Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 45, 9 November 1901 — Page 7

Page PDF (773.29 KB)

This text was transcribed by:  Leigh
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

MOOLELO HOONI PUUWAI

NO

Kuu Aloha i na Pua, Kuu

Ipo o na Launahale!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOKUNA XXII

HAKU DANEKOTA HE PAAHAO OE NA ʻ U

MA KA INOA O KA OIHANA MAKAIKIU

O LADANA UA AHEWA

IA OE O KU HIHIA KE

KARAIMA O KE KENETURIA

 

Na keia hoike a ka Haku Danekota ua huli kunihi ae ka makaikiu a kali no ka hele ae o kana paahao, a i ua Haku la i oi ae ai a hele ma ke alo o ka Makaikiu Heneri Beleinehama, ua huli mai la ua makaikiu nei a ukali ma hope o kana paahao.

Ia laua i hoea aku ai i lalo o ka lepo aia he kaa e kali ana no laua no ka lawe ana aku i ke dop, a maluna o ke kaaahi laua i holo aku ai no ke keena oihana poo makaikiu o Ladana.  O ka pane a ua Haku Danekota la no na ninau a pau e hoohuahualau a e niela ia mai ana iaia e hoole loa ana oia i ka oiaio o na mea i kope a i kakau ia maloko o ka palapala houu, ua hoole pu ae no hoi oia aole loa ia i ike ia mea o Selevia Ladona, a in a o Silevia Lidona e olelo ia nei ua mare me Ailika Lema, alaila, ma o na lani ala aole loa ia i ike ia kanaka o Ailika Lema.

He maopopo loa kou hihia e paa nei e Haku Danekota, ua hamama ka puka nou e hemo ai, aka, o ka loaa ana ane ia ʻ u o ia mana hookuu a hoohemo ua nele au, koe wale no ka apono ana mai o ke kahu o ka aha malalo o kekahi palapala bona i hooia ia e oe, a ke ole pela he ppahao oe na ke kakela pohaku Nugeta, wahi a ke poo nui o ka oihana makaikiu.

Hole Mose!  Ehia tausani dala ka bona e loaa ai ia ʻ u ka lanakila o ka noho ku ʻ okoa ana a hiki mai ka la brokolokolo? i ninau mai ai o Haku Danekota.

Ma na kanawai o kakou e pili ana i keia hewa, aia he mau tausani dala lehulehu i koiia no ka bona a ke ole au e kuhihewa mai ka elima tausani aku ahiki i ka umi e like me ka manao o ke kahu o ka aha.

Nolaila, e lohe mua kakou i ka manao o ka lunakanawai mamua o ka lookoia ana o ka palapala bona wahi a ke ʻ lii nui o ka oihana makaikiu.

Alaila, mai kela mau pane mai a ua poo nui nei o ka oihana makaikiu ua hali ae la ia a hoouna i ke @lergerpa no kahi o ka Haku Manefd@ ke kahu a Lunakanawai e ko ladina Aha Kiekie, a o ka pane a ua Haku Lunakanawai Kiekie nei e hoike mai ana la, o ka hihia o Haku Danekota e loaa no iaia ke hanohano o ka noho kuokoa ana a hiki i ka la hookolokolo ina oia e uku aku ana i ka waihona aupuni in a dala he elima tausani.

O keia pane mai ka aoao o ke kahu o ka aha kiekie oia ka ke alii poo o ka oihana makaikiu i hoike mai imua o Haku Danekota, a o ka pane a ua haku poino la ua makaukau au me kela huina dala, a i hakalia wale no i ka palapala bona.

Emoole mai k@ mai o ka manawa o umikumamalima minute aia ka palapala bona i kakau ponoi ia e Haku Danekota ua paa ae la, a i kakau inoa ia hoi e ua Haku nei, a apono a hoiaio ia iho e ke poo o ka oihana makaikiu a me Makaikiu Beleinehama, alaila, i kela minute, he kanaka lanakila ka haku Danekota i pakele mahunehune mai lilo i pio i pau i na umii ana a ke kakela Neg@ta.

Mluna o ke pakaukau o ka oihana makaikiu, aia e muu ana ke ahua o na nota dala pepa i hiki aku ka heluna waiwai io i ka elima tausani, a oia mau puu hua helu mahuahua ua haawi ia aku la ma ka lima o ke kakauolelo o ka aha kiekie.

