Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 38, 21 Kepakemapa 1901 — KE KULANA O NA AOAO KALAIAINA [ARTICLE]

KE KULANA O NA AOAO KALAIAINA

Waki a Enokoa o Sept. 13, i bala e nioaa aiia: ''Ma ka aoao bea ana kakon e ko ai i keia kaa ko. bo ba!ota ae?" Aobe a makou ahewa i ke boa ma ia mea, oiai, ua ite kakou i koaa aoao kakīaina ho Eppohalika, a naalia p;Jia co ko lakou pno no kana e uinao J)oorjom»ft ae na hiki no 0 kooa knleana no ia. Aka no kakon jho e ka lahoi aloha aioa; he aoao kalaiaina oUoa no ko kakoa, a he mea pono no ia kakou e ko iho Eto īluna o ko kakon kalaa kalaiama ponoi. Aka, oiamnli o ka hali ana &e nei o na hoa kakele nei o o ka makakila a kipehi ae la i ka Aoao Pemokalaka hala ole, i ike ole ia kona hewa a me kona mau kee ma Hawaii nei, eia nae oa paaka la iaia he elua manu 1 ka wa hookahi 1 kana wahi pohaka i nou ai, a pak'ele ae lano o Kaehula-pi lua keiki mama nei a Hiua. O ka aoao Demokalaka ka Kaokoa 1 onon mtid ae nei imna o ke kahna hakoko o kana maa kalai m&nao e olelo ana penei. O keia aoao ka hoa paio o na Eepobalika ma ka aina makua» (oiaio pololei oe, malia paha o ka aoao hookahi ia ī koe a naEepubalika e kau mai nei ka weli no keia moa aku) e olelo hou ana penei. "Ke hnli aka kakon a naoa e ike ana kakou i ka nawaliwali maoli o keia aoao" (knhihewa.) Ee pepe omaka t hoi paha ia a pa iho aoanei i ka paakai la, e na-nii ana kele; anoai paha ananei o like kela me kahi pohnli i kann ia iloko aku nei o kela mau wahia nahnln helu wale no a ke hele iho la e kokolo ke aa weli ka honna, he maia hoi paha ke kanaka aJia Ia e hna ai wahi a ka olelo, e olelo hoa ana no o ua o Knokoa penei: "Aka, ua ike na kanaka i ka o ka nhai ana ia lakou a 'pel» wal" aku.'* Ia wai Ia kau e olelo nei la Dsmokalaka paha ? 2 nahea hoi ka Deootoka*aka alakai a&a i na kanak» a poioo? .. r

A' h- r!" | \r,r. i'ho j j|o!.fjī ka AbH(«!c!u c alaii&i bfwa ai; ao* lo uana i hoopaoak* a h'">pihih na hao.i o kel'i K'<m Ahaoteio a kakoe i ika ibo utf ke kao i mnmo ot3i i» e loaa aua k* pot»Bie ka pomaikal 1 ka lahui, ka ! aioa, a me ke aopuei, A f o ka i pee Repobalika pn no īloko o ! ki!a me *?a Hot»e Bi3la Iteptibii utku ei»ār i uaau tt*ti di a *.dk UldUdkOiHV:dt o ka ielOUl, O iana a' elaa na aoao kalai- ' aina i komo 1 ike oa kpia Kan ' Ahaololo moa ioa o k< T?ritori i««a o Hawaii »<•;', aole la llepuhalika ko alo ao, oa kotuo pn lana iloko o ka uv;ahi o , Hi>puahi liuoi o Le kan i iko ia • Ita noi līewahewa o na laooliīo » j hana like ia mao ar>ao «o a j noua ka huina i hiki aku i i ke $95,000 a oi maloko o elima j ! mahina wale no,a ke paa alaia ma-1 ! loko o ka bake moolelo o ke kau ! ! o ka M. R, 1901. O keia kahv| . poL&ku a Knokoa i nou hh nei ia ! | Uemokalaka, aka, pa hewa aku ' | nei nae elua manu, o Home Bu)a j | a me Kepuhalika. Na Depaoba- ! j laka huei i hookahali i ke aupuni j Moi o Hawaii oei ka mea s ka iaiīui e aiau nei ke aloha iloko p ko iakoo mau puuwai ? Na ke Demokctiaka anei i hoonele i ka ia.hu i i ka pono koho b,ilota ole eaaloko kekahi mau maUnhlki loI iiii ) h&la ae nei, ma o kaoawai | kakauha i kaa pale ia me ke ana j w & iwai kiekie, aia a he mau haj tieri Joaa makahiki a oe!a aku? iNu DemoKalaka aoei kakoa i. ! onou man aku ia Ameiika e luwe j aku ia kakon e hoohni me i <*, a, iiui io ana ? Na ke Demokalaka anei ī pahipuhi iho nei ke Taona Pake 1 ke ahi kaLi o na tausani poe Hawaii e no!ib ana a hoopilikia ia ko iakou naau wahi pono kino & iiio i poe ihhuna hoopiii wale i keia ia? I neie iho la anei ke aupani i ke dala ole ia Demo kaiaka na.Lu I ao aku ī na Home Kula i ka po o ka la 29 o Aperila e pau iakoo i ka holo iwaho o ka Hale Ahaolelo i holo ole ka bila aie miliona e loaa ai ke dala o ke aupuni ? Na Deoaokolaka anei i hana iho la a ku ke ahua hana ka haawe o na pilikia a ka lahui e auamo aku ai ma keia hopa. Nawai ia mau hana hoopoluo a pau i ka lahui ma Hawaii nei ? Aole na 4 ke Demokalaka, aka, na Hepubalika ma no. Mai iawe wale mai kakou i na kee o na Damokalaka o Amerika a kakou i ike ma-, ka ole ai a hooh&like ae pel t ma Hawaiī nei, Ina he poe Demokalaka ka poe hana īoo Negero ma Amen'ka, ow ? ,ii hoi ka j poe nana kakou i hana lokoino ma Hawaii nei, a hookahuli i ke aupuni o ka poe Hawaii, a kiloi i ko lakou Moiwahine mai luna aku o kona noho kalaanu, a kaili i ka aina o ka poe Hawaii, Na ka poe Repubalika no i hani maoh ia mau hana me Kuhina Sfcs Tens ma. Aole hiki īa Kuokoa ke 1 hoole īho. Aka, aohe hoi paha ] oia, ua hala ia; aohe do oae ha! apono i ke ano oia mau haua ij ; hana ia mai ai maluna o kakoa,; He man miliona ka nui o ka la-1 hui Amerika, oa lohe aku nei' u el kukou ua pau Ia ltkou |

