Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 10, 9 March 1901 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOL O

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi

Pbih- rriM! ua mhii kaikaiī'iaMnp nei ia Keaiiiiiiulaokalani, he oihio Le poluiiihi io, aka, ma ka mana kilo, mana bo»ilona a akua hoi, ke hoike noai n*i o oe no ua kanaka la aoha mea e ae, noinila, e hooko o* i kahl o maua, oia ho(.ko ana o na olelo a Kane ma o maua nei s oia nae kn'u ike, auau e koho 1 ka mea like me ne, a o ka pau no ia o ka hoohiki a Kftne no maua He oiaio ma ka matia kilo a rrte ka mana o ka hoailona a akua hoi, ua hoike la mai ia oe ke aka o na kanaka la i like iki me kou ano, & 0 ka iaoa ma kou papakonane aole 1 hoike ia imua o kakou, īaolaila, e waiho malie ia noonoo ou a po, alaila, ua oiaio paha ia ike ou aole paha, wahi a Keaniniulaokalttni. Kuu akua, kuu haku a'u e pule nei i Kamahaku, kuu pane hope keia i kuu akua, maluna o kuu papa konane ke hoike paa nei au a hiki i kuu ikemaka ana i na hoailona ehiku mai ka nuu m&i oia ka palena o kuu hoohiki. E paa oe ia noea'a hiki i ka pa!ena o na hoaiiona ehiku au e hoike mai nei imua o kakou, la wa paha e hoike ia mai ai ka oiaio, wahi a Keaniniulaokalani. TJa ike ae īa kakou i na paio ana a me na koho ana a hooiaio ana maluna o ka laua papakonane a me na hoailona ehiku, nolaila, he oiaio aneane e huli pu oīa i Hakawai a me ka inoa ponoi o u» kaiiaka la, haule alua i ka nani oi kelakela o Keaoolino. Maanei e kamailio ana kakou no ui, no ka nani ihge no me Aahoaka ina laua e noho like mai ana, nolai]a, o ka hooko ana paha keia o na hoailona i hoihoi ia ai e Keaniniulaokalani i ua ui nei o ka papaku a oia ka palena pau aole njpa malalo aku. Ua pane aku o Keaniniulaokaloni imna o ua ui nei a me kona mau makuH, ua malihini au itoua o oukou a imua hoi o ko oukou aupuni a me ko oukou lahui kanaka. Aka, aohe kumu e ae o ko'u hiki ana ai«i i ko oukou aupuni o kela mea huna e waiho mai U imua o oukou aohe mea e ae. * Pani ka ui iniua o ka malihim, he mea uiaio na ka malihini ia mea huna, aka, elua msu mea huna e waiho noi īniua o kakou, a iu« ua pohihihi ia ui«a i ka malihini, nani pohihiUi Huaiaiiia no iuuua o knkou

