Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 22, 31 Mei 1902 — Page 5

KE ALOHA AINA

 

KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 31, 1902. 6

 

KO'U MAU HOOMANAO ANA

NO REV. KALANA A ME

MRS. E.A. NAWAHI,

PUUKU O KE

ALOHA

AINA.

            Aole e ili maluna o makou na koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i hoopuka ia malalo o keia poo aka, e ili no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai. L.H.

 

Mr. Lunahooponopono,

            Aloha oe:-

            Ko'u mau hoomanao ana no Rev. Kalana makuakane o Joe Kalana e hoolei puupuu mai nei me kona mau hoa opio a me ka makuahine puuwai hamama o ka aina ua hookahi (hoino). He ano moolelo keia hoomanao ana o'u e panee aku nei imua o ka lehulehu.

            Ma ka mahina o Maraki o ka makahiki 1885, oiai ka mokuahi Kinau e lawe ana i na lala o ka Ahahui Euanelio, na Kula Sabati o na Kohala nei a me ka poe makemake e hele i ka makaikai hoike kula sabati ma Hookena, Kona Hema. Ma ke ahiahi Poakolu, mawaena paha o ka hora 2 a me 3, ua haalele ma Hilo, Puna a me Kau, a hoohiki loa mai i Hookena.

            Ma keia haalele ana o ke Kinau ia Mahukona a eku aku la ka ihu kohu palau o ua Kinau nei i na kai o Hamakua a me Hilo. Ua hana puaa mai la ka makani a me na aie mamua pono o kahi a ke Kinau e kuu pau nei i kona ikaika hoohana; nui ka ino ma kela ahiahi, na aie e popoi ana ma na aoao o ke Kinau, nui ka luai o na ohua like ole.

            Ma ia po i ku aku ai ke Kinau no Hilo, mawaena paha o ka hora 10 a me ka 11, aia na mea a pau maluna o ka uapo o Kaipalaoa e hoolulu ana malalo o ka lanai hale. Me ka maopopo ole ia'u o kahi e hoomoe ia ai ko makou mau poo, i hiki aku ko makou nui ke hui pu ia na lala o ka Ahahui Euanelio, na Kula Sabati a me na makaikai i ka haneri a oi.

            A ma keia wahi la i ulu mai ai ko'u hoomanao ana i na hana ku i ke aloha mawaena o Rev. Kalana a me Mrs. E.A. Nawahi. Ia makou e nune nei mawaena o makou iho i kela manawa o makou e akoakoa ana ma ka uapo o Kaipalaoa i na hora i koe o kela po, oia ka manawa i lohe aku ai i ke poha ana mai o kekahi leo i ka ia ana mai, o ka poe ma na inoa o na Kula Sabati o na Kohala, na lala o ka Ahahui Euanelio a me na poe makaikai e hahai mai mahope o'u. Oia ka wa i olelo ae ai kela mea keia mea i ike a i kamaaina ia Rev. Kalana, o Kalana kela e kahea mai la ia kakou. Na mea nana i hoike aku i ka lohe ia Rev. Kalana, oia no ka makua Rev. S.C. Luhiau, ka makua o ka hoomana naauao i keia manawa Rev. J.E. Kekipi a me kekahi mau makua e ae no i kamaaina ia Hilo.

            Me keia nui lehulehu o makou piha pono na hale elua o Kalana ma kela koena po ia makou, ai i na mea i loaa ia makua puuwai hamama a lawa pono ma ia mau hora ao ke kuluaumoe ia po. I ko makou ala ana ae i ke kakahiaka nui, aia hoi na anae momona o Waiakea e kupa ia mai ana, e kopipi pakai ia ana kekahi, he mau minute mahope koke iho hoomaka koke no ia o ko makou paina kakahiaka, o ke kakahiaka keia o ka Poaha.

            Pela au i hoomanao ai he hana ku keia a Kalana i hana ai ma kona hookipa maikai ana ia mako ma kela po a hiki i kela kakahiaka. Oia ka mua. E pono hoi kakou e ike i ka Mrs. E.A. Nawahi mau hana ku i ke aloha ma kela la Poaha.

