Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 6, 9 February 1901 — Page 6
This text was transcribed by: | Grace M. Hu |
This work is dedicated to: | Sherl Dagui |
KE ALOHA AINA, POAONO, FEBERUARI 9, 1901
HE HOOULU LEI ANEI NO KA
LA MALIE, A I OLE NO
KA LA INO ?
Me ka manaolana ulumahiehie keia makapeni e kaahele hou aku nei ma na ipuka ou e Hawaii aloha, e ui aku ana ia oe no nei hooulu lei pepa o nei mau la omaka mua o nei keneturia e nee nei me ka @, me ka maopoopo ole i na mea hanu@ ola a pau i ka hopena o nei mau lei pepa e kilipohepohe nei maluna o na papale o na @ maka onaona a me na keonimana @ hanohano o ke kulanakauhale alii nei.
He wahi hoomanao ko'u no na ano haina like ole o na lei i na kau i hala ae. A ke ole au e koho hewa ae i ka hopena oia mau nooulu lei ana, he hopena piliaiku o ka popilikia kai kauhola iho maluna o ka aina mai o a o. A no ia mau hoomanao ana, pela no i kokolo hou mai ai ia mau hoomanao ana iloko o nei mau la e hooulu hou ia mai nei na lei pepa ano kohu ilima.
He lei anei no kou ola e ka lahui oiwi ponoi a i ole no kou poino paha? Ma kahi o ke ola, aohe ia he mea ninau. aka, ma kahi o ka poino, malaila ka'u makapeni e kalai aku ai. Heaha ke kuleana o ka popilikia e kau mai ai maluna o kuu',lahui@s oiwi i keia wa, oiai@, ka hapanui o na Lunamakaainana a me na Senatoa i koho pono ia e ka lahui no ke pale ae i na popilikia a me na haawe o ka noho hune ana i na makahiki wi ehiku a oi i hala ae nei?
Oiai, lalkou i koho ia aku i mau kauka lapaau no ka hoola ana ae i ka lahui mai ka pilikia, a ua paa pono ke kahua kiai o ka lahui oiwi mai ka la puka i Haehae a ka mole olu o Lehua i keia mau la.
He oiaio no, ma ka nana aku ua loaa keia pono ia kakou mailuna a mai a Imanuela mai, a heaha ka mea i koe ma ko kakou aoao aku, he oiaio@, ina aole ka lahui e hoohuli ae i ko lakou mau wawae mai ka hele ana ma na hana hoomana unihipili a mau akua e ae i hana ole i ka lani me ka honua. He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou , e hiki mai ana maluna o ka lahui nei mau haawina ekolu.
1. He wi nui e maka ana i ka pololi aia ole.
2. E make ana i ka lima o ka enemi.
3. E make ana i ka ma'i ahulau. A ma keia mau haawina poino e kau mai ana maluna o ka lahui, e lawe mai ana ke Akua i kekahi o nei mau haawina i olelo ia ae la i kaula uwepa i ke kua o na kane a me na wahine hoomanamana unihipili a pau, a i hoole ia Iehova ke Akua ola mau a oiaio hoi.
Nolaila, e ka lahui oiwi i na o ke hopena ae ia keia o nei hooulu lei ana e hoea mai ana he oiaio. O ko ke Akua makemake ke hana ia, ano ka wa e ola ai, a ano ka wa e maliu ia ai. E ku kela kane keia wahine malama puolo liilii a hoomana unihipili@ e kiola aku ia mau mea hoonaukiuki i ke Akua, a e malama aku ia Iehova wale no, oi hiki ole mai ka la ino a hookokoke ole ia mai na makahiki au e olelo ae ai. Auwe, aole o'u oluolu i keia mau mea.
Nolaila, e ike oe e ke kane a me ka wahine i kou wahi i haule ai ea, a mihi oe, e mihi me ka walania, e hookeai@ me ka inoa@, e pule nui me ka manaoio, a e hooiaio aku i kou mau hewa a pau imua o ka mana hoopai of Iehova ia, ka mana uwao o Iesu ia, ka mana hoola o ka Uhane Hemolele ia. Ekolu ia mea ke hookahi no nae ia, o ke Akua, e ola mau ana ia ao aku ia ao aku. A nona ka hoomaikai loa ia mai ke ao kumu ole a i ke ao pau ole. Amene.
