Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 20, 17 Mei 1902 — HAWAII MA BUFFALO [ARTICLE]
HAWAII MA BUFFALO
(Kakauia e William J Coelho,) iUoomauia.) Ma keia wahi e o'n makamaka maikai, ko'o hoa haihai oielo o keīa man la loihi o ka nee ana maloko o na kolamn "o keia ahaika lahni mai H'awaii a Niihan, ke hookokoke akn nei kakon i ka panina hope o ko kakon hoonanea ana maloko o keiu i man lalani. A oiai hoi, ua hoike akn au i na mea a a*n i ike ai, a na hoomaikeike akn an īa mau mea a pan, a koe iki kekahi man mea ano nni loa a*n e hoomaopopo nei, be man mea no e ohobia īa mai BDa e onkon e 6*n man makamaka aloha. Ki L&U KANAKA.. He piha kannka o Br Aalo. A .e like no me ka. lehnieha o na ano kaaaka o Hawaii nei, pela no ka aoi o na ano malaila. O ka haole maoli, na Gereraania, Poiloka, XUha, Farani, Pake a me ke Kepani; he 400,000 ka nni. . Iloko o na la o ka hoikeike nui ua hoomaopepoia ma kabi o ke 45,000 kanaka ka haahaa loa 0 ka poe i kipa ae ma ke k-ahna hoikeike; a iloko oia man la nai, aa oi akn keia helnoa i ka 160,000. I'ka la mna a MakieUa i kipa ae ai malaiiōi na 106,000 kauaka; a ma keka'ui la mai. na 01 ae. O ka !a piha loa o na wahi nei oia ka la hope loa. Ua hoomaka ka piha ī ka hora ll o ke kakahiaka a hiki i ka | hora 12 o ke Bwakea, aote e hiki | i kekahi mea ke help mai kekahi ' aoao o ke alanni Midway a i kekabi. Ma kahi a ke alnka e nee i ai, malaila e hele pu ai. Aoie* oo paba e hoomaopopo mai ana na makamaka heiaheia oei o'n i keia piha kanaka, aka/ e hoohalike ae kakon me ke alanni Moi, —mai ka aapo o Haaliliamena a hiki i Kamalei Knea—ka piha pono i kanaka, a malnna iho o ke poo o kanaka e heie ai kekahi mea me ka hanle ole. E iike me ka piha o Kanmakapili a o Kawaiahao no hoi i oa' la,boike knla sabati, pela īho la ka pa» pn o ke alanni Midwny i kauuka, K4 LA HOPE LOA. 1 ka Poaono, Novemaba,la 2, 1901, ma ka mea i hoomaopopo ia e ka poe ohi tik)kl, u|i 175*000 a oi poe mu kahaa īa la, uka, ī ka hoomaopopo aUa 4 , oa oi. loa aku no. O keia uo hoi I ka la iaki ioa o ko makon poe j waLiue, i ka lilo o na lei pepa, Mai" ka bora 10 o ke kakahiaka a| hiki i ka pau aua o ka h«ua ia po ( <a* Uio Jta lei me ka oie. J
keia la no *hoi ao i boo ! I | maopopo ai i ke apo "hopdlam" ! (p*ba kolohe ino) o ka liaole mai j na kane a i ba wahine, roai ka j opiopio a i k& elemakule. O ka J hana oai a keia p;e i na la nei, om qo ba bele ana e uhaki 1 na mea tana, lawe i oa kokui awila, * 1 a alhue i Da waiwai a ka"poe ho. i» 7 i ikeike; a o keia mau mea a pau, aa ipakemake lakou e Uwe; i o>ea hoom&oao. He kn i ka weiiweli ka keia poe ī hana ai; penei: He mau 4 baneri kamalii haole i nhuki i na kumnUnu *opiopīr, a me na laalaan eae, n me keia mau mea aa hele lakoa e Wawahi i na hale hoikeike.. O