Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 46, 15 November 1902 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

POAONO, NOVEMABA 15, 1902.

 

Ke Aloha Aina

Hookumuia na ka

Pomaikai a ka Lehulehu, a he Nu

pepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE

Lunahooponopono.

ALEX NAWAHI.

Luna Hoo@@@a.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

PUKA PULE

hoopuka ia ana ma na kakahiaka

Poaono a pau.

 

No ka Makahiki.............$3.00

No ka Eono Mahina......$1.00

No ke Kope Hookahi..........05

 

KEENA HANA.

 

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370 Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahi Leta 513.

 

HONOLULU......NOV. 15 1902

 

Ina Poe Lawe i KE

ALOHA AINA.

 

            Ke kauoha ia nei na Luna a pau e hookaa koke mai i ke koe na aie o ka oukou poe lawe pepa Ina aole; aole loa he pepa e hookuu ia aku, a e ne e ana oukou me ka ike ana i na mea hou ma loko o ka kakou wahaolelo nana e huai aku i na mea oiaio a pau o na aoao kalaiaina o kakou.  E hoolohe.

Ma ke kauoha a ka Pauku.

Keena o KE ALOHA AINA.

 

            O ka pomaikai, ka waiwai a me ka holomua o ka @iu; ka poino Koi, ka make a me ke ola o ka lahui, aia keia mau mea apau iloko o na pohol@@@ o ka Aoao Repubalika i keia wa, ka aoao nana i alapoho aku oe i ka lahui ma o ka lanakila a oukou i haawi ponoi aku ai ina kakoo ana ma ka la koho balota i hala iho la.  O ka wa e hoea mai ai o ka oiaio o keia mau mea oia ka kakou e ka kali ahonui aku, o ka haule pono iho oia mau pomaikai i ko oukou alo a me ka ole.

 

            OLELO ia mai he 990 ka ka nui o na poe i hookohoia i mau Luna no ke aoao Repubalika ma kela wahi keia wahi koho a puni o Hawaii nei me na uku i haawi ia no keia poe e imi lakou a e hooikaika e huli mai kahi poe a hoopaa ia ko lakou mau inoa e kela a me keia Luna me ko lakou nui ina paha he umi a oi aku a emi mai paua.  Ma keia ano i akaka ai ka nui o na dala i hoolilo ia iho la e na poe Repubalika nei me ka nui loa ole o na lilo no keia koho balota ana, a pela hoi i maopopo e ai ko lakou ikaika ma na hoike i loaa mai keia poe Luna a lakou i hoonoho aku ai.  Nui no paha ke akamai o k@h o'e, no ko lakou la akamai ia hoi i lilo ai o Hawaii a pela hoi @ei.  i'o pio ana iho la o ka lahui i @@@@ o ko lakou 'la mau lima @@ea opaopa wale ia no.  Ina oukou e noho a ike i ka pilikia mai noho a uwe i make iho la no oukou ia oukou.

 

KA ELELE ALII A KA LAHUI NO WASINETONA.

 

            Eia ke lohelohe wale ia nei e holo aku ana ka Elele Alii Opio a ka lahui no ka Kapitala o Wasinetona, ke Kulanakauhale Poo Aupuni o America Huipuia ma ka mahina o Iune o keia makahiki ae, mahope iho o ka hookuu loa ana o keia kau Ahaolelo nui o keia kau ma ka la 4 o Maraki, 1903.  E holo makaikai ana oia e ike a e hookamaaina mua me ka Peresidena Rosevela.  O kona ukali a hoahele ma keia huakai oia no o Konela C. P. Iaukea.  He huakai pokole wale no keia a

