Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 40, 5 October 1901 — Page 2
This text was transcribed by: | Josie Apo |
This work is dedicated to: | Mahalo Ke Akua |
KE ALOHA AINA
2 POAONO, OKATOBA 5, 1901
HONOLULU OCT. 5, 1901
NO HAAWINA NO KA 1902
Ma na h@la haawina no ka makahiki 1902 i hoopuka ia ae la malalo o ke kauoha a Lyman J. G@g@, ke Kahina Waiwai, ua hooko@oo pu ia o Hawaii maloko oia m@@ haawina, a penei na mea i ike ia:
Uku o ke Kiaaina, $5000, Kakauolelo $3000, Lunakanawai Kiekie $5,500, elua kokua Lunakanawai Kiekie ma ka $5000 pakahi. O na Lunakanawai Kaapuni he $3000 pakalii o lakou.
He haawina no ka Lunakanawai Kiekie me na kokua elua o ka Aha Kiekie mai Iune 15 a Iune 30, 1900, nona ka huina he $681.32 kekahi i hana ia.
He $500 i hookaawale ia no na lilo ka@@@, pooleta a me na lilo e ae, i hana ia no ke kiaaina. $200 no kana kakauolelo pilikino. $500 i h@abu ia no ke Kiaaina ma kana mau huakai pili oihana mawaho aku o ke Kapitala. O ka uku o ke Kakauolelo a me ka mea kope o ka Aha Hookolokolo Apana Amerika he $3000 a me ka $1,200.
No ka uku ana i ka aie o ka Repubalika Hawaii $3,479,385.17. O ka aie maoli he $3,235,429.69, a he $223,955.48 uku panee me $20,000 no na lilo komisine a me na lilo e ae.
IKE KUPAIANAHA I LOAA I KEKAHI KAUKA.
Aia n a lede o ke kulanakauhale o Parisa ke holomoku la no kahi o ke kauka i olelo ia ae ua hiki iaia ke hooulu hou ae i ke kino o ke kanaka i pau kona ulu ana. Ma kekahi i ke noeau loa i loaa i ua kauka la ua hookomo ia ka uwila ma na ami o ka wawae a me ke kuli o na wahine i kela a me keia la, a mahope o ka hala ana o kekahi mau la e ike ia no ka ulu hou ana o na puupuu iwi, a iloko o ka mahina hookahi e loaa ana ia lakou he elua hapalima iniha, a i ka piha ana o eono mahina e lawelawe ai keia kauka maluna o kekahi wahine e loaa ana aia he elua iniha me ka hapa kona kiekie mai kona kulana mu@. E haawi ia ana na hoomaha a@a i na ami mai 2a manawa, a ina e makemake e hooulu hou aku mahope oia wa ua hiki no ke hana ia.
O na poe i hiki i keia kauka ke hooulu hou aku i ko lakou kino oia no na poe opiopio a palupalu. Eia ke hoopiha mau ia nei ke keena o keia kauka me na lede pahaahaa i makemake e loaa hou ia lakou he mau iniha kiekie hou ae, oiai, ua hoomaopopo lakou i hiehie no ka wahine ke nana aku i ka loihi o ke kino. O ke kanaka i loaa iho la keia ike kamahao eia oia ke ohi nei i kekahi mau puu dala nui hewahewa mai na lede mai o Parisa. Ladana Daily Mail.
200,000 OHUA I LAWE IA E NA KAA UWILA
O ka nui o na ohua i kau aku ma na kaa uwila o ka hui Rapid transit no ka mahina o Sepatemaba i pau aku la ua hiki aku no ia ma kahi he 200,000 kanaka, a o ka loaa o ka hui no keia mano kanaka nui i lawe ia e na kaa uwila he $10,000.