kekahi poe e aku i īke i keia poe me ka lakou m.au laau, ua hele aku e i na pa laau, a loaa ka lakou maa pauku laau hahau. Me kqia mau mqa eha keia poe*'i ai ma ka Midwaj ia la a po me ka hiki ole i ka oihana makai ke keakea aku. Aole no hoi he poīuo nui' i ] hanaia i ua la neī i ke ao, aka, ! mahope iho o ka hora 4o ke ahi : I !ahī na komo'ia kekahi haīe ho-i ikeike e piti ana i kahi o ka poe ; Ilikini, a ua 'wawahiia na mea I iuhi o I&ko. 800 a oi ka uu i , o ka pog i ioaa aku.ma keia wahi 'aole nae heinki ke hopuhopuia. Me ka hana uui i hoomalimali ia ai keia poe a pau i waho. I ka wa i lohe ia ai keia mau | La&a e ka lehuleho, o U wa uo | ia i hooeoaka ai ka poe opiopio | e wawahi bele i hale a pau a . Jakoa e kooio ai. . j O ka hale mua a Jkeia poe ī komo ai, oīa ka hale bia o F&bet! Wāwahi ia na ooho, pakaakaa, j knkm, na puka me na puka aui- j ani, a e ole wale no i ki la ua poe j I la me ka īliwai a ka poe kinalahi j j pakeie ai ke ola o kekahi poe j j lehulehu wale. O ke ppho i | hoojnaopopo ia mamuli o keia mau hana, aia uo ia ma kahi o ] $2500. v j Mahope iho o keia wa, ua nui j loa keia mau hana ino. Wawahi j ia kikakn hale ma kekahi aoao j mai o kQ makou, a o na apaea-; pa&a p»pa, laaQ me ka pepa, ho- j akoakoaia e keiapoe a kn ma kahi j kokoke loa i ko makou wahi; hca | īa keia puu opala, a ina aole ī j | hoea koke mai na kaa kieainhi. j ina ua poiuo makou. j Aole i lioliu ibo mahope o; keia, ua ki aku kekahl mau keiii. o aiakou i ua poe ka iu j wai. I ka wa i ike euai aL o ua j poe uei i&ia, qa hoooiaka Kke lakou a pau e uōo iaia i ka, poba- : ku, ka laau a we ua e ae a j pau e loaa ona i ka lloia. Ua pa ! uia qi» auwae, a !oh i mai | ke poi, li'lii. E ele j neki! { ia uiai uia maloko l| ; ± i ppi u | 1
tou puka, k&li.aku uei o ka vrpwalii iu mai. , Oi i>a P° e De^.paB f liolo ako oei, wahi ouui, Tala lakoa i hana <ti m hiki i ka bora 2 o ka La'Pel o 3 PIO IA N AHI LUA I ka hora 12 poooi o ia pW, ftfeahi no 'ā meha Jc« nwnnwa aea a na po« lioolnoEi£ftle- eei, a na iohe i» alen Jte" n mui i ka ra : cfvlaina i ka pan ana o ka "E W:e me ke aloha la o k» pan apa 0 fc« mahah'l»;, a loiu* hon he tr.kkīk: hon, pela iho Ta no ka eehiu o ka tehnfehtt i keia hora 12 t> Ta po. Ma kela hora, oa hooalakaia na knkni nwila o ka Paoa Uwila 8 BJ9 ds wabi e ae a pan o ka hoikeike nni e hoopio no ka m'anawa hope īoa. A no ke aloha me lea minamiaa i kela ni, kela
