Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 21, 24 May 1902 — Page 4

KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 24, 1902

 

Ke Aloha Aina

Hook@m@@a no ka Pomaikai o ka Lehulehu a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

EDWARD l. LIKE.

Lunahooponopono

JOSEPH K. LIKE.

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI.

Luna Hoohana

EMMA A. NAWAHI

Puuka o KE ALOHA AINA

PUKA PULE.

Ehoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

 

No ka Makahiki                                  $2.00

No ka Eono Mahina                            1.00

No ke Kope Hookahi                            .50

 

KEENA HANA.

            Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.

 

HONOLULU                                                 MEI 24, 1902

 

KANALUA NA KAHUNAPULE I KA MALAMA IA O NA LA HAUOLI.

            Ma ka halawai a na kahunapule i malama ia ma ka po Poakahi nei ma ka halepule Kaukeauo Hou. O kekahi o na kumuhana i noonooia oia no ke kupono a kupono ole o ka ae ana aku e malama ia na la lealea e hoolala ia nei e ko Honolulu nei. No ka mea, ke manaoio nei kahi mau kahunapule, he nui na hewa e hoea mai ana ma ia mau la. Nolaila, ua kakau aku nei o Rev. W. H. Rice i kekahi kahunapule o Los Angeles kahi e malama mau ia nei o keia mau hana lealea no ka maikai a maikai ole paha o keia mau hana e ike mau ia la ma ia kulanakauhale. O ka hoike a keia kahunapule o Los Angeles ka ka papa kahunapule o keia kulanakauhale e kali aku nei no ka hoea mai mamua o ko lakou haawi ana mai i ko lakou manao maluna o keia mau la lealea e hoolala ia nei.

 

BIHOPA WILISI NO TONGA.

            E haalele iho ana ia Hawaii nei me ka hoi hou ole mai ka Bihopa Alfred E. Willis maluna o ka mokuahi Ventura o ka la 28 o keia mahina no Tatuila, Samoa, a malaila aku hoi no ka mokupuni o Tonga, kahi aua i manao ai no ka hapai hou ana ae i na hana o kona ekalesia. I ka Poaono o kela pule aku nei i pani ae ai oia i na ipuka o ka halekula Iolani kekahi o na kula kaulana loa o keia kulanakauhale i na la i ani hope aku la, a i hoala ia ae hoi e keia bihopa no ka holomua o na keiki oiwi o ka aina nei. No kaua mau hana maikai he nui na poe i haawi aku i ko lakou mau manao aloha me na makana makamae iaia i ko lakou wa i lohe ai e ka awale loa aku ana oia wai ka aina ana i noho ai a kamaaina.

            O ka nui o na kanaka o keia mokupuni a ka bihopa e manao aku nei e hele e ao i ka e@anelio a Karisto he 20,000, a mawaena oia heluna he 100 haole. A ina e holopono ole kana huakai ma keia mokupuni e holo loa aku ana oia no Nu Kilani kahi e lawe ae ai oia i kona kahua nohopaa.

 

PEPEHIKANAKA MA WAIALUA.

            He keu mai nei ka hoi keia o na la maumaua o na hana pepehikanaka a me ka lawe ola i ka mokupuni o Oahu nei, a he oi loa ae nei keia i ko na makahiki i kaahope aku la, no ka mea, aohe mahina o keia makahiki e nee nei i nele me na hana pepehi kanaka a me ka lawe ola. O kekahi kanaka manaonao loa i ikeia ua hanaia no ia malalo o Waialua i ke ahiahi La Pule nei.

