Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 7, 16 Pepeluali 1901 — Page 1
| This text was transcribed by: | Carol Hill |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
Hookumuia I Mei 26, 1895
HONOLULU POAONO, FEBERUARI 16, 1901.
BUKE VII. HELU 7
NE-I NALOLOKOLO NA KUALONO O PELEKANE
Hoolewa Nui I Ikeia Elike ka Moiwahine Vitoria
Mai Kinohi Mai.
No ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu ke hoopuka nei makou i ka moolelo piha o ka huakai hoolewa o ka Moiwahine Vitoria mai ka Halealii Osborne aku a hiki i Windsor Kakela. Ka moiwahine hoi nono ke kaulana i hele apuni ka honua nei. He moiwahine aloha i kona mau makaainana, he like wale no iaia mai ke kanaka kiekie a ke kanaka haahaa. A no ia mau momi makamae i loaa iaia ua ike mai oia i ko kakou mau alii hanau i ko lakou wa e hoea aku ai i Ladana, penei:
IKE HOPE KA OHANA ALII I KA HELEHELENA O VITORIA,
Cowes, Mokupuni o Wight, Ian. 26, hora 12:45 a.m. Ua like hope iho ka ohana alii i ke kino o ka moiwahine inehini. Ma ka hora 10 o ke kakahiaka ua lawe ia mai la ka pahu kupapau no loko o ka rumi moe, kahi a ka Moi Edewada, Emepera Wiliama, Duke o Connaught, Sir James Reid a ma na lede o ka ohana alii e kali ana. Me na lima i piha me ka luuluu i kokua ia e ekolu mau kanaka lawelawe o ke aloalii i hilinaiia, ua lalau iho la o Sir James Reid i ke kino puanuanu o ka Moiwahine Vitoria imua o ke alo o ka Moi, Emepera a me ke Duke, a hapai ae la iaia mai ka moe ma’i no loko o ka pahu.
O ka helehelena make o ka moiwahine ua oi ae kona nohea, i ko na la mamua iho o kona make ana, a aole hoi he mau hoailona o ka hoomailo ana a ka ma’i e hekau ana maluna ona. Ua hookaawale ia kau na poe lawelawe, a kahea ia aku la ka Moiwahine Alexandria ke kama liiwahine a me na keiki, a me na kapuai i piha me ka luuluu a me na waimaka hoi o ke aloha oiaio e hiolo mai ana mai ko lakou mau lihilihi mai i naue malie aku ai lakou no ka aoao o ke kino puanuanu e waiho ana iloko o ka aahu keokeo a makaikai hope iho la i ka helehelena o ka mea a lakou i aloha ai. Ma na wawae e ku ana ke moi me ka oni ole, a i ka wa i kaawale aku ai ka ohana alii iloko o ke kumukena na koe iho la ke keiki a me ka moopuna a ka moiwahine i make. Ua oi aku na waimaka i hookahe ia ame ka luuluu i ikeia maluna o ka Emepera Wiliama mamua o na lede o ka ohana alii. A i ka pau ana o kana ike ana i kona kupuna wahine ua hemo aku la oia i waho me ka haalele iho i ka moi hookahi e nana hope ana i ka helehelena aloha o kona makuahine. Ma keia wahi i haawi ae ai o Sir James Reid, i ka hoailona i na poe lawelawe e paa ana i ke pani o ka pahu e hoomakaukau, me ka huli pu ana ae a ninau aku la i na kuhikuhi hope a ka moi. No kekahi mau sekona ke ku hamau ana o ka moi me na maka e kaulono pono ana maluna o ka mea make, e haawi ana i kona aloha hope nona. Ua owaka ae la kona lehelehe a pane mai la, “E pani
(E nana ma ka aoao 5.)
LETA A KA ELELE LAHUI.
Hale o na Lunamakaainana,
Wasinetona, Ian. 23, 1901.
