Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 4, 26 Ianuali 1901 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi. [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

Pane aku o Keanmiulaokalenl tde ka malie imua o laua me ka oiaio, ina i kaoa īa ko olua mau R npun! © a*u a lanakila au, alaHa, ua liīo ia'u me ke keakea ole ia. A ma k* olua noi no m«&ou e bele pu me olua no ko olua mau aupuni, ua aea.u no ia noi, ā o makoa pu no ma keia huakai. Eia ka wa ina ua makaukau olua no ka heie ana, aole au 6 kaulua no eh'ku ia malaila ho) mai no Keaoolino nei. _ x Aia be poah nai a «maō ae noho ana lakou nei 1 ua mau aupuui nei mf ka malie a me ka oluolu o ua kamaaioa a me ka iahui. 1 leeia wa 1 ike euai ai na makua ia Keanimulaokalani me kouk ohan«, haule iho la ko laua m«u knh i lalo, aka, emoole ku ana laua liuna ea mau moi nei, pane aku o Ka mi haka imua o laua, aole 'makou i hele mai nokahaoohano o ko makou kulana a pela oukou e hana mai ai. Eia wale t|o ka'u ninau ia olua i na moi © keia aupuni, auh e a la na keeoa kapu a Xane a me Kanaloa i hoolaa ai no laua nw, aole ua nei i komo a hiki i keia la. Pane mai *ka moiwahine īmua o lakou nei, aia i kela heiau a me ke la pa e ku mai la a me ka hale aole i komo ia e makou o Kane wale no a me Kanaloa, o laua wale no a biki mai la oe. pehea hoi ko aupuni o Kamaikluluwehiwehionapua? Pane naai ka moikane aole no oiik nei i komo o Kane ma wale no. Owai ke pani ma īa waht i malaelae oukou aohē hoopilikia walq ia mai. . A ma keia ninau a ka.haku mea hale, ua pohihihi makou ma keia einau a ke akua nui mai ka palena o ka papaku o lalo a hiki aku i ka lewa lani a maluna aku, o oei wale no kai ike, wahi a ka moikaue* A ma kau noi e ka moi o keia mau aupuni, e bai aku au no kela ninau. 0 Ua haawi mua olua i keiaaupuai ia K«ne a me ua īilo oia ka mea i ka a> ka 'heiau a me ke keena kapu a me ka hale a rae kela mau pa e hoopum m«i. Ua pane o&ai ka moiwnhine 'mua o lakou, ua oiaio keia mau olelo au ua haawi maua me ka manaomaikai. A eia wale no ka pohlhihi ma kola haawi aua a olua, aohe mea nana' e wehe e komo ai oukou e ike ia he'iau a eue 'a keena kapu, nōlaila,

e uo«-n >o roai nukou niHha bo ku- t lem» no ko oukou. P«n#« h«n rrt«f V« mo>WHh r ne imua 0 l-.kn'-!, hij !o > oi'.i a ' mai, ina 'makou e ike v kekahi ka-j naka ui a ka lauoa ole ni»i, ; ona lua ma keia papaku a hiki i ka palena o na papaku maluna aku | nei, a pe!a hoi ma r ka honua, a pfela | pu hoi ma ka lewa a maluna ako, i na e huiia na nani aohe like me īa a oia ka mea nana e heh' keia mau iieiau, keena k«pu, alaila, noa nu oukou no ke aupuni. Pane hou o Kaimihaku, ua polo iei ka leo kauoha īa oukuu np ia kaoaka, a o ka hemahenaa nui, owai la iakanaka a Kane ma i |ken>i ai, »ol»ii«j! pohihihi hou no oukou. Pane mai ka moikane, maluna o kuu mana kiio, mana hoailona a akua hoi, o oe no ua kanaka la aohe mea $ ae, o oe no ka mea n»na e hoolaa keia mau heiau me na keena keipu. i Eoia au