Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 6, 9 February 1901 — Page 6

Page PDF (607.10 KB)

This text was transcribed by:  Grace M. Hu
This work is dedicated to:  Sherl Dagui

KE ALOHA AINA, POAONO, FEBERUARI 9, 1901

 

 

HE HOOULU LEI ANEI NO KA

LA MALIE, A I OLE NO

KA LA INO ?

 

 

                        Me ka manaolana ulumahiehie keia makapeni e kaahele hou aku nei ma na ipuka  ou e Hawaii aloha, e ui aku ana ia oe no nei hooulu lei pepa o nei mau la omaka mua o nei keneturia e nee nei me ka @, me ka maopoopo ole i na mea hanu@ ola a pau i ka hopena o nei mau lei pepa e kilipohepohe nei maluna o na papale o na @ maka onaona a me na keonimana @ hanohano o ke kulanakauhale alii nei.

                        He wahi hoomanao ko'u no na ano haina like ole o na lei i na kau i hala ae.  A ke ole au e koho hewa ae i ka hopena oia mau nooulu lei ana, he hopena piliaiku o ka popilikia kai kauhola iho maluna o ka aina mai o a o.  A no ia mau hoomanao ana, pela no i kokolo hou mai ai ia mau hoomanao ana iloko o  nei mau la e hooulu hou ia mai nei na lei pepa ano kohu ilima.

                        He lei anei no kou ola e ka lahui oiwi ponoi a i ole no kou poino paha?  Ma kahi o ke ola, aohe ia he mea ninau. aka, ma kahi o ka poino, malaila ka'u makapeni e kalai aku ai. Heaha ke kuleana o ka popilikia e kau mai ai maluna o kuu',lahui@s oiwi i keia wa, oiai@, ka hapanui o na Lunamakaainana a me na Senatoa i koho pono ia e ka lahui no ke pale ae i na popilikia a me na haawe o ka noho hune ana i na makahiki wi ehiku a oi i hala ae nei?

                        Oiai, lalkou i koho ia aku i mau kauka lapaau no ka hoola ana ae i ka lahui mai ka pilikia, a ua paa pono ke kahua kiai o ka lahui oiwi mai ka la puka i Haehae a ka mole olu o Lehua i keia mau la.

                        He oiaio no, ma ka nana aku ua loaa keia pono ia kakou mailuna a mai a Imanuela mai, a heaha ka mea i koe ma ko kakou aoao aku, he oiaio@, ina aole ka lahui e hoohuli ae i ko lakou mau wawae mai ka hele ana ma na hana hoomana unihipili a mau akua e ae i hana ole i ka lani me ka honua.  He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou , e hiki mai ana maluna o ka lahui nei mau haawina ekolu.

                        1.  He wi nui e maka ana i ka pololi aia ole.

                        2.  E make ana i ka lima o ka enemi.

                        3.  E make ana i ka ma'i ahulau. A ma keia mau haawina poino e kau mai ana maluna o ka lahui, e lawe mai ana ke Akua i kekahi o nei mau haawina i  olelo ia ae la i kaula uwepa i ke kua o na kane a me na wahine hoomanamana unihipili a pau, a i hoole ia Iehova ke Akua ola mau a           oiaio hoi.

                        Nolaila, e ka lahui oiwi i na o ke hopena ae ia keia o nei hooulu lei ana e hoea mai ana he oiaio.  O ko ke Akua makemake ke hana ia, ano ka wa e ola ai, a ano ka wa e maliu ia  ai.  E ku kela kane keia wahine malama puolo liilii a hoomana unihipili@ e kiola aku ia mau mea hoonaukiuki i ke Akua, a e malama aku ia Iehova wale no,  oi hiki ole mai ka la ino a hookokoke ole ia mai na makahiki au e olelo ae ai.  Auwe, aole o'u oluolu i keia mau mea.

                        Nolaila, e ike oe e ke kane a me ka wahine i kou wahi i haule ai ea, a mihi oe, e mihi me ka walania, e hookeai@ me ka inoa@, e pule nui me ka manaoio, a e hooiaio aku i kou mau hewa a pau imua o ka mana hoopai of Iehova ia, ka mana uwao o Iesu ia, ka mana hoola o ka Uhane Hemolele ia.  Ekolu ia mea ke hookahi no nae ia, o ke Akua, e ola mau ana ia ao aku ia ao aku.  A nona ka hoomaikai loa ia mai ke ao kumu ole a i ke ao pau ole.  Amene.

