Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 13, 30 March 1901 — Page 8
This text was transcribed by: | Eunice Summers |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
MOOLELO HOONI PUUWAI
--:NO:--
Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!
Ka Makaikiu Kupaianaha!
MOKUNA. III.
O KA PILI ALOHA A MAUA, UA MAKALA!
--KELA AO A ME KEIA AO, AOHE MAHA.
E nonoi pu aku ana au i kona ihiihi hoano, e haawi a e kau mai maluna ou i ka ike a me ka naauao e hookaakaa ia ai kou naau a iki oe i na mea a pau o keia ao luhi a me na mea i piha ai, a mai ko keia ao luhi talena aku, a i ka poai o na ponaha o kela ao.
Ua haawi aku o Silevia i na hoolohe ana no kela mau olelo hope a Makua Dagalasa, a i ka pau ana, alaila, kamailic aku la ia. Ke hoomaikai nui nei au ia oe e ka Makua a ke aie nui nei hoi au no kau mau olelo ao. Aka, he mea ehaeha nae nou ke olelo ae, ka make iloko o keia ola hou ana. No ka mea, o kela ao a me keia ao. ahe maha ana no Silevia. He oiaio, e ola ana au ma keia ao, a hana i na hana no keia ao, aka, heaha ka waiwai o ia mau hana ana? Aole, o kuu puuwai ua anuanu oia, a o ke aloha iloko ona ua paakiki.
E ola ana au ma keia ao he wahine puuwai anuana, a make aku hoi ma kela ao he wahine me ku puuwai ua paakiki ke aloha iloko ona, no ka mea, ua mokalakala ke kaula kaakolu o ke aloha, mokalakala ma keia ao, a mokalakala aku no hoi ma kela ao, nolaila, o keia ao a me kela ao aohe maha no Silevia, ano, e aloha aumoe kaua e Makua Dagalasa, a hui hou i ka la apopo.
Ua haawi mai o Makua Dagalasa i ke aloha aumoe ia Silevia ma ka lulu lima ana, me ka hapai pu ana ae i ua ui ala maluna o kona mau kapuai, a iloko o ka hapa minute ua nalowale aku la ua ui Silevia nei iloko o ka pouli mai keia ilina ku papau mai o ka poe make, kahi hoi i anehenehe ai ko ola o ua ui puuwai anuanu nei a me ke aloha paakiki e lilo mai kona hale kino lepo aku no ka moe ana i ka moe kau a honilo.
MOKUNA IV.
IUU PUUWAI UA ANUANU -- KE ALOHA ILOKO ONA, UA PAAKIKI.
Iloko o ka pouli o aaki ana, a me na kapuai kaumaha hoi o ka ui Si levia, ua hoi pololei aku oia no lokowai Home, ka Edena hoi ana i hoohala ai me ka kauoli i na la o ke aloha e pumehana ana, a o ka home hoi a ua Silevia nei i manao hou ole ai e hehi hou ku ana kona mau kapuai ma kona mau papahele. Iloko o ka luhi a me ke anu, aia ua Silevia nei ua hoaa aku la no ka hale, a ma kekahi o na puka aniani o ka hale elua, aia he malamalama o ke kukui ke uiuiki iki mai ana, a ua Silevia nei i ike aku ai.
I ua Silevia nei i komo aku ai iloko o ka hale, huli ae la ia mao a maanei o ke keena, aia hoi, he mehameha pu wale no na mea i hala wai mai me ia, he pouli mao, a he poeleele maanei, a oia kana i namunamu iho ai: Puanuanu, puanuanu ka hoi ka hale i nele i ke aloha. Ma kela ahiahi aku nei, ke ahiahi hope loa hoi a ka lokoino a me ke aloha ole i kipa mai ai aia au me kuu aloha i na pua e hoohala ana mawaena o na kihapai pua o Lokowai Home nei, a i keia hora auhea la oia? Aole! Ua hala! Ua haalele mai oia iau.
O! E ke au kokoia o ka manawa, heaka kao e kokohi nei iau? Aole anei i keia hora ka manawa like a kuu ipo o na launahele i apo mai ai oia iau me na huaolelo lokoino o ke kumakaia e hea mai ana iau, kuu aloha, kuu hiwahiwa, a o kuu mea nani, aka, a hiki mai la nae i keia la, heaha kana i kahea hou mai ai iau? Auwe! Hea mai oia iau mai Barae mai, e Silevia, aole oe o kau wahine mare. E Silevia, ua kaawake kaua no ka wa mau loa. Lokoino! Kokoino kela mau olelo!
