Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 51, 22 December 1900 — Page 7
This text was transcribed by: | Kehau Chrisman |
This work is dedicated to: | Kehau Chrisman |
KE ALOHA AINA
POAONO, DEKEMABA 22, 1900.
NUHOU KUWAHO.
----------
NA BERITANIA MA KA MEHEU O NA
BOA.
Ladana, Dec. 8. Ua loaa mai la i keia la i ke keena kaua keia mau hoike mai o Kenerala Kitchener mai ma Bloemfontein, no ka la 8 o Dekemaba, e olelo ana:
Ua loaa mai la ia’u he hoike mai a Knox mai o Rouxville o ka pualikoa o Dewet, na hiki ole ia lakou ke hele aku maluna o ka awapo Coomaisse@ makou e paa nei, a na nee aku la oia no ka hikina akau me ka haalele iho he 500 lio a he lehulehu wale na kaa. Nolaila, o kana hoao ana e komo i Cape Colony ua hooneleia. Aia oia ke opa ia la ma na aoao a pau.
He lono kuikawa kai loaa mai la mai Aliwai North, Cape Colony, e olelo ana ua hoea aku la o Kenerala Dewet iloko o ke kulana kupilikii a ke hoao la oia ma ano a’ pau e hoopakele ae i kona mau kanaka. He ekolu mau kolamu o na koa Beritania e uhai la ma kona aoao a me elua muliwai e alai ana mamua o kona alahele, he manaoio ko na alakai Beritania e hopu pio ia ana e lakou o Dewet.
Ladana, Dec. 12. Ua loaa mai ia he lono telegarapa i ke keena kaua mai ia Kenerala Kitchener mai, malalo o ka la 23 o Dekemaba, e olelo ana, o ka hoike mai a Kenerala Knox mai. Helvetia mai aia oia ke malama ia he hakaka uhaiaholo ana me Kenerala Dewet, a aia hoi na enemi ke nee la no Reddersburg, kahi a kekahi kolamu koa Beritania e kali ia no ke komo pu ana mai ma na @akaka ana me na Boa.
Ma kekahi hoike okoa ae a Kenerala Kitchener ua lele kaua mai na Boa i kahi kiai ma kahi kokoke i Barberton. O ka poino o na Beritania he ekolu i make, he elima i hoeha ia a me umikumamakolu i hopu pio ia. Ua lele aku na Boa i kahi hoolulu Riveston Road ma ka la 16 o Dekemaba. Aia na Beritania ke uhai la ia lakou.
NA LIMAHANA PORTO RICO NO HAWAII.
Benson, Dec. 7. Ma ka hora 2:30 o keia auina la he ekolu kaa ohua i hoopaa ia aku i ke kaaahi lawe ukana maluna o lakou he 110 poe Porto Rico, malalo o ka hoomalu ana a na kiai me na pu raifela Winchester, kai kaaio ae maanei ma ka alahele no Kapalakiko, a malaila e hookau ia aku ai lakou no Honolulu. Ma Sanderson, Texas, kahi i ku ai o ke kaaahi ua hoao iho la kekahi poe o lakou e mabuka, aka, mahope nae o ke ki ana aku o na kiai i kekahi piha pa na hoopau ia ae la keia manao. Ma Nu Olina ua hoolako ia lakou me na aahu pili ili i kupono no keia kau makahiki. O keia ko home mua ana o kekahi poe o lakou i ke kamaa a he pahemahema loa lakou. Aia keia poe malalo o Frank Alvarez, he kanaka Porto Rico a me Agena Kelley o ka laina kaaahi Pakipika Hema. Maluna o ka mokuahi Rio Janeiro e hoea mai ai keia mau limahana Porto Rico. He hauli ka ili o kea poe elike me na paele. Pela na hoike i loaa mai.
------------------
LA HANAU O KE ALII PAU
AHI.
----------
O keia Poakolu, Dec. 19, oia ka la hanau o kekahi pua alii i hala aku i ka po, Mrs. Bernice Pauahi Bishop. Ka mea hoi nana i hookumu i na halekula Kamehameha. Ma keia kakahiaka na pii aku na haumana oia mau kula ao ka ilina o ke aliiwahine e moe ana i ka moe kapu o Niolopua, ma Maunaala, no ka hoohiwahiwa ana aku i kona he kupapau. Ua malama pu ia he mau himeni hoalohaloha nona ma ka ilina o ka bana a me na keiki kula malalo o ke alakai ana a ka lakou kumu pahi ohe Sam. K. Kamakaia. He la nui keia no ia mau halekula o hoomanao mau ai i kela a me keia makahiki. Oia no ka la hanau o ia alii.
