Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 11, 16 Malaki 1901 — Page 6
This text was transcribed by: | Janeen Bodary |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
6 KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 16, 1901.
KE KAU MAI NEI NA MAKA O AMERIKA.
Ua hapai ia mai makou e kamaiho ae maluna o keia ninau e kau ae la, oiai, ua hala na la o na manao kohokoho wale no ko kakou lilo a lilo ole aku paha ia Amerika.
A oiai kakou e ku ana he aupuni a mahele no Amerika, aole no i nele ke kau ana mai o kona maka maluna o ko kakou kulana hooponopono aupuni, e lawelawe ia mai nei e ka Ahaolelo i keia mau la, a o ka nee ana o na hana Ahaolelo kuloko o kakou nei, ma ke alahele akea a kaulike, ma ke ano e ikeia mai ai e na aupuni la he hiki no ia kakou Hawaii ke hooponopono i ko kakou nohona aupuni ma ke ano i kulike me ko Amerika mau hooponopono ana, he mea nui loa ia iloko o keia noho Ahaolelo ana, i liko ka hapanui i ka aoao o ka lahui, a he Hawaii oiwi wale no hoi lakou a pau.
I ko makou nana a hakilo ana aku i ke kulana o na hana o ka Ahaolelo i na la i hala ae nei, ua hoomaopopo aku makou ma kekahi mau hana, ua hiki no ke olelo ia ae, o ka haawi ana aku o ka lahui i na mahalo ana no na hana kaulike i lawelawe ia, pela no o Amerika e hauoli mai ai, aka, ma kekahi mau hana, ua manao makou ua hala loa ae ia mawaho o na mea hiki la makou ke haawi aku i na mahalo ana, a ke kanalua ole nei makou pela no o Amerika e nana mai ai.
E like me ko makou ike aku i ka holomua o ka hoonee ia ana o na hana o ka Hale Lunamakaainana, he mea no ia na ka lahui a me makou pu e hauoli ai a haawi aku i na mahalo ana, aka, no ka Hale o na Senatoa, ma ka makou hoomaopopo ana, aole he like o kona kulana holomua me ka Hale o na Lunamakaainana, ma kekahi mau mea ano liilii no hoala ia mai la he mau ninau ano nui e lilo ai ka hanohano o ka hale kau kanawai i mea maulua wale ia, a makou e makee aku n@a mau pono, a pela no paha me ka lahui ma ia manao hookahi.
Ina oia iho la ke kulana o ka Hale o na Senatoa e hoomau aku ai no na wahi la kakaikahi i koe, me ka hoololi ole ae i alahele hou o ke ano holomua, ua maopopo loa, aohe he wahi mea e hana ia ana no ka pono o ka lahui, a koe wale iho no paha, ke kaukai ana aku i na bila kanawai a me na pono e waiho ia mai ana e ka Hale o na Lunamakaainana imua o ua hale la, a malaila paha kahi hookanaaho no ka pono o ka lahui, aka, aole ia he mea e hiki ai ke olelo ia ae no ka hale o na Senate ia mau pono a me na pomaikai i haawi ia mai no ka lahui i na he mau kahi i ku i ka pono.
Ma ka makou @kilo ana aku i ke kulana o ka hale o na Senatoa ua hiki ke olelo maopopo ia oia ka hale i piha me na poe naauao, e hooholomua ia aku ai ka pono o ka lahui, aka, ma ka hana, ke olelo nei makou ua oi ae ke hana a me ka holomua o na mea i lawelawe e ka hale o na Lunamakaainana, a elike no me na ike i loaa ia makou, aole no e nele ka loaa ana aku oia haawina hookahi ia Amerika, e lilo ai i mea @ kaupaona ia mai ai e ua aupuni la, ke kupono ole o ka hoomau ia ana mai na kakou e hooponopono no kakou iho.
I olelo ae la makou pela, mamuli o na Kauawai a Amerika i haawi mai nei ia kakou i oi aku i ko kekahi mau Panalaau e ae ilo ko iho o Amerika Huipuia, ma ia ano no koho iho makou, he Kau Ahaolelo keia na Amerika e hoao mai ana i ke kupono a me ke kupono ole ia kakou oiwi ke hooponopono no kakou iho, a ina me keia iho la ke kulana i loaa ia kakou, e manaoia ai he kulana holomua a kaulike io no ka pono o ka lahui, he kanalua ko makou i ka hiki ke hoomau hou ia mai keia mau pono i loaa mai nei ia kakou mai ia Amerika mai, oiai, he wahi pono wale iho no keia i like me ka ohu i kau iho maluna o kekahi kuahiwi, a i ka wa e pa ai ka kukuna mahana o ka la, e nalohia aku auanei oia a pau kona nani.