            Oiai kekahi kanaka e hele ana ma ke alanui o Waialua ma ka hora 8 o ka po La Pule nei mawaena o ka hale ho ʻokolokolo a me ka halekula, aia hoi, ua ike aku ia oia he kaa ukana aohe nae he kanaka maluna ona, o ka ho e huai ana i ua kaa la e ai mauu aea. Mamuli o kona pahaohao no keia kaa kanaka ole ua hele aku la oia e nana pono, a he mea e kona hikilele i ka ike ana iho e waiho ana iloko o ke kaa ke kino make o kekahi wahine ua moku kona puai i ka pahi. Ua holo koke aku keia kanaka a hoike ia Hope Makai Nui Cox i keia pepehi kanaka i loaa iaia. I ka hiki ana mai o ka hope makai nui ua ike koke iho la oia i ka mea nona ke kaa, hele koke aku la e ninau i ka ona o ke kaa no keia pepehi kanaka o keia ka moolelo i hoikeia mai. O Yamanada ka mea nona keia kaa a nana no hoi ka wahine i make aku ia. Ma ia la ua hookuu aku la oia i kana wahine e hele pu me ka laua kanaka hana nona ka ino o Kimura e ohi dala mai waena mai o na poe i aie i ko laua halekuai. A me he la no na dala a keia wahine e paa ana mai na poe i aie mai ke kumu i ala mai ai o keia manao lokoino iloko o Kimura.

            Me keia mau hoike ua hoomaka aku la ka hope makai nui e huli i ka limakoko a loaa aku la mauka o ka luawai o Waialua, ma kona lima e paa ana he pu ki manu. Mamua o kona hoopoino ana i kona ola iho a i ole i ko ka hope makai, ua paa aku la oia i ka hopu ia. Ua ike ia he moku pahi e kau ma kona pua@ e hoike moakaka mai ana ua hoao pu no oia e lawe i kona ola, aka, aole nae i hookoia, ua lawe loa ia mai oia no Honolulu nei, a ke la paauia nei maloko o ka haukapila.

 

            Ua hanau mai ka puhaka mai Mr. James Kamanu a me Kaaiwaiwai (w), he mau kaikamahine mahoe, ma ke Alanui Muliwai ae nei. He maikai ke ola o na kama opio pela me ka makuahine

 

(Mai ka aoao 1 mai)

no mai la oia, a na ho ʻokohu ia aku oia i kumukula no Olowalu, mahope iho ua lilo oia i kumukula ma Kaanapali, mailaila, na holo aku oia no ka Halekula Hanai o Hilo, a malama i ka oihana kumukula no kekahi mau makahiki. I kona haalele ana i ke kula Hanai o Hilo, ua hoi mai la oia a noho kakauolelo maloko o ke Keena Hooia. I kona wa e hana ana ma ia keena ua haawi ia aku la ke kulana Lunahooponopono no ke Kuokoa iaia he makahiki a oi i hala ae nei. He kanaka opio ho ʻoi kaika oia ma ka hana, a pela hoi i loaa ai ke kulana holomua i ka nupepa Kuokoa i keia mau la. Ua mare o Kanewanui i ka wahine i kona wa i hoi mai ai ma@ Hilo mai, a mai ko laua puhaka mai ua hoo hua ia mai he elua keiki. Aka@ he hookahi wale no nae e ola makua ole nei, a he hookahi i hala mua no me ka makuahine.

            He kanaka opio oluolu a hea hea o David Kanewanui, a he ike i ka poe kiekie a ka haahaa, a pela oia i lilo ai i mea aloha ia. Ua haalele iho oia he lei kama ole, na makua, ka oha a me ko na mau @hoaloha e paiauma aku ana nona. Aloha no.

            He hookahi wale no oia keikikane i ola mai mai ka puhaka mai o kona mau makua, a pela oia i lilo ai i mea loa nui i kona mau makua.

            Ke komo pu aku nei KE ALOHA AINA iloko o na u pu ana me na makua a me ka ohana o ka mea i hala, a na na Lani e hoomama mai i ko kakou mau ehaeha.

 

HELE KA WAI, HELE KA ALA.

E KE ALOHA AINA,

            Aloha oe:---

            He mea pono i ka Papa Ola, ke nana pono ia ka pono wai o Manoa nei. He ku i ka ho opailua a me ka pelapela; malaila e holoi ai, malaila na mea ino a pau; ko ka lehulehu wai no ia e inu nei.

            Ua like ka auwai o Manoa nei me kahi hoahu lapisi o Iwilei, a he kokoke na lua liilii i ka auwai a he ike maka aku no oe i ke kaa o ka moka iloko o ka auwai e inu ia nei, a i makemake e ninau ka Papa Ola, ninau iho ia Manael Rosa ma Manoa nei.