            Mamua ae o ka aina awakea o kela la Poaha, ua hiki mai la ka elele kono a Mrs. E.A. Nawahi ma o ko makou mau makua ala Rev. S.C. Luhiau, J.E. Kekipi, e wehe ia ana ko makou paina awakea ma kekahi o ko laua home uluwehiwehi i pu ia i ke onaona me kana aliikane Iosepa Nawahi a me ka ohana ma Kukuau.

            O Iosepa Nawahi nae i ka manawa i hoomakaukau ia ai kela papa aina nui e Mrs. E.A. Nawahi no ka pahola ana mai imua o makou na malihini makamaka ole oia aina, aia aku la oia i Kau a makai mai o Puna e hoi mai ai.

            Mawaena paha o ka hora 1 a me 2 aia makou a pau maluna o kela papa aina a kela lima palupalu i hoomakaukau ai i na ano like ole. Puaa liilii oma, puaa liilii kalua imu, amaama momona o ko laua loko i'a ma Waiakea i lawaluia a ai wahaia, limu, opihi nioi i kui pu ia me ka inamona a pela aku.

            Ua pili ka olelo a ka haku ia Kalana a me ka Puuku o KE ALOHA AINA i keia wa, oia keia: E aloha aku oe i kou Akua me kou naau a pau, me kou ikaika a pau. Ua like no ka lua me ia. E aloha aku oe i kou hoalauna e like me kou aloha ia oe iho.

            Ke hana nei anei o Joe Kalana i ka hana a kona makuakane i hana ai i kona mau makamaka, na hoaloha a me na hoalauna e like me ia maluna ae? Aole. O ka mea i lohe ia nona, he hana hoomokuahana ohana o kana wahine.

            Eia ka lua o na hana ku i ke aloha a Rev. Kalana a'u i ike hope loa ai. He manawa mahope mai o ka hookahuli aupuni poina ole iloko o na puuwai i aloha io i ka aina, ka lahui, ka moiwahine i ka makahiki 1893, ike hope loa au ia Rev. Kalana maloko o na paia anoano o ka luakini Kalahikiola a maluna o kona awai laahia. E ku mai ana oia me kona mau helehelena kaumaha, kana mau huaolelo he mau huaolelo ku i ka uwe, na waimaka e haloiloi mai ana ma kona mau lihilihi, e kupenu ana i kona hainaka ma ka ihu a ma na maka. He mau hiohiona keia e hoike mai ana imua o kela anaina, ua piha kona puuwai i ke aloha i kona aina, kona lahui, kona moiwahine, ke kuokoa o kona aina hanau, a me ka hae Hawaii o kona aina aloha. O kana mau huaolelo he ku i ka walohia.

            A pehea la e Joe Kalana e hehi nei i na hana ku i ke aloha a kona makuakane i hana ai. Poina loa o Joe Kalana i ka olelo a kona makuakane e heluhelu mau aku ai imua ona i kona mau la kamaiki a hiki i ka loaa ana o na hoonaauao maikai ia ana, oia keia: E aloha aku oe i kou Akua me kou naau a pau, me kou ikaika a pau. Ua like no hoi ka lua me ia. E aloha aku oe i kou hoalauna e like me oe ia oe iho.

            Ina paha i hoomaopopo pono o Joe Kalana i na olelo a'o a ka Haku ko kakou hoola e like me ia maluna ae, ina paha aole oia e paio me kekahi wahine a hana i ka hana ku ole i kona kulana keonimana, oiai, ua ike no ia he haku wahine ko KE ALOHA AINA nana e hana nei. Ke ike ia kau nei kona houhewa ma o a maanei i na poka wela mahanahana a kona hoa paio wahine. Ina he kulana keonimana oia kou hoa paio e kohu ai. Ke mau nei ko'u hoomanao i na mea a ko'u mau maka i ike pono ai i na mea i hana ia e Rev. Kalana a me ka Puuku o KE ALOHA AINA.

            Owau no a mau,

            ALOHA AINA OIAIO.

            North Kohala.

 

LA 4 O IULAI MA HONOLU NEI.