                        Samuel K. Kamakaia.

 

 

                                                                                                NO KE ALOHA I NA KOA KO

                                                                                                      VITORIA KUMU MAKE

                                                                                                                    KOKE

 

                        Ladana, Ian. 20.   Ua hoomaka mai ko ka Moiwahine Vitoria ma'i ana ma ka la  2 o Ianuari, ka la i huli hoi mai ai o Haku Robata mai Aferika Hema mai.  O ka mokuahi e lawe ana iaia no Southhampton nona hoi ka uwapo e ku nei ma nae aku o ka Hale Osborne, ua hoopaa ia oia mamua o kona pili ana aku i ka uwapo, me ke kauoha ia aku o Haku Robata ua makemake ka moiwahine e ike koke iaia.  Ua hoea aku ke koa hapauea wiwoole imua o kona moiwahine me ke kukuli iho, a ia wa i papahi ia mai ai oia me na hoohanohano he nui, ma ia wa pu hoi ua niele aku la ka moiwahine no ke kahua kaua o Aferika Hema.  Iwaena o na poai o ke aloalii ua huna@ aku lakou i na nuhou maikai ole e pili ana i ke kulana kaua i ka moiwahine no na mahina i hala ae nei.

                        Ua kauoha aku oia ia Haku Robata e hoike mai i na mea oiaio a pau, me ka waiho aku lehulehu wale o na  ninau, a ma ia wa akahi no a loaa ka hoike oiaio e pili ana no ka weliweli o ke kaua me na Boa ka nui o na Beritania i make mai na poka a me ka ma'i.

                        A oiai; ua Haku Robata nei e hoike ana me ka malie a me ka oiaio ua ike ia aku la na hiohiona@ kaumaha e pahola ana maluna o ka moiwahine.  Ua uwe ae oia no ka ehaeha i loaa i koua mau koa me ka lohe pu aku hoi e hoomau ia aku ana keia kaua me ka nui o na ola e poino ana no kekahi manawa.

                        Mahope iho o ka haalele ana mai o Haku Robata, ua hoomaka koke mai la kona lawaliwali@ me ke kahea aku ia Haku Salisbury ma ke telepona.  Aole oia i loaa aku ma kona keena ia wa, aka, ua loaa aku la nae ke Kuhina Kaua, Sir. William St. John Broderick, a me na huaolelo kau maha na kauoha koke aku la oia e hoopau ia ke  kaua.  Ua pane mai o Broderik e hui mua ola me Salisbury.  A ia wa pu ua hooana aku la o Vitoria he mau lono telegarapa i na luna aupuni kiekie ma kona inoa e hoike ana ana ua lawa ka mauna wale ia o ke ola o kona lahui.

                        He oia kino maikai ko ka moiwahine, aka , ia wa na hoomaka mai la ka hoomailo ana a ka ma'i anu, ua oluolu no nae, aka, o ke kaumaha no kona mau koa aole ia i kaawale aku.  Haalele mai la oia i ka hele holohelo@ ana maluna o kona kaa me ka waiho pu ana i ka ai, a na ia mea i hooikaika loa mai i ka ma'i me ka hiki ole i na kauka ke hoopakele  ae iaia.

 

                                                                       

                                                                                                NUI KA INO O KEAI MAU

                                                                                                                      LA.

 

                        No kekahi mau makahiki loihi i hala ae nei akahi no a kipa hou kekahi makani Kona ikaika ma keia mau Paemoku.  Ua hoomaka ka ikaika o ka makani mai ka La Pule nei a na hoomau ia hoi a hiki i keia Poakolu, mawaho o Kapiolani Paka a ma kekahi mau'pa@ hale mawaho o Waikiki, he nui na kumulaau nunui i ulaa pu ia e ka makani a ahu mokahi iho la iluna o ka lepo.

                        Na keia makani no i hapai pu mai i na alo@ nui kawahawaha, a ua kohu moa uakea hoi ka moana kai uli i ka pehia ia e ka hunakai.  Maloko o  ke awa lai o Kou nei, ua ala mai na ohuku ale e like me ke kai hawanawana o Kawaihae.