O ka Haku D nekota hoi ua huli hoi pololei aku la no kona kakela a hookuu iaia iho e kaniuhu ana me na ehaeha a pau a keia mea he mare a haalele wahine o ka lokoino ua hoohala ia ia mau la a ka Haku Danekota e noho mehemeha ana iloko o ka mihi a me ka auwe, a o na hoaloha a me na makamaka o ua Haku Danekota nei o kipa@ike aku ana iaia, ua lilo ia  i mea hoonaukiuki loa i ua Haku nei, a i kahi wa e pane okoa mai ana oia imua o kona mau hoaloha aia oia iloko o ka noho ana kaumaha no kana wahine, a aole hoi oia i makemake e kipa mau la aku oia e ua mau hoaaloha nei on a.

Na keia pane o ke ano kipaku okoa maoli aku no i kaohi a i paa aku i ka holomoku a me ka hele aluka ana mai a na hoaaloha me ko lakou mau kuhihewa he mau olelo oiaio keia a ua Haku nei, eia ka he wahahee o na wahahee, a he hoopunipuni o na hoopunipuni.  O ka la hookolokolo a e hoopai ia ™alua.  Haku la oia ka la a ua mau hoaloha nei on a i hookae a nema mai ai iaia me na olelo hoino o ka lili, a ua puka ae na olelo apono ku i ka makamaka ole e mahaio ana no kona pono e hoopai ia oiai ua hana oia i ka mea maikai ole.

O ka hana mua loa a ua Haku Dankota nei mau ua ae o ka hoea ana mai o ka la hookolokolo, oia no kona ku ana ae me na @kipai ma loeloe a me kekahi manao i holo mua i loko on a, kahea aela ia i ke kahu lio no ka nana ana mai i kona kua.  Alaila, he huikai hele ka ua Hakku nei ea?  Ae he huakai hele ka ua Haku la, o kahi o kana huakai hele holokaa o ia kau a me a ʻ u e ka makamaka heluhelu e huli aku ai a hiki i ka loaa ana.

I ke kaa i paa ai a lawe ia mai la ma ke alo o ka hale, ua kau aku ua Haku nei a holo aku la.  E huli ana ma kela kihi alanui a e kikee ana ana hoi ma keia kahi, a no hapalua hora aia ke kaa o ua Haku Danekota nei ua ku iho la ma ke alo o ke kahi hale nani nui.  Alaila, owai keia ha ʻ e nui a ka nani a me ka hihiu o na @lohiaha a ka Haku Danakota i ku iho la ma kona ipuka?  A owai hoi kamaaina o keia hale, a ua Haku nei i makamake ai e ike.

E ka mea heluhelu, o keia hale a kaua e ike nei i ka Haku Danekota e ku kali la ma kona ipuka o Kali@ui Hale no ia ka home nani o na Eia hapauea Ber@neka, alaila i hoea hou aku anei ua Haku ala no ka ike ana i ua mau Haku Eia nei o Kalivi Hale.

Aole e ka mea heluhelu aia malalo iho o na kaupoku malumalu o ua Kalivi Hale nei a maloko aku hoi o kona mau paia nani he nani hoohie a ka maka, a he ui k@ili po niuniu hoi na ka puuwai kahi i noho ai a o ka oiwi kipo hoi nana ke kanaenae walohia o ka poina ole-kuu aloha i na pua-kuu ipo o na launahelehele.

A laila, o Slevia anei ka ua Haku Danekota la i hiki aku ai?  Ae, oia hookahi wale iho no ka manao nui o keia huakai o ka hiki ana mai la, a o ka pane mahaoi o ka hoelauna a ua Haku nei i komo kuleana ole aku ai a loaa o Slevia e noho hookahi wale ana no ma loko o k,e keena hoakipa nui o Kalivi Hale. 

Silvia, my long lost Silva!  Ke hoomaopopo mai la no anei oe ia ʻ u?  Owau no key o kau AilikiLama ka mea i mea e auwana loihi mai la oe aku.

Haku Danekota, ua kuhihewa paha oe ma kau kipa ana mai nei.  O Kalivi Hale keia a ke noi aku nei au ia oe e haalele koke mai me ka awiwi nui, wahi a Silevia.