mea oam maoh no, !.fr.BQii2&Q i6o ai kela iilialeha kanaka, a uV nwe no kekahi poe. Ua kani na puikaniahi he 21, kani na bele axe oa oeoe, e like no me ka po ii»peDQia. 'Ua emi Hilii na knbtii owila a hiki ika pio loa aea. Ma ia pe ibo, na ponli oa kahoa nei. O kela ni a makoa 1 walea wale ai i na U loihi i hala hope ako aa lilo koke Iho la 1 wahi hoomaka'aka'n no ke ahoano i ka poali. E like i|e ka pna opno rose i mohala i kTbfea iuto, a mae w£> le ibo i ke kala, pela iho Ia no keia nani i hoohaooli ai i ka paawai o ka lehulehn, a i ka hoea ana mai i kona hopena, oa lilo ia mea nani na ka pouwai j e hoomanao man ai me ka mina- i mina» Aloha no. i LIŪLIŪ NO KA HUI/I j I ka pan ana na feft nel, hoo maka mai ka mshameha o na I wahi ala. Ia man la mai fca hoomaka o ka wehewehe 1 na eiea a p»Q a ua hoomaka no ka waw&hī ana i maa hale No makon bpi v ua houluulu na wahi opeope a makaakan kali aka o ka la e kau ai i ke kaaahi, 119 ka huli hoi mai. He mau pule loihi mamua ae o ka pau aua o ka fea, ua hana aeiike kekahi mau keiki he 10 me Johu Wiiaon, no ke kaahele aoa me kekahi keaka o ka "Em*! pire Orpheum Oircnit." I I ke awakea Sabati, NoTemaba ! 3, 1901, ua hoakoakoa makon a mawaho iho 0 kahi a makou i noho ai iho o ka mele ana lj£ "Hawaii Ponoi/' ua hele hke makoa a pau i ke kulanakauh&le a hiki loa i ka hale lioololu klaahi. ;
Hlalaila makoo i loaoa hke ai ige ua olelo hoalohaloha a me ca kiele aloh» ( a ī ka boea ana 1 ka bura & 45 p» m. t aa puaua like hou makop ia Hawaii Poooi me na waimaka, a me ka hae aloha o ka aina nei 6 j^ a ana oaa ko'a lima I» makoU 1 poana ai i kona laiani hope.loa, oa bala* aka ia ke kaaahi me keia maa opio—a e holo ana no Clevelani3, Ohio: — J*H. Wi!son, Lunahoohana, Me« kia Kealakai, alakai mea kani. Divid Nape, Kia Zab!an» James Kuloiia, Julj Parker # Cnas, |1 Baker, W. Alohikea, K. Keuter, M combtr, Lui Tbomp sun, a me kei> maa lede; Kai mauahila, Ane Hila» Kamanowai a n|t Mele Kanlaua. Ia maa la mai, hoike ia mai la ka louo, i ka h 16 o mal-.-V.hu t\\ i ho bi, ĪTo m i n rkoj3 !« e t o kali auu, Mamuii 0 ka loaa aua he ma<
oawa haawal? ma ia mau la, dolaila i hiki ai la'a ke hoomaOpppo pono ijtefa ooea: . {KE ANO OEk NOHO ANA 0 KA BAOL& E like no me ka like ole o#« uoho'na o ko kakou nei poe, peli no ke kolnna like ole o ka poe fcaa~ haa me kaFj>oe kuonoono. • A&v o ka hapanol no nae, ua 01 aku ka makee loa i ka dala me Da mea & pau e loaa ai ka noho'na oluolu» He )ahm hoomaiiawanui me ka hoomakaoH. E imi ftna ka makua me ke keiki i dala—h&nft no kane, hana no k* wahi«is. He mea hanohano !oa no ka haole ka loaa 0 ke elala malalo 0 ka hooikaika 'ponoi ana. Mui wale na keiki aka poe waiwai a*u i ike ai e kual nupepa ana, palaki kamaa, kalaiwa kaa, a me kekahi mau hana e ae. ■ O kekahi mea ku 1 ka mahalo nui j a oa .opu ae ka manao e hooikaika ;la kakou e like me keia poe oia keia, ma ka hoomaeinae o na i wahine malama hule. i Ike kakahiaka, niamua oke a]a aoa 0 ke kane, g a hi mea a>; a i fce ala aaa o ke noho kelaai a p*u, ku hele i ka hana,—noho keia w&hine e booponopono i na mea a pau o ko laua ; noho ana. He kakaikahi loa ka
