Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 46, 16 Nowemapa 1901 — Page 5
This text was transcribed by: | Skylar Mineshima |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA PULIMA MA KA PAIA O KA HALEALII
He olaio anei, e hiki mai ana ka wa e hoohalike ia ai kela mau @ua palapala i k@k@@ ia e kekahi pulima kupanaha ma ka paia o ka halealii, i ke au e noho alii ana o Bele@@zara iloko o kona @@@a a me ka hanohano nui. Eia ua mau palapala ia i kakau ia: MENE, MENE, TEKELA, UPARESINA. A eia ka unuhi ana oia mea:
MENE. Ua helu mai ke Akua kou aupuni ana, a ua hoopau ia hoi.
TEKELA. Ua kaupaona ia oe ma ka mea kaupaona, a ua ike ia kou mama ana.
UPARESINA. Ua mahele ia ko@ aupuni, a ua haawi ia aku no ka poe Media a me ka poe Peresia
O keia na hoakaka ana a Daniela i ke ano o keia mau "hua palapala." Eia hoi ka KE ALOHA AINA:
MENE. E kala@okalani ma e, @a helu mai nei ke Akua i ko oukou mau la e alakai hewa nei i ka lahui, a e hoopau ia no ou kou e pono ai he pauaka.
TEKELA. Ua kaupaona la ka oukou mau hana apuhi i aka ha@@i a ua ike ia ka waiwai ole o ko oukou puka ana iho nei. Aohef hana ano nui e hiki ai ke i ae ua pomaikai ka lahui i ka oukou mau alakai ana iho nei.
UPARESINA. Ua hana apuka ia iho nei e oukou ka lahui aloha aina, a ua hoolilo ia ae nei kekahi hapa i poie Repubalika. Ua mahele ia na Home Rula Kuokoa iloko o na mahele i kela wa, (Elike me ka lilo ana no ka poe Media a me na Peresia) pela no ka aoao Kuokoa Rome Rula, ua lilo kekahi i poe Home Rula Repubalika, a o kahi i poe Home Rula Aloha Aina.
Nolaila, ke mahelehele liilii ia nei ka lahui, a aole e loaa hou ana kela lokahi a me ka lanakila kamahao o ka wa i hala iho ia. Ke kaupaona io mai la ke Akua i na la o ka poe pa@aka, a e pau e pono ai i ole e hana hokai hou ia ka lahui, aohe pomaikai e loaa. O ka hana ana iho la no ia o ka pono @a i maikai ke alakai ia ana o na hana ma keia kau.
UA HOOPALALEHA WALEIA NO KA PONO O KA LAHUI. UA LIKE ME KE KELEAWE KANIKANI A ME KE KUMEBALA WALAAU.
I ka wa o ke Aupuni moi, ua paio ikaika keia mau kanaka elua o Pilipo a me Nawahi iloko o ka Hale Ahaolelo no ka @ooko ana i ka makemake o ko laua mau haku makaainana, ka poe na lakou laua i koho. Ua hele mai laua e hooikaika e kue i na hana uhauha d@la, hoonui lilo a ka Moi e hana ana iloko oia au; oia na p@@ dala nui i hooholo ia no na ko@isina i hoo@na ia i na aina e, na lilo kaahele makaikai honua a ka Moi a pela aku.
Aole nae he ko o ka laua mau hana a pau e paio ana iloko oia mau @a, no ka mea, he elua wale no laua, ua ko mau ka ka poe ma ka aoao hapanui. I ka wa i kahuli ai ke aupuni, a i ke au o ke Aupuni Kuikawa (P.G.) a me ke aupuni Repubalika Hawaii, ua ike ia ka holopono a me ka lanakila mau o ka hana a na Repubalika nei o kakou, oi i, aia me lakou ka hapanui.
I ka wa hoi i hiki mai nei i ke au o ke aupuni Teritori Hawaii a ma kona Ahaolelo i hala iho la, Leaha ke kumu i lanakila ole ai na Repubalika ma keia kau? Ua @ke maopopo kakou i ke kumu o ko lakou lanakila ole ana, no ka mea, he hapa uuku o lakou i komo iloko o ka Hale Ahaolelo, oiai, ua lilo ka hapanui i ka aoao o ka lahui, aole o ka hapalua, aka o ka elua hapakolu o ka Hale ka i lilo ia kakou. He lanakila kela@ela kamahao i ike mua ole ia maloko o ua Kau Ahaolelo i hookumu ia ma Hawaii nei. E@a ka ninau, pehea iho la hoi oukou e Kalauokalani & Co. i lomaloma wale ai, a i hoohemahema wale ai me ka hooikaika ole e hooko ia ka makemake o ka poe nana oukou i koho a puka, e hele mai mai e hana no ko lakou pono ao le no ka pono o ka hui kaa hapa uni a W.H. Pain a me kahi mau bila ano ole e ae.
