Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 39, 28 September 1901 — Page 2

KE ALOHA AINA

2          KE ALOHA AINA, POAONO, SEPATEMABA 28, 1901.

 

HONOLULU             SEPT. 28, 1901

 

            O ka make ana o ka Peresidena o Amerika Huipuia, ua komo ke ao holookoa iloko o ke kaumaha no ia kanaka niu i haule aku la ma ka lima o kela powa puuwai eleele nana i hana ia hana lokoino. He mea oiaio, o na poe a pau e noho ana ma ke poo o na aupuni nui oi kelakela o ka mana, a me ka ikaika o ke ao nei, he nui ka hanohano a me ke kaulana i loaa ia lakou, aka, nui pu no nae ko lakou poino me ka enemi ia. Aole kakou pela ma Hawaii uuku nei mai ke au e noho Moi ana na Kamehameha elima a hiki ia Kalakaua, a pau aku nei lakou i ka hala. Aole hookahi o lakou i make ma ka limo o na powa, aka, ua make lakou e like me ke ano o ka ke Akua hana ana i ke kanaka, aia iaia ka hoola a iaia ka pepehi, oia wale no ke kuleana ma ia mea. Loaa ole no paha o Hawaii uuku, kahi aupuni i noho ia e ka maluhia i na au i hala. Aka, i keia wa ua Ikaboka, ua hala ka nani mai ka Iseraela (Hawaii) aku, a ke hookokoke loa mai la na powa ma kona mau ipuka maluhia.

 

KE AU O KA MANAWA.

            Ke holo nei ke au o ka manawa me na kulana hana Aupuni a kakou i ike maka ai. Aole mea pohihihi i kela a me keia mea hoopono a manao kuokoa hoi, na mea i maalo ae mamua o ko kakou mau maka iloko o na hooponopono pili kalaiaina ana o Hawaii nei. O na mea a pau i hanaia, ua lawe ia no ka ike ana i ke ano o ke Aupuni no ka lehulehu paha, a i ole no kekahi poe wale iho no paha iloko o ka lahui. Aka nae, ma ia manao ana ua hiki no ia kakou ke hoomanawanui ia mea.

            O ko ka lahui Hawaii kuleana oi aku o ka pono loa, oia no ko lakou hoomanawanui mau, me ke kupaa a me ka hilinai na ke Akua wale no e kokua ia lakou, oiai, o ka mea hiki ole i ke kanaka ke hana, e hiki no ia iaia ma na ano a pau a iaia kakou e paulele aku ai. O ke au o keia manawa, he mea ano nui no ia, aole wale no na pomaikai he nui e like me na mea i upu wale ia, aka, he mea maopopo maoli no ka nui makolukolu o na poino e ukali pu mai ana i ka wa hookahi ma Hawaii nei, a o ka oi loa aku no paha iwaena iho no ia o kakou ka poe ilihune o ka lahui i hapa kahi loaa, o lakou no auanei ke komo hohonu ana iloko o na popilikia he nui a ke au o ka manawa e lawe mai ana, a kakou e hele aku nei e ike maka aku ma na ano a pau ma keia hope aku. E haele pu mai ana ka pomaikai me ka poino i ka wa hookahi.

            He mea nui ke au o ka manawa i na mea a pau, a he pomaikai nui hoi no Hawaii ina ia aole i awili pu ia me na hana hookunaau o ke ano hoonaaikola maoli no a kekahi poe o kakou i hana iho nei ma kela Kau i pau ae nei. Aka, e hoomanawanui mau kakou a na ke au o ka manawa e hoike mai i na mea o ka wa e hiki mai ana, aole kakou i ike ia mea, aka, o ke Akua ka mea hiki ke ike i na mea a pau. A o kona aloha ka mea hana e hoopakele ae ia kakou na Hawaii mai loko ae o na popilikia he nui o ka wa e hiki mai ana.

 

NA MANAO LIKE OLE ILOKO O KE KANAKA.