            Owai iho no me ka oiaio,

            Wm. H. Kahikuokamoku, Manoa, May, 20 1902.

 

NANI KE ALOHA O KA HUI ALOHA O HAWAII.

            Ma ka noho ana o ka halawai a keia hui i ke Sabati i hala, ua laweia mai keia mau inoa e noonoo ia o James Kanoho, Be@ Kahoopii, J.W. Mahelona a me Nakai, a ua apono loa ia e @@o i mau lala no keia Hui Aloha o Hawaii.

            Noho ka papa alakai o keia hui no ka noonoo ana i ka pilikia o kekahi lala o J. Waihoako e waiho nei ma kahi moe. Ua ka nohaia ka pauku e ukuia ka pila a ke kaaka, a e uku pu ia ka lala pilikia i $7.50 o ka pule hookahi a pau kona pilikia. Ea he kou aku ka maikai o ka Hui Aloha o Hawaii, he lawelawe maoli no i ka hana me ka pololei aole me ka manao apakee, Ke loheia mai nei ke haalele mai nei o mea ma ia mea ma iho.

 

            Ua ike iho makou i ka Kalana mau pane kohu ole ma ka nupepa Kuokoa Home Rula o kela pule aku nei, e hoike maopopo ana a e no KE ALOHA AINA kona manao pane, aka, he manao inaina maoli kona i ka Puuku o KE ALOHA AINA. E akahele oe i kau mau pane o loaa aku auanei oe huli kaanini.

              He wahi i’a kupaianaha ka i ike ia ma ka Makeke i ka Poakahi nei, he i’a  me eha wawae. Ua olelo ia ae he ka@aikahi loa keia ano i’a i ike ia ma ka honua nei, a he kumukuai kiekie loa kona. E haawi ia aku ana keia i’a i ka moku lawaia o ke aupuni Amerika Albatross i kona wa e huli hoi mai ai mai ka mokupuni manu mai o Lysan. He wawae ko keia i’a e like me ka moo poroka.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

HOOLAHA KUAI A ME HOO PAA A KA MEA MORAKI.

            Ke hoolahaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i hana ia e D. W. Aukai ia J. M. Monsarrat, Kahuwaiwai o Susie F. Cartwright, ma ka la 23 o Iune, 23, 1898, a i hoopaaia ma ke Keena Kope Aupuni, Buke 180, aoao 162 3 4, a oia moraki ua haawi ia aku ia F. Wundenberg, Kahuwaiwai, ma ka la 18 o Iulai, 1900. Ke hoolaha ia aku nei na manao ka mea paa moraki e paa i ua moraki i olelo ia no ka hahaki i ka aelike, oia hoi, ka uku ole ia o ke kumupa a a me ka ukupanee, i ko lau awa uku, a o na waiwai i paa ma ua moraki aia e hoolilo ia aku ana ma ke kuai kudala ma ke keena kudala o Will E. Fisher, ma Honolulu, ma ka Poakahi, Iune 16, 1902 ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. O na wai wai i hoakakaia ma ua moraki ala oia keia malalo iho nei.

            No na mea i koe e ninau ia J. A. Magoon, T. I. Dillon a i ole ia J. Lightfoot, na Loio ma ke Kanawai, Magoon Block, kihi alanui Alakea me Kalepa, Honolulu.

            F. WUNDENBER,

            Kahuwaiwai o Susie F. Cartwright, Mea Paa Moraki.

            Honolulu, Mei 19, 1902.

            O na waiwai i hoakakaia ma ka moraki: --

            Ekahi. O kela aina a pau i hoa kaka ia ma ka Palapala Kuleana 3904 no D. W. Aukai, nona ka ili aina 11 82 100 eka, e waiho ana ma Pulehuiki, Kula, Mokupuni o Maui.

            Elua.  O kela aina a pau i hoakakaia ma ka Palapala S. la Nui helu 1478 no Ke@iakua, makuakane o ka moraki i olelo ia, a nona ka ili aina o 6 84 100 eka, e waihe ana ma M@oloa, Honuaula, Mokupuni o Maui i olelo ia.

            May 24, 31, June 7, 14.