Samuel K. Kamakaia.
NO KE ALOHA I NA KOA KO
VITORIA KUMU MAKE
KOKE
Ladana, Ian. 20. Ua hoomaka mai ko ka Moiwahine Vitoria ma'i ana ma ka la 2 o Ianuari, ka la i huli hoi mai ai o Haku Robata mai Aferika Hema mai. O ka mokuahi e lawe ana iaia no Southhampton nona hoi ka uwapo e ku nei ma nae aku o ka Hale Osborne, ua hoopaa ia oia mamua o kona pili ana aku i ka uwapo, me ke kauoha ia aku o Haku Robata ua makemake ka moiwahine e ike koke iaia. Ua hoea aku ke koa hapauea wiwoole imua o kona moiwahine me ke kukuli iho, a ia wa i papahi ia mai ai oia me na hoohanohano he nui, ma ia wa pu hoi ua niele aku la ka moiwahine no ke kahua kaua o Aferika Hema. Iwaena o na poai o ke aloalii ua huna@ aku lakou i na nuhou maikai ole e pili ana i ke kulana kaua i ka moiwahine no na mahina i hala ae nei.
Ua kauoha aku oia ia Haku Robata e hoike mai i na mea oiaio a pau, me ka waiho aku lehulehu wale o na ninau, a ma ia wa akahi no a loaa ka hoike oiaio e pili ana no ka weliweli o ke kaua me na Boa ka nui o na Beritania i make mai na poka a me ka ma'i.
A oiai; ua Haku Robata nei e hoike ana me ka malie a me ka oiaio ua ike ia aku la na hiohiona@ kaumaha e pahola ana maluna o ka moiwahine. Ua uwe ae oia no ka ehaeha i loaa i koua mau koa me ka lohe pu aku hoi e hoomau ia aku ana keia kaua me ka nui o na ola e poino ana no kekahi manawa.
Mahope iho o ka haalele ana mai o Haku Robata, ua hoomaka koke mai la kona lawaliwali@ me ke kahea aku ia Haku Salisbury ma ke telepona. Aole oia i loaa aku ma kona keena ia wa, aka, ua loaa aku la nae ke Kuhina Kaua, Sir. William St. John Broderick, a me na huaolelo kau maha na kauoha koke aku la oia e hoopau ia ke kaua. Ua pane mai o Broderik e hui mua ola me Salisbury. A ia wa pu ua hooana aku la o Vitoria he mau lono telegarapa i na luna aupuni kiekie ma kona inoa e hoike ana ana ua lawa ka mauna wale ia o ke ola o kona lahui.
He oia kino maikai ko ka moiwahine, aka , ia wa na hoomaka mai la ka hoomailo ana a ka ma'i anu, ua oluolu no nae, aka, o ke kaumaha no kona mau koa aole ia i kaawale aku. Haalele mai la oia i ka hele holohelo@ ana maluna o kona kaa me ka waiho pu ana i ka ai, a na ia mea i hooikaika loa mai i ka ma'i me ka hiki ole i na kauka ke hoopakele ae iaia.
NUI KA INO O KEAI MAU
LA.
No kekahi mau makahiki loihi i hala ae nei akahi no a kipa hou kekahi makani Kona ikaika ma keia mau Paemoku. Ua hoomaka ka ikaika o ka makani mai ka La Pule nei a na hoomau ia hoi a hiki i keia Poakolu, mawaho o Kapiolani Paka a ma kekahi mau'pa@ hale mawaho o Waikiki, he nui na kumulaau nunui i ulaa pu ia e ka makani a ahu mokahi iho la iluna o ka lepo.
Na keia makani no i hapai pu mai i na alo@ nui kawahawaha, a ua kohu moa uakea hoi ka moana kai uli i ka pehia ia e ka hunakai. Maloko o ke awa lai o Kou nei, ua ala mai na ohuku ale e like me ke kai hawanawana o Kawaihae.