wahioe hele i kauhale e makaau ai —e lawe olelo ai, e like me ko kakoo oei. No na opio hoi, e hooikaika aoa lakou a pau i ka ike—na keikikan# me na kaikamāhine. Ina he ilihaaa * a aoha'na, alaila, e hooikaika i ka hana i ke ao a po, aiail a , h«lei ke kula po. Pela e hafia ai a hiki 1 ka wa e makaukau ai qo ua kul* kiekie loa, o ke komo aku la do ia me ka hakalia ole. Hoko o a* makahiki 2 a 4, hemo mai k, ioaa kahl oihana poo. He noi Da kuia eaauao e poao ai °Pū> boomanaiwaftal, Ha kaU mahiai, hanai holoholohona, haui a»anu, me kola a'o ike iimahana—> mikanika. O keia kekahi ue kapooo loa ī na opio o keia aina, Hq ike waiwai um ī oi ae mamua o k* ike loio., O ka ioio, he a'o ia i k* wahahee, aia oo a piha ke kaoak» i ka hoopono alaila pono kela oihaaa» 4ka, o ka ike mikanika, he ik% hanohano no ke kanaka makee l kona kuiaaa oi&io. I ko'a ike, ma ka'u huak&i mai ka heiaa a ka akau, ke kooauhana a . ka hikina, aole ioa e hiki i kekalu kaiiaka ike loio ke nohu ma Amerika e laweiawe ai i kaua oiha« Us » ka uaea, he papau koaa ike n«ui«. Aki, no ka mikanika, aola ooa kau e nele ai i ka haa o ka pomaikai a ke Akua i hoopiha ai i kona puuwai, ma na wahi a pauaua e h«ie ai. Ua Uaohalo'kuu naau peaei, h* w» euakhewa i ua makua mea U hooUlo aaa i na daia % Ukou i Iwlu «] me k* hooikaik^
'ai&oli nn, i meae a'o ai i na keiki | ■ma, ixa kula liilii okßkmi, "nao kahi I ik<3 aamf wale iho no ka i manaola, O ke ola o Hawaii ma keia uiua aka «ia no ia ma ka Jiuaa o na ōptru &k>ba e mohala nei, a ma kakou e ieakea ana i ka loaa ana mai o na īke waiwai nui e ola ai ko lakou tiobo ana, ataila, o ka mae wale &sa 4bo do ia o keia lahui aloha, a hoea «aaai kona la e nalo loa aku ai. He nui na kula a'o i kela a me Jkeia ano ike a ka opio e makemake «i—mai ke a'o kauka a ke kabttna s>ala, mai ke kamana a ku hana G keia mnu kula a pau he wale no. Hookahi no lilo o ka <baaman&, o kana mau buke me &ona noho- ana. Ua hoomaopopo au •ina he akahai, ua lawa no oia i 4500 i ka makahiki, ua like ia me : $2,000 po na makahiki ona e noho ai 1 na kula nui; 0 keia man dala, toa koikoi maoli no. no ka makua j ili&une, aka, ke hoamaopopola k<\na j 4iua, ua oi loa aku mamua o keia- j iīui wale na makaa i maunauna i I na dala nunui no na ahaaina bebe i I na Ia 1 hala aku, a ma i maiamaia a 1 iiiki i ka nui ana oia keiki, ua lawa ' dalft noaae komo ai ma kekahi ' <i keia mau Kola nui. ! I keia m«»u la, ke hoiliili mai nei kekahi mau makua i na 4ala no ka ihoonaauao ana i ka 1-kou rnau keiki •ana na kula nui. He mea olioli keia 4ia ko'u naau. A ke manaolana nei «u t e lehulelia aku ana na makua o &eia ano ma keia mua koke īho, i ola ai kakou me ko kakou lahui KE KULANA KALAIAIKA. Ua like no keia kulana ma na "vr&hi & pau o Amerika, me ko kakou «ei. Nui wale na