Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 7, 16 Pepeluali 1901 — Page 5

ʻaoʻao PDF (688.04 KB)

This text was transcribed by:  Desiree Shahoian
This work is dedicated to:  To Mrs. Odon's Kindergarten Class of 1955

KE ALOHA AINA

POANONO, FEBERUARI 16, 1901.   5

(Mai ka aoao 1 mai)

paa loa. Aole hoi iae wehe hou ia.”

  A maanei i nalo loa aku ai no ka wa mau loa ka heleheiena o keia moiwahine kauiana mai ka makaikai hou ia ana e na maka o ka lehulehu. Iloko o na haawina o ke kanmaha a me ka luuluu i hapai ia aku ai ka pahu no ka rumi aina. Ua hoopuni ia ae ia ka pahu e na aliimoku’ a me na kanaka mai na moku alii mai, a maiaila i uhi ai ka Moi, Moiwahine a me Emepera i na aahu o ka Naita o Garter maiuna o ka pahu o ka moiwahine me ka waiho pu ia ana ma ke poo o ka pahu he kalauuu daimana. Malalo iho e waiho ana ka hae alii me ka hae aupuni o Beratania Nui.

  Ma ke kuahu he kahunapule no Whippingham, a nana i heluhelu he mau huapule hoolewa imua o ke alo o na ohana alii. Ua uhi ae ka Emepera Wiliama i kona helehelena kanmaha me kona mau lima, a o na hiohiona ehaeha e kau ana maluna o ke Aliiwahine Beatrice he oi loa aku ia o ke koikoi. Mahope iho o ka pau ana o ke anaina pule ua hookau iho la lakou pakahi he lei a haalele iho la i ka pahu a ko lakou makua alii e moe lohi ana.

HAALELE KA MOIWAHINE I KONA HO ME ALOHA OSBORNE.

  Cowes, Mokupuni o Wight, Feb. 1. Ma keia awakea i unuhi ia aku ai ka pahu kupapau o ka Moiwahine Vitoria me kona aahu i poni ia ai i kona mau la opio. Maluna iho olaila i hookau ia ai na hoailona kapu alii. He mau kii o keia mau hoailona alii ke kanu pu ia ana me ia.

  Ma ka hora 1:30 i owa mai ai ke pani o ka puka nui o Hale Osborne, a ia wa no i wehe ae ai na aliimoku o ka moku alii  Victoria a me Albert i ko lakou mau papale a paa ae la a komo aku ia iloko. Ua oili mai la ka Moi Edawada ma kekahi puka aoao i ukali ia mai e ka Emepera Wiliama o Geremania. Ua kahiko ia laua iloko o ka aahu adimarala. Ua hapai koke ae la na koa e kiai ana i ko lakou mau luina a haawi aku la i ke aloha i ku moi, a na panai ia mai. A maloko aku o ka puka komo aniani i ike ia aku ai ka pahu e hapai ia ana e na luina e nee mai ana no waho e alakai ia ana e kekahi puali e puhi ana i na ohe sekotea, a e uhi ia ana e na kahiko a me na hoailona alii. Ma kona aoao e hele ana he mau kiai.

  Ua lawe koke ae ka moi i kona kulana mahope o ka pahu ma ka aoao akau’o ka Emepera, me kona poo e kulou ana. Mahope aku o laua kekahi mau keikialii. A mahope aku o ua mau keikialii la ka Moiwahine Alexandra a me ewalu aliiwahine e hele wawae ana, ua kahiko ia lakou iloko o na aahu eleele me na uhimaka kanikau. Me lehulehu wale o lakou e uwe ana no, a mawaena o lakou ke kama’liiwahine Beatrice. A mahope aku o na lede iloko a ka aahu eleele ua ukaii mai ia na poe o ke aloalii iloko o ko lakou mau aahu nani. Ua hookau ia aku ka pahu iluna o ke kaa pukuniahi. A ia wa no i poha koke mai ai ka leo walohia o na ohe sekotia e haawi ana i na leo mele kanikau iloko o ke anoano eehia no ke alii nui e waiho nei iluna o ke kaa huki pukuniahi. @ Na na koa kaualio i kahiko ia iloko o ka aahu ulaula i alakai aku i ka huakai hoolewa me kekahi puali puhiohe nui i huiia, me kanaha pahu liilii e kani kapalili ana mahope aku o lakou. Mawaena o na koa Hilana o Sekotia he ehika mau kanaka e puhi ana i na ohe Sekotia me ka malie, a na ko lakou mau leo houweuwe i hooi loa aku i ka walohia o keia huakai. Mahope o lakou ka Moi, Emepera a me ke Duke e naue ana me na keehina malie a me ke kaumaha, ua kahiko ia lakou iloko o na aahu nani a e hee ana na pilali gula ma ko lakou mau kipoohiwi a o na hoku daimana hoi e ana panapa ana ia ma ko lakou mau umauma, aka, o ko lakou mau nanaina nae aole ia i hoike mai i na hiohiona hauoli.