i k-ju akua nui kiekie ia KeamniuiaokalHni k*mahaku, wahi a Huiimaikamoku O Kane me Kanaioa., t Pane mai o Keaniniulaokalaniikamnhaku,, ae kuu inoa e heie aku elike me &a pane a.pela ī hooko ai. Hulima!tamoB:u o Kane a me Kanaloa, paa ko mau aupuni no ka wa mau loa, he mau e noho ai me oe, hoi aku makou no ko ma kou wahi i hele mai, nolaila, aohe makau aua no na uha, e nalo ana ia mau me», a o ka olaolu a me ka lanakila ke loaa ia oe a mau ioa. 0 ka mana i loaa ia oe ma ka hoailona, oia ka mana pooiiela loa maiuna, ka mana e e hui ai kaua he alo a he alo. * Pane mai o Luukia, olioii ioa au . ■ " . ■ V . 1 ka ioaa ana la ike kamahao mai ka nuu mai, oia oe, ola kou mau aupuni, aohe aie nana e poi. Pane mai o Huhmaikamo&u o Kane me e Luukiaikaihi īhiknpu kiekie ka hoailona me ke akua nui o kaua, moe kukuli a me a'u ia laa a me ko'u mau aupuni. A i ka pau ana o &a hana a na ui o ka papaku a me ko laua mau makua, ua hoi mai la lakou me'n* manao maikai a oluolu no hoi. Hookahi wale no qaea nui a'u e hoike pak»hi ail ko oukou kulana ma keia hope aku, no ka euea, e no*. ho ana kela mea keia mea .noga iho. Akahi. Nou e Hainakolo kuji uaea nui a (emkoi e haalele ana au iq oe a me na kaiki a me na moogunft a kaua no na makahiki eono, a!|iila, hoi mai au no ka maewae o Ke&ooiiby nei. | Aiua, 0 ka «aanao o ka hoailona a me ka mana akua, ala no ia iffe oe no ka mea, oia no kou kuleaua oi* aio. Akolu. O na poino, ua pUikia e hoopuiiī uaai an« ia oe, ua hula s? mawaho o kou mau kul^aua^jj|io

K Typlmafeanlikekfii)tifkftnuu, na'i ta, whi i i i iKe ī r<a puu ]|)ju!ebu o | k« ana imoa <ju f oia ke 1 : Amama ua noa, no kuu »ku% no Leimikaniikekepuik nuu, wahi a S Ee inmiulaokalani. E kun akiia, kuu makua, kup b»i- -! ku, o kaua pu-no a hikj i kou hoi | ana roas no ka mea, ua man* lakOil | nef ma na ano a pau, Bka, o kuu | aloha īa oe, ua oi aku ia uuatQua o }»kou nei, Pane mai o Keaniniulaokaluni i kana keiki, ua akeft ke aiaheie aou e bele ai, aoie au e hoole, Pane mni o.ioluhiaikamahaku, e kuuakua, kui hiiku kupuna t ka mana nuj, owau kekahi uia keja i • huakai loihi a kua a hoi pu mai no, oia kuu ( manao, ajle au e noho ana me ka oi. ana o nl«jha ia oe pela au e hooko {li'. E kuu ukua * Kamnhaku, aole au e hoole ia ]eo t he leo mai ka nuu mai» e he!e ao oaa ia'h lakai, wahi a Keamniulao&alani t kana moo: p«na. E Luukiaikaihiihikapu, ua loaa m oe keu oihana k.ek e ma ka ho ailoaa, aohe mea e fte maiuua o kou k»pu ke h.ki mai, noiaila, e oaoa oe me ka oialie i lohe na aupuni like ole i kukuli lakou, a peU no hoi ia kakou, e hana oe pela. Aka, ina aoie oe e hana elike me keia a'u e oielo nei ia oe, alaili, e piiikia ana na aupuai like ole & m e kakou pu kekahi. E Lonokaio]ohiaikamahaku kulia i ka nuu, nui ka ike, nui ka mana mai ka nuu m«i, nie i poina. E ka aioiwahiae o k» papaku paa ia ka maeaiae, hoolaupai ia ko aupuni. ola oe, ola ka lahui ao.he eueuii e komo iloko. E Kuunailo, komo ī ka nuu ma ka hianaoe, kau