Ua manao ia e oi mahuahua ae ana na loaa o ka mahina o Okatoba nei, no ka mea, ke hoomaopopo ia nei o ka a@erika o na ohua e kau nei maluna o na kaa uwila ua hoea aku ia ma kahi he 7,000 kanaka i kela a me keia la. O ka hoomoe hou ia ana aku o ke alahao o keia hui kaa uwila ma kekahi mau alanui hou he mea no ia e nui hou ae ai kana mau ohua e lawe ai.
Ua loaa mai nei ka hoike i na luna nui o ua hui la o na alahao i kauoha ia ai ma ka Hikina a i waiho loihi ia ma Kapalakiko ma o ka haunaele nui i ike ia mai nei malaila, na hookau ia mai la ia maluna o na moku a he manawa wale no no lakou e hoea mai ai ianei. O ka hoea koke ana mai o na alahao o ka hoomaka ana ia e uhau ia na alanui e waiho nei i manao ia no ka hooholo ana aku i na kaa uwila me ke alahao.
E PAU ANA KA PONO O KA NANAHU
O ka lilo o na mokuahi nunui no ka nanahu no elima a me ka hapa la holo he $9600. O ka lilo hoi no ka aila e hooholo ia ai ua mau mokuahi la no eha la holo he $4000. He emi nui loa keia i ike ia mawaena o ka aila a me ka nanahu. Aka, aole wale oia, o na lua waiho nanahu ua hiki ia ke hoolilo ia aku i mau keena waiho ukana, a o na keena maikai e paa nei i na enekini mahu ua hiki no ke haawi ia aku no na ohua, oiai, o na enekini aila he uuku kona mau mea paahana. Ua haawi ia aku la e ka laina mokuahi Trans Atlantic he kauoha no ke kapili ana mai i mokuahi me na enekini e hooholo ia ana malalo o ka mana o ka alla, aole hoi o ka nanahu, a ina e ike ia ana kona holopono a me ka hoemi lilo e pau ana ka hoohana nui ia ana o ka nanahu ma keia mua aku e na mokuahi.
Ua makaua ia aku la e Mrs. W. G. Irwin he bila dala nona ka waiwai io he $500 i ka Ahahui Manawalea Geremania.
HOOMANAO IA E NA MAKAAINANA O HILO NEI
I ka Poakolu nei ua hapa ae la na hae o ke kulanakauhale no na hoomanao ana i ka Peresidena make. Ma ka Poaha @ ua pani ia na hele oihana me na kahakahana kanikau mai ke @a Pake, Pukiki, Iapana, a hiki aku i ko na haole. Ma ka hora 2 e ka auina la ua malama ia ke anaina hoomanao ma Haili, a he anoano @@hia na hiohiona o ka Poaha nei i ike ia ma Hilo nei. Oiai hoi ua hoolaha mua ia mai e kai hukai ana a hiki i Haili, nolaila, ua hooko io ia e like me keia:
Ilamuku o ka la.
Puali Makai.
Bana.
Pualikoa D.
Na hoa o ke G. A. R.
Na keiki o ke Kula Hanai.
Na Kula.
Na Ahahui.
Ka Lehulehu.
Ua hoomaka ke nee ana o ka huakai ma ka hora 2:15 mai alanui Pikimana mai, kahi i hoonohonoho ia ai ka huakai, a iho ma alanui Halepule a alanui Alo a pii ma alanui Waianuenue a alanui Kula a iho hou ma alanui Halepule a komo i Haili. I ka wa a ka huakai e nee nei e kani ana na pu minute me na hele kanikau, a e haliii paa ana ke anoano @@hia ia mau hora auina la.
Maloko o Haili i malama ia ai na hana hoomanao no ka Peresidena i make, a ua hele ka hale a piha a kuku iluna a koe no kahi poe iwaho. Mahope o ka himeni a me ka pule ana ua wehe ia na hana e Rev. Cruzan ma o kona hoolauna ana mai i ke anaina i na poe e haiolelo ana, o ia o C. M. LeBlond, Kiwini, O. P. Emerson, R. K. Baptiste a me F. Murphy.
