Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 18, 4 May 1901 — Page 4
| This text was transcribed by: | Mapuana De Silva |
| This work is dedicated to: | Alice Alekuokamoana Asau Wong |
KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 4, 1901.
Ke Aloha Aina
Hookumuia no ka
Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono.
HOGAN E. KALUNA
Luna Hoopuka
ALEX NAWAHI.
Luna Hoohana.
EMMA A. NAWAHI
Puuku o KE ALOHA AINA.
PUKA PULE.
E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.
No ka Makahiki $2.00
No Ka Eono Mahina 1.00
No ke Kope Hookahi .50
KEENA HANA.
Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi.
HONOLULU MEI. 4, 1901.
PAU ka Ahaolelo iloko o ke panoonoo, pau ka hie ka hanohano a me ka ulumahiehie ka hei o neia mea he Ahaolelo. Nawai i i mai i ka waena konu poniponi o ke kuluaumoe e hookuu ia ai ka Ahaolelo, he mea na kakou i ike ole ai mamua, haha poele ka papai o Honolulu wahi a ka olelo; pela no ka pouli poeleele o na hana i hana ia iho la e keia poe i alakai makapo ia a pau nui iho la i ka haule iloko o ka lua po o ka mihi mau loa. Aole o makou ahewa loa i kekahi mau hoa hanohano o anei i ike ia ko lakou kulana hoopono a pela hoi me ko na kuaaina mai. Aka, ke olelo nei makou i keia, aia ke koikoi o na ahewa ana aku no ka poe alakai nana i alakai huhewa pauaka i keia poe. Nolaila, e hoaokanaka a e koho i ka poe naauao ma keia mua aku, i alakai ia na hana a pau me ka naauao.
KOMISINA KOI POHO PAUAHI.
Mahope o ke apono ana o Kiaaina Dole i ka bila kanawai koi poho pauahi. Ua koho pu mai la oia he elima mau inoa ma ke ano o lakou na komisina o keia hana nui, a ia lakou hoi e waiho ia ai na koi poho pauahi a pau i hana ia e ka Papa Ola i ka 1899 a me ka 1900. O na lala o keia komisina i koho ia mai la oia o
Fred W. MacFarlane, Lunahoomalu.
Arthur C. Lovekin,
Jos. F. Pratt,
A. N. Kepoikai,
F. J. Testa.
He eono mahina a keia komisina e noho ai ma ka uku o $10 o ka la. O ko lakou keena hana e hoike ia aku no ia ma keia hope aku.
HOOKUUIA KA AHAOLELO ILOKO O NA HORA PONIPONI O KE KULU AUMOE.
Aohe kau Ahaolelo i ike ia ka popopo a me ka palakai maoli no o na mea hana elike me keia. Aole loa maloko o ka moolelo o ka wa e ku ana o ke Aupuni Moi a pela mai hoi i na aupuni kui a ka poe P. G. oia ke Aupuni Kuikawa, a me ka Repubalika Hawaii. Aka, i keia kau mua loa o ke Teritori mua o Hawaii, ke kau hoi i ike ia ai ke komo nui ana o na poe Hawaii ponoi mai ka aoao lahui mai.
O ka oi keia o ka pauaka a me ka hokai maoli no o na hana a ka poe a kakou i kau aku ai na manaolana e pono ana a e pomaikai ana la hoi ka aina a me ka lahui ma @@ @@kou hana, eia ka aole. Iloko @@le iho la no ka lakou mau hana o ke paonioni a me ka mokuahana a hiki wale i ka hookuu ana ae la. O ka mea kupaianaha a makou e hoike aku nei oia keia. Aia ma ka aoao o na Home Rula ka hapanui o ka mana iloko o ka Hale Ahaolelo, iloko no nae oia nui a me ka uuku loa o na poe Repubalika eia nae, ua puhili keia nui i kela poe uuku, a huli aku la e olelo i holopono ole ka makou hana i na poe Repubalika a oukou i koho ai e ka poe o Honolulu oia o Kikila Balaunu ma a me Kale Aki ma. Auwe, ka wahahee e, i ke alo iho la no ka ka ulu a hala no, i mea aha ia o ke kuhikuhi ana aku no ia poe ka hewa, no na alakai lalau no ka hewa o oukou, i hele mai ka oukou e hookeikei puawa wale no: Kai no hoi i hele mai oukou e hoike i ko oukou makaukau a me ko oukou manaoio hana, aole o ka nana wale aku ia poe uuku, oiai, na oukou ka Peresidena a me ka Lunahoomalu o na hale elua, a o oukou ka hapanui.
Ua hoike maoli mai no keia poe i ka waiwai ole o ka puka ana a hele mai ianei e hoopau manawa, a e hoonui lilo wale ai me ka holopono ole o ka lakou mau hana. O kahi mea kupaianaha no, o na Ahaolelo e ike mau ia nei, ua wehe ia lakou i ke ao iloko o ka hauoli a me ka ulumahiehie a hookuu ia me ka ulumahiehie, he ole keia, hookuu ia kekahi hapa i ke aumoe o ka po Poalua Apr. 30, a o kahi hapa hoi i ka po Poakolu mai Mei 1 iloko wale no o na hora pouliuli poeleele o ka po i hookuu ia iho la keia Ahaolelo a pela i naku makapo ai na hana e hoike maoli mai ana he mau hana hua ole ka keia poe no ka po. A ke hoi al@u nei lakou i o oukou la e ka poe nana lakou i koho me ka waiwai ole.
HE MAKANA HIWAHIWA I KE ALOHA AINA.