Hon. D. Kalauokalani,
Aloha oe a nui:-
Ua loaa mai nei ka leta o na keiki a kakou no West Point. A ke hoouna aku nei i na pepa hoomakaukau no laua iho a nau ia e haawi aku ia laua; a o a’o pu aku oe ia laua e hoomakaukau ia laua imua o kekahi kumu makaukau mamua o ka hele ana aku e hoike ma Makinile Camp, i Maraki ae nei, ma Leahi; a o ka mea a ia papa e hooholo ai, oia iho la ke keiki e holo mai ai no keia oihana kiekie a kaulana ka mea e makahiki ia nei e na keiki a ka poe waiwai a hanohano o ke ao nei; a i umiapuaa ia e ko kakou poe a’o hewa, a i huipa ia no hoi me na poe iwikuamoo ole, palahe ka palu. Ma na aina naauao nei, he a’o ia na keiki i ke kipu i mea e make ai ke kanaka; pela ke kaka pahi kela a me keia ano hana ke ike ke keiki ia mea, alaila, ua loaa iaia ke kulana hanohano, a e hee ana na pilali. Mai keia kulana aku no hoi ke kapena, ka adimarala, ke gererala a pela wake aku.
Noalaila, he kulana ko Joseph Aea, a me Daniela Yowell. Makemake au e oili mai na Hawaii imua e like me keia mau olelo kaulana: “Pulelo iluna ke ahi a ka malie, hahai no e pili me Aahoaka.” Nolaila, e hooikaika oe ia laua no keia mau la aku. Eia na palapala ke olelo aole e hiki i na keiki Hawaii aohe ike . Oia ka’u e iini nei, e helu ole ia keia mau olelo hooiloilo. Eia no au ke imi nei a ko hana nei no ka pono o ka aina, ka lahui. Aole a’u mea nui e ae, aka, e ukali au e like me ka kaua aelike me ka lahui. Aole no paha e holo loa ana na mea apau a kaua, a kakou i iini nui ai, oiai he nui no na hana i koe o ka Ahaolelo o ma kau i hala aole i pau, a e okonui ia nei e pau mamua o ka la 4 o Maraki ae nei, nolaila, ulolohi na hana e ae. Eia au ke imi nei i alanui e holopono ai ka’u hana, a ke nee nei no mua me ke akahele – oia keia, ka uwea moe moana, ka hoomaemae ia o na awa kumoku, ke kula kanu laau, na kanawai hookuonoono home o na Hawaii ilihune, a oia mau mea, ke paio nei imua o ka Ahaolelo, aole paha e holopono loa ana kekahi mau mea; aka,e imi aku ana me ka ikaika i holo na mea a pau. He nui ka’u hana a me ka’u kakauolelo, a me makou no a pau.
Ke aloha aku nei o Keona a me Hanakapu ia olua a nui loa; a ia J.K. Kaulia me na Senatoa a me na Lunamakaainana, ka Papa Hooko o ka Home Rula, na hoa makaainana mai Hawaii a Niihau, a mai poina i ke Akua no makou.
Owau no,
R.W. WILIKOKI.
Elele o ke Ter. o Hawaii.
KA LILO O AMERIKA NO KA HOOHUI ANA ME HAWAII.
Wasinetona, Ian. 26. I keia la ua hoouna aku la o Kuhina Gage i ka Hale o na Lunamakaainana he hoike piha o ka aie i pakui ia aku la ma o ka hoohui ia ana mai o Hawaii, ua hiki aku ko Hawaii aie i ka $3,544,545 me ke noi aku e hooholo ia i hila haawina no ka uku ana i keia aie.
KA ELELE WILIKOKI.
Ua loaa mai ia makou he nupepa mai Wasinetona mai i kapaia Town Talk, a maloko o laila i ike iho makou i ke kii o ka Elele Wilikoki a me kana lede Mrs. Owana Wilikoki maloko pu o ua pepa la e hoike ana ia i ka moolelo o ka Elele mai kona mau la opio mai kona hoonaauao ia ana, kaua mau oihana i lawelawe ai, kona alakai ana i ka lahui iloko o ka hoohaunaele a me kona lilo ana i elele na ka lahui. He maikai no ko laua ola kino ma ka ike iho.