  I ka wa i hoea aku ai ka huakai hoolewa i ka ipuka pa Moiwahine ua hooki iho la na leo kumakena o na ohe Sek tia, a ia wa no i kani kapalili mai ai na pahu liilii i ukali ia mai e ka leo o ka hana e puhi ana i ke mele kanikau a Chopin. Ia manawa pu no i hemo ae ai ka papale o na kane, a o na wahine na kulou haahaa iho la lakou, a o na koa hoi ua hoohuli iho la lakou i ka waha o ka lakou mau pu ilalo o ka honua me na poo e kulou like ana. Ilalo o ka puu i iho aku ai ka huakai hoolewa, aold he leo hamumu i loheia aku iwaena o lakou, koe wale no ka leo mele o na ohe e puhi ana i na mele kanikau.

  Ma ka ipuka mawaho, ua hui hou mai ia kekahi mau pualikoa a hoomau aku la ka huakai no ka uwapo ka pahu hepu, a penei ka hoonohonoho ana a ka huakai.

  Na koa kaualio. Hope Aukukana Kenerala o ka apana Hema, pualikoa Hampshire Carbineers, ka Lutanela Kialana o ka Mokupuni Wight me na ukali, na ukali o ka alihikana o Portsmouth, ka aliimoku keikei, na hana i huiiia me na pahu liilii o ka pualikoa Royal Marine Artillery a me ka pualai Royal Marine Light Infantry, ka puali koa Hilana o ka moiwahine, na puhi ohe Sekotia o ka moiwahine. ke kaa pukuniahi e huki la ana e ewalu ilo. na kahulio a me na koa kiai o ka moiwahine, ka pahu kupapau, ka Moi Edewada, Emepera Wiliama Duke o Connaught, na Keikialii, na Aliiwahine, ka ohana alii, na ukali wahine o ka moiwahine make, na aialo o ka moiwahine make, na aialo o ka Moi, na alalo o ka Emepera Wiliama, na aiaio o ka ohana alii, na aliikoa, na kauwa a me ka lehulehu.

  O ke alahele mai ka puka a hiki i ka uwapo na laina paa ia e na koa. A ua ku malie hoi keia mau koa a hiki i ke poha ana mai o na pu kani minute. Na ka leo o na ohe i hoike aku i na aliikoa ma ka uwapo ua kokoke mai ka huakai alii. O na wahi e hoopuni ana i ka uwapo na uhipaa ia ia me na kanaka. I ka hiki ana o ka pahu i ka uwapo na hapai ia aku la ia e ewalu mau luina no luna o ka moku alii Albert, a ukali aku la ka Moi me ka ohana mahope ona no luna o na moku alii e ae. I ka makaukau ana o na mea a pau na haalele aku ia na maku alii i na makaainana o ka moiwahine iloko o ke kumakena nona.

AU I KE KAI KE KINO WAILUA O KA MOIWAHINE.

  Portsmouth, Feb. 1. Aole mahope iho o ka iuhile daimana i ike hou ia kekahi la kanaka nui ma keia taona e like me ka puulu kanaka nui hewahewa i hoea mai i keia la. O na keikeina e haliu ana i kai a me ke awa kumoku a me na wahi e ae e ike ia ai keia mau wahi ua uhipuia ia me na poe makaikai.