'i kii, Ijn!inn u':i f LonKuM wili'U ) I n l ikmi nnp.o kti!rtfiilri,% f b*Hiī«, kako» e ho«> l maopopo »ku, ttift iloko o ka Aha- ; oielo iS T m o Aaj<>nkii liajpuia i I wa, eirolu bau*»ri pue Lja oi, au)o u<> uho ! ■ W" hnpnkolu oin fl»!« i ! na Repabdlk» akn, be mau wahi | heinna noko wale 110 ko lakou 01 { ttk« imaa o o-i" Demokti\ak&. IVĪu Hh.l-'» .br>»-o- «»!♦• $*tt»to>i ; na kanajwa paha 'ko la*ou jqqi ( i »»"' "o ( piiiu k<j laKua eiun ha- , .tol9 o ko I.i I *«>«<ecui nna mahlo o ka helnoa | o ua Ilepnhaiiku, a i ole o ko 1 1j kon nrl#> »ria aohe I komo k» Pe- ! rPHideoa o ko hkoa ao«o Demo- | kaiakn iloko o keia kau; he mea |la na ia aoao kalaiaioa lahoi e j paur>uabo ai a haawi pio wale. , l\<j i,a'Auiii liiuu makuiuki loihi ka ! ' »«nliJa o kii aoaoDsmO" ? kalaka ma Amenka, Kka, ua hoo- ! manawanni no oae I.\kou me ka j hooikaika oiaa ana ( aole i hoopio I I ko iakon maoaolaūa a hiki wa!e i ī ka piha ana o makahiki he i iwHLk'iloa h oi, nkahi no a Jau : *- kila hoa ias o ka puka aoa ae 0j i PereBidena, pela no ksi!-.oa ma liawail nei. Ko' ke kahi inau m»kahiki loihi i aneane noai ko kakon noho pio ana a hoomanawunoi ana me ke kupaa, ! ao!e boi i t>aawi pio wale īa kakou malalo o na poe Repnbalika o kakou a &e aha ka mea i ike ia, Ua komo ianakila iho la ka aoao lahai iloko o ka H* e Kau kanawai ma keia kau o 1901. A nowai ka hewa j holopono ole ai na hana-ma keia k.m, n; kakou nn n me kn poe a kakon i koho akn ai. Aole oka holopono ole o na huna i hana la iho nei e lakoa a ino ko Ukou ike he Kiaaina Ktep.o.b.ali;ka.ko kakou e noho hooinalu mai nei, alaila, he mea ia no kakou ka lahui e haawi pio wale ai, a hoolilo i poe liepab'»!ika wale no kakoa a haaiele ko kakoa aoao kaiaiaina ko ka iahui. E hoohalike anei kakou ia kakou iho m.e he poe puaa a!a b nana wa!e aku ana i ka a mai o ka imu, me ka maopopo ole uo iakou no ia imu e kalaa ia aka ai. E noho hamaa wale no anei kakoa e oaua i na mea e hana ia mai ana maluna o Uakou mo ka puai leo ole ae. O ka makoa wale no e ao maa aka nei ia kakoa, e hoomaa i ke kupaa a me ka lokahi, e lauakila hou uo aoanei ka aoao lahai ma keia Kau ae. Aka, e hoaokanak:/ nae e na hoa a mti "ohi hapaku hou i ka i'a o Kapaaa." E ku ana Ke Aloha Ain'a me ka makaakaa e kuhikuhi īa onkoa ī ka ao*o kaiaiaina kupono no kakon ka lahui, me kona īini noi i hana j muoliJa ka pouo no kakou a uie 1 ka kakou maa keiki aku m* keia ! Kaa e hiki hou mai ana i naua īh | hoi ka pono ō na poe ilihuna. C;i! ike maka kakou i na mea i haua j ia iho nei e kahi poe o kakou. j Aohe pomaikai i loaa i ka luhui, i a mii hoolohe i na ao a ke Kno- | koa, he aoao okoa no kona, wai-i ho malie iaia pela. | He nai na hoao aihue e laweiawe ia nei mn ke'alanui Youug | a he nui hoi na olepelepe puka i aniani i pau i ka weheiu e ke ko- j lohe. j O Makiolle ka ekolu o na Peresidena o Amerika Haipuia i I kipo ia. O ka mna o Abarahama Linekona ī ka 1865, G,sfila i ka 1881, a o Makiniie iho ia» M* ka Ventara i holi hoi mai ai o Aethohy Ahlo, kekahi opio Hawali i hoio aku i j?elekane e ' hooalhualuH i kona naauao, ua 1 mal;vila 1 kekahi ui oua ' a boiboi pu mai !a i ' M.% faqpe oei kooa huli hoi. aoa oi.ai l». !