ka uluna o Welehu.ka. maUuaHlaaia. . Pane mai o Kuahailo, e kuu akua ina oluolu ia aaesi hookahi a'u nuu. Pane, ua ae ia ke noi. 0 ke aupum o ka pupaKu malalo 'o na aupuui a ka&ou i hele aku nei oia ka'u huakai mua no ia aupuni e hoolaupai ai i kaoaka Po ia .wahi, a pono la mea, ala}la, hoi mai au a keia honua, uia keia mau aupum kanaka ole e waihp oaai nei. , E kuu akua hoi a'u ī kaih ai hoi ī kou' nani oi kelakela a lilo i mea oīe a oia ka'u e mihi nei no i&haua a'u i manao ai owauka oi. Aka, ke ike nei au me kuu uiau waka aohe he ! L»aa no ka ua hala kuu uaui, ua loaa ia'o na poiuo. Nolaila, ke noi nei au iuiua o kou kiekie, e kaU tuai ia uj hiki ai ia'u ke noho uie ntyn&luhi& a hiki ī kou hoi ana mai nf keia msu makahiki j luihi, wahi a Haiuakol». i Pane uuai e ( | Hanukolo, a'u oleio hgu. ( V - t

—— — u*Jbi aw», u& pu Jua i ke kfcl» U dQe k% pule a Luukia u»i iHnak'U ai- t nolmla, e nuho oe uwU iho i na.w» k pu'u me ke keak«a ale.i?,. lle pwio, ua hooko ka huak«i a me ka wjtna»a a Kaue np kpia mau a\ipunj, o ka mea e noho ana :a mau aupuni, oWai, soJe i ikeia he l° a^ a me» nana noho k&i& mau uupuai, no ka me», a<'lē t a KeaniuiuLiokiiani i jke i inau aupuni. aole no hoi ua ka, hoaili aoa doo9, wahi a Kuafc»ilo. Pjttte rnai o 0 ( laaou, ua hiki mai.gakou i keia mau auouni uae ka el.ke me ka Kualiallo i oielo ai me ka, pohihihi, noiaila, e nooaoo kakou i .keia w», * '■ - Pane mai o Lonokaioiohia, e. h#-' mau kakou ma na ano a pao, no ka mea, he m«u kauwa kakou i&a,, keia hunkai, hookahi tnea nnna h>ii>B, he mau lim% Uwelawe^k^kou. Pane arai o KeanmiulaokBl.»ai, un pololei o Lonokaiolohla ma keia olelo sdr, oia maoli ke ano o Ipeia waMna a Kaoe i oīalo ai no k<»ia. mau aupuni, he nanna nui ko Eela. mau aupuni malun.a o kakou/aoie e kakou maluna o kpia mau aupnUi, ua aila'oan ia e Kane mp, n, ka mea e lanakila nona ia īte oiaio, o keia mau aupnni a Kane i olelo ai, o ka mea lanakila nona ia mau aununi, aole no hoi i hooili ia no'u kana moopuna., a ua oblo o R»oe, aohe mana nui a ifcaika ke kuki a korn.n.Tan.altilv ua paa roa i fea maha n Kane mai keia m m auouni aku a i ka fewa maluna ua raa loa. A nol-iila, e nana m'ai oukou o i keia mau pani aohe io no he mgna knpua nana e wefee ua paa loa, np: i laila, aole i paa na kapuai o kakon haule no aohe hoi hou ana no kahi i hele maī ai. A eia wale no ko'u manao īa oukou pakahi. 0 Leimakani naa ka akau o na aupnni ekplu, 0 Lonokaiolohia raa ka hīkine. 0 Kuahailo naa ke -•3^ komohana, Eia kuu pane hope, imua a aiake. aohe makua» aohe kapun», aohe ho- " aloh*, uiai makau a hohe ka eneml a kakou i ike ole ai, E haawi ia ana he aha halahnla pookii tne na aahu like ole 6 na haole o ke kulanakanhale nei, maloko o ka ena kekahi po o kei» mahina aku, Feberuari. Ha wahi keiki pake o 15 kahiki kai hopu i» uo ka,mj|kUm4 opinma be 150, aole nana ponoi ka opiama, aka, ua heokmokono ia aka nae oia a kokahi pake okoa no ka lawelawe ana i keia hana Upowale. i .. ;.