Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 21, 26 May 1900 — Page 4

KE ALOHA AINA

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu

pepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE

Lunahooponopono.

JOSEPH K. LIKE.

Luna Hoohana.

HOGAN E. KALUNA,

Luna Hoopuka

EMMA A. NAWAHI

Pu@ku o KE ALOHA AINA.

 

HONOLULU . . . MEI 26, 1900

 

            MA na lono telegraph hope i loaa mai la maluna o ka mokuahi Alameda no ka la 14 iho nei mai Wasinetona mai, aia o Kalani Aimoku a me kona mau hoa ke hoomakaukau la no ka haalele ana aku ia laila ma ka hora 10:50 a.m. o ka la 15 ae. E kau ana lakou make Alahao Penesalevania no Kikako a mailaila mai no Kapalakiko, ma ke alahele huli hoi mai no Hawaii nei.

 

            NoHEA la hoi keia wahi eepa olalau (D. K.) nona na manao ma ka Lahui Hawaii o kela pule iho la e olelo ana: Ua ike ia ma na ma@ o alakai o Ka Loea a me KE ALOHA AINA e hoike nei, "E hoomanawahui e ka Lahui, e kali a e hoi hou mai ana no o Liliu a ku i ka moku." Aohe hoopunipuni nui wale e like me oe. No makou iho, aohe olelo a KE ALOHA AINA oia ano mai ka wa mai a Amerika i hoohui ae nei ia Hawaii nei me ia a hiki i keia wa au e olohewa mai nei. Aole paha o ka hai mau olelo oia kau e lawe mai ai a owili pu aku ia makou iloko o kau olalau ana. O ka KE ALOHA AINA e kalahea mau nei i ka lahui e kali a hiki i ka hopena loa o na ha@a a Amerika no Hawaii nei.

 

            KE aneane nei e pau loa na Luna Hooponopono nupepa Hawaii o ke kulanakauhale nei, i ka pau i ka haalele i na nupepa, a lilo nui i ka holo balota Luna Makaainana a Senate. Ua hiki no, oiai, aole no paha ia he mea kupono ka pai ana ae no oia Luna H-. iaia iho e hooikaika ai i Luna M-. a i ole i Senatoa. O ka ka nupepa ka pai aku mahope nei, o kau hoi ka holo, ka pahoe imua.

 

INA o ka aoao Demokarata a he aoao hookae i na poe ili eleele a me ulaula, elike me na hoakaka a Ka Lahui Hawaii o ka Poaono nei, Mei 19. Ke hoomaopopo nei makkou, aole na ke Demokarata kakou i makemake e hoohuiia. Aole i oi loa aku kana mau hana ekaeka i hana mai ai maluna o ka Moiwahine Liliuokalani a me Kona lahuikanaka, elike la me na hana a ka aoao Rpubalika i pakaha ae ai i ke aupuni a ka lahui Hawaii i aloha nui ai. O ka poe Repubalika Hawaii, haawi aku nei ia kakou e hoohuiia me Amerika; o na Repubalika Amerika hoi, lawe a lilo loa aku nei ia kakau, oia keia hoka o ka lahui Hawaii i ka aina ole.

 

            AOLE hoi o ka hooikaika ana mai ia o ka aoao Repubalika, maloko o ka Ahaolelo oo Amerika Huipuia, a loaa keia pono koho lauia i na Hawaii, he mea ia e hoomaemae ia ae ai na kiko eleele, a na aoao la i hookahuli iho ai i ke anpuni moi o Hawaii nei. Aka, e aai mau ana ia kiko eleele maluna iho o ko lakou mau poo a hiki i ka lakou man hanauna aku. Nolaila, o ka Repubalika a me Demokarata, he poe Amerika wale nae no lakou a pau.

 

            UA lohe mai makou he ani a lehulehu wale na omole gini i inu ia e na poe i hiki aku ne ke koho balota o ka mahele ehuku, apana elima, ma ke ahiahi Poaono nei, a ua holo wale hoi kekahi poe o lakou maluna o na kaa me ka lilo uku kaa ole, o na hana aihue no keia i ka manao o na kanaka Hawaii i lawelawe ia i na kau koho balota i hala aku la. Ua poho loa nae na dala i luia iho no na omole gini a me na kaapio no ka mea, aole he hopena pomaikai i loaa mai.

 

            ELIKE me ka moku e holo ana i ka moana aohe kapena nana e hookele, he malama moku wale no me na sela; pela makou e ike aku nei i kekahi hoa o makou e kakele mai nei, aohe ona L. H., aka, he inoa wale no nae ma keola.

 

            UA lawe lilo loa ia ae nei kakou e Amerika i keia wa, me kaae ole no nae o ka hapanui o kalahui Hawaii ponoi i keia mau mea i hana ia mai maluna o lakou. Nolaila, o ka loaa ana mai la o keia pono koho balota laula i ka lahui, (ka mea a lakou i noi ole aku ai e haawi ia mai) o keia iho la no ka hana pono ma kona aoao e hana ai, mahope iho o kona kaili ana ia kakou a lilo loa nona.

 

            KA LUNAKANAWAI KAAPU-

NI HOU.

 

            Mahope o ke apono ana aku o Peresidena Dole ia ka waiho ana mai  o Gardner K. Wilder i kona kulana noho Lunakanawai no ka Aba Kaapuni Ekolu a me Eha, ua koho ia iho ia o Carl Smith no ka hoopiha ana ia makalua i hoohakahaka ia ma ka apono ana a Peresidena Dole a ho laha akea ia ae la ma ka Poakahi nei.

 

KO "KE ALOHA AINA" LA

HANAU.