Pane ka imua o k» ui a me kona mau makwa, he oiaio «]ua mea bun» imu|i o kakou a na'u e| hooko itJH ua 3īfef; ia mn kuu ik« a me kuu i fea nuu mai, alaii«i ■ e houko no au i na uiea elua, aka, i na ua hople ka nuu i&'u, alaiU, w j 3awe no au me k=i mea 'hiki ia'u. Pane mai ua ui nei imua o ka j ooalihlni, ua oiaio kau pane imua o makou, ua ho|ke mai kou mar»A j knikie mai ka nuu mai, nolaila, ao* ; le a'u olelo ana no ia mea, no ka mea, aobe m«na kumu, aohe mana kilo, aohe mana hoailona, aohe mana akua, aohe mana i ka nuu i oi namuao kou ekuu akua. A no ka ike aOa o ka malihihi ua hue pau mai ka ui i konn kulana, ooai ka haaHaa a i ka panepno o ka mana o oia ka mea i hauoli loa ai o ka malihini. A no kou hoike »na Wai i koti kuieana mai k«u mau kupuna ma! a hiki i na mana a Kan»j i haawi ai ia oe, nolaila, ua haalele oe I na elelo hoolaa a Kane nou no kahi mea. Eia ka'u pane ia oe e ka ui, o na mea mana a pau a Kane i hooili ai, nou ia no ka wa mau loa, mai holhoi mai oe no'u ia mae m<-a. Pan« mat lea ai, aole pah i • hikl ia'u ke malama a hoolilo i waiwai no'u, no ka mea, ua hiki mai la no oe ka mea noua keia mau Waiwai. Pane ka malihini i ka ui, e hele kaua ī ka nuu no laila mai kou waiwai. E kuu akua e kala mai oe ia'u mai kau hanau ana a iuki. i Keia wa | aole au i komo iki, e waiho mai oe īa wahi no'u 6 hoomana ai i kuu akua oiaio. A no paakiki oua ui nei i na olelo oiaio aka malihini, he pouli nui a mao ae aia laua i ka nuu kahi kapu loa, » he leo kana i lohe, nou ia mau waiwai no ka wa mau loa. Ua kemo ae nei au i kahi a'u i makau nui ai, holaila, e kaia mai oe la'u no hēwa a'u i hana imua o kou kiekie e kuu akua. Pane ka malihini. ma keia nuu kaua e hui mau ai ma na oihana o ka noho hoomalu ana. A e makaukau ana au e hoi i keia wa, e noho oe ma keia wahi ehiku la, alaila, hoi oe me koumau makua. E kuu akua, kuu haku, ua oiaio kau hoike, oauna la kapu o ka nuu nolaiia, e noho oe. Pane ka malihini oiaio e au no keia mau ia, no ka meaj he mau la kapu no ko makou oia ke kumu o kuu awiwi ana no ka hoi. Pane ka ui |mua o ka malihiui, 1 be oiaio, aole i meeuhane mua e loaa ana īa'u haawina kamahao ! i mai a oe mai, i)ola!la, heaha la ka'u uku panai no kou lokomaikai, no ka mea, o ka'u e oianag nei o kuu aupum, kuu lAhuikaLiala a tu£ a'u ' pu, a e lilo pu inakou iihaikauaka olaio nou, a'e lilo hoi i akua no makou e hoouuaun ai, * | •»- * I

Paue ' o Keaniniulaokaiani iuiua 0 ka U3, akahi au a Loike 1 kuu inoa ponox ia oe, o Kamahaku, a e hoomanao oe eia oe i k*hi kapu loa, nolaila, nou a me&'u koo aupuni, oiai, ua kobo mua au i leeia aupuni 1 wahi hoom.iha no'u, uja keia nuu i hookuieaaa ai au ia mea, nolaiia, uiai hookaumahi i kou manao oo keia mau olelo a'a imua o kou uani oikelak6la a'u e ike nei, a pela hoi au e mahalo nui nei i koū kulana ma na ano a pau no ka nuu. Euu akua a haku oiaio o'u i ka nuu, aole au i ike i kekahī aupuni o ka lewa a maluna aku i loaa ta nani aole no hui ma ka honua, a hiki mai i kuu aupuni nei kahi hoi o'u i hanau jti mai ka puhaka mai 0 kuu makuahine aohe mea like akumeoe, A na pono io no oe e lilo i abua no makou e hoomana ai ehke me na hoike a ka nūu ia'u, oe e hlo ai i akua no makou, no ka mea, ua apoia e oe na aupuni o ka lewa, a maluna aku, a pela hoi a hiki mai 1 kuu aupuni nel a'u i haaw! aj neu no ka wa mau loa, a o na enemi ou aia iwaenakonu, uhi no oe o ka'nalo no ia, aohe kupua ikaika elike me oe, o kou ae mai ola au a me ko'u lahui. Pane o Kamahaku imua o ka ui aole aq,ei oe i lohe mua iho nei, ua hoolilo au i kou aupuui i wahi hoomaha no'u no ka mau lo», ho ka mea, eia maanei n» mea puahaua a Kaoe i waiho ai ia oe, oia ko'u kuleana oiaio i pih ai ia oe no ke kali ana no. ke kaua huiiapjabi e hiki oiai ana no ka wa eaaopopo ole īa'u, nolaila, ma keia kumu ke kuii ana j aol« no kekahi kumu e ae, aka, ina ua hlo keia mau oīelo a'u i meu hopi pilikia ai i kou noho aupum an», e j hookuu laelae mai oe īa'u m&i'ka I noho hooaialu ana i kou aopuni ua j hiki no, aohe mea naua e keukea, jno k't mai makau a hopohopo . iio ka uuu, ua lilo loa ia n.?u no ka ! , ¥ : wa mau loa. I E kuu akuft, kuu haku I - > v