            Elele Alii nei a ka lahui a huli hoi mai no.  O ka wa ana e holo maoli aku ai a noho i ka hana a ka lahui i hookau aku ai maluna ona aia no ia i ka mahina hope o Dekemaba oia makahiki no.  A owai aku ana la kana Kakauolelo e hele pu ai ma ia manawa, o Iaukea no paha a i ole o Keohohkalole "maemae wale no hoi Lihau po i ka lehua" ke ike aku e lilo ana ia kulana i kekahi Hawaii naauao o kakou, e like me keia mau keonimana ae la a ina iho a nui wale e noho nei me kakou, ka poe keiki Hawaii i maa i ka noho lawelawe ana maloko o na Keena Aupuni i ke au Moi oia o Ake Mahaulu ma, E. Styles a me Keoki Kamila he poe keiki Hawaii kupono wale no keia.  Hauoli ka lahui ke ike e lilo ana ia wahi i kekahi o keia poe Hawaii i lawa me ka makaukau no ia kulana.

 

KA MANAO O KEKAHI MAU

HOME RULA NO KAHI

MAU KUMU I HAU-

LE AI KA AOAO

LAHUI.

 

            Ma ka papa o ka pule i hala ua hoike aku makou no kahi kumu a makou i manao wale ai oia paha ka mea i haule ai o ka aoao lahui.  Ma keia pepa hoi ke lawe mai nei makou a hookomo i na manao like ole o kahi poe no ia mea hookahi.  Eia ka olelo a kekahi mau kakoo ikaika o ka aoao Home Rula i pane mai ai; Nawai no hoi e ole ka haule o ka aoao lahui i keia kau he lalau na hana i hanaia e na Alakai.  Heaha hoi ka lalau wahi a makou?  Eia hoi la e hoolohe mai oukou a hoolaha aku i ikeia mai keia mau kumu a makou e manao nei.

            Ka mua; No ke kue ana o Kala@okalani i ka huipu me na Demokalaka, nolaila, oia poe he tausani lakou a oi i ikeia ma ke kau mua o ka 1900, huli aku la a

            Ke kolu; No kela bila lepera a ka Elele e paakiki nei e haawi na Amerika e malama na ma'i a e hoihoi mai ko laila poe ma'i i anei;

            Ka ha; No ke akaka ole maoli no o ka lakou nei wahi pono i hana ai a ike lea aku hoi ka lahui ia mau pomaikai o ka lakou hooikaika ana.

            Ka lima; Oia no ka lawe o kahi poe o kakou i ke kipe i mea e kumakaia ai i ko kakou mau pono a lilo i mea ole; a me ka lawelawe maoli ia ana no hoi o kekahi mau hana apuka ma ka la koho balota iho nei, o keia iho la kekahi mau kumu i haule ai ka aoao o ka lahui ma keia kau.  E na makamaka; o ka mea i hala ua hala ia; He nani haule no ia ia oukou iho la no.

 

HE LIKE OLE KA MANAO O

NA IKE KANAWAI O

KAKOU.

 

            Ma keia kuahaua Ahaolelo Kuikawa o ka Aha Senata, ke olelo nei kekahi poe aohe i pololei keia hea ana a ke Kiaaina i keia Aha Kuikawa, o ka poe hou i koho ia iho la ma keia kau o ka la 4 nei, no ka mea, aole ka i pau ke kuleana o ka poe mua a hiki i ka wa e noho mai ai ka Ahaolelo o ke Kau mau, alaila pau ke kuleana o ka poe mua a komo aku keia poe hou a hoohikiia no ka lawelawe ana i ka lakou oihana ma ia manawa.  Nolaila, ua manao la o ka poe mua no ka ke kuleana e noho ma keia Aha Kiekie.  Ke olelo nei hoi kekahi poe, hele mai la no ka mana o ka poe o ka Ahaolelo mua a hiki i ka la koho balota pau aku ia ke kuleana o ia poe mua.  Ma ke Kanawai Kumu nae; o na Lunamakaainana wale no ka poe i hoakakaia pela a no na Senatoa aole.  I ka poe ike kanawai a hoolalahu kanawai wale mai no ia.