O kekahi o na bila punahele loa i paio ikaika loa ia e oukou iloko o ka Hale Ahaolelo oia ke kaa hapaumi, ua kapae ia ae @a ma kulakula na Bila Kanawai ano @@i e pono maoli ai ka lehulehu nana oukou i koho. O ka bila ano nui a oukou i ahele ai i ka manao o ka lahui a puni ai ia ou kou, oia no kela Bila Aupuni Okana Aina, ka bila a oukou i kaena iho ai ke holo ia bila, @@olo a helelei ka ma@a o Dole ma a me na po@ @ paa ana i na oihana aupuni. Ke pau mai lakou i ka hiolo, alaila, o na pee aloha aina aku malaila.
Pehea, ua hoo@o a nei oukou ia mea? Aole, o ka oukou ha@a i ike maka ia iho nei, ola ka apo ana aku a kakoo e hoomau a hoopaa loa ia aku no ia poe ai loaa o ke aupuni, na kanaka ponoi i wae ia a i hoonoho mua ia no e Dole ma na oihana o ke aupuni, o@@ no nae ka oukou i apono loa aku ai e hoomau ia no lakou ma ia wahi. Aohe o oukou i ae e, e hoopau na poe kanaka a Dole ma, a e hoouoho aku kakou i kakou poe kanaka hou malaila i kulike ai hoi me ka oukou mau olelo kaena o kinohi.
O ke kumu, aohe i lawa ka mana a me ka ikaika e alakai ponoi i kou pualikoa, aka, he alaka@i hohe wale, he keleawe kanik@ni a @@ K@@@@ala wal@@@ wale iho no ao@@ waiwai. Pehea iho la hoi i lanakila ole ai na hana ano nui pea a ko oukou aoao i keia ka@, Aole loa @e wahi kumu kala maikai a kupono ma ko oukou aoao e hiki ai ke alo ae. Ke kailipili aku nei ko oukou hoka na na repubalika i hoopuhili a no ka lele ana ka o kahi poe ma o. Wahahee, ua kali kekahi poe me ka manao e alakai ana oukou i na hana me ka eleu, eia nae, aole. Nolaila, auwana wale na hipa, aole o lakou ka@@ hipa maikai.
OWAI O "MAKOU" WAHI A KA NINAU A KA HOOKELE HAWAWA O KA LAHUI
Ma ka nupepa Kuokoa Home Rula o kela pule aku nei, ua helu papa ia mai na inoa o makou na poe e hana nei i ka nupepa KE ALOHA AINA. Eia ka pane malaila, ua pololei io no elike me kau i helu papa mai nei, aole lakou he poe e o "makou no," Aole makou e hoole aku ana aole ia o makou, Owai ka ia poe i kou manao, ka i no hoi o makou no ia ka poe nana e hana nei ia nupepa, aole na @ai e like me ka manao o kahi poe e kuhihewa mai nei aole paha na makou e hookele nei ka makou hana, na hai mai paha. Nolaila, ua pololei kau ninau; e nooia aku ana no makou imua ou a imua o ka lehulehu.
O na pane ana aku ia oe e Kaiauokalani a me kahi poe e ae ma ke ano (makou) o ka nupepa KE ALOHA AINA ponoi no ia ma o makou nei kona poe nana e hana nei, @ole he mea okoa. Nolaila, mai hoo@uoi hou oe, a mai hoohewahewa hoi, aole ia he poe i hele a lae ula ma keia hana, aka, o makou kamalii wale i@o la no ia la au e ike mai la.
E nana mai e ka lehulehu i keia wahi hoakaka ana aku no ke ano o na poe nana e hookele nei i ka nupepa KE ALOHA AINA: E.L. Like, Lunahooponopono; ma keia mahina ae e piha ai kona 26 makahiki (ua lawe ae oia i keia kulana i ka 22 no o ko@a mau makahiki). H.E. Kaluna, Lunahoopuka; o ka piha ana aku nei no ia o kona 20 makahiki he mau mahina wale no i hala ae la Alex Nawahi, Lunahoohana; ma ka mahina aku nei o Augate i piha ai kona 19 makahiki. Nolaila, ke ike mai la oukou e ka lahui, na t@usani poe heluhelu o KE ALOHA AINA mai Hawaii a Kauai o makou kamalii opiopio iho la no keia la e paio ae nei me Kalauokalani m@, he hookahi no kanaka makua o ko makou makuahine Puuku E.A. Nawahi.