aoao kalaiaina, a 3ie elua wale iao nae mau aoao poo. O ka lakou lawelawe ana, ua like mo me kakou nei. A oiai boi au e leomo pu huuaku ana ma keia maa %oke iho ma kefahana, nolail», aole «u e pono e hoohuikau i ko'a manao kalaiaina ma kei» mooleio. Eookahi nae a'u wabi>ea e hoiaku ma kahi e pili aua i keia &umuhana, oia ka mikini kohō balofca e hoohana ia ui® kekahi oA.ooerika« M a ka la 5 o Novemaba, ua malama la ke koho makahiki o na luna aupuni a pau o Mokuaina o 3NiU Icfka. Ca malama ia keia haea ua kulanakauhale a pan o īa Mamuli o ka oluolu o lio'u mau hoa Kepobalika o Buffa?o xia lawe ia au e hoomakaikai i ke o ka lawelawe a ko laila poe i «eeia hana. O Mr. Ofchms o Unko'a kamaaina ma la la. He liaoie kuoooonoo ioa keia, a he hoa oia no' ka Papa Ald<-r<»an o Er«> County, Hu loka,—ua tik* no keia leulan» tae ka iunakanawai.' Na %eia makām&ka hannhano i hoolaia'u me SenfltoHl> o Nu loka, a kekahi *nau bo» e ae. O keia mikmi koho baloia. u*
| Hke loa me kekati pfthu umeku, a ma ke a!<. oifl pnhu, ua hoomakaukau ia ketftb! papa moa o na molio holo balota a pau, me ko lakoa knlana kaīaiaina. oke ano nae oke koho anfl, aole me ke kaha pea. Ma kahi o'nß moa a pau, ua hoopaa la be mau hao pana liilii e like ine ke ki » kui paha, Ina e makemftfekif mea koho e koho \ ka paa haloia pol«le!, alaila, e P»na oia i ke kt eoaluna o ka papa inoa o ia paa halola, ina oia 1 makemake e wae i kana mau moho, alaila, e kiko pakahi aoa oia ma na k) ma kahi o ia mau inoa. Oka mea maikai loa ma keia mikini, oia no ka hiki ana ke hoomaopopo ia ka huinanui o ua balota i koho ia, 'a me ka nui o na ba!ota i koho ia no kela me leeia paa balota i koho pololei ia a I wae iu paha. Na ka uvpila keia mikini e hoo han®, a ua kanaaaina hōi kakou f keia uuau la i na hanahookaUkapua a ka uwi?fl, pela no me keia. Ma kela ahiahi he hapalua hora mahope iho ōka paa ana o ka pahu ua pau na bilota a pau 1 ka helu ia puni ka mokuaina oNu loka. īa po iho, ia'u e huli hoi aua no ko makou wahi mai ka'u huakai makaikai i ke«a hana kalaiaiaa, ua halawai au me ka Meia hou o Buffalo me Ertistns Kūight, he Repubalika. TJa lula lima a ua papa olelo oluolu me ia makamaka hano- ! hano. KA HOOEAE ILI. mea oiaio hookae onu haole a pau i ka ili, aka, aia no a hanā ke kanaka i keleahl mea eupono'ole i ke ano keonimana. oka Nika me ka Pake ka lakou mea hoino loa. He kumu maikai no ko lakou i hoino ai i ka Nika, a iuo na Pake hoi, no ko lakou oki ole 1 ko lakou lftooho. I kinohi ua hoino pu ia makou, .ao ka manaoia he poe paele. I ko lakou wa i ike ai he poe Hawaii, ua nui ko lakoa oluolu me ka !auna i maikai mai me m&kou, a u» hookipa 1 aku ia makou ma ko lakou mau houe. O ka rula paa no nae e malamfe aī, e malama mau i ke kulana maemae o ke keonimana. Aole i pau.