                        I ke awakea Poakolu nei ua hui ae la ke awa, a he popoi'na nalu wale no mai kahi aoao a kahi aoao o ke  awa, he mea keia i ike ole ia no kekahi mau makahiki loihi.

                        A mamuli o keia ino nui e pahola nei ua paa ia iho la na moku holo pili aina a pau e ko lakou mau agena, aole e haalele i keia awa a hiki i kaulihi@  ana o ka ino.  No ia kumu ua hoopanee hou ia aku la manawa holo o ke Kinau, Kaladine a me Lehua no kekahi wa maopopo ole.

                        Ua kipa mai kekahi mau ohua i aio mai ai i keia ino nui maluna o ka mokuahi Mauna Loa i ko'makou @ nei keena a hoike mai la.  He kaulana ka Mauna Loa i ka luliluli ino ole, aka, ma keia alo ana mai nei nae ma na kowa@ o Alanuihaha a me Kaiwi na nui kona lola me ke kiola ia o kekahi poe e moe ana iluna o ko lakou mau punee ilalo o ka oueki@.  Wahi ana, he holomoku au no kekahi mau makahiki loihi, akahi wale no nae a ike i kelahi ino nui e like me keia me ka uhi pu ia o ka moku e  ke kai.  Ma ka hoiki a  ke kapena o Mauna Loa, mamua o ka haalele ana aku o kona moku in na Kona, ua kipa mai la@ keia makani a kulai aku la i na hale pili o na kanaka me ke ulaa pu ia o na kumulaau nunui, a he nui na waiwai a ae i poino, a o keia kana ino nui i ike ia ai no ka wa mua loa.

 

 

                                                                                                UA HOOMAHA AKU ILOKO

                                                                                                            O KA HAKU

 

                        Ua loaa mai la ia makou he lono kaumaha ma ka mokuahi Kinau mai nei, no ka haalele ana mai la o Mrs. Kalaona Kalana i keia ola ana ma kona home ma ka Ua Kanilehua o Hilo, mahope o kona kaa ma'i ana no kekahi mau la.  Aole kana keiki a me na moopuna i ike i kona hana hope loa, aka, ua hiki aku no nae lakou ilaila he mau hora mahope iho, a loaa aku la kona kino puanuanu ia lakou, aole hoi o ka hanu ola ka mea i iini ia aku.

                        Ua make oia ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poakolu, Ianuari 30 a ma ka hora 4 o ia auina la ne i hoea aku ai ke Kinau i ke awa o Hilo, me kana mau keiki i aloha nui ai Joseph Kalana, kana wahine a me na moopuna elua.  Ma kekahi la a@ i manele ia aku ai kona kino make no kahi mau o na mea a pau a nalo aku la ma ka ilina o Homelani iwaena@ o kona ohana a me na hoaloha he lehulehu wale.

                        He kupa a he kamaaina oia no ua aina ua kaulana la, he makuahine hoopono a he wahine puuwai ham ama@. Ua haalele iho la oia he kane Rev. J.S. Kalana me kana keiki Joseph Kalana i ike nui ia ma Honolulu nei, me na moopuna elua, ka ohana a me na  kini makamaka e palauma@ aku ana nona.  Ke komo aku nei KE ALOHA AINA iloko o na kumakona@ ana me ka ohana o ka mea i hala.  Aloha no.

 

 

                                                                                                 KA KAUOHA IA AKU NEI

 

                        Mamuli o ka nui hewahewa o ka poe lawe i ka nupepa Ke Aloha Aina Puka Pule i keia makahiki, ua nele makou me ka Helu 4, nolaila, ke kauoha ia aku nei na Iuna@ lawe pepa o Ke Aloha Aina e noho ana ma na wahi like ole o na mokupuni, he mau pepa ka lakou i koe o keia helu e hoouna koke mai i ke keena nei me ka hakalia@ ole.

                        Ma Ke Kauoha.

 

                       

 

                        He elima mau keiki o ka haleleta@ i haalele loa aku i ka hana mamuli o ko lakou hoohana wale ia mahope o na hora hana maa mau o ka la.