  Mai kekahi aoao a kekahi aoao o ke kowa nona ka loihi ma kahi he umi mike e laina ana na mokukaua o Beritania no la kou ka nui he 19 moku hakaka, 11 mokukaua holomama a me 8 mokakaua, a koe aku na moku topido a me na mokukana liilii. Ewalu mokukana o na aina e e ku pu ana malaila, a o lakou a pau e hapa ana na hae.

  No ekolu hapaha hora o ke kali ana o na mokukaua no ka huakai alii, a mahope koke iho o ka hora 3, ua ike ia aku la ka punohu ana mai o ka nahi keokeo ma ka aoao o ka mokukaua Majestic, i ukali ia mai e ka leo nakolokolo o ka pukuniahi e hoike mai ana i na mokukaua a pau e kali ana ei ae ke kino wailua o ka moiwahine ke au mai nei i ke kai.

  Ua lawe koke ae kela a me keia kanaka i ko lakou kulaoa, mai lana o na kia, na i-a, a hoea aku iluna o ka oneki. E aahu ana na aliimoku i ko lakou mau aahu piha a ma ko lakou mau umauma e kau ana na kea hoohanohano. A ma ia wa na hoomaka ae ia ua moku a pau @  haawi i na kipu aloha kani minute, a ne i nakolokolo koke ae la na kualono o Pel@kane me he hoouka kaua nui la e lawelawe ia ana, e hoike aku ana hoi i na mea a pau ua haalele aku ia ka moku alii Albert i ka uwapo Trinity a ke holo mai nei no Portsmouth. Ua ike ia aku la he elua mau moku topido i ka oili ana mai e holo malia mai ana ma ka elima mile i ka hora, aole no hoi i mamao loa aku mahope o laua ua ike ia aku ia ka moku alii Albert e ukali mai ana. Ua uhi ia o hope o ka moku me ke anini a malalo o laila i ike ia aku ai ka pahu me ke kino make o ka moiwahina maloko e waiho ana, me ke kiai ana a aha mau aliikoa. I ka wa o ka Albert e kaalo ae ai ma ka aoao o kela a me keia mokukana e poha mai ana na leo mele kanikau mai ka hana mai o ka moka e hoike mai ana i ke lakou kaumaha no ko lakou haku alii e naue ae nei ma kana huakai hope no kona home puanuanu.

  Ma keia wa ua poha mai la na kukuna wela o ka la e hoomalamalama ana hoi i ke alahele o ka Moiwahine Vitoria, a ike ia aku la na mokuahi lawe kauoha e ho-o ana ma o a maanei, na i-a hoi o na makukaua ua hoopiha ia me na luina iloko o na aahu keokeo, a maluna o ko lakou mau oneki na koa maarina iloko o na aahu ulaula.

  Mahope aku o ka Albert e ukali ana he elima moku alii a me na luna aupuni ma ka Iaina pakahi i like ke kaawale o kekahi mai kekahi aku. O ka moku mahope pono oia ka vitoria ame Albert e lawe ana i ka Moi Edewada, Emepera Wiliama ame ka ohana alii. Mahope aku ona ka moku alii Hohenzollern o ka Emepera o Geremania, alaila, o ka moku Osborne aku, Adimarlty, Enchantress a me ka moku o Trinity House, a mahope loa o lakou e ukali hou mai ana he moku topido no ke kiai ana.

  I ka wa a na moku alii e holo nei me ka malie ua ike ia aku la na moku like ole e ku ana mauka o ka aina i ka huki ana ae i ko lakou mau heleuma a ukali mai la i ka huakai ma na aoao me ko lakou mau oneki i hoopiha u ia me na makaainana o ka moiwahine.

  O ke kani papaaina ana o na pukuniahi mai na batari mai o na mokukaua ua hoemi ia mai ia i ka wa i kaalo aku ai o ka huakai ma kela aoao o na laina mokukaua a komo aku ia iloko o ke awa kumoku o Portsmouth.

(E nana ma ka aoao 6.)