            He mahina a oi koe a hoea mai ka la 4 o Iulai eia nae na komite i koho ia no ka hoolala ana i na lealea o ia la ke liuliu e mai nei ola honua. He $2300 ka nui i loaa i ke komite i keia wa me ka lulu ole mai o na poe kalepa, a ke hoonee mai lakou i ka lakou kokua e hoea aku no ka waihona o keia la lealea i kekahi puu huahelu kiekie loa. He nui na lealea e malama ia ana ia la ina aole he mau kuia. O Kimo Boe ka Ilamuku nui o ka paikau o ke kakahiaka. Mawaho ae o na koa Hawaii, ka oihana makai, na kula Kamehameha a me Sana Lui a me ka Boys Brigade kekahi e komo pu aku ana. He mau makana kekahi e haawi ia ana no na kaa ui o na hoohiwahi a pela hoi me na kii hoomakeaka.

            Ua hapa ae ka hae o ke Keena Kanikela Farani ma ka Poakolu nei no na ola i lukuia mai nei e ka pele ma Sana Pierre.

            Ua haawi makana ia aku la e ke Kamaaliiwahine Kawananakoa he mau kii o ke kea o Karisto i ka Halepule Katolika e ku nei ma Waikiki no ka hoonani ana i kona mau paia laahia. He umikumamaha ka nui o keia mau kii.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA A KA MEA MORAKI.

            I kulike ai me kekahi palapala moraki i hana ia e Caroline Aniu Ah Buck a me Ah Buck, kana kane, ia Patrick Gleason, ma ka la 29 o Mei, 1899, a i hoopaa ia ma ke Keena Kope Aupuni, Oahu, buke 196, aoao 23 4-5, ke hoolaha ia aku nei ma keia ua manao ka mea paa moraki e paa i ua moraki ala i oleloia no ka hahakiia o ka ae like, oia ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ko laua wa uku, a o na waiwai i paa maloko o ua moraki ala e hoolilo ia aku ana ma ke kuai kudala ma ke keena kudala o Will E. Fisher, ma Honolulu, ma ka Poalima, la 20 o Iune, 1902, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. O na waiwai i hoakaka ia maloko o ua moraki ala oia keia i hoakaka ia malalo iho nei.

            No na mea i koe e ninau ia J.A. Magoon, T.I. Dillon a i ole ia J. L@g@tfoot, na Loio ma ke Kanawai, Magoon Hale kihi o na alanui Alakea me Kalepa, Honolulu.

            PATRICK GLEASON.

            Mea Paa Moraki.

            Hanaia, Honolulu, Mei 28, 1902.

            O na waiwai o hoakaka i amaloko o ka moraki.

            Ekahi. Oia kela aina a pau e waiho ana ma Kailua, Koolaupoko, Mokupuni o Oahu, i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui 2296, Kuleana 2765, nona ka ili aina o 3 eka 3 38-100 kuea kaulahao.

            Elua. Oia kela aina a pau e waiho ana ma Kailua i olelo ia i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Kuleana 1362, Kuleana 2792, a nona ka ili aina 3.55 eka.

 

UA LOAA MAI, HE HELUNA

O NA

Pena a me na Aila Pena,

Na Hulu Pena,

Na Kapuahi Aila,

Na Kapuahi Fisher,

(ua hoemiia ke kumukuai)

Na Palau na ano apau,

Na Lako Mahiai,

Ho, Oo, Kopala, Kipikua,

Na Bakeke o na like ole

Na Ipuhao, Ipu ti,

Na Lako Aniani.

            E loaa mai ana he mau waiwai hou maluna o ka mokuahi Auseteralia. Nolaila, e kipa mai, a e wae no oukou iho, he emi loa ka makou mau kumukuai.

Hawaiian Hardware Co., Ld

(HUI LAKO HAO HAWAII. I KAUPALENAIA)

 

H.F. WICHMAN.

Wikimana

            E loaa no na MAKAANIANI no na maka ma ke kumukuai haahaa loa ma ko makou Hale Hana Gula ma Alanui Papu.

 

Kauka L.F. Alvarez

KEENA ME KAHI NOHO HELU 16 ALANUI EMMA.

NA HORA HANA:   8 a ka 10 a.m.

                                                3 a ka 5 p.m.

                                                7 a ka 8 p.m.

NA LA PULE:                       8 a ka 10 a.m.

                                                7 a ka 8 p.m.

644.-TELEPONA-644.