 

NA LUNA AUPUNI IMUA O KE

KIURE NIELE.

 

            Eia ke hoolohe ia nei imua o ke Kiure Niele ka hihia o Luna Nui o na Hana Hou, Kimo Boe, Luna Hooia Aukina a me Kakau olelo Kiekie o ke Keena o na Hana Hou, B H Wright.  He nui na hoike i lawe ia ae imua o keia aha mai na keena aupuni mai a me na poe mawaho.  A oiai aole he wahi mea i makili mai mai ia aha niele mai, nolaila, aole he mau mea ano nui i hoike ia mai, koe wale no na lohe hauwawa e mai nei e ku kue mai ana o B H Wright ia Kimo Boe, a e lilo ana oia kekahi hoike ma ka aoao o ke aupuni no ka hoahawale ana ae i kahi i walowale ai o kekahi mau dala e olelo ia nei ua pau iaia.

 

HE OIAIO ANEI KEIA

 

(Mai Ke Kiai mai.)

            Ma ka Poalima a me ka Poaono o ka pule i hala ua laha iwaena o ke kulanakauhale kekahi mau mea i manao ia na hanaia a oia ka mea i ka waha o na kanaka a oia keia.

            Ua koiia aku ke Keikialii Kuhio ka Elele a ka lahui i koho ai e koho i Kakauolelo nana mai waena mai o keia mau inoa elua, oia o W. O. Smith, a i ole o L.A. Thurston, a o ka pane wahi a ka olelo "aia a he mea like o ka ili me ko'u oia ka'u Kakauolelo."

            Ua hookuihe ia ka poe i koi aku; a wahi a ka olelo, ua pane aku lakou; "Ina aole oe e hooko mai i ko makou makemake alaila, e kaiehu ana makou ia oe mai ke kulana Elele mai no ke kumu, "aolelo i piha kou mau makahiki kupono no ka oihana."

            Eia ka pane, wahie a ka olelo; "Aole o ko oukou makemake ka'u e hana aku ai, aka, e hana aku ana au i ka mea a'u i ike ai he pono, a o ka makemake o ka lahui ka'u e hooko aku."

            Wahi a ka lohe, ua hoounaia o R. W. Wilikoki, ua hoole mua mai a mahope o ke kii mau ia'ku ua ae a hele aku, a ela na mea i hanaia.  "Ke makemake nei makou e kakauinoa i kekahi palapala hoopii e hoike ana aole i lawa na makahiki o ke Keikialii Kuhio no ke kulana Elele, a i na oe e hooko ana i keia o kou lilo no ia i Elele."

            Eia ka pane e wawa ia nei: "Ua hoike mai ka hapanui o ka lahui i ko lakou makemake i ke Keikialii i Elele na lakou mamuli o ko lakou haawi ana iaia i ka heluna balota kiekie loa; a ua lanakila oia me ka pono a me ka pololei; a ua haule hoi au, aka, aole ia he kumu no'u e komo pu aku ai i ka oukou mau hana opu ino i ke Keikialii."

 

AHAHUI KAALA NAITA O PITIASA.

 

            Ma ka po Poaono nei i kukulu ia ai ka Ahahui Kaala Naita o Piti@sa ma ko lakou Hale Hui ma ka hale maluna o Jnuction Building ma Leleo, e na elele i hiki mai Maui mai.  He ku i ka eehia na hana i lawelaweia ma ia po, a mahope o ka pau ana o na hana hoolaa maluna o na Luna Nui e ua ahahui ala, ua malama ia he wahi paina mama.  O keia Ahahui, ua hoalaia ae ia e kekeahi mau kanaka Hawaii no ka pomaikai o na Hawaii a pau e komo aku ana iloko oia hui.  He lala keia hui no ka Hui i kukulu ia ma Maui e o nei ma ka inoa o "haleakala Naiti o Pitiasa," nui na Hawaii e komo nei i keia Hui.