no i ke komiie,