 

            O ka L@ Pule nei, Mei 20, oia ka piha ana o na makahiki elima o ko KE ALOHA AINA kaahele mau ana iwae ia o na home oiwi o ka lahui Hawaii ponoi. O keia kekahi o na mahina kaulana loa iwaena o na mahina he umikumamalua iloko o ka makahiki no ka uluwehiwehi o na pua e mohala ana mai na kihapai mai, a na kapa ia no hoi o ka "Moiwahine Mei," nolaila, ia makou e nee aku nei i na la mua o ke Kau ke upu nei me ke kanalua ole, aole no e nele ana KE AL HA AI NA i na papahi lei ouaoua mai ka poe mai nana e kui lima pu nei i kona kino lahilahi. E ola mau KE ALOHA AINA.

 

AOLE IA O KA HANA A KE

KAHUNAPULE.

 

KE ALOHA AINA,

E Aloha Kaua:

            Eia ke kahuuapule o ka loakini o K@makapili, ke hookomo mai nei iaia iho iloko o na hana pili kalaiaina, ma ka ike an iho m@loko o na wahaolelo o keia kulanakauhale, oia kekahi o na lanakanawai o ke koho elele a ka aoao Repubalika o ka mahele koho ehiku, apana elima. A na kuhikuhi hewa aku hoi oia i kekahi kanaka o na paemoku Hema i ke kakau ana i kona inoa me ka maopopo no naa iaia, aole oia ke kuhikuhi a e kanawai o ke teritori o Hawaii nei, i hanaia mai la e Amerika Haipuia, aole o ka poe ike i ke kakau ana i ko lakou mau inoa wale no me ke kokua ia ana aku e kekahi mea e paa i kona pulima ka Amerika i ae mai la e koho, aka, o ka poe i ike maoli i ka heluhelu a me ke kakau i ka olelo Enelani a i ole Hawaii.

            O ka hana no keia nana i hookomo aku i na manao hoowahawaha iloko o na hoahanau oia ekalesia i ka Rev. J. Waiamau i na la i hala uku la, aka, ke ukali hou aku nei no nae keia kahu oia ekalesia ma keia mehou nookahi.

            Aole keia o ka hana a ke kahunapule, i koho ia aku ai e kona mau hoahanau, aka, o na hana pili i ke aupuni o ka lani, kana wale no e lawelawe ai, aole hoi o na hana kalaiaina o keia honua,

KEKAEI HOAHANAU,

Honolulu, Mei 23, 1900.

 

            Ua hoea mai la he puali keaka hou no ka Croheum maluna mai ia o ka Alameda

            Ca@oea mai la ka moku lawekoa L gau mai Kapalikiko @ me naalii a me na koa hou no M@la, me ka Poakolu nei.

 

MAKE O ALAPAKI KAUKA.

 

            Ma ka hora 7:30 o ke ahiahi La Pule nei i kiko o mai ai na lima menemene ole o ka make, a lawe aku la i ke ola makamae o ka Lunakanawai Kiekie Albert F. Judd, (Alapaki Kauka) ma kona home ma ke alanui Nuuanu, mahope o kona kaa ma'i ana no kekahi mau mahina loilii.

            Ua hanau ia o Alapiki Kiuka i ka la 7 o Ianuari, 1838, i kona mau la opio na hoonaauao ia oia ma ke kula o Punahou malalo o na kumu ao Rev. E. G. Beckwith a me Rev. Daniela Dole, ka makuakane o Peresidena Dole, mahope o ka loaa ana @ o ka uaauao maanei, ua holo aku la oia no ka Kula Nui o Yale no ka hoomahuahua hou ana aku i kona ike, ma ka 1858, na bo@oku@ maikai ia mai la oia, a hoi mai la hoi i keia mau paemoku ne ka lawelawe ana i ka oihana loio.

            Ma ke a@ o ka Moi Lunalilo i noho alii ae ai i ka 1874, na koho ia iho la oia i Lunakanawai E@a o ka Aka Kiekie a ma ke make ana o Lunakanawai Kiekie Harris i ka 1881, i lawe ae ai oia i ke kulana Lunakanawai Kiekie, a oia kulana kana i paa ai a hiki i kona make ana aku la.

            Ua haalele iho oia mahope nei he wahine, he mau keikikane ehiku a me elua kaikamahine a ma ka ohana. I ka hora 4 o keia auina la Poakahi i nalo aku ai oia ma ka ilina o Maemae.

 

EOPUIA NO KA HANA KA-

HUNA.

 

            Ua hopuia @a ka Poakahi nei, he wahine nona ka inoa o Koreta, mal@ o ka hoopii ana @ Kaipu, no ka lawelawe ka@na  maluna o kana wahine.  Ma ka hoike a Kaipu, na ikeia, na lawelawe aku keia wahine kahuna i kana mau hana epa hoopunipuni maluna o ka wahine a kela kanaka. A@ mamuli @e o ka manao ku@hewa o kela kanaka, ua pololei na hana lapaau a keia wahine, no ka hoopakele ana ae i kana wahine aloha mailoko ae o koaa ku@ o@ waliwali, ua haawi aku keia kauaka i na mea  a p@u a keia wahine kahuna i makemake ai, mai ke dala a ka puaa, aku, no eha @ wahine, o ka lapaau ana o keia wahine, aohe pomaikai i loaa i ka ma'i, nolaila, na huhu iho keia kanaka no keia mau hana wahahee a hoopii mai ia i ka halewai. Ua hookuu ia mai o Koreta malalo o ka @ o $100, he wahine oia nona na makahiki ma lahi o @. A hea no hoi kakou aokauaka ae, a waiho aku i keia mau hana o ka ao pouli.