Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 37, 15 September 1900 — Page 2

Page PDF (648.23 KB)

This text was transcribed by:  Jan Pappas
This work is dedicated to:  Puakea Nogelmeier

KE ALOHA AINA

 

Ke - Aloha - Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu

pepa na ka Lahui Hawaii.

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

HOGAN E. KALUNA,

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI,

Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

PUKA LA ME PUKA PULE.

E hoopukaia ana i na la a pau koe ka

(Io Pule) e ka Papa Pai Ke

Aloha Aina, Ma Alanui Moi

 

AUHAU PUKA EA.

Hookahimakahiki (uku mua) . . . $9.00

Ekolu mahina (uku mua) . . . . . . . .2 25

Hookahi mahina (uku mua) . . .    .80

 

AUHAU PUKA PULE.

Hookahi makahiki . . . . . . . . .  $2 00

Eono mahina . . . . . . . . . . . . . . . 1.00

 

HONOLULU . . .SEPT. 15, 1900

 

KA PONO KOHO BALOTA.

      Eia na Repubalika ke haanui mai nei na ko lakou aoao ka i haawi mai i keia pono koho laula i @ Hawaii me ke keakea ole ia, koe wale no ma ke ana naauao, malia pela io paha, aka, aole no makou i poina i na hana a ke Komisina Hawaii i manao ai e hoonele i na Hawaii me ka pono koho balota ma ke kau ana i na ana waiwai maluna o na poe koho, a i kakoo ia e A. S. Hakawela a me W. O. Kamika na elele m@ ka Repubalika aku nei i Wa @inetona e like me na lohe i hoikeia.

      Aole nae pela ko Iehova makemake, a mamuli o kona aloha palena ole no keia lahui ilihune ua hoololi ae la oia i na manao o ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, me ka haawi ana mai he pono oikelakela i na Hawaii, me ke kiola aku hoi i na pauku hoohaiki i ka pono koho o ke kanaka Hawaii a ke Komisina Hawaii i hana ai.

 

NUI NO NA HANA INO A NA KOA.

      E like me na mea maa mau i ike mau ia ma na moku lawkoa a pau i kipa mai ianei me ka piha koa no Manila, ka nui o na hana ino e lawelawe ia ana e kekahi poe o lakou, pela no ka Logan i hoea mai nei me kana mau koa no lakou ka heluna he 1609. Ua lawelawe ia e kekahi o keia poe na hana hoohaunaele ma na hale inu rama a ma na alanui ma ka po Poakahi a me ka po Poalua, me ka hiki ole i ka oihana makai he hoopau aku.

      Mamuli o ka nui o na hana kouhaunaele a keia poe koa, ua @una @ kiai mailu@ mai o ka L@g@ka, ma ke@ mau @ na hiki ole i keia mau kea kiai ke hoomalu aku i na manao uilani hakaka o kekahi poe koa, a ua hookuuia aku la kou e hakaka no lakou iho.

      Ma kekahi hale inu rama ua ulu he hoopaapaa mawaena o ke kahi mau koa hoomana Kalavina a me kekahi mau koa Katolika, na malama ia he hakaka, aole no nae he aoao i lanakila, oiai, ua kuikui aku no ke Kalavina i ke Kalavina, a o ke Katolika i ke Katolika.

      Ma ia po no ua wawahi ia aku la ka pahu aniani hoikeike kii o ka halepaikii o J. J. Williams a lawe ia aku la ke kii o na lede opio e waiho ana malaila me ka hookoe iho i na kii kane.

 

MAHEA KAKOU.

(Kakau ia e J. H. Wise )

      Ka ninau nui imua o na kanaka i keia mau la, oia no keia ninau. Mahea kakou ?

      He ninau nui keia a he pono i na kanaka Hawaii e koho no lakou iho mamua o ka la koho balota.

      Aia ma ka aoao o ka poe Repulika ka hapanui o na poe hoohui aina, ka poe i nana ole i na pono ou e ke kanaka Hawaii i na makahiki ehiku i hala ae, aia no hoi maloko o ko lakou mau lima ke alakai ana i ke aupuni i keia mau la, a ke ike aku nei no kakou i na hana kaulike ole o na makahiki ehiku i hala ae. Heaha ka pomaikai e loaa mai ana ia kakou e na hoa kanaka, ina kakou e kokua aku ana i keia poe i lawa ole me ka aihue ana i ka aina, aka, ke hana mai nei no i na hana kaulike ole, a me ka hoao ana mai e a'o ia kakou e hahai aku mahope o lakou.

      Aole anei o na hana maikai ke kumu e laka aku ai, a e ike ia aku ai ko lakou mau manao maikai.

      Heaha ka na Demokarata e hana nei? Ke ku nei na Demokarata a hai aku me ka oiaio, o na hana kaulike ka lakou makemake. E nana ana lakou i ka pono o na kanaka Hawaii. E kue ana hoi i na hana lima nui a na haole hoohui aina i huli aku ma ka Aoao Repubalika. Aole anei o ko kakou mau enemi ino loa keia poe hoohui aina? Aole anei na lakou i hoonele mai ia kakou i ko kakou mau pono kuokoa? E loaa anei he mea maikai mai keia poe mai? Aole anei na lakou e alakai mai nei ka Aoao Repubalika? Alaila, e na hoa kanaka oia anei ka aoao e pomaikai ai kakou. Ke manao nei ka mea kakau, aole loa e loaa ana ka pomaikai mai ia lakou mai, no ka mea, o ka mea nui iloko o lakou, o ka manao @oaikola ia oe e ke kanaka Hawaii.