Pela no me keia pono i loaa mai ia kakou, oiai, he pono pau wale no ke hoopau ia mai e ka Ahaolelo Nui o Amerika e noho mai ana ma keia mua iho, hana ana noonoo ana no na la e hoea hou mai ana, aole hoi o ka olelo iho, aole au e holo Senatoa hou ana, a pela aku.
Aole ia he olelo no ke ola o ka lahui, he uku a he hopena ko na hana a pau.
MR. HOME RULA, LULU LIMA KAUA.
Ma kou manao pepa o ka la 9 nei o Maraki, i ike iho ai makou i kou kahua akea e paio ana no ka pono o ko kaua lahui, oia hoi ma hoike ae oe ma kou ano Home Rula aole oe no ke kino hookahi, a poai lahui hookahi paha, aka, e ku ana oe no ke kaulike a no ka pono o na mea apau.
He oiaio, mai loko mai o ke kaulike o kekahi kanaka e nui ai kona hilinaiia, a mai loko mai o ke kaulike e wae ia ae na kanaka hiki ke hilimai ia e alakai i kekahi lahui, mai loko mai o ka @oho ana kaulike e wae ia mai ai na kanaka i lilo i mau lunakanawai kiekie e haawi ana i na olelo hooholo kaulike. O ka loaa ana he nohona kaulike iloko o kekahi lahui, oia ka mea nana e kinai i ka ulu ana mai o ka kuee a me na lili pili kalaiaina.
O ka mana o ke kaulike oia ka mana kanawai kiekie loa, e lilo ana anei ia i mea no kekahi kanaka a nupena paha e kipaku ia mai ai, he hana nohe wale kela, aole loa he mea nana e kue i ke kaulike, no ke kaulike o Iehova i lilo ai oia ke poo o na lunakanawai kiekie ma ka lani a ma ka honua, no kona kaulike i hoomana ia aku ai oia i Akua no na kaulike.
No keia manao alakai ou e ka makamaka nupepa, ke haawi aku nei KE ALOHA AINA i kona pulima o ke aloha a me ka hoomaikai ana nou e ka Home Rula, o ke kanaka i kupaa ma ke alahele o ke kaulike, e alakai auanei o Iehova iaia. A o ka mea hele hewa mawaho aku o na kaha o ke kaulike, he la no e okupe ai oia. E hana ma ke kaulike o ka lahui pu me oe.
PALAPALA HOALOHALOHA
A NA LALA O KA PUALI
PUHI OHE A KA LA-
HUI HAWAII IA
MRS. E. A.
NAWAHI.
Ua lohea ka leo ma Elilo, he piho he uwe ana. E uwe ana o Aima no kana kaikamahine no ka mea, aole ae nei oia; ua hala, ua huna na maka na`o i ke aouli-pouli-poele ka hale, ua hala ke kamaaina heahea e ola ai ka malihini ke hoea aku i ona `la. Auwe! Ka mea manaonao e:
Me ka maka no e amo aku ana, e naua aku ana no. O ka pehia iho la no ka ia e Kauakanilehua. Uwe-eha no hala o-Upeloa i ke anu, hala aku la ka oiwi kapukapa nana e kahiko ia mau pua hala onaona o Keaau-iliili nehe olelo i ke kai o Puna i ka ulu hala la-e-kai-koo-puna. Aloha wale.
Ke aloha aku nei na l@la a pau o ka Puali Puhiohe a ka Lahui Hawaii ia oe e Kaleionamoku i ke kapu. Ike wale aku hoi ia Nawahiokalaniopuu aloha aku; hai aku i ka mea hou iaia, ua lanakila ka aoao ana i hooikaika ai i ke anu a me ke koekoe.
He u he aloha ia oe e ke Kai o Paikaka i ke one wali o Ohele, oia mau lelehuna kai e kiheahea ana i na papalina o Kaleionamoku ua hala, a ua pau kou kilihune ana maluna oia oiwi lahilahi i hanai ia a nui e Kanakanilehua o Hilo Hanakahi.
A e ka makani puulena halihali aala o Panaewa. E pau ana kou hoope aloha ana iaia, a no ka mea, ua hala ka puulena aia i Nuumealani. Ua imi aku la no ia Nawahiokalaniopuu, loaa aku no ia oe e lualai pu ana me na kini i hala e aku, e kali ana no ka leo o ka pu a ka Anela. E hooho olioli pu ana me na kini lani me na pila kani e hosana ana i ke keiki hipa kina ole. Ihiihi! Ihiihi!! Ihiihi!!! O Ieova o na kaua. Ua piha ka lani a me ka honua i Kona nani, Nana no i haawi mai, Nana no e lawe aku. E hoomaikai ia no Kona inoa.