            O ke kanaka oia wale no ka mea i loaa i ka haawina noonoo, a i ka manao hoi maloko iho o kona kino a ke Akua i hana ai, he mea ola mau ia iloko o na mea kino kanaka a pau loa. E like me ka nui o ka mea a ke kanaka e hana ai, e noonoo ai, pela ka nui o na uluku ana a me ka lapa ana a kona manao iloko. E hiki no nae ke kohoia aku i kahi wa, i ke ano io maoli o na mea i hana ia e kekahi mea, mamuli o ka uluku, a i ole ia o ke ano pupuahulu, awiwi kumu ole, pihoihoi wale, a i ole mamuli no hoi o ka noho malie, a lana malie me he wai ala no kekahi lokowai hohonu.

            Pela no keia, aohe he mea i maopopo i na manao o na aoao kalaiaina, aka, aia he mau mahina helu wale no i koe alaila e hiki mai auanei ka wa e uluku ai a e pioo ai kela a me keia no na mea e lanakila ana. E hoi ana kela a me keia ma kona wahi iho me na noonoo like ole e uilani ana iloko ona no na mea a pau ana e kuko nui ai e hana oia a hiki i ke ko ana. Pela ka hapanui o na poe waiwai a pau, e noonoo ana lakou i ke ano o ka lakou mea e hana ai i holomua ai ia oihana huli waiwai. Pela hoi ka poe e ake ana no kekahi hana e pii ae ai o ko lakou kulana ma kekahi mau oihana kiekie o ke aupuni. Oia iho la ke ano o na manao uluku like ole iloko o ke kino o ke kanaka a ke Akua i hana ai.

 

Ma ke ahiahi Poakolu, 7:30 p.m., Oct. 2, e hipuu polena ia ana kekahi mau opio o keia kulanakauhale, oia o Miss Jennie Gray me T. M. Kiakona ma kahi o na makua Mr. a me Mrs. William Auld, ma Kapalama.

 

HE OULI KUPANAHA I IKE IA MA KA LA 2 O SEPATEMABA I HALA

            O ka la 2 o Sepatemaba i hala aku nei, he la nui ia no na poe Limahana, a ua malama ia ka hoomanao ana ia la ma o kakou nei. Ma ia la, ua ikeia aku la e kahi poe ka wili ana o ka hae e kau ana iluna pono o Iolani Hale a uhi iho la maluna o ka pahu hae a paa loa, no kekahi manawa loihi ka paa ana o ka hae pela.

            O kekahi poe i hoi ae mai ka ike alii oia la a me na poe i hoi mai mai ke kahua lealea o Kapiolani Paka ia ahiahi, ua ike lakou ia mea. Ua lohe ia aku la kekahi mau olelo ma ka waha o kahi poe e i ana, aia he mau ulia e loaa ana paha auanei i ke poo o ke aupuni. (Teritori nei nae ka mea i koho wale ia.) Ea! pau io ka paha auanei o Kiaaina Dole a pela aku.

            Ua oleloia "o ko makou lohe wale keia" i ka wa o ke au moi, he mea manalo ole ka ke pulou la ka pahu hae aupuni e ka hae a wili ia a paa pu, he mau ouli no ia e hoike ana i ke kanikau, he 'lii nui e haule ana. Nolaila, akahi hoi makou a hoomanao ae la i keia mea a kakou e hoomaopopo iho ai. Aohe alii ma ke poo o ke aupuni i keia wa, na Aupuni Amerika, ua hoohui ia a lilo i hookahi. O ka Peresidena Makinile ka Moi Nui o Amerika a hala loa i Hawaii nei, o Kiaaina Dole hoi ke Kahu Aupuni o ka Panalaau o Hawaii nei a Amerika i hoonoho mai ai ma o Peresidena Makinile ala, a o laua iho la no na Moi o keia wa. Nolaila, ua manalo iho la no ia mau ouli kupanaha i kahi o laua. Ma ka la 2 o keia mahina i ike ia ai keia ouli pahaohao, ma ka la 6 i KI ia mai nei ka Peresidena i ka pu ma Buffalo, a ma ka la 14 oia i make mai la; pau loa no a maloko o keia mahina hookahi.