Alaila, me ka ehaeha nui hanini iho la kona mau waimaka, a i ka hala ana ae o kela kuakeko ikiiki o ka luuluu i haawe iho la maluna o Silevia, ua hele pololei aku la ia no ka rumi o ka wahine malama keiki, mailoko mai o ka poli o ua lede malama keiki ala ua lawe mai la oia i kela kamaiki bebe me keia mau olelo mua o ka hoolauna.
Hookuu mai me au ka bebe e Jinnie, i hoomama ia ae ai kou mau luuluu, a ma ke kakehiake, alaila, hoihoi hou mai au iaia me oe.
Aole pane ma ka aoao o Jinnie no kela mau olelo a kona baku wahine, aka, ua kunou wale mai no kona poo me ka lawe ana mai i ka bebe a hookuu iloko o na lima o kona mama, alaila, me ka pane leo hou ole iho honi iho la ua Silevia nei kana bebe, huli ae la hoi no kona keena moe.
Maloko o kela keena a malalo hoi o ka malamalama hopipi o ke kukui e a ana ua hoohala iho la o Silevia i ke koena o ia po ma ka noonoo ana i na la i hala, oiai, kana kamaiki bebe e moe ana iluna o ka moe Wahi a ua Silevia nei iaia iho me ka nana ana aku maluna o kana kamaiki bebe. E make pu kaua i ka pololi a me ka nele, a o na mea a pau a ke dala a kela kanaka lapuwale o ka lokoino i kuai ai, aole loa ia e hanai ia mai ia kaua, aole ka waiua, aole loa hoi i ka ai. I keia hora ua puanuanu kuu puuwai nona, a o ke aloha pumehana iloko, e paakiki ana ia elike me ka hau paa a ke haiawai hou aku kaua e Ailika Lema ko kamakaia a me ka lokoino aole loa ka puanuanu o kuu puuwai e pumehana hou ana me kou aloha, a o keia aloha pumehana hoi o ka puuwai o Silevia au i ike ai e Ailika Lema i na la aku la i hala, e paakiki ana ia a hoihui me he hau paa ala.
Ua nui a lehulehu wale na olelo o ka ehaeha i puka ae mai na lehelehe ae o Silevia, a i ka ua a ka malamalama o ke kakahiaka nui i komo uiuiki mai ai iloko o ke keena ua kamailio hou ae la ia i keia mou olelo: E Lokowai Home, malalo o kou mau malumalu i hoohaia iho ai au me ka hauoli o ke aloha, a malalo no hoi o kou malumalu i hui a halawai mai la au me kou mau luuluu a ehaeha, a ano, malalo auanei au o kou mau malumalu e waiho iho ai au no ka wa hope loa i kau nau kue ana a pau no kuu Ailika Lema lokoino, a ke ulia ke au o ka manawa ana e maalo a hoea hou mai ai iloko nei ou e Lokowai Home a ninau no na huikala ia ana, aole loa auanei ia e loaa ana iaia, no ka mea, o kuo puuwai ua anuanu ke aloha iloko ona ua paakiki. Nolaila, namua o ka napoo ana o ka malamalama o ka la o keia la, e puka no kau olelo hooholo hope maluna ou e Lokowai Home.
Me keia mau olelo hope a Silevia ku ae la ia maluna o kona mau kapuai wawae me ka maloeloe, lalau iho la i kana kamaiki bebe a owili ae la iloko o kahi huluhulu kihei hoopumehana, oiai, ua bebe ala ua puiwa ae iloko o ka hikilele a ka moe a kapalili ae la kona leo uwe, a oia ka Silevia i hoonana iho ai me keia mau olelo o ke aloha makuahine.
Hamau, hamau e kuu hiwahiwa aloha, eia kaua elua wale iho no imua o ke ao akea, aohe hoopakele. O oe a me au wale iho. O! E kuu luhi, kuu milimili, ke aloha hookahi wale iho no au e hiipoi aku ai, a e mehana ai hoi o kuu po anuanu ke hiki mai. E hoomaikai ia na lani, a e haawi mai hoi i na hoopakele ana no kaua, na mea i haalele lokoino ia i keia ao.
A pau kela mau olelo kaukau a Silevia maluna o kana kamaiki bebe, aia hoi, ua komo koke mai la o Jinnie ka wahine malama keiki, a lilo koke aku la no ka hooilina o Lokowai Home iaia, a nana hoi i lawe loa aku ua hooilina ala a mamao mai kona makuahine aku.
Ia Jinnie i hala aku ai me ka bebe, ua hoomakaukau koke iho la o Silevia iaia iho no ka halawai ana aku me Makua Dagalasa ma ia kakahiaka elike me ka laua i kamailio ai ma ka po i hala iho la, a ma ka hora ewalu ponoi o ua kakabiaka ala, aia o Makua Dagalasa ua hoea mai la, a ua hookipa ia aku hoi oia e Silevia ma ke ano, me he mea ala aohe he mau haawina anoe e pili ana i ko Silevia ola ana.