h«ku, aoJe au i b3its 6 lilo ka'u mau olelo I mea hoehaeha im'ua 0 kou ki«kie e fcuu atua i Kamahaku a hQokaawale uiai ia'u tuai keanpuni »o i koho ai i wahi hoomaha no b»u banft e kali nei, ioa ua hewa ka'u mau olelo imua ou e kuu akua i Ram»haku, e kala mai ia'u kau Kauwa haahaa nei... au e ae e iiemo ia oielo paa ft k«o ftktia a hiki f ke ko ana oia olelo ft kuu Akuii no k» /īohu ana a no ke kali aiia no ka baua anft i manao •i. ' i Aole au eae e hookuu ia aaai keia aupuni a hoihei oia i kana olelo jnookftftwafe mai keia aupuni aku. Ouoli ioa au kumu jft no'u e make ai i'uua ona a me k'uu iahuikanaka, aole au e holo oaai a oe ae. _ ■. :: v - Ina o ka uku panai ia no keia mau huftoielo aole au e holo mai kou alo aku. Pane n.iai o Kaioaihakuikamahaku, paa )» a paa mni p»iae hou ma kei« enau kumu o hiolo oe a me kou lahui. Ua ae ia kau mau noi, ua kaia ia oe a ooe kou lahui, wahi.a Kaimihakui^aauhak^, A ma keia wahi o ka moolelo e Diii ana i r>a hoi»hiki a ka mea hookahf, a haule like lakou a pau i ka nani o ka mea hookahi. 0 Ulurp*hiehieikekapuftkus, ua haole oia imua o ka mea uookahi iPift paha ka mea i olelo ia ma ke mele. ( Aolfe mea like ak.u me Laeah?, 1 ka haki nua inai a ka ale i ka moana. Aka, ma ka hoailona i ka nuu ua loa» pono aku !a ua kaeaea nei ua oki oe e hene ana, a mft ka inoa ua hauie jho oia, «ka, uia koua kuian« «a ano like no me Limanu'i, noiaila, na ke. au o ka m,anawa ehoifce ma» i kon* hopena. na nani elua o ka papaku ka ft Kane i akena ai «tohe mea e . ae, nialuna o laua Hak ao ka oi ma 1 1» kolana, aka, iko l&ui hiki kino j»na mai imua o keia nani e ku aku i»nft 4 .ua hauie iaua uia ua ano {» pau. O ka nlieia (v na papaku, oia ka paien» p au na papaku. ua o!elo ia uiaanei, iaa e i a ua aupuni hookahi na hiki i ka mea kakau ke olelo ae, he n>au mahoe laua, np Ka.uioa» iua 1 kou e ku mtti ekolu i k« WR hookahi me nam » kakou e ike nei nia keia uioolelo, mauau ka niea kakau v «ohe Wfthi hoohalahaU a ka mafea ke i&e •ku, hmu mais&i ka ili o ka laau» liui lua kapuuU'u;, Aftlft no 1 ka uaea ka hala, Me ka iehua i ka mapu ana n^ai, A kauluuiiiuo inaheu ka uihi a aloha. A oa keift oihu lalan! mele ī hoiko mai i ke aoo a me ka (mana % ka tuot? Uu Veia Ui4,u uī, aole i tt -» t i ka ui h nani oikthkehi o Keaooli®o i« mau hoai&M)*, aia uo ī a* ut iahi i ai. .