-------------------
LOAA HOU KA LAIKINI
KAUKA.
Mahope o ka hoonele ia ana o Kauka Noblitt me ka laikini lapaau i na ma’i e kipa aku ana i ona ia, malalo o ke kue ana a ka Papa Oia, na haawi mai la o Lunakanawai Humphreys i kana olelo hooholo e hoihoi hou ana i ka laikini lapaau o Mr. Noblitt i kaili ia e ke aupuni.
Ua ulu mai na kue ia ana o ka laikini kauka o Noblitt i ka wa a ka hai kuai laau Quaker e noho ana maanei, no ka mea, ua haawi aku oia i na kakoo ana ia lakou ma ka lapaau ana i kekahi mau ma’i, a na ia mea i hooulu ae i na manao inaina iloko o na kauka maanei, a imi iho lakou i kahi e nele ai oia i ka laikini lapaau ole, malalo o ke kokua ana a ke Kuhina Kalaiaina o ka Repubalika i na kauka, ua hoonele ia iho la oia me ka laikini lapaau.
Aka, aole no pae o Noblitt i hoopau i kona lawelawe lapaau ana, he ekolu ona manawa i hopuia ai no ka lapaau laikini ole, a i kona wa i hoopai ia ai ma ka Aha Apana no kona lawelawe lapaau me ka laikini ole, ua hoopii aku la oia iluna o ka Aha Kaapuni, a ma ia aha hookolokolo i loaa ai iaia ka lanakila.
O na lala o ka Papa Ola nana i hoopau i ka laikini lapaau o Noblitt, oia no o Henry E. Cooper, Peresidena, na Kauka F. R. Day, C. B. Wahie, N. B. Emekona, G. W. Smith a me L. D. Keliipio, a o na poe i kue loa a hiki i keia wa i ka haawi hou ia ana o kona laikini, oia no o Kauka Day, Kauka Wahie a me Smith.
---------------------
AIA ILALO O LAIE.
-----------
Ua hala aku no lalo o Laie, ma ka Puakahi nei o Keoki Pukuniahi me kona mau hoa no ka makaikai ana i ka panalaau ana i kukulu ai he kanalima makahiki i hala ae nei. He malihini hanohano oia na Laie, a aia hoi oia ma ka home o Peresdena Woolley. E noho ana lakou malaila no hookahi pule a huli hoi hou mai no Honolulu nei, no ka hoohala ana i ka la Karisimaka ma keia kulanakauhale. Ma ka Poakolu e haalele iho ai oia no Maui no ka ike hope ana i ka ai na ana i hooikaika ai i na la opio no na hana a ke Akua.
Aole i maopopo loa kona hoea loa ana aku i Hawaii, no ka mea, ua manao ia e huli hoi aku ana oia no Kulanakauhale Loko Paakai ma ka mokuahi Zealandia o ka la 5 o Ianuari o keia makahiki ae.
-------------
KUHIHEWA IA UA PUPULE.
----------
O Sam Ah Kee, kekahi pake i ike nui ia e keia kulanakauhale, ma keia Poaono a me La Pule aku nei, ua hoopaa ia oia maloko o ka hale wai mamuli o ka manao kuhihewa ana o kona ohana ua pupule oia, a ua hopohopo hoi lakou i ko lakou mau oi@ a hoopoino ia e Ah Kee.
Maloko o ka halewai ua hooi loa ae oia i kana mau hana kohu pupule, a no ia kumu ua hoopaa ia iho la kona mau lima i ka hao. Aka, he hookahi nae o kona hoahanau i manaoio aole oia i pupule, nolaila, ua kii aku la oia ia Kauka Howard.
Ua hoea aku o Kauka Howard i ka halewai, a ma kana nana ana i ka mea i manao ia ua pupule, ua ike iho la oia aole oia i pupule, aka aia oia iloko o ke kulana ohewahewa mamuli o kekahi ma’i numonia ikaika e hoomailo ana i kona kino.
Nolaila, mamuli o ka hoike a keia kauka, ua hookuu ia mai la oia a lawe ia aku la no ka haukipila e la lapaau ai, a ua manaoia e loaa ana no iaia ka palekana.