 

LANAKILA O HUMEPERA MALUNA O NA ENEMI.

            Wasinetona, Sept. 12. Ua pau ka Loio Kuhina Knox noii ana i na kumu hoopii kue i waiho ia aku e ka Papa Loio o Hawaii ia Abram S. Humepera, ka lunakanawai ekahi o ka Aha Kaapuni Ekahi o Hawaii. Ua hoomakaukau oia i kana mau hoike, a e waiho ia aku ana i ka Peresidena ma keia mua koke iho.

            O ka hopena i ike ia, aole he wahi a Lunakanawai Humepera i hana hewa ai e hiki ai oia ke hoopau ia aku. Ua loaa i ka loio kuhina kekahi mau kumu hoopii aole i hanaia me ka pololei, a o kekahi he mau hana imihala wale no me ka loaa ole o na kahua oiaio.

            Ma ka hoopau ana ua olelo ae ka loio kuhina. O na hoa o ka Papa Loio, ma ke ano he mau luna lakou no ka Aha e makee lakou i ka Aha, ma kahi he kumu kupono e manao io ai aole i hana ka lunakanawai i ke kaulike, he kuleana ko ka papa loio e waiho ae ai i ke akea.

            Ma ka noonoo akahele ana i na kumu kue i hana ia no ka Lunakanawai a me kana pane no ia, ua ike au aole wale ka lunakanawai i hana i ka mea pololei e hiki ole ai oia ke hoopau ia aku, aka, ua auamo oia i na koikoi o na kue ia ana me ka wiwo ole a me ka hoopono. Nolaila, ke hooiaio nei au o ka palapala no ka hoopau ana aku iaia, e hoole ia.

 

            E kala no KE ALOHA AINA e wanana mau nei mai kinohi mai; aohe e pau ana o Lunakanawai Humepera a aole no e pau o Kiaaina Dole, aia no he pau maoli no kona kau e noho Kiaaina ai o 4 makahiki. A ina i hoopau ia mai la o Humepera, alaila, manao ae no ko laua pau like me Dole. L. H.

 

            Ua manao ia e hoea mai ana o Humepera i Honolulu nei mai Kapalakiko mai ma ka la 9 a i ole 12 o Okatoba ae nei, amluna o ka mokuahi Siera a i ole ma ka Peru, pela na hoike i loaa mai la.

 

OULI KUPANAHA I IKE IA MA BUFFALO

            Buffalo, Sept. 14. He nui na wa i houpuupu mua ia ae no ko Roosevelt lilo i Peresidena. Ua hoike ae o Senatoa Laughton aole i hala ae nei he eha pule, oiai, e malama ia ana kekahi hoikeike hoolele ahi kao nui ma ke kahua hoikeike Pan-American Exposition, he kii nui o ka Hope Peresidena kai hoikeike ia mai iloko o ke ahi. Malalo o ua kii la e kau ana keia mau huaolelo "Ko Kakou Hope Peresidena." Aole i moakaka pono mai ua kii la, aia hoi, ua pio koke iho la ka huaolelo "Hope," a koe iho la keia mau huaolelo nunui moakaka malalo pono o ke kii o Roosevelt "Ko Kakou Peresidena." Iloko o hookahi a i ole elua minute o ke kau ana o keia mau huaolelo, ma kekahi ulia i maopopo ole ua pio iho la ka huaolelo "Ko Kakou," a koe hookahi aku la ka huaolelo "Peresidena," a no ehiku minute kona kau moakaka ana a pio iho la. Ua olelo ae o Senatoa Laughon o na poe a pau malaila i ike i keia mau hiohiona pahaohao ua lilo i mea na lakou e kamailio a e nalu nui ai.