Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 35, 30 August 1902 — Page 7

Page PDF (723.97 KB)

This text was transcribed by:  Lianne Hee
This work is dedicated to:  Maxine Leinaala Porter Hee

KE ALOHA AINA

POAONO, AUGATE 30, 1902

 MOOLELO HOONI PUUWAI

: NO :

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makaikiu Kaupaianaha!

MOKUNA XLII.

Ka Makaikiu ma Ladana – Ka Hoike Pili Oihana Hihia Pohihihi.

     Alia, alia oe e ka mea hanohano e pulale e mai a lohe oie i na mea i koe e pili ana i ka’u moolelo e hiki aku ana kana ilaila, ia wa oe e niele iho ai apau kou makemake a me ka manaka iho.  Ano e hoomanawanui iho a e oluolu e hoolohe mai.  Ua hoike mua aku nei au o keia opio o Selohta a me kela hooilina ou i olelo ia ai ua make, hookahi no ia. 

     Humph, wahi a ka Makuisa, Pehea hoi keia kino make o keia kamaikai bebe e waiho nei maka hale lua o Ravenakeila a i kahakaha ia iho hoi maluna o kona he Rosebila Ravenakaila.  Olelo mai nei oe e Cicelia Rose ka inoa o ua Lede Opio nei, alaila, auhea iho la ka like ana.

     List ka mea hanohano, e hoomanawanui iho, a eia.  E like me ka’u i manaolana ai a me ka hele pu ana hoi me na hooia e ae mawaho ae o na mea pili i keia Lede Opio, ua hoi hou aku la au no Italia, a noii hoa me ke akahele ma ka moolelo o kela kamaikai bebe, alaila, haalele aku la ia ilaila no Parisa noiii hou no ia kumuhana hookahi a ma ka hoohuihui, a hoakoakoa ana i na mau ike ala ua hiki ke olelo ae me ke kanalua ole, o kela Lede Opio o Solelita o na hooilina ala no ia o Ravenakaila, a o kela kamaiki bebe i make ai ma Parisa a hoihoi ia mai ai no ka waiho ana ma ko oukou halelua, he kamaiki oia na kekahi wahine makilo i lilo mai malalo o ka malama ana a ka Lede Terevera mamuli o kekahi olelo aelike i hoopaaia e ua Lede ala me kela wahine makilo.  I hoike no ka oiaio o ka’u mau olelo e hoea hou mai ana au i ka la apopo me ua wahine ala.

     Nolaila, i ko kaua hui hou ana ma ka la apopo maloko o keia keena, ua makemake au e kauoha pu ia ka Lede Terevera; a me kekahi keonimana ma ka inoa o Pulefoda, imua o ko laua hanohano e ike ai oe a lohe pu hoi i ka hopena oiaio o keia hihia.  Aka, mamua o ko kaua hookuu ana, e kala mai ia’u no ka hoike pokole i koe no ka’u moolelo.  Ua hoike mai oe ia’u, he eha makahiki i hala ae nei a o ka lima hoi o kou ike ana i na helehelena o ua Lede Opio ala, a o ka’u nohoi ia e hooia aku nei i ka like loa ana o kau ike me ka na hoike i loaa mai ia’u ma Selolita.  Mamuli o kela mau hooia pololei e hiki ole ai ke hoohewahewa ia, na holi hoi mai la au i Enelani nei, no ka imi ana ma ka meheu @ ua Lede ala i kapaia e ko Selolita o Cicelia Rose, ua nui na la a’u i kuekaa ai i ko Ladana nei, a i ka hope loa ua loaa aku la oia ia’u hoopaahao ia ma kekahi towera e ku mehameha nei ma na pali kahakai kuhoho o Pohaku Eleele, a ua lohe paha oe e ka mea hanohano no ka moolelo hooweliweli o keia towera hookalakupua o na pali kahakai kuhoho.

     Mao na lani ala, o ka mea nana i hana keia mea, aole loa ia e pono ke kapaia he kanaka, aka he diabolo no ka luaahi wahi a ka Makuisa me ka leo ano ahiu ana ae o kona mau helehelena.

     Alaila, o keia na mea ano nui o ka’u hoike ma keia hihia, a lohe hou kana i kona hopena i ka la apopo, a e hoomanao e ka mea hanohano, apopo i ka hora 10 o ke kakahiaka e hoi hou ai kaua ma keia keena, imua o na mea kino kanaka a’u i hoi mua iho nei ia oe, a haawi i ka kaua mau hoolohe ana no ka laua olelo pane no keia hihia.

