Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 21, 25 May 1901 — Page 3
This text was transcribed by: | Mapuana De Silva |
This work is dedicated to: | Bruce Howell, my Dad |
KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 25, 1901.
Nuhou Kuwaho.
OIA MAU KE KULANA O NA BERITANIA.
Ladana, Mei 11. O ka hoike a Haku Kitchener i loaa mai la i ke keena kana no ka la 10 o Mei mai Pretoria mai penei no ia:
Mai ka la 5 o Mei mai he 28 Boa i make, eono i hoeha ia, 230 i lawe pio ia a me 183 i haawi pio mai la. He eiwa tausani puni poka, 230 kaa, 1,500 lio a he lehulehu o na waiwai e ae i hopu pio ia.
NA HOIKE NO MAKINILE.
Del Monte; Kaleponi Mei 11. Ua hoea mai la ka Peresidena me kona mau hoa i Del Monte i keia kakahiaka a e hoomaha ana maanei i ka La Pule; a mahope o ka pau ana o keia mau la elua e kamoe aku ai kana huakai no Kapalakiko ma keia pule aku. Ua hoea pu mai o Kiaaina Nash a me kona mau hoa a me na Elele Ahaolelo o ka mokuaina Ohio i ka Hotele Del Monte i keia kakahiaka a e haalele koke iho ana lakou ma ka hora 2 o keia auinala no Kapalakiko. E hoea loa aku ana ka Peresidena Makinile i Kapalakiko ma ka la 14 o Mei a e hoomaha ana malaila a hiki i ka la 20 e hoomau aku ai oia i kana huakai no na kulanakauhale akau o Kaleponi.
PAKELE MAI KANU OLA IA.
Greensburg, Mei 10. O Mrs. Thomas Wilson o Fairmount, i hoike ia ae ma ka po Poalua nei e kona kauka ua make, ua ola hou ia a aia he manaolana no kona palekana loa. No kekahi mau pule lehulehu ka waiho ma'i ana o Mrs. Wilson, a ma ke ahiahi Poalua nei, ua hamau iho la ka pana ana a kona puuwai a hoopuka ae la ke kauka ua make oia. Ua kauoha ia aku he kanaka hana kupapau no ka hoomakaukau ana i ke kino o ka mea make no ke kanu ana aku. Mamua koke iho nae o ka hookomo ia ana o ka wai laau i a loa iloko o ka mea make ua ike aku la kekahi o na wahine maloko o ka rumi i na hiohiona ola hou o ka mea make. Ua kahea koke ia he kauka a i kona hoea ana mai ua ike ihe la ia ua ola hou o Mrs. Wilson.
HAUNAELE MA DETROIT.
Detroit, Mei 10. He umi tausani kane me na kamalii i hooulu ae i na haunaele ma na alanui nui o ke kulanakauhale nei no ekolu hora ma keia po me na makai helewawae a maluna o na lio, nana i hoopiha ae i ke kulanakauhale me ka pihoihoi.
O na poino i ike ia i keia wa he umikumamalua mau kanaka hoohaunaele a me elima makai i hoeha ia. O ke kumu i ulu mai ai o keia haunaele mamuli no ia o ka hoao ana o ka oihana makai e kue aku i ka haiolelo ana a kekahi kanaka maluna o ka mea pili i ka auhau ma na alanui.
IKAIKA KAUA O RUSIA ME IAPANA.
O keia malalo iho nei e ike ia ai ke kulana keikikane o keia mau aupuni mana nui elua maluna o ka aina a me ka moana penei:
NA IKAIKA KAUA AINA O KEIA MAU AUPUNI.
O ka nui o na kanaka maloko o ka oihana kaua o Rusia i ka wa maluhia ma kahi no ia o 1,000,000 a ua mahelehele ia iloko o na puali helewawae, puali kaua lio a me puali pukaa. I ka wa kaua o Rusia e hoea aku no ia i ka 1,250,000 kanaka kue ia Iapana 90,000 wale no kanaka. I ka wa e pakui ia aku ai ka puali kokua mua o Rusia, e hoea aku no ko Rusia pualikaua i ka 4,000,000 i ko Iapana 160,000. O ka puali kokua elua o Rusia maluna aku ia o 1,250,000 kanaka i ko Iapana 250,000 kanaka. O keia puali kokua mua o Rusia aole he maopopo loa o ka wehewehe ana aku i kona ano. Aka, o lakou nae na poe i noho malalo o ko oihana kaua no elima makahiki, a e noho makaukau mau ana maloko umi-kumamakolu makahiki no ka wa e kaheaia mai ai e ke aupuni. Nolaila, o keia puali kokua mua e ku makaukau nei, he poe kanaka lakou i makaukau i ka lawelawe ana i na mea kaua. Aia pu maloko o Manchuria he pualikoa o 300,000 kanaka i lawa ma ka ike kaua e noho makaukau ana no ka wa a ke Kuhina Kaua Rusia e kahea mai ai, a he kokua nui hoi ia e hoonawaliwali ole aku ai i ke kulana kaua o ka home. A me keia e ike ia iho ai o ka lanakila ana o Iapana maluna o Rusia he mea kanalua no ia.
IKAIKA KAUA MOANA O RUSIA.