I ke awakea Poakolu nei ua hui ae la ke awa, a he popoi'na nalu wale no mai kahi aoao a kahi aoao o ke awa, he mea keia i ike ole ia no kekahi mau makahiki loihi.
A mamuli o keia ino nui e pahola nei ua paa ia iho la na moku holo pili aina a pau e ko lakou mau agena, aole e haalele i keia awa a hiki i kaulihi@ ana o ka ino. No ia kumu ua hoopanee hou ia aku la manawa holo o ke Kinau, Kaladine a me Lehua no kekahi wa maopopo ole.
Ua kipa mai kekahi mau ohua i aio mai ai i keia ino nui maluna o ka mokuahi Mauna Loa i ko'makou @ nei keena a hoike mai la. He kaulana ka Mauna Loa i ka luliluli ino ole, aka, ma keia alo ana mai nei nae ma na kowa@ o Alanuihaha a me Kaiwi na nui kona lola me ke kiola ia o kekahi poe e moe ana iluna o ko lakou mau punee ilalo o ka oueki@. Wahi ana, he holomoku au no kekahi mau makahiki loihi, akahi wale no nae a ike i kelahi ino nui e like me keia me ka uhi pu ia o ka moku e ke kai. Ma ka hoiki a ke kapena o Mauna Loa, mamua o ka haalele ana aku o kona moku in na Kona, ua kipa mai la@ keia makani a kulai aku la i na hale pili o na kanaka me ke ulaa pu ia o na kumulaau nunui, a he nui na waiwai a ae i poino, a o keia kana ino nui i ike ia ai no ka wa mua loa.
UA HOOMAHA AKU ILOKO
O KA HAKU
Ua loaa mai la ia makou he lono kaumaha ma ka mokuahi Kinau mai nei, no ka haalele ana mai la o Mrs. Kalaona Kalana i keia ola ana ma kona home ma ka Ua Kanilehua o Hilo, mahope o kona kaa ma'i ana no kekahi mau la. Aole kana keiki a me na moopuna i ike i kona hana hope loa, aka, ua hiki aku no nae lakou ilaila he mau hora mahope iho, a loaa aku la kona kino puanuanu ia lakou, aole hoi o ka hanu ola ka mea i iini ia aku.
Ua make oia ma ka hora 10 o ke kakahiaka Poakolu, Ianuari 30 a ma ka hora 4 o ia auina la ne i hoea aku ai ke Kinau i ke awa o Hilo, me kana mau keiki i aloha nui ai Joseph Kalana, kana wahine a me na moopuna elua. Ma kekahi la a@ i manele ia aku ai kona kino make no kahi mau o na mea a pau a nalo aku la ma ka ilina o Homelani iwaena@ o kona ohana a me na hoaloha he lehulehu wale.
He kupa a he kamaaina oia no ua aina ua kaulana la, he makuahine hoopono a he wahine puuwai ham ama@. Ua haalele iho la oia he kane Rev. J.S. Kalana me kana keiki Joseph Kalana i ike nui ia ma Honolulu nei, me na moopuna elua, ka ohana a me na kini makamaka e palauma@ aku ana nona. Ke komo aku nei KE ALOHA AINA iloko o na kumakona@ ana me ka ohana o ka mea i hala. Aloha no.
KA KAUOHA IA AKU NEI
Mamuli o ka nui hewahewa o ka poe lawe i ka nupepa Ke Aloha Aina Puka Pule i keia makahiki, ua nele makou me ka Helu 4, nolaila, ke kauoha ia aku nei na Iuna@ lawe pepa o Ke Aloha Aina e noho ana ma na wahi like ole o na mokupuni, he mau pepa ka lakou i koe o keia helu e hoouna koke mai i ke keena nei me ka hakalia@ ole.
Ma Ke Kauoha.
He elima mau keiki o ka haleleta@ i haalele loa aku i ka hana mamuli o ko lakou hoohana wale ia mahope o na hora hana maa mau o ka la.