     Ae – ae – e kuu hoaloha, ke hoomanao ala au.  Apopo i ka hora umi.  Imua o Lede Terevera a me Mr. Pulefoda e kukala ia ai ka hopena ina ua make io ka lede Rosebela Ravenakaila, ka hooilina o ka hale o Ravenakaila a i ole eia no ia ke ola nei.

MOKUNA XLIII.

KE ANAINA HOOPAHAOHAO – KA HOOPENA O KA MEA HEWA

     Hora 10 a.m., ala e noho ana ma loko o ke keena kakau o ka Makuisa Ravenakaila ka Makuisa Pulefoda a me Lede Terevera, he helehelena hakanu a hoihoi ole ko ka Lede Terevera, he ano mae hoi ko Pulefoda, a o ka Makuisa Ravenakaila, he mau helehelena haikea kona o ke ano makona a hoowahawaha, a ma kona lae e kau ana he aa nui e hoike ana i ka uahoa oloko o kona naau.  I ke ke hope loa a ka uwati i ka umi ia wa i aui ae ai ua makuisa nei a ninau i kahi puuku.  E Kemi!  Aole anei oia i hiki mai?

     Eia oia ua hoea mai e kuu Haku, wahi a ka puuku me ka wehe ana ae i ka puka a poholo aku la ka ma kaikiu ma ka puka mahope, a haawi i ke aloha kakahiaka me ka noho ana iho i ka noho i hookaawale ia nona.

     E kala mai ia’u e ka mea hanohano.  Ua lohi loa ia paha au i keia kakahiaka, aka, e hoonee aku i ka kakou hana imua, wahi a ka ma kaikiu ma kana olelo mua ma ka hoolauna me ka huli ana ae maluna o ka Tede Terevera a haawi i ka ninau mahaoi loa o ke oolea, Lede Terevera, he 23 makahiki i hala aku la, ua hoola aku oe imua o ka mea hanohano ka Makuisa Ravenakaila, ua make maloko o ke kulana kauhale o Parisa ke kamaiki bebe a Haku Loneda Ravenakaila i hanau ia i Italia he 26 makahiki i hala, a i ka ekolu o kona mau makahiki o ke ola ana.

     Ae – ua hooia aku au pela, a ua ike no kuu Haku ia mea a ke waiho nei ma ka halelua o ka ohana hanohano o Ravenakaila ke kino lepo o ua kamaiki ala.  Aka, e ke kanaka @ haoi, nawai i kauoha ia oe e hoea mai ma keia wahi a haawi i kau mau ninau hehena o ka hupo? wahi a ka Lede Terevera – me ke ano okalakala.

     Ua kauoha ia au e hana pela e ka Lede Terevera, a ua makemake ia hoi kau mau pane ana me ko pakiki ole.  Aole anei pela e kou hanohano e ka makuisa?  wahi a ka makai kiu.

     Ae e Mr -----a pela hoi oe e ka Lede Terevera, e pane i na ninau apau me ka hoopaapaa ole, i pane mai ai ka Makaikiu.

     Alaila, he kaua keia mawaena ou a me a’u e kuu Haku, a i ole he hana keia mawaena o’u a me kela kanaka mahaoi.  Aole loa au e pane i kekahi o kana mau ninau mahaoi, wahi a ka Lede Terevera me ke kokoe o na maka, a nuha pu iho la me ka hau ana o na ku’i.

     Silence there!  wahi a ka makuisa me ka leo nui okalakala.  Owau ka haku o keia hale a e hana ia na mea a pau imua ponoi o ko’u puka ihu.  Nao Mr--------hoomau ak i ka hana imua.

     Ua kunou mai ka makaikiu, ala ila hoomau hou aku la i ka ninau, Lede Terevera, mamuli o kou ae pololei ana mai nau maoli no i hooia aku imua o ka makaikiu no ka make ana o ka Lede Terevera Ravenakila, alaila imua o ka Makuisa ano, hiki no anei ia oe ke hooia hou aku me ka pololei loa eia no ua Lede Rosebela Ravenakaila nei i olelo ia ai ua make ke ola mai nei no nae.