O ke ano nui wale no o ka lakou mau mea i kamailio mai ai o ia no ka minmina i ke kanaka nana i hooholomua i ka aina a i hele aku kona inoa a puni ke ao nei, he kanaka akahai a oluolu, he ike i na poe a pau mai ke kiekie a ka haahaa, a pela wale aku ka noke ana mai o ua poe nei i ka helo. Mai ka Elele Hawaii mai o Sept. 28.
HUI LAINA MOKUAHI HOU NO KA PAKIPIKA.
He mau lono kai loaa mai la i keia kulana kauhale e hooholo ia mai ana ma ka moana Pakipika nei, ka laina mokuahi i kapaia ka hui mokuahi North German Lloyd, no keia hui na mokuahi nunui a holo loa e haulani nei ma ka moana Atelanika. O keia laina mokuahi hou e holo ana ia mawaena o Kina, Iapana a me Kapalakiko, me ke kipa pu ana mai ma Honolulu nei. O ka manao o k@la hui oia ka lawe ana ae i ke alahele moana loihi loa o ka honua nei. He mau mokuahi no ko kela laina e hooholo ia nei mawaena o Bremen, Geremania a me Kina, aka, akahi no nae a manae ia ka hooloihi hou ana i ke alahele o kona mau moku.
Ua olelo ia o keia mau moku e holo nei mawaena o Geremania a me Kina he mau mokuahi @a o umi tausani tona, a he oi loa ae hoi ko lakou nunui a me ka holo i na moku e ae o kekahi mau laina mokuahi e holoholo nei ma na wai o Kina. Aole he agena o keia laina mokuahi ma Hawaii nei, aka, ua manao ia no nae, me he mea la, e lilo ana no i ka hui o Hakafila ma.
He mau lono hauwawa wale no keia, a o ka oiaio maoli oia ka keia kulana kauhale e kali aku nei. Ina e hooholo io mai ana keia hui mokuahi @@kona mau moku holo ma keia mau kai, ua manao ia e hoopokole mai ana lakou i ke alahele moana mawaena o Kapalakiko me Honolulu maloko o eha la. He hoemi ana mai hoi i na inea o na ohua poluea moku.
HOPU IA NA POE KUAI BIA
Eia ka oihana makai ke hookolo nei i ka meheu o na poe kuai hia e hahaki nei i na kanawai o ka aina ma ke kuai ana i ka bia i ka La Pule.
Ma ka La Pule nei he elua mau mea i hopu ia no ke kuai i ka bia ia la oia o Dan McKenzie ka mea e paa nei i ka laikini kuai bia ma ke kihi o na alanui Moiwahine a me Puowaina. O kahi a McKenzie i lawelawe ai i na hana kuai bia i ka La Pula ma kona home no ia e pili pu ana me kona hale inu ra@a. O ka elua o na mea i hopu ia ola o Benedata, ke pukiki e paa nei i ka laikini bia ma ke kihi o na alanui Moiwahine a me Hema. He nui ka bia ana i kuai i na hora mamua o kona hopu ia ana.
KIA HOOMANAO NO PERESIDENA MAKINILE.
Eia kekahi poe haole Amerika kuonoono o ke kulanakauhale nei ke manao nei e lulu ke Teritori o Hawaii nei no ke kia hoomano o Peresidena Makinile i $154,001, e like hoi me ka heluna lahui e noho nei ma neia paemoku, a ua like ia me $1 no kela a me keia kanaka. O keia huina dala aole ia no ke kukulu ana i ke kia hoomanao no Peresidena Makinile ma Hawaii nei, aka, e hookomo ia aku no ia iloko o ka waihona o kekahi kia hoomanao e kukulu ia aku ana ma ke kulanakauhale o Wasinetona a i ole ma kekahi kulanakauhale okoa aku. O J.A. McCandless kekahi mea kokua nui i keia manao.