Aole loa e kuu aloha, a e kuu wahine hoi, ua poina ka paha oe i na la ma Lokowai Home, ua la au e kapa mau ana ia ʻ u o kau aloha i na pua, a o kuu ipo hoi o na launahele.  Ua poina anei oe ia mau la no ʻ u nei aole loa, a oi mau hoomaopopo poina ole ana ka ʻ u i hoea mai la e kahe aku Silva! My wife.  I am they husband, wahi a Haku Danekota.

Kau wahine a o ka ʻ u kane!  I hooho ae ai o Silvia me ka hoomau ana mai i ke kamailio.  Alaila, e kuu Haku, o wai iwaena o ko kaua kamailio ana o Ailiku Lema, a owai hoi o Haku Danekota.

O ka pae a ka Haku Danekota no eia ninau a Silvia, ua hoole kaua ae oia aole oia o ka Haku Danekota a ua oiai no nae oia maoli no ua haku la, a ua hooia ae oia lula iho o Alika Lema ka inoa kapakapa hoi ana i hoike aku ai ia Silvia ma kela la o ko laua halawai mua loa ana ma Keni.

Ha, ha, ha, aole oe o ka ʻ u kane mare e Haku Danekota a i ole Ailika Lema paha.

Ua hoole mai oe ia ʻ u ma ka leka mai Barae mai, aole au o kau wahine mare e Ailika Lema.  Ina o Ailika Lama io no oe, a i keia minute ano imua ponoi o kou alo e Haku Danekota a i ole e Ailika Lema i hui ia, ke hoole aku nei au me ka oiaio loa, aole oe e ka ʻ u kane mare in a owau kau wahine mare, alaila, no ke aha oe e Haku Danekota a i ole Ailika Lema paha i mare hou ai me Kaunawahine Kela@sia.Aole anei kei o kuu epa a me ka hoopunipuni ia ʻ u?  Nao, haalele mai ia Kalivi Hale nei a i ole e kahea no au i na kauawa e kipaku ia oe malalo o ka ikaika o na mea eha a e waiho mai ia ʻ u pela e hakoko ai me ko ʻ u mau kaumaha a ehaeha.

A laila, aole oe e maliu a e aloha ana i ʻ u e ku ʻ u Silivia.  O, lokoino, lokoino a e make ana au i loko o ka hilahila a me ka hoowahawaha ia.

Alaila, me na helehelena keokeo o ka haikea ku ae la ua Haku Danekota nei iluna a nonoi hou aku la i ka oluolu a me ke aloh o Silevia no ka maliu hou ana aku, a e hoopoina ia h@ina mea i hala.

Aka, oia mau ulono a me ia mau uwalo ana alole loa ia i malia iki ia mai e Silevia o ka huaolelo hookahi wale no e p@nai ia mai ana, aole oe o ka ʻ u kane mare.

Mamua o ka haalele ana iho o ka Haku Danekota ia Kalivi Hale, ua hoikeike aku oia i ka moolelo o kona hopu  ia ana a me knoa pakele ana mai ka halepaahao weliweli mai o Nugeta malalo o ka hona, a i mea e laulaha ole ae ai na kamailio ana ia, he mea pono ia laua ke hoi hou iloko o ke apo o ke kuikahi o ka noho aloha ana o ke kane a me ka wahine a na na lani e hoopomaikai mai i ko kaua mau la iloko o ka holomua a me ka lanakila.

God help you my Lord, but I cannot be your wife, wahi a Silevia me na aka haak@ o ka haaheo.

Alaila, me na kapuai kaumaha o ka mea i pono na manaolana, aia ua Hkau Danekota nei, ua haalele iho la ia Kalivi Hale, a huli hoi pololei aku la no ke Kakela Danekota me na manao uluahewa hehene oiai o kona la hookolokolo ua kokoke mai ia imua o ke alo e ku aku ai oia imua o na maka o na kanaka like ole, a iloko o elua wale no la.  aia ke kauoho o ka hoea aku me ka awiwi o Haku Danekota imua o ka aha kiekie, a oiai, he hewa karalma kona o ke k@n@t ma wahi a ka hoike a Haku M™nuifed, ke poo a kahu o ka Aha Kiekie.

He kuai hoemi o na lole Dimiti ke malama ia ana ma ka halekuai o N.S. Sachs ma i keia pule iho.