Aia maloko o ka oihana kaua moana o Rusia he iwakalua-kumamalua mau mokukaua hakaka o ka papa ekahi i loaa ole aku ko lakou lua ma ka nani a me ka paa, (aka, he ekolu a i ole he eha nae mau mokukaua hakaka Iapana i oi loa ae ke kaumaha), hookahi mokukaua hakaka papa elua, umi-kumamaono moku pale kahakai a me iwakalua-kumamakolu mau moku holo mama o ka papa ekahi i lako pono me na mea kaua. O keia mau mokukaua hakaka he iwakalua-kumakolu a me na mokukaua holo mama he iwakalua kumamakolu o lakou na iwikuamoo o ka oihana kaua moana o Risia, a e kakoo ia ana hoi lakou e kekahi heluna o na moku pale kahakai, na mokukaua holo mama o ka papa elua a me ekolu, na mokukaua liilii, na moku topido, na waapa topido, na moku lawekoa, na moku kokua a me na lako kaua e ae. O na pukuniahi kaumaha o Rusia ua loaa ole ko lakou lua a pela hoi me na pu 6 iniha a me 47 iniha. O na mokukaua Rusia o lakou na moku i hoolako nui ia me na lako kaua mamua o na mokukaua e ae o ka honua nei.
KULANA KAUA MOANA O IAPANA.
Ma ka heluna o na kanaka o ka oihana kaua moana o Iapana ua like no ia me ko Amerika. He 2 ona mau adimarala kiekie, 5 hope adimarala, 6 ria adimarala, 44 kapena, 64 kapena hookele, 295 lutanela, 203 kokua lutanela, 90 pikimana a ma kahi he 23,000 luina.
O na manao hookelakela o Iapana oia no ke kukulu ana i mau pa kapili moku ponoi nona. I keia wa ua hiki ia Iapana ke kapili i na mokukaua i hiki aku ko lakou kaumaha i ke 6,000 tona, a o ke kumu i hiki ole ai ia lakou ke kapili i na mokukaua hakaka nunui mamuli no ia o ka nui loa o ka lilo o ka hookomo ana mai i na lako e kapili ia ai lakou. He 15 ka nui o na pa kapili moku o ke aupuni a me na oihana kalepa, he 4 o lakou i hiki ke lawe i na mokukaua nunui. Maloko o kona pa kapili moku ua hoolako ia ia me na lako a pau o keia au hou. O Iapana i keia wa ke aupuni ikaika loa ma ka oihana kaua moana o ka hikina loa. Ua hiki loa ia Enelani a i ole ia Farani ke hoouna aku i ko laua mau moku i oi ae maluna ona, aka, he mea paakiki nae ia na kekahi mau mana nui e ae e hooko aku ai.
E lawe nui i KE ALOHA AINA i ike mau i na mea hou o keia mau la e nee nei.
Ua hoololi ia ae la ka papa kuhikuhi o na hana lealea o ka halekeaka Ohuma i keia po.
Nuhou Kuloko.
Ua pepehi ia ae he makai e kekahi mau haole koa ma ka po Poaono nei, i ka wa o ka makai e hoao ana e hopu i kekahi haole koa ona.
Ua nalowale ka hoku welowelo mai kona ike ia ana aku ma kana wahi i kau mau iho nei maluna o ka poai lani ma kela mau ahiahi aku nei.
Ma ka hookuku kinipopo i malama ia mawaena o na Kula Kamehameha a me Punahou, ua loaa ka lanakila i ka inoa mua he 9 puni kue ia 6 puni.
Mai ka la mua mai o Mei nei a hiki iho la i ka la 18, he ehiku poe i hoouna ia aku i Kalaepohaku no ka ma'i pupule, 2 Hawaii; 2 Pukiki; 1 Amerika; 1 Porto Rico a me 1 Geremania.
He kanaka nona ka inoa o Kainuwai kai hopu ia mai nei ma Laupahoehoe no ka lawe ola, mamuli o ka make ana o kekahi keiki uuku ma o ke kani hewa aua o ka pu panapana ana e paa ana.
Ua hoao ae he mau haole e komo aihue i ka hale o W. Simerson mauka ae nei o Kapalama, ma kela po Poalua aku nei, aka, ua ike koke ia nae laua a mahuka aku la ua mau kolohe nei iloko o ka pouli.
Ua haawi ae o Geo. C. Beckley he paina luau ma kona home mawaho o Waikiki no ka hoomanao ana i ka piha 25 makahiki o ko laua noho ana iloko o ka berita laahia o ka mare me kana wahine e noho mai la ma Kapalakiko.
Na Makai Nui Baraunu i lawe kino aku i na palapala kii o Loio Kuhina E. P. Dole, Kakauolelo H. E. Kupa a me Loio L. A. Kakina no ka hoea ana aku imua o ka Aha Hookolokolo a Lunakanawai Humphreys, no ka pane ana i ko lakou kumu kue i ka hoike ana aku i ka lakou mau ike i ka Aha Kiure Kiekie.
W. & M. Ltd.
KUAI HOOPAU O NA PAHULOLE
No Elua Pule Wale e Hoomaka Ana i keia Poakahi, April 29.
Na Pahu Lole, na Paiki Lole, a me na Paiki Paa Lima o na ano a pau ke hoolilo ia aku nei ma ke kumukuai haahaa loa e loaa ai i na mea a pau.
Na Pahu Lole Holomoku, 28, 30 iniha loihi $9.90, $10.65 a pii,
Pahu Lole o na Kane, 30, 32 iniha loihi, $16.50. $17.50
Pahu Lole o na Wahine, 28, 30 iniha loihi, $4.60, $4.90.
Nolaila, e na Hawaii mai poina i ke kipa ana ae malaila a e kuai i mau paiki nou.
WHITNEY & MARSH.
I KAUPALENAIA.
1045 Alanui Papu.