     Mr ----------Aole loa e hiki ia’u ke pane i kekahi ninau hehena loa o keia ano, ua maopopo ia oe e Mr. mahaoi aole loa e hiki i ka mea i make a popopo ke ala hou mai ka make mai ke ole e iho hou mai ka Haku Iesu a hoola hou ae iaia.  O kekahi keia o na ninau hehena loa au.  Aole au e pane i kona haina. 

     Ma kahi kauhale o Selolita owai kela kamaiki bebe o ekolu makahi ki a i waiho aku ai malalo o na malama maemae ana a ka makua haipule oia kauhale, i ninau hou aku ai ke kiu.

     Aole au i maopopo i kau mea e olelo nei, ke ninau mai nei oe ia’u i ka mea a’u i ike ole ai, wahi a ka Lede Terevera me ka piena.

     Alaila, owai hoi kela kamaiki bebe nawaliwali o ekolu makahiki au i lawe mai ai mai ka poli mai o kona makuahine makilo e noinoi hele ana ma na alanui o Selolita?  i hoomau aku ai ka makaikiu i ka ninau.

     Aole loa no au i ike ia mea au e ninau mai nei e keia hehena mahaoi o ka mea a’u i ike ai o ia ka’u e hoike aku ai imua o kuu Haku kupunakane.  Aole anei pela e kuu Haku.

     Humph? wahi a ua Makuisa ala a kahamaha koke ia no nae na olelo a ka makaikiu i pane ae ai, Lede Terevera, na kau mau hana, a me kau olelo ponoi i kau aku na ahewa ana o ka hoino maluna o kou poo e loaa ai ia oe ka hoohilahulaia.  O keia hihia ua kupono loa e lawe ia imua o kekahi Aha Hookolokolo kanawai o ka aina e loaa ai kana olelo hooholo ahewa no ka hoopaa hao ana i ka lawehala, a pau kona ola maloko o na paia koou o Nageta. 

     Alaila, he makaikiu oe, wahi a ka Lede Terevera me ka huila ana ae o kona mau onohi maka me ka inaina nui o ka piha huhu.

     Ae e ka Lede Terevera, malalo o na kauoha hooko oihana i haawi ia mai ia’u e ka Makuisa Ravenakaila, i loaa ai ia’u ka hanohano o ke kipa ana mai i keia la.

     Ano e Mr Pulefoda, me ka huli ana aku o ua k@ la a kamailio i ke keonimana.  He makaikiu au i kauohaia e lawelawe a e hooko i kekahi hihia pohihihi i hana ia he 23 ae nei makahiki, ua lohe iho nei oe i kekahi hapa o ua hihia ala a maua i kukai kamailio iho nei me ka Lede Terevera, a o kau mau pane ana no na ninau a pau i waiho ia aku oia ka ko’u keena oihana e makemake nei i lohe oe.  Ano e Mr. Pulefoda, ke hoomaopopo mai la anei oe i ka manao o ka’u mau olelo?

     Ae e Mr. Makaikiu me ka mahalo, ua makaukau au me ka haina o na ninau a pau e waiho ia mai ana no ka’u pane ana aku, i pane mai ai o Pulefoda me ka hoomakue ana iho o na kuemaka.

     Ma ka po o ka la – o ka mahina o ---i hala o kela makahiki aku nei maluna anei oe o ka oneki o ka mokuahi ---iaia e hoopuka aku ana iwaho o ke awa kumoku o Potamota?

     No sa!  Aole loa!  Aole loa au i kau iki maluna o kela mokuahi ma ia po, wahi a Pulefoda.

     Wele Wele; i pane aku ai ke kiu me ka hoomau ana aku ma ke kamailio.  Ina aole io o oe e Pulefoda kekahi o na kanaka kiu a ohua i kau maluna o ka oneki o kela moku ahi ma ia po.  Alaila, owai o kela kino kanaka me na helehelena ponoi o Pulefoda maluna ona e ku ana maloko o kekahi keena i hookaawaleia no na hana pili malu ma ka hotele Roiala, a kamailio i ka olelo a ka mea puuwai eleele – Maladareda, me keia wahi onohi wai lenalena e pau ai na luhi o kau mau paahao me ka haawi pu ana aku o ua kanaka ala i ka mea i kapaia o Maladareda, he wahi omole uuku eleele o elua iniha ke kiekie.