Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 30, 27 Iulai 1901 — Page 4
| This text was transcribed by: | Cyndi Defenbaugh |
| This work is dedicated to: | Kaelene Puanani Ahu-Rey |
KE ALOHA AINA
4 KE ALOHA AINA POAONO, IULAI 27, 1901
KE ALOHA AINA
Hookumuia no ka
Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa
na ka Lahui Hawaii.
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono.
HOGAN E. KALUNA
Luna Hoopuka
ALEX NAWAHI.
Luna Hoohana.
EMMA A. NAWAHI
Puuku a KE ALOHA AINA.
PUKA PULE.
E hoopuka ia ana ma na kakahiaka
Poaono a pau.
No ka Makahiki..............................$2.00
No ka Eono Mahina......................... 1.00
No ke Kope Hookahi...................... .05
KEENA HANA.
Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.
HONOLULU........IULAI 27, 1901
KO KA IINI O NA REPUBALIKA
MAHOPE o ke kakaliki i Nuuanu ana iho nei o na Home Rula aole loa lakou e ae ana i kekahi bila a ke Kiaaina a i ole a na hoa Repubalika e onou hou mai ana e noonoo ia iloko o n ala hana he 14 a ke Kiaaina i haawi hou mai nei, aka, e hoopau ana lakou i ka Ahaolelo a hoi aku n ko lakou mau home. O ka mea kupaianaha i ike ia, aole i hokoia ia mau olelo a ua mau Home Rula nei, aka, ua huli aku lakou a hana pu me ka poai Repubalika i kekahi bila i iini nui ia eia aoao e holo.
Ma ka noho ana o ka Hale o na Senatoa ma ka Poakahi nei, ua waiho mai la o Kikila Baraunu he bila e koi ana e apono koke ke Ahaolelo i ka ae ana aku e uku ia kekahi mau aie o ke Keena o na Hana Hou e ku nei i uku ole ia no kekahi mau makahiki. O keia kekahi o na bila a ka Home Rula i makemake ai e waiho no kahi kau hou aku.
Imua o na hoahano o ua Hale la, ua hoike aku o Kikila Baraunu, he bila ano nui loa keia, a he mea pono e noonoo koke ia, a ina e holo koke ana no i keia pule, e ae no na Repubalika e hookuu i ka Ahaolelo me ka maikai ma keia Paono. Ua ae lokahi na Senatoa Home Rula a pau i akoaakoa ae malaila, a koe o Senatoa White, ua ku aku oia me ke noi ana e hookuuia no ka Ahaolelo me ka noonoo hou ole ia aku o kekahi hana, aka, ua lele aku na manu o kona auna like a apono aku la i ka bila a Kikila Baraunu, a holo ae la ia ma ka heluhelu ekahi ana.
Ma ka Poalua ae na poholo pu aku la me Senatoa White, a holo hou aku la ua bila nei ma ka heluhelu elua ana. Ma ka Poakolu a i i hulo ai ma ka heluhelu ekolu ana iloko o ke Senate a lawe ia maila i ka Hale o na Lunamakaainana.
Ma ka akoakoa ana ae o ka Hale o na Lunamakaainana ma ka Poakolu nai he 16 wale no mau koa i hiki ae, a ua kokoke loa hoi e loaa ole ke koramu. Ua heluhelu mai ke kakauolelo i ka hoike a ke Senate a hoi mai ana ua makaukau loa ia hale e hookuu aku mahope o ke apono ia ana o ka bila.
Mahope o kekahi mau walaau ana a kekahi mau hoa, ua noi mai la o Emaluka e aponoia keia bila ma heluhelu ekahi, ua nui na kokua i lohe ia aku, a holo ae la ua bila aie nei ma ka heluhelu ekahi ana ma ka Hale o na Lunamakaainana.
HAALELE NA POE HANA O
KA PAPA OLA.