Nolaila, o makou o na lala a pau o ka Puali Puhiohe a ka Lahui Hawaii, ma o ko makou komite ala; ke komo pu aku nei me olua e Emma A. Nawahi, ame Mrs. L. A. Like, ma ka auamo pu ana i na kaumaha luuluu no ka olua opuu momi i hala e aku. A oiai no hoi kana mau nana kokua aloha i @o makou hemahema i ka A. D. 1897 me ka poina ole iloko o ko makou puuwai.
Nolaila, ke kiekie ae nei ka leo o ka makou pule i na paepae o ko Iehova Nohoalii nani, e noi aku ana i Kona oluolu e lawe aku i na kaumaha a pau mai a olua aku, pela no mai kona mau kaikunane aku, a pela no hoi me ka ohana a pau loa, a e noho me ka manaolana mau no ka huipu aku me ia ma keia aina laelae, a ma ka lokomaikai o ke Akua, me ke aloha o Iesu me ka Launa pu ana mai o Kona Uhane Hemolele me kakou a pau. Amene.
Ko`u haahaa,
Samuel K. Kamakaia
HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA
A KA MEA MORAKI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i @aua ia ma ka la 14 o Ianuari, 1899, @ C. H. Patzig o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori O Hawaii, mea moraki, ia John @din o Honolulu, i olelo ia, n@ea paa moraki, a i hoopaa ia ma ke Keena Kope ma Honolulu, ma ka Buke Aupuni 187, ma na aoao 263 a ka 264, he manao ko ka mea paa moraki e paa i ua moraki la no ka hahaki ia ana o ka aelike, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa a me ka uku panee i kona manawa i olelo ia.
Ke hoolaha pu ia aku nei, o na waiwai i paa maloko o ua moraki la i olelo ia e hoolilo ia aku ana no ia ma ke kuai kudala ia an@ ma ko keena kudala o James F. Morgan, ma alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Po@ono, Maraki 30, 1901, ma ka hora 12 awakea. O na waiwai i hoakaka ia maloko o ka moraki i olelo ia, oia keia:
Oia no kela apana aina a pau e waiho la ma ke kihi o ke alanui Metcalf a me ke alanui Beckwith, kokoke ma Punahou, i olelo ia ma Honolulu, e hoakaka ia ana, pe@ei:
E hoomaka ana ma ke kihi, a i ole, ka hui ana o ka aoao komohana o ke alanui Metcalf me ka aoao hema o ke alanui Beckwith, a e holo ana:
1. Hema 75@ 40' Komohana, Hookahi Haner@ ame Iwakaluakumamahiku (127) kapuai, ma keia alanui Metcalf i oleloia ae nei.
2. Akau 54@ 50' Komohana, ma ka laina e kaulike ana a hoea i alanui Beckwith, ma ke Komohana Kanahiku (70) kapuai ma ka aina o A. Marques.
3. Ma ka laina e kupono ana i keia i hoike hope ia ae la maluna, ma ka palena o kekahi ap@na aina o Sacinto de Monte. Hookahi Haneri (100) kapuai a holo @ka a hui me kona pili ana me ke alanui Beckwith i olelo ia ae nei.
4> Ma ke alanui Beckwith i olelo ia ae nei, Hema 54@ 50' Hikina Hookahi Haneri a me Kanalima (150) kapuai ma ka Hikina, a holo i kai a hoea i kahi i hoomaka ai, maloko olaila, he Ili o 11,000 kapuai kuea, oi aku a @mi mai paha, he hapa hoi ia o ka Aina i hoike ia maloko o ka Palapala S@a Nui 1945 a i hoolilo ia aku ia C. H. Patzig ma ka Palapala Kuai a John Radin i olelo ia, ma ka la 14 o Ianuari, 1899, i kope ia maloko o ke Keena Kope, Oahu, maloko o ka Buke 189, Aoao 204.
Pe`a me na waiwai a pau maluna o keia mau wahi i hoakakaia.
(Kakauia)
JOHN RADIN
Mea Paa Moraki.
K@ ma ke Dala Gula Amerika. Na hoolilo palapala kuai ma ka aoao no ia o ka mea kuai.
No na mea i koe e ni@ ia Stanley & Holmes, na loio o ka mea paa moraki.
Hanaia ma Honolulu, Maraki 7, 1901.
mar S.
NALOWALE.
Ua nalowalo ma kahi kokoke i ka halekeaka Pake, ma ka Poakahi Mar. 4, he Hoki (k) hakeakea Hawaii, hao kuni (?) ma ka aoao. O ka mea e loana keia Hoki a hoihoi ae ma ka hale inu kope o Sam Hop, alanui Moi kokoke i ke alanui Liliha, e loaa no iaia ka uku makan@ o $800.
@UNG HOP.