E kala ia mai makou ke hoike aku imua o ko makou poe heluhelu, aole ma ke ano e pai ana ia makou iho, aka, e hoike ana makou i ka mea oiaio. He nui ka poe o na aoao kalaiaina like ole o kakou i kipa mai i o makou nei e haawi mai i ko lakou hoomaikai no ka wiwo ole o ka makou makakila i ka hoike ana i na mea oiaio a pau e pili ana i na hana a ka poe o ka Ahaolelo a me na mea i hana ia e ka Aha Elele i hea ia e ka Peresidena Kalauokalani o ke aoao Home Rula, mamuli o ka makemake o ka Elele e hoolilo i ka lahui a me ka inoa o ka aoao kalaiaina Home Rule i "Repubalika." Eia ka pane a kekahi o keia poe, ua pololei ke ku ana o keia nupepa i wahaolelo no ka lahui Hawaii, oiai oia e hoike ana i ka mea oiaio me ka hoopeepee ole a hoopilimeai ole, no ka mea, he ole loa ka hoike a na nupepa kakoo Repubalika, e manao ia mai ana no ka olelo a ia mau nupepa ha manao hoino aoao kalaiaina no ia a he mea ole hoi ka olelo a ka nupepa Kuokoa Home Rula, oiai, he wahi kakaolelo a he wahi mea paahana no ia no ka poe o ka aoao Home Rula, aohe e hilinai ia kana noke mai i ka walaau a hanapilo ka leo, oiai, o lakou hokake no ia i hokake pu iho la me ua poe nei o lakou.
Nolaila, me ka aoao o ka makou hiwahiwa KE ALOHA AINA ke lawe mai nei i keia makana makamae mai ko makou mau hoa mai o ka puupuu hookahi a puana ae i keia mau wahi mapuna olelo. Ma-ha-lo. I hookahi ke kaunu like ana a kakou i Waiolohia. Aohe o na mea i hala ua hala ae la ia nana ia aku keia mua.
HALAWAI ME KA ULIA POINO.
He lono ka i hoike ia mai ai ia makou, ua loaa mai nei he hoike maluna o ka mokuahi Kalaudina, ua lilo i ka wai he elua mau opio ma ka Poakolu nei, Mei 1, ma Waihee, Maui. Ma ia la ua lawe kekahi kumu kula i kana haumana no ke poowai o ka hui mahiko o ka ona miliona no ka hoohala manawa ana, a oiai na opio e walea ana i ka paani ua hoea mai la kekahi waikahe nui a lilo aku l ahe kaikamahine opio nona na makahiki he 6 a me kekahi keikikane no ia huina makahiki no. Ua loaa no ko laua mau kino make mahope iho. O na mea i make oia o Virginia Ahu a me Moses Maialoha. He mau keiki e ae no kekahi i pakele mahunehune mai na ola. Menemene wale ka hopena i loohia i keia mau opio.
KAU AHAOLELO KUAKAWA.
E noho ana ka Ahaolelo Kuikawa ma ka Poakolu ae nei, Mei 8, no ka hooholo wale ana no i na bila haawina, aole no kahi mau hana e ae a ka Ahaolelo i hana iho nei a hapa pu. Oleloia mai i hapa pakuikui ae no ka KE ALOHA AINA i ka hana ole ia o ka bila koi poho pauahi o ka poe i hoopoinoia e ka pauahi nui, ina no ka aole e hana ia e keia poe a hookuu wale keia Ahaolelo, pela io paha, aohe no hoi he wa o ka lele aku no ia i kuahu, akahi no a hooholoia ia bila i ka la mamua iho o ka hookuuia ana ae la o ka Ahaolelo.
Ma ko makou lohe wale mai i ke kumu i hoapa ia oia bila mamuli no ia o kahi poe manao lokoino puni dala o lakou, e ake ana aia a uku ia mai e kahi poe na lakou kekahi mau koi poho. Eia ka olelo a kahi poe aia paha ko makou hooikaika aku ia bila pauahi a akaka mai ka loaa mai o ko makou wahi uku o ko makou hana ana aku i ko lakou mau pomaikai, alaila, makepono ko makou hooikaika ana. Nolaila, mamuli o keia apa loa ia ana, ua hiki ke koho aku oia paha ke kumu o ka ulolohi ana. Auwe no hoi ka lokoino, aloha ole i na hoakaanka i hoopilikia ia. A he laki keia holo ana ae la oia bila ano nui, a koe aku la ka nui o na bila i manao ia he mau bila kupono e hooholo ia i keia kau.
POHA HOU KA MA'I SAMOLA POKI MA KAUAI.
Ma ka mokuahi Mikahala i hoea mai la i anei mai Kauai mai, ma ka Poakolu nei, i loaa hou mai ai he hoike i ka Papa Ola, ua poha ae la ka ma'i samola poki ma ka mahiko o Waimea, Kauai, mawaena o kekahi limahana Porto Rico, nona na makahiki he 25.
Ua ike ia na helehelena o ka ma'i samola maluna o keia Porto Rico ma ke ahiahi Poakahi nei, Apr. 29, a ua hookaawale koke ia aku oia mai ka noho pu ana me kona mau hoa. O ka elua iho la keia o na ma'i samola poki i ike ia ma Kauai iloko o keia mau la pokole mawaena o na Porto Rico. O kahi e hoea mai ai o keia ma'i weliweli ua hiki ole ia i na kauka ke koho maopopo aku, aka, o ka mea wale no e ike ia aku nei he lahui lawe mai ka keia i na anoano ma'i ino.
He kuai hoopau nui o na aahu kane ma ka halekuai White House i keia mau la, e kipa ae malaia.