Ma ke kakahiaka Poaha nei i waiho aku ai he kanaha kanaka e hana nei o ke keena o ka Papa Ola i ko lakou lawelawe hana hou ana no ia keena. O keia poe kanaka oia no na poe e hele nei maluna o na kaa opala e ohi i na opala o ke kulanakauhale nei a me na poe e hana nei maluna o na kaa lawe mea ino, a o ka hopena i ike ia ua ku wale he ewalu mau kaa lawe opala a me umi mau kaa kawe mea ino me ka poe lawelawe ole.
O ke kumu o keia olohani ana o na kanaka o ka Papa Ola oia no ka hoemi ia ana iho o ko lakou mau uku hana, a aole hoi e like me na la mamua aku o ka noonooia ana o ka bila haawina. Aole i lawelawe ia keia hana hemi lilo mamuli o na manao kolohe maoli o ka Papa Ola, aka, mamuli no ia o ke oki ia ana iho nei o ka haawina oia keena a emi malalo iho o ka haawina dala e loaa ana ia lakou mamua aku nei.
Ma ka Poakolu nei, ua hoike aku o Kapena Johnson ka Luna Nui o na kaa opala a me na kaa lawe mea ino, i kona mau kanaka hana, oiai, ua hoemi ia iho ka haawina no ko lakou mau uku mai ka $2,900 o ka mahina a ka $2,660. O ke alahele wale no e hiki ai ia lakou a pau ke paa ma ko lakou mau kulana oia no ka ae ana e hoemi ia mai ko lakou mau uku, a ina e ae ole ana lakou i keia, alaila, he mea pono e hoopau la kekahi poe o lakou.
Ua ae o Johnson e unuhi ia he $10 o kona uku mahina, na luna $5, a o na kanaka hana i $2.50. O na uku mamua o na luna he $65, a o na hope luna $50, a o na kanaka hana he $40 o ka mahina. I ka ike ana o kekahi poe na hiki kupono ole lakou ke ola hoa me keia mau wahi uku omilumilu no ka hana a lakou e hoomanawanui nei o na ino ua, ua hooholo iho la lakou e waiho aku i ka hana, a ili aku la ko lakou mau ahewa ana maluna o na Home Rula, no ka mea, na lakou i hoemi i ko lakou mau haawina. Ua maalo ae kekehi o na hoa hanohano o ka Ahaolelo ma kahi a keia poe kanaka e kuka ana no ko lakou mau uku, a i ka ike ana o kekahi o lakou i ua hoa hanohano la, ua kahea ia aku la oia e hoi e haua maluna o na kaa a lakou i haalele aku ai no ka uku a uahoahanohano nei i apono aku ai.
Ma ko makou manao maoli iho he hana kupono ole maoli no keia hoemi ia ana iho la o ka uku o keia poe kanak hana. No ka mea, o ka hana a lakou e lawelawe nei aia iloko o ke io o na ea, a me ka hoomanawanui wale no hoi lakou e lawelawe nei no ka pono o ka opu o ko lakou mau ohana.
OLELO HOALOHALOAHA A KA
EKALSIA O WAIOLI, HANALEI
KAUAI, IA JNO, KAKINA,
NA KEIKI A ME NA
MOOPUNA.
Oiai, ua oluolu i ka Makua Mana Loa ke kahe ana mai i Kana kauwa hoolohe, kau aliiwahine i aloha nui ia, Mrs. Charlotte Makuanui Kakina, ko makou hoa paahana pu iloko o ko Iesu Karisto apuni, oiai oia e hooko ana i na kauoha me ka pauaho ole a kona kahu aloha ma ka Ekalesia o Waioli, Hanalei, Kauai, iloko o na makahiki he 24, a lalau mai la na lima aloha ole o ka make a lawe aku la mai ko olua puli aloha ana i ka hora 1 o ka po Poaha, o ka la 20 o Iune, M. H., 1901, ma ko olua home aloha o Kauluaola.
A waiho iho ia oe a me ka olua mau lei aloha e paiauma aku ma keia aoao o ka moana wai akea no ka manawa mau loa me ke aloha nui.
Nolaila,m ua kau iho la mauluna ou a me ka olua mau lei aloha ke kaumaha, ka luuluu, ka ehaeha, ka mokumokuahua o ka naau no kau mea i aloha ai.