      Nolaila, ua hamama ka Aoao Demokarata ia oukou e na kanaka Hawaii, e komo pu mai a e hakaka aku i ko kakou mau enemi.

 

LOAA KE AKUA KII KUULA.

      Ma kela mau la aku nei na kuai ia iho la e Rev. W. D. Westervelt o ka luakini o Kawaiahao mai kekahi kanaka lawaia mai he kii pohaku i manao wale ia o kekahi kino ia o Kuula, ke akua i'a a na poe lawaia e hoomana ai i ke au e noho pouli ana na kanaka Hawaii.

      Ua hana ia keia kii pohaku elike me ke kiuo o ka i'a mai kekahi pohaku ala mai. O kona loihi he ewalu iniha a ua loaa aku keia pohaku ma kahi he mau mile ka mamao mai Kaneohe aku.

      Ua olelo ia ae e kakau ana o Rev. W. D. Westervelt i kekahi moolelo e pili ana no keia kii pohaku.

HALE KINAIAHI NO KAPALAMA.

      Ma ka halawai i malama ia e Kiaaina Dole a me kona mau luna aupuni kiekie ma ka Poakolu nei, o na hoolala no ke kukulu ana i hale kinaiahi no Kapalama, na apono ia maloko o ua halawai la. He elua hale ke kiekie o keia hale, a e hoolako ia me hookahi kaawai ame hookahi kaa ili, aka mamuli nee o ka nele o ka waihona aupuni me ke dala ole, ua hoopanee ia kona kukulu la a no kekahi wa okoa aku.

 

LILO O TRANSVAAL I PAPALAAU NO BERITANIA.

      Cape Town, Sept. 5. Ua hoopuka ia ae la e Haku Robata he kuahaua e hoohui ana ia Transvaal no ke Karaunu Beritania.

      Nu Ioka, Sept. 5. He hoike kai loaa mai la i ke Tribune e olelo ana:

      O ka hoohui ia ana aku la o Transvaal e Haku Robata, he hooiaio ana mei ia i ka oihana kaua ma ka home a me Aferika Hema, ua pau ke kaua. Ua lawe ae na wahi hoopukapuka dala i keia manao pu, a ua hoopii iki ia ae na mahele mamuli o ka hoonee mua hou ia ana aku o na hana maina. Oiai, no nae ala no he mau hakaka lehulehu ana ke malama ia ia e na Repubalika i hoohui ia.

      Ua loaa mai i ke keena kaua he hoike mai ia Haku Robata mai no kekahi kaua i malama ia ma ka akau aku o Pretoria, ua hoauhee ia na Boa, a hopu pio la he haneri pu raifela, he mau lako

puka nui, a me kekahi mau pio kaka@kahi. Ma ia wa no ua hoea aku kekahi puali Boa e lawe i ke kahua wai, aka, ua holopono ole nae ma Johannesburg.

      He hakaka ikaika kai ulele ia ma Lydenburg, ma ka Poakahi nei, ma ke alahele mauna, mawaena o na koa o Bula a me Botha no ia la. He 2000 koa me na pukuniahi i paniku aku i ka nee ana mai o na Beritania, a ma ka po ana iho ua hoouna hou aku o Haku Robata i mau kokua no Bula.

      Ua manao ia o keia mau hana a Botha mamuli no ia o kona lawe ana aku i kona mau lako kana mai Lydenburg aku no na mauna ma ka akau aku, kahi ana e ku hou mai ai.

NA KOA LAHUI I HOEA AKU I PEKINA.

      Ma na telegarapa i loaa mai Pekina mai, e hoike ana ia i ka nui o na koa lahui i komo ma na hakaka no ka hoopakele ana ia Pekina penei:

      Iapana, 6,600 koa helewawae, 225 koa kaua lio, 450 eneginie a me 53 pu kuniahi; Rusia, 3,300 koa helewawae, 180 koa kaua lio a me 22 pu kuniahi; Beretania, 1,832 koa helewawae, 400 koa kaua @o a me 13 pu kuniahi; Farani, 400 koa marina me 18 pukuniahi; Amerika, 1,600 koa helewawae, 150 koa marina, 75 koa kaua lio a me 6 pukuniahi.

      Ua telegarapa ae ke alihikaua moana Geremania ma Taku i kona aupuni, e like me na noi kokua i hoounaia aku i na aumokukaua hui, o keia malalo iho na heluna koa o na mokukaua o na aupuni like ole i hoolele ia aku a hiki i ka ia 18 o Augate.

      Amerika, 155 alii a me 4,470 kanaka; Beritania, 189 alii a me 5,942 kanaka; Frarani, 115 a me 2,903 kanaka; Italia, 13 alii a me 277 kanaka; Iapana, 573 alii a me 19,509 kanaka; Rusia, 275 alii a me 11,500 kanaka.

HOOPAU IA KA HOOPUNI KAUA MA LADYBRAND.

      Cape Town, Sept. 5. O ka hoopuni kaua ma Ladybrand, ua hoopau ia mahope o kekahi mau hoao lehulehu ana a na Boa o hopu i ke @aona me kona wahi pa kaua uuku o 150 koa Beritania. O ka nui o na Boa i lele kana mai ia Ladybrand ma kahi no la o 2,000 kanaka. Ua koi ia aku na Beritania e haawipio mai ma ka La Pule, Sept. 2, aka, ua hoole ia mai, a mai la manawa mai, ua hoomaka ia ua kipoka ana me na pu kuulahi a me na pu @. He elua manawa a na Boa i holo aku ai me ka manao o lawe ae i ke kulana o na Beritania. Me ke mea la, ma o ka hoea ana mai o kekahi puali hoopakele i loaa ai ka maha i kahi pa ka@a uuk@.