-------------------
Ua loaa mai nei he lono mai Eleele, Kauai, no ka make ana o kekahi Iapani ma o ka haule ia ana e kekahi apana h@o mekioi o 6 to@a ke kaumaka mailuna aku o ke kaa ahi. Ua paluhe kona kino i ka wa i loaa aku ai, a ua lawe ia aku ka apanapana o kona kono iloko o kekahi eke. Manaonao no ka hopena i loohia i keia Iapana.
MAKEKE KUAI BIPI HOU.
------
Ua wehe ia ae ia maloko o ka hale pohaku Waverley e ku nei ma ke alanui Betela kokoke i ke alanui Hotele he halekuai bipi hou, a me na i’a hou o Kaleponi mai.
He hale bipi nui keia i oi ae mamua o ka halekuai bipi o Wala ma e ku nei ma ke alanui Moi. A ua manao ia o ke ku ana ae la o keia halekuai bipi hou e emi iki mai ana na i’o bipi ma keia mau la aku ma na wahi kuai bipi a pau.
-------------------
KAA BAIKIKALA LOAA.
-------
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, ua loaa ia’u he kaa baikikala oia ka auwai o Koiuiu ae nei. A o ka mea nona keia kaa e kii koke mai maloko o na la he unikumamalima me ka @ko pu mai i ka lilo o ka hoolaha a me ka Iubi o ko’u malama ana. A ina e hala keia niau la me ke kii ole ia mai e lilo loa no ia’u. E loaa no au ma na hale loihi e ku nei ma ka pa o Kimo Pelekane, ma Kapalama.
CHARLES NAIHE,
Kapalama, Honolulu, Dec. 17, 1900.
-------------
HOOLAHA KUAI A ME HOO-
PAA A KA MEA MORAKI.
------------
Ke hoolanaia aku nei ma keia no ka hooko ana aku i ka mana o ka hoolilo ana i kekahi moraki i hanaia e William K. K@leihuia o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, @@a moraki, ia William G. Brash o Honolulu, i olelo ia, mea paa moraki, a i hoopaa ia @ua ke @@@ Kope ma Honolulu ma ka Buke Aupuni 179, ma na aoao 354 a ka 356, he manao ko ka mea paa moraki e paa i ua moraki la no ka hahaki ia ana o ke ku@upaa a me ka uku panee i kona manawa i olelo i@.
Ke hoolaha pu ia aku nei, o na waiwai i paa maloko o u@ moraki la i oleloia, e hoolilo ia aku ana no ia ma ke kuai kudala ia ana ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poaono, la 5 o Ianuari, 1901, ma ka hora 12 awakea. O na waiwai i hooakaka ia maloko o ka moraki i olelo ia, oia keia: --
Akahi. O kela apana aina a pau e waiho nei ma Leleo, Honolulu, Mokupuni o Oahu, Paeaina Hawaii, i hoakaka ia ma ka Sila Nui 2456, Kuleana 732, nona ka ili aina no 17-100 eka, a o ka aina no hoi ia i loaa i ka mea moraki ma ka palapala hoolilo a Kanakaokai, i hanaia ma ka la 19 o Ianuari, 1898, a i hoopaa ia ma ke Keena K@po ma ka la 6 o Mei, 1898 ma ka buke aupuni 177 aoao 438 me 439.
Elua: Oia kela apana aina a pau e waiho ia ma Apueoiki, Kula, Maui, nona ka ili aina 25 ½ eka, a oia ka apana 2 o ka Sila Nui Haawi Helu 2085 no Kaulunahele, a oia aina o Kaulunahele i oleloia ua hoo@@o aku oia ia Puue, ma kekahi palapala hoolilo i hanaia i, ka la 22 o Novemaba, 1862, i hoopaaia maloko o ke Keena Kope ma ka buke aupuni 25, aoao 19
Ekolu. Oia kela apana aina a pau e waiho ia ma Apueoiki, Kula, Maui, nona ka ili aina o 47 eka, a oia ka aina i hoakaka ia ma ka Sila Nui R a@i Helu 2205 no Puue.
A pela me na waiwai a pau maluna o keia mau wahi i noa ka ka ia.
WM. G BRASH,
@@@ Paa Moraki.
Kuike ma ke Dala Gula Amerika.
Na hoonio palapala kuai ma ka aoao no la o ka mea kuai. No ka mea i koe e ninau ia Ho@@@ a me Stanley, na loio no ka mea paa moraki.
Hanaia ma Honolulu, Dekemaba 10, 1900.
dec. 12