Hooholoia: 1—O makou o ka Ekalesia o Waioli. Hanalei, Mokupuni o Kauai o Manokalanipo, @a o ko makou Komite la.
Ke komo pu aku nei makou me oe, e auamo pu i na haawina a pau o ka ehaeha i kau iho maluna ou a me ka olua mau lei aloha me ke kuio no kau mea aloha i hala ma kela ao me kona haku aloha e heahea mai la ma ka aina maikai mao ae.
Hooholia: 2—Ke kalokalo ae nei ka makou leo pule me ke kuio o ke aloha Karistiano, ma na paepae eehia o ko kakou makua aloha ka mea nona ke aloha, ka lokomaikai palena ole, nana e hoomama ae i na kaumaha a pau i kau iho maluna ou a me ka olua mau lei aloha, no ka mea, he aloha ke Akua.
Hooholoia: 3—E hoolaha ia keia Olelo Hoalohaloha ma na nupepa Hawaii a pau o ke Teritori o Hawaii a i ke kane, ka Puuku o ka Ekalesia, a e kope ia ma ka Buke Moolelo o keia Ekalesia, i mea hoomanao no na hoahanau oiaio o ka Ekalesia o Iesu Karisto. Amene.
O makou iho no me ke aloha kuio a waiohia wale, no ko makou hoaaloha i niau palanehe aku la ma kela ao ma o ma ke Kaneana Hou.
Luuluu wale e,
Ma o na Komite la.
Waioli, Hanalei, Kauai, Iulai 14, 1901.
HE MOKU EA I IMI IA E KA
NOEAU O KE KANAKA.
Parisa, Iulai 12. O na poe e noho ana ma ka aoao komohana o ke Kapitala o Parisa nei, ua hoohikilele ia lakou i kekahi mau hora poniponi o keia kakahiaka i ka ike ana aku i kekahi moku ea i like ka miomio me ke siga puhi e lele ana maluna o ko lakou mau kaupoku hale ma kahi he 200 kapuai mai ka ili honua ae, he palanehe kona nee ana mua a i hope elike me na kaa etomobila maluna o ka ilihonua. Ua lele mai keia moku mai na kapa mai o ka muliwai Seine, e kokoke ana i St. Cloud, mahope o kona poai puni ana maluna o kekahi wahi akea, ua lele pololei aku la oia no ke Towela Eiffel, a malaila ua haule iho l aoia ilalo e hooponopono hou ai no kekahi mau minute, alaila, lele hou ae la oia me ka haaheo nui maluna o ke kulanakauhale, a nalowale iloko aku la o na pouli uwahi o ia kakahiaka nui.
O keia moku ea pahaohao oia no ka moku ea i imi ia e ka puniu o Santos Dumont, o keia huakai lewa e hoao ana i kona mau nee ana lewa a Dumont no ka nana ana i ka holopono o ka lele ana o kona moku no ka hoao ana e lawe ae i ka makanao $19,300 a Henry Deutsch i haawi makana ai i ke kanaka hiki ke hana i kekahi moku ea e hoonee ia ana mao a maanei elike me ka makemake o ke kanaka. He uuku wale no na wahi hemahema o ka moku i ike ia, a ua pau koke no i ka hooponopono ia. Ma ka la apopo e lele hou ai ua moku la malalo o ka hookele ana a kona haku Santos Dumont, na ka hoao ana ae e kaili i kela uku makana kiekie.
E alawa ae e na makamaka i ka hoolaha a W. G. K. Kauimakaole e puka aku nei.
Ma ka Mauna Loa i hoea mai ai o Sam Kaluna, he kanaka Hawaii, i lawe ia mai la e hoopaa ma Kawa no ke kali ana i ka hoolohe ia aku o kona hihia pepehi kanaka ma ke kau kaapuni o Kau. O keia ke kanaka i manaoio ia ai @ana i powa ke ola o Yoshida, he Iapana, mamua koke aku nei ma Kau.