Me ka mahalo,
O makou iho no na poe o
KE ALOHA AINA.
HOOLAHA HOOKAPU
Ke papa a hooka@@ loa ia aku nei @@ mea a pau, aole @ hookuu wale i ko lakou ma@ holoholona o kela a me ka@a ano maluna o ka aina o Makanihalulu e waiho ala ma Kalapana, Puna, Hawaii. Aole hoi e kii wale ia na hua ai me na mea ulu a pau olona o ua @ na l@. Aole hoi e wawahi wale ia ka pa pohaku e hoop@@@ ana i ua aina holookoa la. Ke hoike pu ia aku nei no hoi ma keia, ua hookohu ia aku o E.N.P. K@aua i Luna a me T.H. Kaaihili i Hope nona. a na laua e malama i ka maluhia o ua aina @@. O ka mea a mau mea paha e kue ana i keia e hoopii ia no ma ke @@@wai.
OWAU IHO NO
EMMA A@MA NAWAHI
K@hu o n@ keiki @o ole, Albert a me Alexander Nawahi,
Honolulu , Oct. 22, 1901.
HOOLAHA HOOKO MORAKI A ME KE KUAI
Mamuli o kekahi mana kuai i hoikela maloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia mawaena o J. Pedro Mello o ka aoao mua, a me F.F. Madeira o ka aoao elua, ma ka la o Sepatemaba, 1900, i kakau kope ia ma k@ Buke 213, aoao 264, 265 a me 266, a mamuli o ka uha@@a ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi, no ka uk@ ole ia o ke kumupaa, nolaila, ke ho@laha@a aku nei e ka mea nona ka aoaoelua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, a@a mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e k@a@a aku na aina i hoike@@ ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu m@ ka la 23 o Nobemeba, 1901, hora 12 awakea o ia la.
No na mea i koe ninau ia A.G. C@rre@, Loio ma ke Kanawai. Hanaia i keia la 28 Oct. 190@
F.F. MADEIRA,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i morakila:
1. O kela Palapala Hoolimalima ma ia Nettie L. Scott i ka mea haawi moraki i oleloia, i hanaia Aperila 22, M.H. 1895, a i kakau kope ia m@@ka Buke 175, aoao 448, e hoolilo ana i kekahi aina e waihoana ma Holualoa 1, nona ka ili o 20 Eka, oia hoi, kahi mauka a e pili ana me ke Alanui aupuni malon@ ma ka aoao akau o Holualoa I, no kekahi kau e pa@ ana i Sepatemaba 1, 1907, o kahi i lilo malalo o ia hoolimalima a me na hale a mau hana hou a pau maluna iho.
2. Elua not@ aie dal@, ao Hookahi Haneri a me Iwakaluakumamalima Dala, ($125.00) pakahi i haaw@@@ @ Antonio Fernandes i ka mea @@@ moraki i oleloia (J.R. Mello) i @an@ pakahi ia i Aperila 15, 1898 a e uku pakahi ia hoi iloko o eiwa malama a me hookahi makahiki mahope iho o ko laua mau la pakahi o ka han@a ana. nov. 2. 4ts
WM. RINGER
Eia au imua o oukou e o'u mau hoa la@@i Hawaii, ua wehe ae aei au he hale@ai kika, kikiliki, pakanau o na ano @ pau, kini mea ai o na ano like ole, wai momona, paka Hawaii o Kailua Kona paka on@, a pela me na Opelu maloo. Ua hiki ia'u ka hoolawa i na makemake o'@ mau hoa hanau o na mokupuni. E loaa no au ma alanui Mu@iwai, kokoke i alanui Kukui. P.O. Box 483.
OLELO HOOLAHA
E na makamaka o'u o ke kapital@ o Kauak@k@l@h@le, ua wehe ae nei au @@ Pakaukau Kua@ I'a ma @@ MAkeke Kuai I'a, eia ka helu 40, a o @a Lede a me na Keonimana e kauoha mai @@@ i na mea e hhlako ia no na p@o@ ahaaina no na la n@@, na hiki n@ @@@@ ke hooko i na kauo@@ ke kauoha ia mai ne ka hakali@ ole. E naue mai a e loaa no au ma ke @ihi makai o ko Wala Pakaukau Kuai @ipi, a e loaa no na I'a maikai e lawa ai ka makemake
Owau no me ka ha@@@@
Y. Amana, (Pake).