Ua hoea pu aku me ua Makua Dagalasa nei he kanaka opio, a nona na makahiki ma ke koho wale aku, me he mea la, aia mawaena o ka iwakaiua-kumamalima, he oiwi pololei ko ua kanaka opio ala, me na helehelena ui a molale i ka naui, uliuli na onohi maka, a o kona mau wili lauoho he lupalupa eleele ia me ka aeae, e maewa ana ma kona mau poohiwi, a maluna ae o na mea a pau, ua lau e ua kanaka opio ala me na loina a ko ke ao nei a pau e nema aku ai. He ui me ka nani, a ina o ua kanaka opio ala ka mea i omo i ka waiu o ka makuahihe o na wahine ui loa o ke ao nei, alaila, malulna auanei o kona lae, e wela mua loa ai ka haokani a Solomona i kanaenae ae ai ma ke mele:
A I loaa oe lau mawahom
E honi no wau la oe.
O keia kanaka opio iho la oia ke kokoolua o Makua Dagalasa i hoea mai ia ma keia kakahiaka o kona hui a halawai hou me Silevia.
Aple i pau.
KIPU IA E NA BERITANIA
Cape Town, Mar. 20. He hoike kai loaa mai la ua kipu ia o S. Minabe a me J. S. Nauwoudt ma. De Aar i ke ahiahi nei no ke kipi a me ka pepehikanake, a mahope o ko laua hookolokolo kanawai koa ia ana. He pule ae nei ke kau ana o keia hoopai maluna o laua no kekahi hoopoino ia ana o kekahi kaaahi ma kahi kokoke loa i Taasboch, a ma ia hana ana ua make elima mau kanaka, Ua apono aku o Haku Kitchener i keia hoopai. Ua alakaiia na paahao i ka wa o ka ia i napoo aku ai no waho o ka pa kaua e na koa a kipu ia aku la. Ua make koke no laua. He kahunapule me ka ohana kai noho pu me laua a hiki i ka hora hope.
Mafeking, Mar. 30. He puali o na Beritania e hakilo ana i na enemi ma ka hikina hema o ka Panalaau Muliwai Alanui ua hoea aku ia ia i Wepener. a malaila ua lawe pio ia ae la a lakou he heluna nui o na hipi a me na lako ai a na Boa.
Cape Town, Mar. 21. He lono kai loaa mai la mai Crodock mai eolelo ana: Ua halawai aku ka puali o Konela Gorringe me na Boa ma ka la 15. Mahope o kekahi hakaka ana ua ikeia he eiwa Boa i make a me ehiku i hoeha ia. O ka poino o na Beritania he hookahi i make a me umi i hoeha ia.
Ohuohu mau no Ka ALOHA AINA me na ono like ole.
Eia aku ka Elele Wilikoki ke au mai la i ke kai, pela na @no i loaa mai.
Pii ka ena o kekahi mau hoa Home Rula ia makou no ka hoopuka i na mea e pili ana no lakou. Ke upu nei e make KE ALOHA AINA.
Ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei i hoea hou mai ai ka mokukaua Beritania Icarus, mahope o kona kaawale ana mai keia awa aku no aneane elua mahina. Ua holo aku oia no na paemoku hema o ka Moana Pakipika no ka nana ana i kona mau kupa makaainana o noho la ma ia mau wahi me ke kipa pu ae ma Tahiti. I hoea hou mai la oia i anai no ka hoopiha nanahu a me lako ai ana, alai@, huli hoi loa ma ke alahele o Mekiko a me Amerika Hema no ka home.
KA MOKUAHI PEKINA
Kapalakiko, Mar. 21. Mamuli o ka ikeia ana ua nakaka o hope o ka Pekina i kona wa e kau ana iluna o ke alahuki moku, e hooponopono ia aku ana ia wahi. Mamuli oia kumu, aole oia a haalele iho ana i anei ma ka Posono, aka, ua ka Poalua, a i ole, Poakolu ia a haalele iho ai.
OLELO HOOLAHA
Ke hoike ia aku lei ka lohe i na mea a pau he mau umeke ka lakou a me ka mea nona ka Moe Koa e waiho loihi nei ma kuu keena nei e kii koke mai lakou iloko o na la he 15 me ka uku pu mai i ka luhi o kou hoomaemae a malama ana a me ka hoolaha ana, a ke hala keia mau la i hoolahaia ai he mana kou e hoolilo ai i keia mau waiwai.
Owau no me ka oiaio.
JOHN MALEY.
Honolulu, Mar. 30, 1901.